Hof van Justitie EU 08-11-1979 ECLI:EU:C:1979:253

De feiten

In rechte

Bij uitspraak van 26 januari 1979, ingeschreven ter griffie op 2 februari 1979, heeft het College van Beroep voor het Bedrijfsleven het Hof krachtens artikel 177 van het EEG -Verdrag een prejudiciële vraag gesteld inzake de uitlegging van artikel 34 van het EEG-Verdrag in verband met de vraag of artikel 3, lid 1, van de op 5 december 1973 door het Produktschap voor Vee en Vlees vastgestelde verordening be- en verwerking van vlees 1973 — waarin aan vleeswarenfabrikanten het voorhanden hebben, bewerken en verwerken van paardevlees wordt verboden — met het gemeenschapsrecht verenigbaar is.

De vraag werd gesteld bij de behandeling van het beroep, door een groothandelaar in paardevlees die zijn bedrijf wenste uit te breiden met de be- en verwerking van paardevlees tot worst, ingesteld tegen de weigering van het Produktschap voor Vee en Vlees, verweerder in het hoofdgeding, hem vrij te stellen van het verbod, in artikel 3, lid 1, van de verordening omschreven.

Uit de uitspraak van de verwijzende rechter, en met name uit punt 7 van die uitspraak blijkt dat de verordening werd vastgesteld ter bescherming van de Nederlandse vleeswarenexport naar Lid-Staten en derde landen, die als belangrijke exportmarkten zijn te beschouwen en waar de consumptie van paardevlees wordt tegengegaan of de invoer van produkten waarin paardevlees voorkomt zelfs is verboden. Omdat de aanwezigheid van paardevlees in vleeswaren vrijwel niet kan worden ontdekt, zou de zekerheid dat er geen paardevlees in voorkomt, alleen kunnen worden verkregen door het opleggen van een verbod aan de vleeswarenfabrikanten om paardevlees voorhanden te hebben, te bewerken en te verwerken. Ook zou bij voor de Verenigde Staten bestemde exporten van vleeswaren een certificaat moeten zijn gevoegd blijkens hetwelk de betrokken produkten „in overeenstemming zijn met voorschriften die tenminste gelijkwaardig zijn” aan die van de aldaar geldende regeling, waarin een soortgelijk verbod is opgenomen. Artikel 3, lid 1, van de verordening zou alleen voor de industriële vervaardiging van vleeswaren gelden en niet voor het in voorraad hebben en de detailverkoop van uit paardevlees vervaardigde vleeswaren door slagerijen. Voorts blijkt uit het dossier dat de regeling de invoer met wederuitvoer van uit paardevlees vervaardigde vleeswaren, afkomstig uit andere Lid-Staten en derde landen, niet raakt.

Zich afvragende of deze regeling zich met het gemeenschapsrecht verdraagt, heeft het College van Beroep voor het Bedrijfsleven de navolgende vraag gesteld:

„Moet artikel 34 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap, eventueel gelezen in samenhang met enig ander voorschrift van dat Verdrag en/of met enig aan dat Verdrag ten grondslag liggend beginsel, aldus worden uitgelegd, dat daarmede het in artikel 3, lid 1, van de verordening neergelegde verbod tot het voorhanden hebben, be- en verwerken van paardevlees — mede gelet op doel en strekking van dat verbod als hierboven in deze uitspraak, onder punt 7, is uiteengezet — onverenigbaar is?”

Alvorens de vraag in onderzoek te nemen, meent het Hof erop te moeten wijzen dat de sector die door de betrokken nationale regeling wordt bestreken, te weten de sector paardevlees, niet aan een specifieke communautaire regeling is onderworpen. In 's Raads richtlijn nr. 77/99/EEG van 21 december 1976 (PB L 26 van 1977, blz. 85) inzake gezondheidsvraagstukken op het gebied van het intracommunautaire handelsverkeer in vleesprodukten, die door de Commissie in haar schriftelijke opmerkingen ter sprake wordt gebracht, gaat het om een heel andere kwestie dan in de hierbedoelde nationale maatregel. De verenigbaarheid van een regeling als in het hoofdgeding bedoeld met het gemeenschapsrecht dient derhalve alleen aan de artikelen 30 e.v. van het Verdrag te worden getoetst.

In artikel 34 worden „kwantitatieve uitvoerbeperkingen en alle maatregelen van gelijke werking … tussen de Lid-Staten verboden.”

Het gaat in dit artikel om nationale maatregelen die een specifieke beperking van het uitgaand goederenverkeer tot doel of tot gevolg hebben en aldus tot een ongelijke behandeling van de binnenlandse handel en de uitvoerhandel van een Lid-Staat leiden, waardoor aan de nationale produktie of de binnenlandse markt van de betrokken Lid-Staat ten koste van de produktie of de handel van andere Lid-Staten een bijzonder voordeel wordt verzekerd. Daarvan is geen sprake bij een verbod als het onderhavige, dat objectief op de produktie van een bepaald soort waren van toepassing is, onverschillig of zij voor de nationale markt dan wel voor de uitvoer zijn bestemd.

Dat de betrokken regeling onder meer bedoeld is om de reputatie van de nationale vleeswarenproduktie op bepaalde exportmarkten — binnen de Gemeenschap en in derde landen —, waar de consumptie van paardevlees door psychologische of wettelijke obstakels wordt belemmerd, hoog te houden, doet daaraan niet af zolang ditzelfde verbod gelijkelijk geldt voor de produktie die op de binnenlandse markt van de betrokken Lid-Staat wordt verhandeld. Aan de objectieve aard van het verbod wordt geen afbreuk gedaan door het feit dat volgens de in Nederland geldende regeling de detailverkoop van uit paardevlees vervaardigde vleeswaren door slagerijen is toegestaan. Zulk een tegemoetkoming aan de plaatselijke handel laat het voor de industriële vervaardiging van hetzelfde produkt, ongeacht zijn bestemming, geldende verbod onverkort bestaan.

De gestelde vraag dient derhalve in die zin te worden beantwoord dat een nationale maatregel waarbij aan vleeswarenfabrikanten het voorhanden hebben, bewerken en verwerken van paardevlees wordt verboden, naar de tegenwoordige stand van het gemeenschapsrecht met artikel 34 van het Verdrag niet onverenigbaar is, wanneer er geen verschil in behandeling tussen voor uitvoer bestemde en in de betrokken Lid-Staat verhandelde produkten in besloten ligt.