Verordening (EU) 2020/1503 van het Europees Parlement en de Raad van 7 oktober 2020 betreffende Europese crowdfundingdienstverleners voor bedrijven en tot wijziging van Verordening (EU) 2017/1129 en Richtlijn (EU) 2019/1937 (Voor de EER relevante tekst)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 114,

Gezien het voorstel van de Europese Commissie,

Na toezending van het ontwerp van wetgevingshandeling aan de nationale parlementen,

Na raadpleging van de Europese Centrale Bank,

Gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité⁽¹⁾,

Handelend volgens de gewone wetgevingsprocedure⁽²⁾,

Overwegende hetgeen volgt:

Crowdfunding is in toenemende mate een gangbare vorm van alternatieve financiering voor startende ondernemingen en kleine en middelgrote ondernemingen, die doorgaans van kleine beleggingen afhankelijk zijn. Crowdfunding is een steeds belangrijkere vorm van bemiddeling waarbij een crowdfundingdienstverlener, zonder zelf risico op zich te nemen, een voor het publiek toegankelijk digitaal platform beheert om aspirant-beleggers of -kredietverstrekkers te matchen met bedrijven die op zoek zijn naar financiering of om een dergelijke koppeling te vergemakkelijken. Deze financiering kan de vorm aannemen van leningen of de verwerving van effecten of van andere voor crowdfunding toegelaten instrumenten. Het is bijgevolg aangewezen om in het toepassingsgebied van deze verordening zowel op kredietverlening gebaseerde crowdfunding als op deelneming in eigen vermogen gebaseerde crowdfunding op te nemen, aangezien die soorten crowdfunding als vergelijkbare financieringsalternatieven kunnen worden gestructureerd.
Bij de verlening van crowdfundingdiensten zijn doorgaans drie soorten actoren betrokken: de projecteigenaar die het te financieren project voorstelt, beleggers die het voorgestelde project financieren en een bemiddelingsorganisatie, in de vorm van een crowdfundingdienstverlener die projecteigenaren en beleggers via een onlineplatform samenbrengt.
Crowdfunding kan bijdragen tot de verschaffing van toegang tot financiering aan kleine en middelgrote ondernemingen en tot de voltooiing van de kapitaalmarktenunie. Het gebrek aan toegang tot financiering voor kleine en middelgrote ondernemingen is een probleem, zelfs in die lidstaten waar de toegang tot bancaire financiering gedurende de hele financiële crisis stabiel is gebleven. Crowdfunding is gegroeid tot een gangbare financieringspraktijk voor bedrijfsactiviteiten van natuurlijke en rechtspersonen. Dergelijke financiering vindt plaats middels onlineplatforms; de bedrijfsactiviteiten worden meestal door een groot aantal mensen of organisaties gefinancierd, en de bedrijven, waaronder startende ondernemingen, halen relatief kleine geldbedragen op.
Crowdfunding kan bedrijven niet alleen voorzien van een alternatieve financieringsbron, met inbegrip van durfkapitaal, maar kan hun ook andere voordelen bieden. Zij kan een zakelijk idee valideren, ondernemers toegang geven tot een groot aantal mensen die inzichten en informatie verschaffen, en als een marketinginstrument fungeren.
Verscheidene lidstaten hebben reeds nationale regelingen op maat voor crowdfunding ingevoerd. Die regelingen zijn toegesneden op de kenmerken en behoeften van lokale markten en beleggers. Als gevolg daarvan lopen de bestaande nationale regels in de Unie uiteen wat betreft de bedrijfsvoorwaarden voor crowdfundingplatforms, de reikwijdte van de toegestane activiteiten en de vergunningsvereisten.
De verschillen tussen de bestaande nationale regels zijn van dien aard dat zij een belemmering vormen voor de grensoverschrijdende verlening van crowdfundingdiensten en dus een rechtstreekse invloed hebben op de werking van de interne markt voor dergelijke diensten. Met name het feit dat het rechtskader langs nationale grenzen gefragmenteerd is, brengt aanzienlijke juridische kosten met zich mee voor niet-professionele beleggers, die vaak moeilijk kunnen uitmaken welke regels van toepassing zijn op grensoverschrijdende crowdfundingdiensten. Bijgevolg worden dergelijke beleggers er vaak van weerhouden om grensoverschrijdend te beleggen via crowdfundingplatforms. Om dezelfde redenen worden crowdfundingdienstverleners die dergelijke platforms exploiteren, ontmoedigd om hun diensten aan te bieden in andere lidstaten dan die waarin zij gevestigd zijn. Als gevolg daarvan zijn crowdfundingdiensten tot nu toe grotendeels nationaal gebleven, ten koste van een Uniebrede crowdfundingmarkt, waardoor bedrijven geen toegang hebben tot crowdfundingdiensten, vooral indien die bedrijven op kleinere nationale markten werkzaam zijn.
Om grensoverschrijdende crowdfundingdiensten te bevorderen en de uitoefening van de vrijheid om dergelijke diensten te verlenen en te ontvangen op de interne markt te vergemakkelijken, moeten de bestaande belemmeringen voor de goede werking van de interne markt voor crowdfundingdiensten worden aangepakt, en moet voor een hoog niveau van beleggersbescherming worden gezorgd door het vaststellen van een regelgevingskader op Unieniveau.
Door de belemmeringen voor de werking van de interne markt op het gebied van crowdfundingdiensten aan te pakken, beoogt deze verordening grensoverschrijdende financiering van bedrijven te bevorderen. Crowdfundingdiensten in verband met kredietverlening aan consumenten, als gedefinieerd in artikel 3, onder a), van Richtlijn 2008/48/EG van het Europees Parlement en de Raad⁽³⁾ dienen derhalve niet onder het toepassingsgebied van deze verordening te vallen.
Om regelgevingsarbitrage te vermijden en een doeltreffend toezicht op de crowdfundingdienstverleners te waarborgen, moet hun worden verboden deposito's of andere terugbetaalbare gelden van het publiek aan te trekken, tenzij zij tevens over een vergunning als kredietinstelling beschikken overeenkomstig artikel 8 van Richtlijn 2013/36/EU van het Europees Parlement en de Raad⁽⁴⁾. De lidstaten moeten er echter voor zorgen dat het nationale recht geen vergunning als kredietinstelling of enige andere individuele vergunning, vrijstelling of ontheffing voor projecteigenaren of beleggers vereist wanneer deze gelden aanvaarden of leningen verstrekken met het oog op het aanbieden van of het beleggen in crowdfundingprojecten.
De verlening van crowdfundingdiensten heeft ten doel de financiering van een project te vergemakkelijken door het aantrekken van kapitaal van een groot aantal mensen die elk relatief kleine bedragen inleggen middels een publiekelijk toegankelijk informatiesysteem op het internet. Crowdfundingdiensten staan aldus open voor een onbeperkte gemeenschap van beleggers die op hetzelfde moment beleggingsvoorstellen krijgen, en betreffen het aantrekken van gelden van voornamelijk natuurlijke personen, waaronder personen die geen groot vermogen bezitten. Deze verordening moet van toepassing zijn op crowdfundingdiensten die bestaan uit de gezamenlijke verlening van de inontvangstneming en doorgifte van cliëntenorders en het plaatsen van effecten of andere voor crowdfunding toegelaten instrumenten zonder plaatsingsgarantie op een openbaar platform dat beleggers onbeperkte toegang biedt. De gezamenlijke verlening van die diensten is het voornaamste kenmerk van crowdfundingdiensten, vergeleken met bepaalde uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad⁽⁵⁾ verleende beleggingsdiensten, ook al zijn die diensten, afzonderlijk beschouwd, vergelijkbaar met de onder die richtlijn vallende diensten.
Met betrekking tot op kredietverlening gebaseerde crowdfunding moet deze verordening van toepassing zijn op de facilitering van het verstrekken van leningen, met inbegrip van diensten zoals het presenteren van crowdfundingaanbiedingen aan cliënten en prijsstelling of het beoordelen van het kredietrisico van crowdfundingprojecten of -projecteigenaren. De definitie van crowdfundingdiensten moet ruimte bieden aan verschillende bedrijfsmodellen die het mogelijk maken om via een crowdfundingplatform tussen een of meer beleggers en een of meer projecteigenaren een leningsovereenkomst te sluiten. Leningen die binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen, zijn leningen met een onvoorwaardelijke verplichting tot terugbetaling van een overeengekomen geldbedrag aan de belegger, waarbij op kredietverlening gebaseerde crowdfundingplatforms louter het sluiten van leningsovereenkomsten tussen beleggers en projecteigenaren faciliteren, zonder dat de crowdfundingdienstverlener op enig moment als schuldeiser van de projecteigenaar optreedt. De facilitering van het verstrekken van leningen binnen het toepassingsgebied van deze verordening moet worden onderscheiden van de activiteit van een kredietinstelling, die krediet voor eigen rekening verstrekt en deposito's of andere terugbetaalbare gelden van het publiek aantrekt.
Voor het verlenen van hun diensten beheren crowdfundingdienstverleners publiekelijk toegankelijke online-informatiesystemen, waaronder systemen waarvoor gebruikersregistratie vereist is.
Voor crowdfunding op basis van belegging is overdraagbaarheid een belangrijke waarborg voor beleggers om uit hun belegging te kunnen stappen, aangezien dit hun de mogelijkheid biedt om hun belang op de kapitaalmarkten te vervreemden. Bijgevolg behelst deze verordening crowdfundingdiensten met betrekking tot effecten en staat zij deze toe. Aandelen van bepaalde krachtens de nationale wetgeving van lidstaten opgerichte besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid zijn eveneens vrij overdraagbaar op de kapitaalmarkten en mogen daarom niet worden uitgesloten van het toepassingsgebied van deze verordening.
Bepaalde voor crowdfunding toegelaten instrumenten zijn in sommige lidstaten onderworpen aan nationaal recht dat de overdraagbaarheid ervan regelt, zoals het vereiste dat de overdracht door een notaris moet worden gewaarmerkt. Deze verordening moet onverminderd nationaal recht dat de overdracht van dergelijke instrumenten regelt van toepassing zijn.
Hoewel “initial coin offerings” in potentie kleine en middelgrote ondernemingen alsmede innovatieve startende en doorgroeiende ondernemingen kunnen financieren en de overdracht van technologie kunnen versnellen, zijn hun kenmerken zeer verschillend van de in deze verordening gereguleerde crowdfundingdiensten.
Gezien de aan crowdfundingbeleggingen verbonden risico's is het, met het oog op een effectieve bescherming van de beleggers en het instellen van een mechanisme van marktdiscipline, aangewezen om een drempel vast te stellen voor een totale tegenwaarde voor crowdfunding-aanbiedingen van een bepaalde projecteigenaar. Die drempel moet bijgevolg worden vastgesteld op 5 000 000 EUR, zijnde de drempel die de meeste lidstaten hanteren om aanbiedingen van effecten aan het publiek vrij te stellen van de verplichting om een prospectus te publiceren overeenkomstig Verordening (EU) 2017/1129 van het Europees Parlement en de Raad⁽⁶⁾.
De elkaar overlappende regelgevingskaders die uit hoofde van deze verordening en van Verordening (EU) 2017/1129 zijn ingesteld, zouden vanwege een drempel van 5 000 000 EUR het risico van regelgevingsarbitrage kunnen vergroten en een verstorend effect kunnen hebben op de toegang tot financiering en de ontwikkeling van de kapitaalmarkten in bepaalde lidstaten. Bovendien beschikt thans slechts een beperkt aantal lidstaten over een specifiek rechtskader voor crowdfundingplatforms en -diensten. Rekening houdend met het feit dat sommige lidstaten in het kader van de uitvoering van Verordening (EU) 2017/1129 de drempel om aanbiedingen van effecten aan het publiek vrij te stellen van de verplichting om een prospectus te publiceren, op minder dan 5 000 000 EUR hebben vastgesteld en rekening houdend met de bijzondere inspanning die van die lidstaten zou worden gevergd om hun nationale wetgeving aan te passen en ervoor te zorgen dat de enkele drempel van deze verordening wordt toegepast, dient in deze verordening in een niet-verlengbare tijdelijke afwijking te worden voorzien om die lidstaten in staat te stellen die aanzienlijke inspanning te leveren. Die tijdelijke afwijking moet voor een zo kort mogelijke periode van toepassing zijn, teneinde de werking van de interne markt zo weinig mogelijk te verstoren.
Om een hoog niveau van beleggersbescherming te behouden, de risico's in verband met crowdfunding te verminderen en een eerlijke behandeling van alle cliënten te waarborgen, moeten crowdfundingdienstverleners een beleid voeren dat waarborgt dat projecten op hun platforms op professionele, correcte en transparante wijze worden geselecteerd en dat crowdfundingdiensten op dezelfde wijze worden verleend.
Teneinde de dienstverlening aan hun cliënten te verbeteren, moeten crowdfundingdienstverleners crowdfundingprojecten aan individuele beleggers kunnen voorstellen op basis van een of meer specifieke parameters of risico-indicatoren, zoals de soort of sector van bedrijfsactiviteiten of een kredietbeoordeling die vooraf door de belegger aan de crowdfundingdienstverlener zijn meegedeeld. De op grond van deze verordening verkregen vergunning mag crowdfundingdienstverleners echter niet het recht geven individuele of collectieve vermogensbeheerdiensten te verlenen. Om ervoor te zorgen dat aan aspirant-beleggers op neutrale basis beleggingsmogelijkheden worden aangeboden, mogen crowdfundingdienstverleners geen vergoeding, korting of niet-geldelijk voordeel betalen of aanvaarden voor het geleiden van orders van beleggers in de richting van een bepaald aanbod op hun platform of dat van een derde.
Bedrijfsmodellen die gebruikmaken van geautomatiseerde processen waarbij gelden aan de hand van vooraf door de belegger bepaalde parameters en risico-indicatoren automatisch door de crowdfundingdienstverlener worden toegewezen aan crowdfundingprojecten, het zogenoemde “auto-investing”, moeten als individueel portefeuillebeheer van leningen worden beschouwd.
Het bestaan van filterinstrumenten op een crowdfundingplatform uit hoofde van deze verordening mag niet als beleggingsadvies uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU worden beschouwd zolang die instrumenten cliënten informatie verstrekken op een neutrale wijze die geen aanbeveling inhoudt. Daaronder dienen instrumenten te vallen waarmee resultaten worden getoond op basis van criteria in verband met zuiver objectieve productkenmerken. Objectieve productkenmerken in de context van een crowdfundingplatform kunnen vooraf bepaalde projectcriteria zijn, zoals de economische sector, het gebruikte instrument en de rentevoet, of de risicocategorie indien voldoende informatie over de berekeningsmethode wordt verschaft. Evenzo moeten belangrijke financiële cijfers die zonder enige beoordelingsmarge worden berekend, als objectieve criteria worden beschouwd.
Deze verordening heeft tot doel rechtstreekse beleggingen te vergemakkelijken en te vermijden dat regelgevingsarbitragemogelijkheden worden geschapen voor financiële tussenpersonen die onder andere rechtshandelingen van de Unie vallen, met name rechtshandelingen van de Unie voor vermogensbeheerders. Het gebruik van juridische structuren, met inbegrip van “special purpose vehicles”, die tussen crowdfundingproject en beleggers in staan, moet bijgevolg strikt worden gereguleerd en mag alleen worden toegestaan indien dit gerechtvaardigd is door een belegger in staat te stellen een belang te verwerven in, bijvoorbeeld, een niet-liquide of ondeelbaar activum via de uitgifte van effecten door een special purpose vehicle.
Het waarborgen van een effectief governancesysteem is essentieel voor een behoorlijk risicobeheer en om belangenconflicten te voorkomen. Crowdfundingdienstverleners moeten bijgevolg over governanceregelingen beschikken die hun doeltreffend en voorzichtig bestuur garanderen. De natuurlijke personen die verantwoordelijk zijn voor het bestuur ervan moeten als betrouwbaar bekend staan en over voldoende kennis, vaardigheden en ervaring beschikken. Crowdfundingdienstverleners moeten tevens procedures vaststellen voor het ontvangen en behandelen van klachten van cliënten.
Cliënten zijn blootgesteld aan potentiële risico's in verband met de crowdfundingdienstverleners, met name operationele risico's. Om de cliënten tegen dergelijke risico's te beschermen, moeten crowdfundingdienstverleners aan prudentiële vereisten zijn onderworpen.
Crowdfundingdienstverleners moeten worden verplicht bedrijfscontinuïteitsplannen op te stellen om de risico's in verband met het uitvallen van een crowdfundingdienstverlener te ondervangen. Dergelijke bedrijfscontinuïteitsplannen moeten bepalingen bevatten voor het beheren van kritieke functies, waaronder, afhankelijk van het bedrijfsmodel van de crowdfundingdienstverlener, bepalingen voor het verdere beheer van uitstaande leningen, kennisgeving aan cliënten en overdracht van regelingen voor de bewaring van activa.
Crowdfundingdienstverleners moeten als neutrale tussenpersonen tussen cliënten op hun crowdfundingplatform optreden. Om belangenconflicten te voorkomen, moeten bepaalde vereisten worden vastgelegd met betrekking tot crowdfundingdienstverleners, hun aandeelhouders, bestuurders en werknemers, en elke natuurlijke of rechtspersoon die door zeggenschap nauwe banden met hen heeft. Met name moet worden voorkomen dat crowdfundingdienstverleners een deelneming hebben in de crowdfundingaanbiedingen op hun crowdfundingplatforms. Belangrijke aandeelhouders, bestuurders en werknemers, en natuurlijke of rechtspersonen die door zeggenschap nauwe banden met hen hebben, mogen niet optreden als projecteigenaren met betrekking tot de crowdfundingdiensten die op hun crowdfundingplatform worden aangeboden. Het mag die belangrijke aandeelhouders, bestuurders, werknemers en natuurlijke en rechtspersonen echter niet worden verboden op te treden als beleggers in de op hun crowdfundingplatform aangeboden projecten, mits er passende waarborgen tegen belangenconflicten zijn.
In het belang van een efficiënte en soepele verlening van crowdfundingdiensten moet het crowdfundingdienstverleners worden toegestaan elke operationele functie geheel of gedeeltelijk toe te vertrouwen aan een derde, op voorwaarde dat dergelijke uitbesteding de kwaliteit van de interne controles van crowdfundingdienstverleners of het effectieve toezicht op de crowdfundingdienstverleners niet aantast. Crowdfundingdienstverleners moeten echter volledig verantwoordelijk blijven voor de naleving van deze verordening met betrekking tot de uitbestede activiteiten.
De vereisten inzake bewaring van activa zijn van cruciaal belang voor de bescherming van beleggers die crowdfundingdiensten ontvangen. Effecten of voor crowdfunding toegelaten instrumenten die op een effectenrekening kunnen worden geregistreerd of die fysiek kunnen worden geleverd aan de bewaarnemer, moeten worden bewaard door een gekwalificeerde bewaarnemer, aan wie vergunning is verleend overeenkomstig Richtlijn 2013/36/EU of 2014/65/EU. Afhankelijk van de soort te bewaren activa moeten de activa ofwel in bewaring worden gehouden, zoals effecten die op een effectenrekening kunnen worden geregistreerd of fysiek kunnen worden geleverd, ofwel worden onderworpen aan eigendomsverificatie en registratie. De bewaring van effecten of voor crowdfunding toegelaten instrumenten die overeenkomstig nationaal recht alleen bij de projecteigenaar of zijn agent zijn geregistreerd, zoals beleggingen in niet-beursgenoteerde ondernemingen, of die worden bijgehouden op een individueel gescheiden rekening die een cliënt rechtstreeks kon openen bij een centrale effectenbewaarinstelling, wordt geacht gelijkwaardig te zijn aan de bewaring van activa door gekwalificeerde bewaarnemers.
Aangezien het alleen betalingsdienstaanbieders is toegestaan betalingsdiensten als gedefinieerd in Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad⁽⁷⁾ te verlenen, staat een vergunning om crowdfundingdiensten te verlenen niet gelijk met een vergunning om ook betalingsdiensten aan te bieden. Bijgevolg moet worden verduidelijkt dat, indien een crowdfundingdienstverlener dergelijke betalingsdiensten aanbiedt in verband met zijn crowdfundingdiensten, hij tevens een betalingsdienstaanbieder moet zijn als gedefinieerd in Richtlijn (EU) 2015/2366. Dat vereiste laat entiteiten onverlet waaraan uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU een vergunning is verleend en die een activiteit uitoefenen als bedoeld in artikel 3 van Richtlijn (EU) 2015/2366 en tevens onderworpen zijn aan de meldingsplicht van artikel 37 van Richtlijn (EU) 2015/2366. Om adequaat toezicht op dergelijke activiteiten mogelijk te maken, moet de crowdfundingdienstverlener de bevoegde autoriteiten meedelen of hij voornemens is zelf betalingsdiensten aan te bieden met de passende vergunning, dan wel of dergelijke diensten zullen worden uitbesteed aan een derde met een vergunning.
De groei en de soepele werking van grensoverschrijdende crowdfundingdiensten vereisen voldoende schaalgrootte en vertrouwen van het publiek in die diensten. Bijgevolg moeten er uniforme, evenredige en rechtstreeks toepasselijke vergunningsvereisten voor crowdfundingdienstverleners worden vastgelegd. De vereisten voor crowdfundingdiensten moeten derhalve de grensoverschrijdende verlening van die diensten vergemakkelijken, de operationele risico's verminderen en een hoge mate van transparantie en beleggersbescherming waarborgen.
Om doeltreffend toezicht te kunnen houden op de crowdfundingdienstverleners, mogen alleen rechtspersonen die een daadwerkelijke en stabiele vestiging in de Unie — en tevens de nodige middelen — hebben, uit hoofde van deze verordening een vergunning als crowdfundingdienstverlener kunnen aanvragen.
Crowdfundingdiensten kunnen blootstaan aan risico's in verband met het witwassen van geld en terrorismefinanciering, zoals benadrukt in het verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2017 over de beoordeling van risico's op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering die van invloed zijn op de interne markt en verband houden met grensoverschrijdende activiteiten. Er moet dan ook in waarborgen worden voorzien bij het vaststellen van de voorwaarden voor vergunningverlening aan crowdfundingdienstverleners en voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van de natuurlijke personen die verantwoordelijk zijn voor hun bestuur, alsook door het verrichten van betalingsdiensten te beperken tot entiteiten met een vergunning die onderworpen zijn aan vereisten met betrekking tot het witwassen van geld en terrorismefinanciering. Om de integriteit van de markt verder te waarborgen door risico's van witwassen van geld en financiering van terrorisme te voorkomen, en daarbij rekening te houden met de hoeveelheid gelden die overeenkomstig deze verordening aan de hand van een crowdfundingaanbod kan worden aangetrokken, moet de Commissie beoordelen of het noodzakelijk en evenredig is om crowdfundingdienstverleners te onderwerpen aan verplichtingen met het oog op de naleving van het nationale recht tot omzetting van Richtlijn (EU) 2015/849 van het Europees Parlement en de Raad⁽⁸⁾ met betrekking tot het witwassen van geld of terrorismefinanciering, en om dergelijke crowdfundingdienstverleners voor de toepassing van die richtlijn aan de lijst van meldingsplichtige entiteiten toe te voegen.
Om crowdfundingdienstverleners in staat te stellen grensoverschrijdend te opereren zonder met uiteenlopende regels te worden geconfronteerd en aldus de financiering van projecten in heel de Unie door beleggers uit verschillende lidstaten te vergemakkelijken, mag het de lidstaten niet worden toegestaan aanvullende vereisten op te leggen aan die crowdfundingdienstverleners die uit hoofde van deze verordening over een vergunning beschikken.
Het vergunningsproces moet de bevoegde autoriteiten in staat stellen op de hoogte te worden gesteld van de diensten die de aspirant-crowdfundingdienstverleners voornemens zijn te verlenen, met inbegrip van de crowdfundingplatforms die zij voornemens zijn te beheren, de kwaliteit van hun bestuur te beoordelen en hun interne organisatie en procedures te beoordelen om ervoor te zorgen dat deze verordening wordt nageleefd.
Met het oog op deugdelijk toezicht en het voorkomen van onevenredige administratieve lasten, moeten entiteiten waaraan uit hoofde van Richtlijn 2009/110/EG van het Europees Parlement en de Raad⁽⁹⁾ of uit hoofde van Richtlijn 2013/36/EU, 2014/65/EU of (EU) 2015/2366 een vergunning is verleend en die voornemens zijn crowdfundingdiensten aan te bieden, zowel over een vergunning uit hoofde van een van die richtlijnen als over een vergunning uit hoofde van de onderhavige verordening kunnen beschikken. In dergelijke gevallen moet een vereenvoudigde vergunningsprocedure van toepassing zijn en mogen de bevoegde autoriteiten niet verlangen dat documenten of bewijs worden overgelegd waarover zij reeds beschikken.
Om de transparantie voor beleggers met betrekking tot de verlening van crowdfundingdiensten te bevorderen, moet de Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor effecten en markten), opgericht bij Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad⁽¹⁰⁾ (ESMA), een openbaar en actueel register instellen van alle crowdfundingdienstverleners die overeenkomstig deze verordening over een vergunning beschikken. Dat register moet informatie bevatten over alle in de Unie werkzame crowdfundingplatforms.
Een uit hoofde van deze verordening verleende vergunning moet worden ingetrokken indien de crowdfundingdienstverlener niet langer voldoet aan de voorwaarden waaronder de vergunning was verleend. De bevoegde autoriteiten moeten tevens de bevoegdheid hebben om een vergunning uit hoofde van deze verordening in te trekken wanneer een crowdfundingdienstverlener, of een derde die namens hem optreedt, zijn vergunning voor het verlenen van betalingsdiensten uit hoofde van Richtlijn (EU) 2015/2366 of beleggingsdiensten uit hoofde van Richtlijn 2014/65/EU is verloren, of wanneer een crowdfundingdienstverlener die tevens een betalingsdienstaanbieder is, of zijn bestuurders, werknemers of een derde die namens hem optreedt, inbreuk maakt of maken op het nationale recht tot omzetting van Richtlijn (EU) 2015/849.
Om een breed scala van diensten aan hun cliënten te kunnen verlenen, moet het een crowdfundingdienstverlener met een vergunning uit hoofde van deze verordening toegestaan zijn om andere activiteiten te ontplooien dan het verlenen van crowdfundingdiensten waarop een uit hoofde van deze verordening verleende vergunning betrekking heeft.
Om te zorgen voor een duidelijk inzicht in de aard van crowdfundingdiensten en de met dergelijke diensten verbonden risico's, kosten en lasten, moeten crowdfundingdienstverleners hun cliënten informatie verstrekken die correct, duidelijk en niet-misleidend is.
Crowdfundingdienstverleners die crowdfundingdiensten aanbieden waarbij het verstrekken van leningen wordt gefaciliteerd, moeten aan alle cliënten bepaalde relevante informatie, zoals de verzuimgraden van leningen, beschikbaar stellen.
Crowdfundingdienstverleners die kredietscores toepassen op crowdfundingprojecten of een prijs voor crowdfundingaanbiedingen voorstellen, moeten de belangrijkste elementen van hun methodiek bekendmaken. Het vereiste inzake openbaarmaking van de methoden voor de berekening van de kredietscores of voor de bepaling van de prijs of de rentevoet, mag niet worden uitgelegd als een verplichting tot openbaarmaking van gevoelige bedrijfsinformatie of op een wijze die innovatie belemmert.
Om een toereikende beleggersbescherming van verschillende categorieën beleggers die aan crowdfundingprojecten deelnemen te waarborgen en tegelijkertijd beleggingsstromen te faciliteren, wordt in deze verordening een onderscheid gemaakt tussen ervaren en niet-ervaren beleggers, en worden er verschillende niveaus van voor elk van die categorieën geschikte beleggersbeschermingswaarborgen ingevoerd. Het onderscheid tussen ervaren en niet-ervaren beleggers dient te stoelen op het in Richtlijn 2014/65/EU vastgestelde onderscheid tussen professionele en niet-professionele cliënten. Bij dat onderscheid moet echter tevens rekening worden gehouden met de kenmerken van de crowdfundingmarkt. Bij het onderscheid tussen ervaren en niet-ervaren beleggers in deze verordening moet met name ook rekening worden gehouden met de ervaring met en de kennis van crowdfunding door aspirant-beleggers, die om de twee jaar opnieuw moeten worden beoordeeld.
Financiële producten die op crowdfundingplatforms worden aangeboden, zijn geen traditionele beleggingsproducten of spaarproducten en mogen niet als zodanig in de handel worden gebracht. Om er echter voor te zorgen dat niet-ervaren aspirant-beleggers inzicht hebben in het risiconiveau dat verbonden is aan crowdfundingbeleggingen, moeten crowdfundingdienstverleners worden verplicht om een instapkennistest van niet-ervaren aspirant-beleggers uit te voeren om hun inzicht in dergelijke beleggingen vast te stellen. Crowdfundingdienstverleners moeten niet-ervaren aspirant-beleggers die onvoldoende kennis, vaardigheden en ervaring hebben er uitdrukkelijk voor waarschuwen dat de verleende crowdfundingdiensten ongeschikt zouden kunnen zijn voor hen.
Aangezien ervaren beleggers zich per definitie bewust zijn van de risico's die verbonden zijn aan beleggingen in crowdfundingprojecten, is het niet zinvol hen aan een instapkennistest te onderwerpen. Net zomin hoeven crowdfundingdienstverleners te worden verplicht om voor ervaren beleggers risicowaarschuwingen af te geven.
Om ervoor te zorgen dat niet-ervaren beleggers de hun door de crowdfundingdienstverleners afgegeven uitdrukkelijke risicowaarschuwingen hebben gelezen en begrepen, moeten zij uitdrukkelijk bevestigen de risico's te onderkennen die zij aangaan wanneer zij in een crowdfundingproject beleggen. Teneinde een hoog niveau aan beleggersbescherming te behouden en aangezien het ontbreken van een dergelijke bevestiging duidt op een potentieel gebrek aan inzicht in de betrokken risico's, zouden crowdfundingdienstverleners alleen beleggingen mogen aanvaarden van niet-ervaren beleggers die uitdrukkelijk hebben bevestigd dat zij die waarschuwingen hebben gelezen en begrepen.
Gezien het aan crowdfundingprojecten verbonden risico dienen niet-ervaren beleggers overmatige blootstelling eraan te vermijden. Er bestaat een aanzienlijk risico dat zij een groot deel van de oorspronkelijk belegde bedragen verliezen, of zelfs dat deze geheel verloren gaan. Het is daarom passend om voor niet-ervaren beleggers een maximumbedrag in te stellen dat zij per afzonderlijk project, zonder verdere waarborgen, kunnen beleggen. Daarentegen mogen ervaren beleggers die beschikken over de nodige ervaring, kennis of financiële draagkracht, dan wel een combinatie daarvan, niet door een dergelijk maximumbedrag worden beperkt.
Teneinde niet-ervaren beleggers beter te beschermen, moet er een bedenktijd worden ingesteld gedurende welke een niet-ervaren aspirant-belegger een beleggingsaanbod of een blijk van belangstelling voor een bepaald crowdfundingaanbod kan herroepen zonder daarvoor een reden te geven en zonder daarvoor een boete te verbeuren. Dat is noodzakelijk om situaties te voorkomen waarin een niet-ervaren aspirant-belegger, door een crowdfundingaanbod te aanvaarden, daarbij ook een aanbod aanvaardt om een juridisch bindende overeenkomst aan te gaan, zonder mogelijkheid tot herroeping binnen een passende termijn. De bedenktijd is niet noodzakelijk wanneer een niet-ervaren aspirant-belegger blijk kan geven van belangstelling voor een bepaald crowdfundingaanbod zonder zich daarbij tevens aan een overeenkomst te binden tenzij een dergelijk beleggingsaanbod is gedaan of een dergelijke blijk van belangstelling is gegeven op een moment waarop de geplande vervaldatum van het aanbod of de datum van het bereiken van het financieringsdoel nabij is. Crowdfundingdienstverleners moeten waarborgen dat geen geld bij de belegger wordt opgehaald of aan de projecteigenaar wordt overgedragen voordat de bedenktijd is verstreken.
Gezien de gevolgen die het recht om een beleggingsaanbod of blijk van belangstelling gedurende een bedenktijd te herroepen, kan hebben voor de kosten van het aantrekken van kapitaal via crowdfundingplatforms, moet de Commissie, als onderdeel van haar verslag uit hoofde van deze verordening, beoordelen of de bedenktijd moet worden ingekort om efficiënter kapitaal te kunnen ophalen zonder afbreuk te doen aan de bescherming van de belegger.
Richtlijn 97/9/EG van het Europees Parlement en de Raad⁽¹¹⁾ heeft betrekking op vorderingen die voortvloeien uit het onvermogen van een beleggingsonderneming om geld dat verschuldigd is aan beleggers of beleggers toebehoort en dat voor hen in verband met beleggingsverrichtingen wordt gehouden, terug te betalen, of het onvermogen van een beleggingsonderneming om aan beleggers instrumenten terug te geven die hun toebehoren en namens hen in verband met beleggingsverrichtingen worden gehouden, geadministreerd of beheerd. Aangezien de bewaring van activa die verband houden met crowdfundingdiensten verleend door een beleggingsonderneming waaraan ook op grond Richtlijn 2014/65/EU een vergunning is verleend, niet de verlening van beleggingsdiensten in de zin van artikel 4, lid 1, punt 2, van die richtlijn omvat, moeten niet-ervaren beleggers er in het blad met essentiële beleggingsinformatie over worden geïnformeerd dat de bescherming van het beleggerscompensatiestelsel niet geldt voor de effecten of voor crowdfunding toegelaten instrumenten die via het crowdfundingplatform zijn verworven. Bovendien mag de verlening van crowdfundingdiensten door een dergelijke crowdfundingdienstverlener niet worden beschouwd als het in ontvangst nemen van deposito's in de zin van artikel 2, lid 1, punt 3, van Richtlijn 2014/49/EU van het Europees Parlement en de Raad⁽¹²⁾.
In deze verordening wordt de inhoud vastgelegd van het blad met essentiële beleggingsinformatie dat crowdfundingdienstverleners aspirant-beleggers voor elk crowdfundingaanbod moeten verstrekken om hen in staat te stellen met kennis van zaken een beleggingsbeslissing te nemen. Het blad met essentiële beleggingsinformatie moet aspirant-beleggers waarschuwen dat de beleggingsomgeving waarin zij zich hebben begeven, risico's met zich meebrengt die niet worden gedekt door depositogarantiestelsels die zijn ingesteld overeenkomstig Richtlijn 2014/49/EU, noch door beleggerscompensatiestelsels die zijn ingesteld overeenkomstig Richtlijn 97/9/EG.
Het blad met essentiële beleggingsinformatie moet de specifieke kenmerken van crowdfunding op basis van kredietverlening en van crowdfunding op basis van belegging weergeven. Daartoe moeten specifieke en relevante indicatoren verplicht moeten worden gesteld. Het blad met essentiële beleggingsinformatie moet tevens de specifieke kenmerken en risico's in verband met projecteigenaren in aanmerking nemen en focussen op wezenlijke informatie over de projecteigenaren, de rechten en vergoedingen van de beleggers en het type aangeboden effecten, voor crowdfunding toegelaten instrumenten en leningen. Het blad met essentiële beleggingsinformatie dient door de projecteigenaren te worden opgesteld, omdat projecteigenaren in de beste positie verkeren om de daarin vereiste informatie te verstrekken. Aangezien crowdfundingdienstverleners echter verantwoordelijk zijn voor het verstrekken van het blad met essentiële beleggingsinformatie aan aspirant-beleggers, moeten crowdfundingdienstverleners ervoor zorgen dat het blad met essentiële beleggingsinformatie duidelijk, correct en volledig is.
Het moet crowdfundingdienstverleners toegestaan zijn om meer informatie te verstrekken dan vereist is in het door de projecteigenaar opgestelde blad met essentiële beleggingsinformatie. Dergelijke informatie moet echter een aanvullend karakter hebben en stroken met de overige informatie in het blad met essentiële beleggingsinformatie.
Indien een crowdfundingdienstverlener op het blad met essentiële beleggingsinformatie een omissie, fout of onjuistheid constateert die materiële gevolgen voor het verwachte beleggingsrendement zou kunnen hebben, moet hij een dergelijke omissie, fout of onjuistheid onmiddellijk melden aan de projecteigenaar, die deze informatie moet aanvullen of corrigeren. Bij gebreke van een dergelijke vervollediging of correctie dient de crowdfundingdienstverlener het crowdfundingaanbod, onder bepaalde voorwaarden, op te schorten of zelfs in te trekken.
Om een naadloze en vlotte toegang tot de kapitaalmarkten voor startende ondernemingen en kleine en middelgrote ondernemingen te waarborgen, hun financieringskosten te verlagen en vertragingen en kosten voor crowdfundingdienstverleners te vermijden, mag er geen verplichting bestaan om het blad met essentiële beleggingsinformatie door een bevoegde autoriteit te laten goedkeuren.
Indien dit op grond van nationaal recht is toegestaan, moet een crowdfundingdienstverlener door actualisering van zijn informatiesysteem de eigendom van aandelen in een crowdfundingproject op basis van belegging kunnen overdragen. Een crowdfundingdienstverlener moet voorts, ten behoeve van de transparantie en de informatiedoorstroming, cliënten die via zijn platform beleggingen hebben gedaan, kunnen toestaan om op een prikbord op zijn crowdfundingplatform hun belangstelling te adverteren voor het kopen of verkopen van leningen, effecten of voor crowdfunding toegelaten instrumenten die oorspronkelijk op dat crowdfundingplatform werden aangeboden, mits het prikbord niet meerdere koop- en verkoopintenties van derden samenbrengt op een wijze die resulteert in een overeenkomst met betrekking tot dergelijk adverteren. Het door een crowdfundingdienstverlener ter beschikking gestelde prikbord mag derhalve niet neerkomen op een intern matchingsysteem dat op multilaterale basis cliëntenorders uitvoert, tenzij de crowdfundingdienstverlener ten aanzien van effecten tevens beschikt over een afzonderlijke vergunning als beleggingsonderneming overeenkomstig artikel 5 van Richtlijn 2014/65/EU, of als een gereglementeerde markt overeenkomstig artikel 44 van die richtlijn. Crowdfundingdienstverleners die niet over een dergelijke vergunning met betrekking tot effecten beschikken, moeten beleggers duidelijk meedelen dat zij de ontvangst van orders tot aankoop of verkoop van overeenkomsten met betrekking tot oorspronkelijk op het crowdfundingplatform gedane beleggingen niet aanvaarden, dat elke aankoop- en verkoopactiviteit op hun crowdfundingplatform naar het believen en onder de verantwoordelijkheid van de beleggers plaatsvindt, en dat zij geen handelsplatform overeenkomstig Richtlijn 2014/65/EU bedrijven.
Om de transparantie te bevorderen en een goede documentatie van de communicatie met cliënten te waarborgen, moeten crowdfundingdienstverleners alle vereiste gegevens over hun diensten en transacties bijhouden.
Om een eerlijke en niet-discriminerende behandeling van cliënten te garanderen, dienen crowdfundingdienstverleners die hun diensten via publicitaire mededelingen promoten, informatie te verstrekken die correct, duidelijk en niet-misleidend is.
Om crowdfundingdienstverleners die in de hele Unie werkzaam zijn, meer rechtszekerheid te bieden, en om de markttoegang te vergemakkelijken, moeten de nationale wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen die specifiek van toepassing zijn op de publicitaire mededelingen van crowdfundingdienstverleners, en die in lidstaten van toepassing zijn, alsmede samenvattingen daarvan, elektronisch worden bekendgemaakt in een taal die in internationale financiële kringen gebruikelijk is. Daartoe moeten de ESMA en de bevoegde autoriteiten hun website actueel houden.
Voor een beter inzicht in de omvang van de verschillen in regelgeving tussen de lidstaten met betrekking tot de vereisten die van toepassing zijn op publicitaire mededelingen, moeten de bevoegde autoriteiten de ESMA jaarlijks een gedetailleerd verslag verstrekken over hun handhavingsmaatregelen op dat gebied.
Om onnodige kosten en administratieve lasten voor de grensoverschrijdende verlening van crowdfundingdiensten te vermijden, mogen publicitaire mededelingen niet worden onderworpen aan vereisten inzake vertaling wanneer deze worden verschaft in ten minste een van de officiële talen van de lidstaat waar de publicitaire mededelingen worden verspreid, of in een taal die door de bevoegde autoriteiten van die lidstaat wordt aanvaard.
Om een efficiënte toezichts- en vergunningsprocedure te garanderen, moeten de lidstaten de op grond van deze verordening door de bevoegde autoriteiten uit te voeren taken en functies afbakenen. Om doeltreffende grensoverschrijdende administratieve samenwerking te vergemakkelijken moet elke lidstaat een centraal contactpunt aanwijzen voor het beheer van de communicatie met de ESMA en de verschillende bevoegde autoriteiten in de Unie.
De bevoegde autoriteiten moeten over doeltreffende instrumenten, bevoegdheden en middelen beschikken, om doeltreffend toezicht te kunnen uitoefenen, en deze verordening moet derhalve voorzien in een minimumpakket van overeenkomstig nationaal recht aan de bevoegde autoriteiten toe te vertrouwen toezichts- en onderzoeksbevoegdheden. Die bevoegdheden moeten, indien nationaal recht zulks vereist, worden uitgeoefend middels een verzoek aan de bevoegde rechterlijke autoriteiten. Bij de uitoefening van hun bevoegdheden uit hoofde van deze verordening moeten de ESMA en de bevoegde autoriteiten zich objectief en onpartijdig opstellen, en moeten zij autonoom blijven in hun besluitvorming.
Teneinde inbreuken op deze verordening te kunnen opsporen moeten de bevoegde autoriteiten met het oog op inbeslagname van documenten toegang krijgen tot andere ruimten dan privéwoningen van natuurlijke personen. Toegang tot dergelijke ruimten is noodzakelijk in geval van een gegrond vermoeden dat er documenten en andere gegevens in verband met het onderwerp van de inspectie of het onderzoek bestaan die dienstig zouden kunnen zijn om een inbreuk op deze verordening te bewijzen. Daarnaast is toegang tot dergelijke ruimten noodzakelijk indien de natuurlijke of rechtspersoon die reeds een verzoek tot informatie heeft ontvangen, hieraan niet voldoet, of indien er redelijke gronden zijn om aan te nemen dat in geval van een verzoek hieraan niet zou worden voldaan of dat de documenten of de informatie waarop het verzoek om informatie betrekking heeft zouden worden verwijderd, gemanipuleerd of vernietigd.
Om te waarborgen dat aan de vereisten van deze verordening wordt voldaan, is het van belang dat de lidstaten de nodige maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat inbreuken op deze verordening worden bestraft met passende bestuursrechtelijke sancties en andere bestuursrechtelijke maatregelen. Deze sancties en maatregelen moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn en in de lidstaten zorgen voor een gemeenschappelijke aanpak en een ontradend effect. Deze verordening mag de lidstaten niet beperken in hun mogelijkheden om hogere bestuursrechtelijke sancties vast te stellen.
Om ervoor te zorgen dat besluiten die bestuursrechtelijke sancties of andere bestuursrechtelijke maatregelen van bevoegde autoriteiten opleggen een afschrikkend effect hebben op het grote publiek, moeten zij worden bekendgemaakt, tenzij bevoegde autoriteiten het noodzakelijk achten te kiezen voor een bekendmaking op anonieme basis, de bekendmaking uit te stellen of helemaal niet tot bekendmaking over te gaan.
Hoewel de lidstaten regels voor zowel bestuursrechtelijke als strafrechtelijke sancties voor dezelfde inbreuken kunnen vaststellen, mag van de lidstaten niet worden verlangd dat zij regels voor bestuursrechtelijke sancties vaststellen voor inbreuken op deze verordening die onder hun nationale strafrecht vallen. Het handhaven van strafrechtelijke sancties in plaats van bestuursrechtelijke sancties voor inbreuken op deze verordening mag de bevoegde autoriteiten evenwel niet beperken of anderszins beïnvloeden in hun mogelijkheden om voor de toepassing van deze verordening tijdig samen te werken en informatie in te zien en uit te wisselen met bevoegde autoriteiten in andere lidstaten, ook nadat de betrokken inbreuken voor strafrechtelijke vervolging naar de bevoegde justitiële autoriteiten zijn verwezen.
Aangezien het de bedoeling is dat het blad met essentiële beleggingsinformatie wordt toegesneden op de specifieke kenmerken van een crowdfundingaanbod en de informatiebehoeften van beleggers, moeten crowdfundingaanbiedingen op grond van deze verordening worden vrijgesteld van de verplichting van Verordening (EU) 2017/1129 om een prospectus te publiceren en moet die verordening dienovereenkomstig worden gewijzigd.
Klokkenluiders kunnen de aandacht van de bevoegde autoriteiten vestigen op nieuwe informatie waarmee inbreuken op deze verordening beter kunnen worden opgespoord en bestraft. Deze verordening moet er dan ook voor zorgen dat er passende regelingen worden ingevoerd waarmee klokkenluiders de bevoegde autoriteiten attent kunnen maken op reële of potentiële inbreuken op deze verordening en beschermd worden tegen represailles. Dat dient te geschieden door Richtlijn (EU) 2019/1937 van het Europees Parlement en de Raad⁽¹³⁾ te wijzigen om ze voor inbreuken op deze verordening te laten gelden.
Teneinde de vereisten van deze verordening nader te bepalen, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) handelingen vast te stellen over de verlenging van de overgangsperiode ten aanzien van overeenkomstig nationaal recht verleende crowdfundingdiensten. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven⁽¹⁴⁾. Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.
Teneinde de consistente toepassing van deze verordening te bevorderen, met inbegrip van een toereikende bescherming van beleggers en consumenten in de hele Unie, moeten er technische normen worden ontwikkeld. Het zou efficiënt en passend zijn om de ESMA en de Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Bankautoriteit), opgericht bij Verordening (EU) nr. 1093/2010 van het Europees Parlement en de Raad⁽¹⁵⁾ (EBA), als organen met hooggespecialiseerde expertise, te belasten met de uitwerking van aan de Commissie voor te leggen ontwerpen van technische reguleringsnormen die geen beleidskeuzen inhouden.
Aan de Commissie moet de bevoegdheid worden overgedragen om technische reguleringsnormen vast te stellen die door de ESMA en de EBA zijn ontwikkeld met betrekking tot individueel portefeuillebeheer van leningen, klachtenbehandeling, belangenconflicten, vergunningverlening voor crowdfundingdienstverleners, informatieverstrekking aan cliënten, openbaarmaking van de verzuimgraad, de instapkennistest en simulatie van het vermogen om verlies te dragen, het blad met essentiële beleggingsinformatie en samenwerking tussen bevoegde autoriteiten. De Commissie moet die technische reguleringsnormen door middel van gedelegeerde handelingen vaststellen op grond van artikel 290 VWEU en overeenkomstig de artikelen 10 tot en met 14 van Verordeningen (EU) nr. 1093/2010 en (EU) nr. 1095/2010.
Ook moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om technische uitvoeringsnormen vast te stellen die door de ESMA zijn ontwikkeld met betrekking tot rapportage door crowdfundingdienstverleners, bekendmaking van nationale bepalingen inzake publiciteitsvereisten en samenwerking tussen bevoegde autoriteiten onderling en met de ESMA. De Commissie moet die technische uitvoeringsnormen door middel van uitvoeringshandelingen vaststellen op grond van artikel 291 VWEU en overeenkomstig artikel 15 van Verordening (EU) nr. 1095/2010.
Elke verwerking van persoonsgegevens in het kader van deze verordening, zoals bij de uitwisseling of doorgifte van persoonsgegevens door de bevoegde autoriteiten, moet in overeenstemming zijn met Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad⁽¹⁶⁾, en elke uitwisseling of doorzending van informatie door de ESMA moet plaatsvinden overeenkomstig Verordening (EU) 2018/1725 van het Europees Parlement en de Raad⁽¹⁷⁾.
Daar de doelstellingen van deze verordening, namelijk het aanpakken van de versnippering van het rechtskader dat van toepassing is op crowdfundingdiensten om de goede werking van de interne markt voor dergelijke diensten te waarborgen en tegelijkertijd de beleggersbescherming en de marktefficiëntie te verbeteren en bij te dragen aan de oprichting van de kapitaalmarktenunie, niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.
De datum van toepassing van deze verordening moet worden uitgesteld om deze af te stemmen op de datum van toepassing van de nationale regels tot omzetting van Richtlijn (EU) 2020/1504 van het Europees Parlement en de Raad⁽¹⁸⁾, waardoor aanbieders van crowdfundingdiensten die onder het toepassingsgebied van deze verordening vallen, worden vrijgesteld van de toepassing van Richtlijn 2014/65/EU.
Omwille van de rechtszekerheid en met het oog op de vervanging van nationale regels door de regels van deze verordening voor zover het soorten crowdfundingdiensten betreft die thans binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen, is het passend overgangsregelingen te treffen om personen die dergelijke crowdfundingdiensten verlenen overeenkomstig de nationale wetgeving die aan deze verordening voorafgaat, toe te staan hun bedrijfsactiviteiten aan te passen aan deze verordening en hun voldoende tijd te geven om een vergunning uit hoofde van deze verordening aan te vragen. Dergelijke personen moeten derhalve overeenkomstig het toepasselijk nationaal recht tot en met 10 november 2022 crowdfundingdiensten kunnen blijven verlenen die thans binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen. Gedurende die overgangsperiode kunnen de lidstaten speciale procedures instellen met behulp waarvan rechtspersonen die op grond van nationaal recht over een vergunning beschikken om crowdfundingdiensten te verlenen die thans binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen, hun nationale vergunningen in vergunningen uit hoofde van deze verordening kunnen omzetten, mits de crowdfundingdienstverleners aan de vereisten van deze verordening voldoen.
Crowdfundingdienstverleners die uiterlijk op 10 november 2022 niet over een vergunning overeenkomstig deze verordening beschikken, mogen vanaf die datum geen nieuwe crowdfundingaanbiedingen meer doen. Om te voorkomen dat het aantrekken van het beoogde kapitaal met betrekking tot een bepaald crowdfundingproject op 10 november 2022 nog niet is voltooid, moeten de oproepen tot financiering uiterlijk op die datum worden afgesloten. Na 10 november 2022 kan het beheer van de bestaande overeenkomsten, met inbegrip van het innen en overdragen van vorderingen, het verstrekken van activabewaringsdiensten of de verwerking van verrichtingen op effecten, echter overeenkomstig de toepasselijke nationale wetgeving worden voortgezet.
Deze verordening eerbiedigt de grondrechten en neemt de in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie erkende beginselen in acht. Bijgevolg dient deze verordening te worden uitgelegd en toegepast in overeenstemming met deze rechten en beginselen.
De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming is overeenkomstig artikel 42, lid 1, van Verordening (EU) 2018/1725 geraadpleegd,

HEBBEN DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

HOOFDSTUK I Algemene bepalingen

Bij deze verordening worden uniforme vereisten vastgesteld voor de verlening van crowdfundingdiensten, voor de organisatie van, de vergunningverlening aan, en het toezicht op crowdfundingdienstverleners, voor de exploitatie van crowdfundingplatforms, alsmede voor de transparantie en publicitaire mededelingen in verband met de verlening van crowdfundingdiensten in de Unie.

Deze verordening is niet van toepassing op:

crowdfundingdiensten die worden verleend aan projecteigenaren die consumenten zijn als gedefinieerd in artikel 3, onder a), van Richtlijn 2008/48/EG;
andere diensten die verband houden met de in artikel 2, lid 1, onder a), gedefinieerde diensten en die overeenkomstig nationaal recht worden verleend;
crowdfundingaanbiedingen met een tegenwaarde van meer dan 5 000 000 EUR, berekend over een periode van twaalf maanden als de som van:
1. de totale tegenwaarde van de door een bepaalde projecteigenaar gedane aanbiedingen van effecten en voor crowdfunding toegelaten instrumenten als gedefinieerd in artikel 2, lid 1, onder m) en n), van deze verordening en de bedragen die door middel van leningen via een crowdfundingplatform door deze projecteigenaar zijn bijeengebracht, en
2. de totale tegenwaarde van de aanbiedingen aan het publiek van effecten door de onder i) van dit punt bedoelde projecteigenaar in diens hoedanigheid van aanbieder in overeenstemming met de vrijstelling uit hoofde van artikel 1, lid 3, of artikel 3, lid 2, van Verordening (EU) 2017/1129.

Tenzij een crowdfundingdienstverlener, een projecteigenaar of een belegger over een vergunning als kredietinstelling overeenkomstig artikel 8 van Richtlijn 2013/36/EU beschikt, passen de lidstaten de nationale vereisten tot uitvoering van artikel 9, lid 1, van die richtlijn niet toe en zorgen zij ervoor dat nationaal recht geen vergunning als kredietinstelling of enige andere individuele vergunning, vrijstelling of ontheffing in samenhang met de verlening van crowdfundingdiensten vereist in de volgende situaties:

voor projecteigenaren die met betrekking tot door de crowdfundingdienstverlener gefaciliteerde leningen gelden van beleggers aanvaarden, of
voor beleggers die aan projecteigenaren door de crowdfundingdienstverlener gefaciliteerde leningen verstrekken.

Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder:

“crowdfundingdienst”: het matchen van bedrijfsfinancieringsbelangstellingen van beleggers en projecteigenaren door het gebruik van een crowdfundingplatform, bestaande uit een van de volgende activiteiten:
1. het faciliteren van het verstrekken van leningen;
2. het plaatsen zonder plaatsingsgarantie als bedoeld in deel A, punt 7, van bijlage I bij Richtlijn 2014/65/EU, van door projecteigenaren of een special purpose vehicle uitgegeven effecten en voor crowdfunding toegelaten instrumenten, en de ontvangst en doorgifte van orders van cliënten als bedoeld in punt 1 van dat deel, met betrekking tot die effecten en voor crowdfunding toegelaten instrumenten;
“lening”: een overeenkomst waarbij een belegger gedurende een overeengekomen termijn een overeengekomen geldbedrag ter beschikking stelt aan een projecteigenaar en waarbij de projecteigenaar een onvoorwaardelijke verplichting aangaat om dat bedrag samen met de opgebouwde rente volgens het termijnbetalingsschema aan de belegger terug te betalen;
“individueel portefeuillebeheer van leningen”: de toekenning door de crowdfundingdienstverlener van een vooraf bepaald bedrag aan gelden van een belegger, die een oorspronkelijke kredietverstrekker is, aan een of meer crowdfundingprojecten op zijn crowdfundingplatform overeenkomstig een individueel, door de respectieve belegger op discretionaire basis verstrekt mandaat;
“crowdfundingplatform”: een openbaar toegankelijk online-informatiesysteem dat door een crowdfundingdienstverlener wordt geëxploiteerd of beheerd;
“crowdfundingdienstverlener”: een rechtspersoon die crowdfundingdiensten verleent;
“crowdfundingaanbod”: elke mededeling, ongeacht in welke vorm en op welke wijze, van een crowdfundingdienstverlener, met voldoende informatie over de voorwaarden van het aanbod en het aangeboden crowdfundingproject om een belegger in staat te stellen in het crowdfundingproject te beleggen;
“cliënt”: elke aspirant-belegger of daadwerkelijke belegger en elke aspirant-projecteigenaar of daadwerkelijke projecteigenaar aan wie een crowdfundingdienstverlener crowdfundingdiensten verleent of voornemens is te verlenen;
“projecteigenaar”: elke natuurlijke of rechtspersoon die beoogt financiering te verkrijgen via een crowdfundingplatform;
“belegger”: elke natuurlijke of rechtspersoon die via een crowdfundingplatform leningen verstrekt of effecten dan wel voor crowdfunding toegelaten instrumenten verwerft;
“ervaren belegger”: elke natuurlijke of rechtspersoon die een professionele cliënt is op grond van punt 1, 2, 3 of 4 van deel I van bijlage II bij Richtlijn 2014/65/EU of elke natuurlijke of rechtspersoon die de goedkeuring heeft van de crowdfundingdienstverlener om als ervaren belegger te worden behandeld overeenkomstig de in bijlage II bij deze verordening bepaalde criteria en procedure;
“niet-ervaren belegger”: een belegger die niet een ervaren belegger is;
“crowdfundingproject”: de bedrijfsactiviteit(en) waarvoor een projecteigenaar beoogt financiering te verkrijgen via het crowdfundingaanbod;
“effecten”: effecten als gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 44, van Richtlijn 2014/65/EU;
“voor crowdfunding toegelaten instrumenten”: met betrekking tot elke lidstaat, aandelen van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid die niet onderworpen zijn aan beperkingen die de overdracht ervan effectief zouden verhinderen, waaronder beperkingen van de wijze waarop die aandelen aan het publiek worden aangeboden of bekendgemaakt;
“publicitaire mededeling”: alle informatie of elke mededeling van een crowdfundingdienstverlener aan een aspirant-belegger of -projecteigenaar over de diensten van de crowdfundingdienstverlener, met uitzondering van de uit hoofde van deze verordening vereiste openbaarmakingen aan beleggers;
“duurzame drager”: hulpmiddel dat het mogelijk maakt informatie op zodanige wijze op te slaan dat deze achteraf gedurende een voor het doel van de informatie toereikende periode kan worden geraadpleegd en waarmee de opgeslagen informatie ongewijzigd kan worden gereproduceerd;
“special purpose vehicle” of “SPV”: entiteit die uitsluitend is opgericht voor of uitsluitend dient tot securitisatie in de zin van artikel 1, punt 2, van Verordening (EU) nr. 1075/2013 van de Europese Centrale Bank⁽¹⁹⁾;
“bevoegde autoriteit”: een door een lidstaat overeenkomstig artikel 29 aangewezen instantie.

Onverminderd de mogelijkheid dat aandelen van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid onder de definitie van effecten in lid 1, onder m), vallen, kunnen de bevoegde autoriteiten die de crowdfundingdienstverlener een vergunning hebben verleend, het gebruik van dergelijke aandelen voor de toepassing van deze verordening toestaan mits zij voldoen aan de voorwaarden die in lid 1, onder n), worden gesteld aan voor crowdfunding toegelaten instrumenten.

De bevoegde autoriteiten verstrekken de ESMA jaarlijks de informatie, onder verwijzing naar het toepasselijk nationaal recht, over de soorten besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid en hun aandelen die binnen het toepassingsgebied van deze verordening worden aangeboden.

De ESMA maakt de in de eerste alinea bedoelde informatie onverwijld op haar website openbaar.

Gedurende de eerste twee jaar dat deze verordening van toepassing is, verzamelt de ESMA jaarlijks de bladen met essentiële beleggingsinformatie die zijn opgesteld door projecteigenaren die voor crowdfunding toegelaten instrumenten hebben uitgegeven. De ESMA vergelijkt de in bijlage I, deel F, onder b) en c), van het blad met essentiële beleggingsinformatie bedoelde informatie met de uit hoofde van lid 3 van dit artikel door de lidstaten verstrekte informatie. De ESMA legt het resultaat van deze vergelijking aan de Commissie voor, die dit in het in artikel 45 bedoelde verslag opneemt.

Artikel 1 Onderwerp, toepassingsgebied en vrijstellingen

Deze verordening is niet van toepassing op:

crowdfundingdiensten die worden verleend aan projecteigenaren die consumenten zijn als gedefinieerd in artikel 3, onder a), van Richtlijn 2008/48/EG;
andere diensten die verband houden met de in artikel 2, lid 1, onder a), gedefinieerde diensten en die overeenkomstig nationaal recht worden verleend;
crowdfundingaanbiedingen met een tegenwaarde van meer dan 5 000 000 EUR, berekend over een periode van twaalf maanden als de som van:
1. de totale tegenwaarde van de door een bepaalde projecteigenaar gedane aanbiedingen van effecten en voor crowdfunding toegelaten instrumenten als gedefinieerd in artikel 2, lid 1, onder m) en n), van deze verordening en de bedragen die door middel van leningen via een crowdfundingplatform door deze projecteigenaar zijn bijeengebracht, en
2. de totale tegenwaarde van de aanbiedingen aan het publiek van effecten door de onder i) van dit punt bedoelde projecteigenaar in diens hoedanigheid van aanbieder in overeenstemming met de vrijstelling uit hoofde van artikel 1, lid 3, of artikel 3, lid 2, van Verordening (EU) 2017/1129.

voor projecteigenaren die met betrekking tot door de crowdfundingdienstverlener gefaciliteerde leningen gelden van beleggers aanvaarden, of
voor beleggers die aan projecteigenaren door de crowdfundingdienstverlener gefaciliteerde leningen verstrekken.

Artikel 2 Definities

Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder:

“crowdfundingdienst”: het matchen van bedrijfsfinancieringsbelangstellingen van beleggers en projecteigenaren door het gebruik van een crowdfundingplatform, bestaande uit een van de volgende activiteiten:
1. het faciliteren van het verstrekken van leningen;
2. het plaatsen zonder plaatsingsgarantie als bedoeld in deel A, punt 7, van bijlage I bij Richtlijn 2014/65/EU, van door projecteigenaren of een special purpose vehicle uitgegeven effecten en voor crowdfunding toegelaten instrumenten, en de ontvangst en doorgifte van orders van cliënten als bedoeld in punt 1 van dat deel, met betrekking tot die effecten en voor crowdfunding toegelaten instrumenten;
“lening”: een overeenkomst waarbij een belegger gedurende een overeengekomen termijn een overeengekomen geldbedrag ter beschikking stelt aan een projecteigenaar en waarbij de projecteigenaar een onvoorwaardelijke verplichting aangaat om dat bedrag samen met de opgebouwde rente volgens het termijnbetalingsschema aan de belegger terug te betalen;
“individueel portefeuillebeheer van leningen”: de toekenning door de crowdfundingdienstverlener van een vooraf bepaald bedrag aan gelden van een belegger, die een oorspronkelijke kredietverstrekker is, aan een of meer crowdfundingprojecten op zijn crowdfundingplatform overeenkomstig een individueel, door de respectieve belegger op discretionaire basis verstrekt mandaat;
“crowdfundingplatform”: een openbaar toegankelijk online-informatiesysteem dat door een crowdfundingdienstverlener wordt geëxploiteerd of beheerd;
“crowdfundingdienstverlener”: een rechtspersoon die crowdfundingdiensten verleent;
“crowdfundingaanbod”: elke mededeling, ongeacht in welke vorm en op welke wijze, van een crowdfundingdienstverlener, met voldoende informatie over de voorwaarden van het aanbod en het aangeboden crowdfundingproject om een belegger in staat te stellen in het crowdfundingproject te beleggen;
“cliënt”: elke aspirant-belegger of daadwerkelijke belegger en elke aspirant-projecteigenaar of daadwerkelijke projecteigenaar aan wie een crowdfundingdienstverlener crowdfundingdiensten verleent of voornemens is te verlenen;
“projecteigenaar”: elke natuurlijke of rechtspersoon die beoogt financiering te verkrijgen via een crowdfundingplatform;
“belegger”: elke natuurlijke of rechtspersoon die via een crowdfundingplatform leningen verstrekt of effecten dan wel voor crowdfunding toegelaten instrumenten verwerft;
“ervaren belegger”: elke natuurlijke of rechtspersoon die een professionele cliënt is op grond van punt 1, 2, 3 of 4 van deel I van bijlage II bij Richtlijn 2014/65/EU of elke natuurlijke of rechtspersoon die de goedkeuring heeft van de crowdfundingdienstverlener om als ervaren belegger te worden behandeld overeenkomstig de in bijlage II bij deze verordening bepaalde criteria en procedure;
“niet-ervaren belegger”: een belegger die niet een ervaren belegger is;
“crowdfundingproject”: de bedrijfsactiviteit(en) waarvoor een projecteigenaar beoogt financiering te verkrijgen via het crowdfundingaanbod;
“effecten”: effecten als gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 44, van Richtlijn 2014/65/EU;
“voor crowdfunding toegelaten instrumenten”: met betrekking tot elke lidstaat, aandelen van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid die niet onderworpen zijn aan beperkingen die de overdracht ervan effectief zouden verhinderen, waaronder beperkingen van de wijze waarop die aandelen aan het publiek worden aangeboden of bekendgemaakt;
“publicitaire mededeling”: alle informatie of elke mededeling van een crowdfundingdienstverlener aan een aspirant-belegger of -projecteigenaar over de diensten van de crowdfundingdienstverlener, met uitzondering van de uit hoofde van deze verordening vereiste openbaarmakingen aan beleggers;
“duurzame drager”: hulpmiddel dat het mogelijk maakt informatie op zodanige wijze op te slaan dat deze achteraf gedurende een voor het doel van de informatie toereikende periode kan worden geraadpleegd en waarmee de opgeslagen informatie ongewijzigd kan worden gereproduceerd;
“special purpose vehicle” of “SPV”: entiteit die uitsluitend is opgericht voor of uitsluitend dient tot securitisatie in de zin van artikel 1, punt 2, van Verordening (EU) nr. 1075/2013 van de Europese Centrale Bank⁽¹⁹⁾;
“bevoegde autoriteit”: een door een lidstaat overeenkomstig artikel 29 aangewezen instantie.

De ESMA maakt de in de eerste alinea bedoelde informatie onverwijld op haar website openbaar.

HOOFDSTUK II Verlening van crowdfundingdiensten en organisatorische en operationele vereisten voor crowdfundingdienstverleners

Crowdfundingdiensten worden alleen verleend door rechtspersonen die in de Unie zijn gevestigd en waaraan overeenkomstig artikel 12 een vergunning als crowdfundingdienstverlener is verleend.

Crowdfundingdienstverleners handelen eerlijk, rechtvaardig en professioneel in overeenstemming met de belangen van hun cliënten.

Crowdfundingdienstverleners betalen of aanvaarden geen vergoeding, korting of niet-geldelijk voordeel voor het geleiden van orders van beleggers naar een bepaald crowdfundingaanbod op hun crowdfundingplatform of naar een bepaald crowdfundingaanbod op een crowdfundingplatform van een derde.

Crowdfundingdienstverleners kunnen aan individuele beleggers specifieke crowdfundingprojecten voorstellen die aan een of meer door de belegger gekozen specifieke parameters of risico-indicatoren voldoen. Indien de belegger wenst te beleggen in de voorgestelde crowdfundingprojecten, beoordeelt hij elk afzonderlijk crowdfundingaanbod en neemt er uitdrukkelijk een beleggingsbeslissing over.

Crowdfundingdienstverleners die individueel portefeuillebeheer van leningen verrichten, nemen daarbij de door de beleggers opgegeven parameters in acht en nemen alle nodige maatregelen om het best mogelijke resultaat voor die beleggers te behalen. Crowdfundingdienstverleners maken aan beleggers het besluitvormingsproces openbaar dat gevolgd wordt bij de uitvoering van het ontvangen discretionaire mandaat.

In afwijking van lid 4, eerste alinea, kunnen crowdfundingdienstverleners die individueel portefeuillebeheer van leningen verstrekken, namens hun beleggers discretionaire bevoegdheid uitoefenen binnen de overeengekomen parameters zonder dat beleggers elk afzonderlijk crowdfundingaanbod dienen te beoordelen en er een beleggingsbeslissing over dienen te nemen.

Indien een special purpose vehicle wordt gebruikt voor het verlenen van crowdfundingdiensten, kan slechts één niet-liquide of ondeelbare activum worden aangeboden via een dergelijk special purpose vehicle. Dat vereiste is volgens de doorkijkbenadering van toepassing op het onderliggende niet-liquide of ondeelbare activum dat in het bezit is van financiële of juridische structuren die geheel of gedeeltelijk eigendom zijn van of gecontroleerd worden door het special purpose vehicle. De beslissing om een blootstelling aan dat onderliggende activum aan te gaan, berust uitsluitend bij de beleggers.

Het bestuursorgaan van een crowdfundingdienstverlener stelt toereikende beleidsregels en procedures vast om een doeltreffende en prudente bedrijfsvoering te waarborgen, met inbegrip van de scheiding van verantwoordelijkheden, bedrijfscontinuïteit en het voorkomen van belangenconflicten, op een wijze die de integriteit van de markt en de belangen van zijn cliënten bevordert, en het ziet toe op de uitvoering van die beleidsregels en procedures.

Het bestuursorgaan van een crowdfundingdienstverlener stelt geschikte systemen en controles in om de risico’s die verbonden zijn aan de via het crowdfundingplatform bemiddelde leningen te beoordelen, en het ziet toe op de uitvoering van die systemen en controles.

Een crowdfundingdienstverlener die individueel portefeuillebeheer van leningen verstrekt, zorgt ervoor dat hij beschikt over toereikende systemen en controles voor het beheer van risico's en de financiële modellering van die dienstverlening en dat hij voldoet aan de in artikel 6, leden 1 tot en met 3, bepaalde vereisten.

Het bestuursorgaan van een crowdfundingdienstverlener evalueert ten minste eenmaal om de twee jaar, rekening houdend met de aard, omvang en complexiteit van de verleende crowdfundingdiensten, de in artikel 12, lid 2, onder h), bedoelde prudentiële waarborgen en het in artikel 12, lid 2, onder j), bedoelde bedrijfscontinuïteitsplan.

Indien een crowdfundingdienstverlener de prijs van een crowdfundingaanbod bepaalt:

voert hij een redelijke beoordeling uit van het kredietrisico van het crowdfundingproject of van de projecteigenaar voordat het crowdfundingaanbod wordt gedaan, onder meer door het risico in acht te nemen dat de projecteigenaar, in geval van een lening, obligatie of andere vorm van gesecuritiseerde schuld, op de vervaldatum een of meerdere terugbetalingen niet zal verrichten;
baseert hij de onder a) bedoelde kredietrisicobeoordeling op voldoende informatie, waaronder:
1. indien beschikbaar, gecontroleerde jaarrekeningen van de laatste twee boekjaren;
2. informatie die hem bekend is op het ogenblik dat de kredietrisicobeoordeling wordt uitgevoerd;
3. informatie die hij, in voorkomend geval, verkregen heeft van de projecteigenaar, en
4. informatie die de crowdfundingdienstverlener in staat stelt een redelijke kredietrisicobeoordeling uit te voeren;
stelt hij duidelijke en doeltreffende beleidsregels en procedures vast, voert hij deze uit en handhaaft deze met het oog op de uitvoering van kredietrisicobeoordelingen, en maakt hij deze bekend;
zorgt hij ervoor dat de prijs correct en passend is, ook in gevallen waarin de crowdfundingdienstverlener die de prijs van de leningen bepaalt, het voor een kredietverstrekker mogelijk maakt voor de vervaldatum van een lening uit te stappen;
voert hij een waardering van elke lening uitvoeren in ten minste de volgende omstandigheden:
1. op het ogenblik van de initiëring van de lening;
2. indien de crowdfundingdienstverlener meent dat de projecteigenaar zijn verplichtingen tot volledige terugbetaling van de lening waarschijnlijk niet zal nakomen zonder dat de crowdfundingdienstverlener een toepasselijke zekerheid doet gelden of stappen met soortgelijk effect onderneemt;
3. na verzuim, en
4. indien de crowdfundingdienstverlener het voor een kredietverstrekker mogelijk maakt voor de vervaldatum van een lening uit te stappen;
beschikt hij over en maakt hij gebruik van een kader voor risicobeheer dat gericht is op de naleving van de onder a) tot en met e) van dit lid bepaalde vereisten;
houdt hij een register bij van elk gefaciliteerd crowdfundingaanbod zodat kan worden aangetoond dat:
1. indien zulks is vereist, een kredietrisicobeoordeling werd uitgevoerd in overeenstemming met de punten a) en b) van dit lid, en
2. de prijs van het crowdfundingaanbod correct en passend was in overeenstemming met het kader voor risicobeheer.

Crowdfundingdienstverleners betrachten ten minste een minimumzorgvuldigheidsniveau ten aanzien van projecteigenaren die voorstellen hun projecten te financieren via het crowdfundingplatform van de crowdfundingdienstverlener.

Het in lid 1 bedoelde minimumzorgvuldigheidsniveau omvat de verkrijging van het volgende bewijs:

dat de projecteigenaar geen strafblad heeft met betrekking tot inbreuken op nationale regels op het gebied van handelsrecht, insolventierecht, financiële diensten, bestrijding van het witwassen van geld, fraudebestrijding of beroepsaansprakelijkheidsverplichtingen, en
dat de projecteigenaar niet is gevestigd in een niet-coöperatief rechtsgebied overeenkomstig het desbetreffende beleid van de Unie, of in een derde land met een hoog risico overeenkomstig artikel 9, lid 2, van Richtlijn (EU) 2015/849.

Indien een crowdfundingdienstverlener individueel portefeuillebeheer van leningen aanbiedt, geeft een belegger een mandaat waarbij de parameters voor die dienstverlening zijn bepaald, dat ten minste twee van de volgende criteria bevat waaraan elke lening in de portefeuille moet voldoen:

de minimale en maximale verschuldigde rentevoet voor een voor de belegger gefaciliteerde lening;
de minimale en maximale looptijd van een voor de belegger gefaciliteerde lening;
het scala en de spreiding van op de leningen toepasselijke risicocategorieën, en
indien een jaarlijks streefpercentage voor het beleggingsrendement wordt aangeboden, de waarschijnlijkheid dat de belegger met redelijke zekerheid het streefpercentage behaalt met de geselecteerde leningen.

Om te kunnen voldoen aan lid 1, beschikt een crowdfundingdienstverlener over solide interne processen en methodologieën en gebruikt hij passende gegevens. De crowdfundingdienstverlener mag zijn eigen gegevens of gegevens van derden gebruiken.

Op basis van juiste en welomschreven criteria en met inachtneming van alle relevante factoren die negatieve gevolgen kunnen hebben voor de prestatie van de leningen, beoordeelt de crowdfundingdienstverlener:

het kredietrisico van afzonderlijke voor de portefeuille van de belegger geselecteerde crowdfundingprojecten;
het kredietrisico op het niveau van de portefeuille van de belegger, en
het kredietrisico van de voor de portefeuille van de belegger geselecteerde projecteigenaren, door het vooruitzicht na te gaan dat de projecteigenaren hun uit de lening voortvloeiende verplichtingen nakomen.

De crowdfundingdienstverlener verstrekt de belegger tevens een beschrijving van de methode die wordt gebruikt voor de onder a), b) en c) van de tweede alinea bedoelde beoordelingen.

Indien een crowdfundingdienstverlener individueel portefeuillebeheer van leningen aanbiedt, houdt hij het gegeven mandaat en elke lening in een individuele portefeuille bij. De crowdfundingdienstverlener legt het mandaat en elke lening gedurende ten minste drie jaar na de vervaldatum op een duurzame drager vast.

Een crowdfundingdienstverlener verstrekt voortdurend en op verzoek van een belegger elektronisch ten minste de volgende informatie over elke afzonderlijke portefeuille:

de lijst van afzonderlijke leningen waaruit een portefeuille is samengesteld;
de gewogen gemiddelde jaarlijkse rentevoet op de leningen in een portefeuille;
de spreiding van leningen per risicocategorie, in percentages en absolute cijfers;
voor elke lening waaruit een portefeuille is samengesteld, de essentiële informatie, waaronder ten minste een rentevoet of andere vergoeding aan de belegger, vervaldatum, risicocategorie, schema voor de terugbetaling van de hoofdsom en betaling van rente, naleving door de projecteigenaar van dat betalingsschema;
voor elke lening waaruit een portefeuille is samengesteld, de risicobeperkende maatregelen, waaronder de zekerheidsverstrekkers of borgen of andere soorten garanties;
elk verzuim door de projecteigenaar in het kader van kredietovereenkomsten gedurende de laatste vijf jaar;
elke vergoeding die de belegger, de crowdfundingdienstverlener of de projecteigenaar met betrekking tot de lening heeft betaald;
indien de crowdfundingdienstverlener een waardering van de lening heeft uitgevoerd:
1. de meest recente waardering;
2. de datum van de waardering;
3. een toelichting waarom hij de waardering heeft uitgevoerd, en
4. een eerlijke beschrijving van het te verwachten daadwerkelijk rendement, rekening houdend met vergoedingen en verzuimgraad.

Indien een crowdfundingdienstverlener een noodfonds heeft ingesteld en beheert voor zijn activiteit met betrekking tot het individueel portefeuillebeheer van leningen, verstrekt hij de volgende informatie aan de beleggers:

een risicowaarschuwing met de volgende boodschap: “Het door ons aangeboden noodfonds geeft u geen recht op een betaling, en het is dus mogelijk dat u geen uitbetaling ontvangt, ook al lijdt u verlies. De noodfondsbeheerder is volkomen vrij om te oordelen over het te betalen bedrag, ook om helemaal niet te betalen. Beleggers mogen dus niet vertrouwen op mogelijke uitbetalingen van het noodfonds wanneer zij overwegen of en hoeveel zij wensen te beleggen.”;
een beschrijving van het beleid van het noodfonds, met onder meer:
1. uitleg over de oorsprong van het in het fonds gestorte geld;
2. uitleg over het beheer van het fonds;
3. uitleg met betrekking tot de vraag aan wie het geld toebehoort;
4. de overwegingen die de noodfondsbeheerder in aanmerking neemt bij beslissingen over de uitoefening van zijn beoordelingsvrijheid met betrekking tot uitbetalingen door het fonds, met inbegrip van:
  - de vraag of het fonds al dan niet voldoende geld heeft om te betalen, en
  - het feit dat de noodfondsbeheerder in elk geval volkomen vrij is om niet te betalen of om het bedrag van de betaling te bepalen;
5. uitleg over het besluitvormingsproces voor een discretionaire betaling door het fonds, en
6. een beschrijving van wat er met het in het fonds gestorte geld gebeurt in het geval van insolventie van de noodfondsbeheerder.

Een crowdfundingdienstverlener die een noodfonds als bedoeld in lid 5 heeft ingesteld en beheert, verstrekt het publiek elk kwartaal de volgende informatie over de prestatie van het fonds:

de grootte van het noodfonds in verhouding tot de totale uitstaande bedragen van leningen waarop het noodfonds van toepassing is, en
de verhouding tussen de uit het noodfonds gedane betalingen en het totaal aan uitstaande bedragen uit hoofde van de voor het noodfonds relevante leningen.

De EBA stelt, in nauwe samenwerking met de ESMA, ontwerpen van technische reguleringsnormen op ter specificatie van:

de gegevens, waaronder de vorm, die moeten worden opgenomen in de in lid 2, derde alinea, bedoelde beschrijving van de methode;
de in lid 4 bedoelde informatie, en
de beleidsregels, procedures en organisatorische regelingen die crowdfundingdienstverleners moeten vaststellen met betrekking tot noodfondsen die zij mogelijkerwijs aanbieden als bedoeld in de leden 5 en 6.

De EBA dient die ontwerpen van technische reguleringsnormen uiterlijk op 10 november 2021 in bij de Commissie.

Aan de Commissie wordt de bevoegdheid toegekend om deze verordening aan te vullen door de in de eerste alinea van dit lid bedoelde technische reguleringsnormen vast te stellen overeenkomstig de artikelen 10 tot en met 14 van Verordening (EU) nr. 1093/2010.

Crowdfundingdienstverleners beschikken over doeltreffende en transparante procedures voor een snelle, correcte en consistente behandeling van klachten van cliënten en maken beschrijvingen van die procedures bekend.

Crowdfundingdienstverleners zorgen ervoor dat cliënten kosteloos klachten tegen hen kunnen indienen.

Crowdfundingdienstverleners stellen een standaardmodel voor klachten op dat ze aan cliënten ter beschikking stellen, en houden een register bij van alle ontvangen klachten en de genomen maatregelen.

Crowdfundingdienstverleners onderzoeken alle klachten tijdig en correct en delen de uitkomst binnen een redelijke termijn mee aan de klager.

De ESMA stelt ontwerpen van technische reguleringsnormen op om de specifieke vereisten, standaardmodellen en procedures voor klachtenbehandeling te specificeren.

De ESMA dient die ontwerpen van technische reguleringsnormen uiterlijk op 10 november 2021 in bij de Commissie.

Crowdfundingdienstverleners hebben geen deelneming in een crowdfundingaanbod op hun crowdfundingplatform.

Crowdfundingdienstverleners aanvaarden de volgende personen niet als projecteigenaren in verband met de op hun crowdfundingplatform aangeboden crowdfundingdiensten:

hun aandeelhouders die 20 % of meer van het aandelenkapitaal of de stemrechten bezitten;
hun bestuurders of werknemers;
een natuurlijke of rechtspersoon die met die aandeelhouders, bestuurders of werknemers verbonden is door een zeggenschapsband als gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 35, onder b), van Richtlijn 2014/65/EU.

Crowdfundingdienstverleners die de in de eerste alinea, onder a), b) en c), bedoelde personen als belegger in de op hun crowdfundingplatform aangeboden crowdfundingprojecten aanvaarden, maken het feit dat zij dergelijke personen als beleggers aanvaarden volledig openbaar op hun website, met inbegrip van informatie over de specifieke crowdfundingprojecten waarin wordt belegd, en zorgen ervoor dat dergelijke beleggingen geschieden tegen dezelfde voorwaarden als die voor andere beleggers, en dat die personen geen voorkeursbehandeling krijgen of bevoorrechte toegang tot informatie hebben.

Crowdfundingdienstverleners houden doeltreffende interne regels om belangenconflicten te voorkomen in stand en passen deze toe.

Crowdfundingdienstverleners nemen alle passende maatregelen om belangenconflicten tussen de crowdfundingdienstverleners zelf, hun aandeelhouders, hun bestuurders of werknemers, of iedere natuurlijke of rechtspersoon die met hen verbonden is door een zeggenschapsband als gedefinieerd in artikel 4, lid 1, punt 35, onder b), van Richtlijn 2014/65/EU, en hun cliënten, of tussen een cliënt en een andere cliënt te voorkomen, te identificeren, te beheren en openbaar te maken.

Crowdfundingdienstverleners maken de algemene aard en de bronnen van belangenconflicten en van de maatregelen die zijn genomen om die te beperken, openbaar aan hun cliënten.

Die openbaarmaking gebeurt op een prominente plek op de website van de crowdfundingdienstverlener.

De in lid 5 bedoelde openbaarmaking:

geschiedt op een duurzame drager;
bevat voldoende details, rekening houdend met de aard van elke cliënt, om elke cliënt in staat te stellen met kennis van zaken een beslissing te nemen over de dienst in verband waarmee het belangenconflict zich voordoet.

De ESMA stelt ontwerpen van technische reguleringsnormen op ter specificatie van:

de vereisten voor de instandhouding of de toepassing van interne regels als bedoeld in lid 3;
de in lid 4 bedoelde maatregelen;
de regelingen voor de in de leden 5 en 6 bedoelde openbaarmaking.

Bij het ontwikkelen van die ontwerpen van technische reguleringsnormen houdt de ESMA rekening met de aard, omvang en complexiteit van de door de crowdfundingdienstverlener verleende crowdfundingdiensten.

De ESMA dient die ontwerpen van technische reguleringsnormen uiterlijk op 10 november 2021 in bij de Commissie.

Wanneer crowdfundingdienstverleners een beroep doen op een derde voor de uitvoering van operationele taken, nemen zij alle redelijke maatregelen om extra operationeel risico te vermijden.

Uitbesteding van operationele taken als bedoeld in lid 1 mag de kwaliteit van de interne controle van crowdfundingdienstverleners en het vermogen van de bevoegde autoriteit om toezicht te houden op de naleving van deze verordening door crowdfundingdienstverleners, niet aantasten.

Crowdfundingdienstverleners blijven volledig verantwoordelijk voor de naleving van deze verordening met betrekking tot de uitbestede activiteiten.

Crowdfundingdienstverleners die activabewaringsdiensten en betalingsdiensten verlenen, informeren hun cliënten over al het volgende:

de aard en de voorwaarden van die diensten, met inbegrip van verwijzingen naar het toepasselijke nationaal recht;
of die diensten rechtstreeks door hen of door derden worden verleend.

Indien crowdfundingdienstverleners betalingstransacties met betrekking tot effecten en voor crowdfunding toegelaten instrumenten verrichten, deponeren zij de gelden bij:

een centrale bank, of
een kredietinstelling waaraan een vergunning is verleend overeenkomstig Richtlijn 2013/36/EU.

Effecten of voor crowdfunding toegelaten instrumenten die worden aangeboden op een crowdfundingplatform en die kunnen worden geregistreerd op een op naam van een belegger geopende effectenrekening of die fysiek kunnen worden geleverd aan een bewaarnemer, zullen in bewaring worden genomen door de crowdfundingdienstverlener of door een derde. Een entiteit die bewaarnemingsdiensten verleent, beschikt over een vergunning overeenkomstig Richtlijn 2013/36/EU of Richtlijn 2014/65/EU.

Een crowdfundingdienstverlener kan zelf of via een derde betalingsdiensten aanbieden mits de crowdfundingdienstverlener zelf of de derde een betalingsdienstaanbieder is overeenkomstig Richtlijn (EU) 2015/2366.

Indien een crowdfundingdienstverlener noch zelf, noch via een derde betalingsdiensten in verband met crowdfundingdiensten aanbiedt, treft en handhaaft hij regelingen om ervoor te zorgen dat projecteigenaren financiering van crowdfundingprojecten of enige andere betaling alleen aanvaarden door middel van een betalingsdienstaanbieder overeenkomstig Richtlijn (EU) 2015/2366.

Crowdfundingdienstverleners beschikken te allen tijde over prudentiële waarborgen die gelijk zijn aan ten minste het hogere bedrag van de volgende twee bedragen:

25 000 EUR, en
een kwart van de vaste kosten van het voorafgaande jaar, die jaarlijks worden geëvalueerd, waaronder de kosten voor het beheren van de leningen voor drie maanden wanneer de crowdfundingdienstverlener ook het verstrekken van leningen faciliteert.

De in lid 1 van dit artikel bedoelde prudentiële waarborgen nemen een van de volgende vormen aan:

eigen vermogen, bestaande uit tier 1-kernkapitaalbestanddelen als bedoeld in de artikelen 26 tot en met 30 van Verordening (EU) nr. 575/2013 van het Europees Parlement en de Raad⁽²⁰⁾ na alle volledige aftrekkingen op grond van artikel 36 van die verordening zonder de toepassing van vrijstellingsdrempels op grond van de artikelen 46 en 48 van die verordening;
een verzekeringspolis met dekking in alle gebieden van de Unie waar crowdfundingaanbiedingen actief op de markt worden gebracht, of een soortgelijke waarborg, of
een combinatie van de punten a) en b).

Lid 1 van dit artikel is niet van toepassing op crowdfundingdienstverleners die ondernemingen zijn die, op individuele basis of op basis van hun geconsolideerde situatie, onderworpen zijn aan titel III van deel drie van Verordening (EU) nr. 575/2013, of aan Verordening (EU) 2019/2033 van het Europees Parlement en de Raad⁽²¹⁾.

Lid 1 van dit artikel is niet van toepassing op crowdfundingdienstverleners die ondernemingen zijn die onderworpen zijn aan de artikelen 4 en 5 van Richtlijn 2009/110/EG of de artikelen 7 tot en met 9 van Richtlijn (EU) 2015/2366.

Indien een crowdfundingdienstverlener nog geen twaalf maanden werkzaam is, kan hij toekomstgerichte bedrijfsramingen gebruiken voor het berekenen van de vaste kosten, op voorwaarde dat hij historische gegevens begint te gebruiken zodra die beschikbaar komen.

De in lid 2, onder b), bedoelde verzekeringspolis heeft ten minste de volgende kenmerken:

zij heeft een oorspronkelijke looptijd van ten minste een jaar;
de termijn voor de opzegging ervan is tenminste 90 dagen;
zij is gesloten bij een onderneming waaraan overeenkomstig het Unierecht of het nationale recht een vergunning is verleend om verzekeringen te verstrekken;
zij is verstrekt door een derde.

De in lid 2, onder b), bedoelde verzekeringspolis biedt dekking tegen, maar is niet beperkt tot het risico van:

verlies van documenten;
verkeerde voorstellingen of misleidende verklaringen;
handelingen, fouten of nalatigheden die resulteren in een schending van:
1. wettelijke of bestuursrechtelijke verplichtingen;
2. de plicht jegens cliënten om met de nodige bekwaamheid en zorgvuldigheid te werk te gaan;
3. de geheimhoudingsplicht;
het nalaten om passende procedures vast te stellen, in te voeren en in stand te houden ter voorkoming van belangenconflicten;
verliezen die voortvloeien uit een verstoring van de bedrijfsactiviteiten, systeemstoringen of het procesbeheer;
indien van toepassing op het bedrijfsmodel, grove nalatigheid bij de waardering van activa of bij de bepaling van kredietprijzen en kredietscores.

Voor de toepassing van lid 1, onder b), berekenen crowdfundingdienstverleners hun vaste kosten van het voorafgaande jaar met gebruikmaking van cijfers die voortkomen uit het toepasselijke kader voor financiële verslaggeving, door de volgende bestanddelen af te trekken van de totale kosten na uitkering van winsten aan aandeelhouders in hun meest recentelijk gecontroleerde jaarrekeningen, of, indien geen gecontroleerde jaarrekeningen beschikbaar zijn, in de door de nationale toezichthouders gevalideerde jaarrekeningen:

personeelsbonussen en andere beloningen, voor zover zij afhangen van de nettowinst van de crowdfundingdienstverlener in het desbetreffende jaar;
winstdeelnemingen van werknemers, directeuren en partners;
andere bestemmingen van de winst en andere variabele beloningen, voor zover zij volledig discretionair zijn;
gedeelde te betalen provisies en vergoedingen die rechtstreeks verband houden met te ontvangen provisies en vergoedingen, welke in de totale inkomsten zijn opgenomen, en indien de betaling van de te betalen provisies en vergoedingen afhankelijk is van de werkelijke ontvangst van de te ontvangen provisies en vergoedingen, en
eenmalige kosten uit hoofde van ongewone activiteiten.

Indien door derden namens de crowdfundingdienstverleners vaste kosten zijn gemaakt en die vaste kosten niet reeds in de totale kosten als bedoeld in lid 8 zijn opgenomen, ondernemen de crowdfundingdienstverleners een van de volgende handelingen:

indien een uitsplitsing van de kosten van die derden beschikbaar is, bepalen zij het bedrag van de vaste kosten welke die derden namens hen hebben gemaakt en tellen zij dat bedrag op bij het cijfer dat uit lid 8 resulteert;
indien de uitsplitsing van de kosten van die derden niet beschikbaar is, bepalen zij het bedrag van de kosten welke die derden namens hen hebben gemaakt volgens de bedrijfsplannen van de crowdfundingdienstverleners en tellen zij dat bedrag op bij het cijfer dat uit lid 8 resulteert.