Marktonderzoek ACM computergestuurde consumentenprijzen in de luchtvaartsector: onderzoeksaanpak en consultatie

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) doet in 2025 marktonderzoek naar computergestuurde consumentenprijzen in de Nederlandse luchtvaartsector. Het doel van dit marktonderzoek is om beter te begrijpen hoe computergestuurde consumentenprijzen in de praktijk tot stand komen en uitwerken voor consumenten. De ACM roept bedrijven, (data)wetenschappers, ontwikkelaars, consumenten en andere betrokkenen op om te reageren op de onderzoeksaanpak. Dat kan tot uiterlijk 31 juli 2025.

Het onderzoek naar computergestuurde consumentenprijzen is een van de aangekondigde marktonderzoeken van de ACM in 2025. Zo geeft de ACM invulling aan haar taak om algemeen toezicht te houden op de goede werking van markten, ook zonder een vermoeden van overtreding van de regels. De ACM ziet dat prijzen voor consumenten in toenemende mate met behulp van data en algoritmes tot stand komen. Het gaat zowel om dynamische prijsstelling (hierbij verandert de prijs bijvoorbeeld op basis van vraag en aanbod, zoals hogere prijzen tijdens het hoogseizoen) als gepersonaliseerde prijsstelling op basis van het profiel van consumenten (bijvoorbeeld studentenkortingen).

Martijn Snoep, bestuursvoorzitter van de ACM: “We krijgen steeds meer signalen, zowel in Nederland als in andere Europese landen, dat bedrijven de prijsbepaling overlaten aan algoritmes of computers. Dat is niet verboden of per se onwenselijk. Algoritmes zijn wel steeds beter in staat de maximale betalingsbereidheid van consumenten in te schatten. Het is mogelijk dat het geld dat je vroeger overhield en aan andere dingen kon besteden, je nu niet meer overhoud. Per saldo krijg je dan minder voor hetzelfde budget.”

Sectorkeuze

Het is bekend dat in de luchtvaarsector, bij het boeken van vliegtickets, al lange tijd sprake is van prijzen die door de tijd sterk fluctueren. Daarnaast is de luchtvaartsector maatschappelijk relevant door de rol van de sector voor recreatief en zakelijk verkeer. De sector heeft een overzichtelijk concurrentieveld, waardoor de ACM voldoende mogelijkheden ziet voor dataverzameling om de onderzoeksvragen te beantwoorden. Dit maakt dat de ACM kiest voor de luchtvaartsector: een hoge mate van computergestuurde prijsstelling in een maatschappelijk relevante sector, waar de ACM voldoende mogelijkheden ziet om inzicht te krijgen in de gevolgen van computergestuurde consumentenprijzen in de praktijk.

Onderzoeksaanpak en consultatie

Nu de verkenningsfase van het marktonderzoek is afgerond, presenteert de ACM haar onderzoeksaanpak. Om goed te kunnen begrijpen hoe computergestuurde consumentenprijzen in de luchtvaartsector tot stand komen, maakt de ACM graag gebruik van kennis en ervaringen uit de sector. Daarom nodigt de ACM bedrijven, (data)wetenschappers, ontwikkelaars, consumenten en andere betrokkenen uit om hun ervaringen of suggesties te delen.

Betrokkenen kunnen bijvoorbeeld suggesties en aanbevelingen geven over:

• Ervaringen met de werking van computergestuurde consumentenprijzen (dynamische en gepersonaliseerde prijzen) in de luchtvaarsector.
• Kennis over de mogelijke gevolgen van computergestuurde consumentenprijzen op het gebied van de verkoop van vliegtickets voor consumenten, met eventuele aanbevelingen voor waar we als ACM op moeten letten.
• De aanpak van het onderzoek en welke soorten informatie de ACM bij het onderzoek kan helpen.

Reageer op de onderzoeksaanpak

De onderzoeksaanpak van de ACM kunt u hier lezen: Marktonderzoek computergestuurde consumentenprijzen in de luchtvaartsector

De ACM nodigt betrokkenen uit om te reageren op het marktonderzoek computergestuurde consumentenprijzen in de luchtvaartsector. Reageren op deze onderzoeksaanpak kan tot en met 31 juli 2025. De ACM zal reacties zoveel mogelijk betrekken in de aanpak van het marktonderzoek.

Om het proces transparant te laten verlopen, publiceert de ACM reacties van bedrijven en organisaties op haar website. Reacties van consumenten worden niet openbaar gemaakt. Overige reacties publiceert de ACM in overleg.

De ACM is voornemens om nog in 2025 haar voorlopige onderzoeksresultaten en aanbevelingen van het marktonderzoek te publiceren.