Centrale Raad van Beroep, 01-09-2016, ECLI:NL:CRVB:2016:3264, 16/4075 PW

1.1.

Verzoekster heeft de Nigeriaanse nationaliteit. Zij ontving vanaf 13 maart 2014 bijstand van het college, laatstelijk ingevolge de Participatiewet (PW), op het adres [adres A] te [woonplaats]. Op haar verzoek is de bijstand met ingang van 26 juli 2015 beëindigd.

1.2.

Op 16 november 2015 heeft verzoekster zich gemeld om weer bijstand aan te vragen als alleenstaande. Op dezelfde dag heeft zij haar aanvraag ingediend. Verzoekster heeft daarbij opgegeven dat zij inwoont bij L. Eguriase (E) op het adres [adres A] te [woonplaats] (opgegeven adres). Naar aanleiding van de aanvraag heeft handhavingsspecialist F. Madani (handhavingsspecialist) van de Dienst Werk en Inkomen (DWI) van de gemeente Amsterdam een onderzoek ingesteld naar de woon- en leefsituatie van verzoekster. In dat kader heeft zij verzoekster op 10 december 2015 gehoord. Zij heeft de daarbij door verzoekster afgelegde verklaring weergegeven in een schriftelijk verslag van diezelfde datum. De handhavings-specialist heeft de onderzoeksbevindingen neergelegd in een op ambtseed opgemaakt rapport van 10 december 2015.

1.3.

Bij besluit van 11 december 2015, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 26 januari 2016 (bestreden besluit), heeft het college de aanvraag om bijstand afgewezen. Aan dit besluit heeft het college ten grondslag gelegd dat verzoekster op het opgegeven adres een gezamenlijke huishouding voert met E, zodat zij niet als zelfstandig subject voor bijstand in aanmerking komt.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard (AMS 16/1704) en het verzoek om een voorlopige voorziening afgewezen (AMS 16/2993).

3. Verzoekster heeft zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd en om een voorlopige voorziening verzocht.

4. De voorzieningenrechter van de Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

Op grond van de artikelen 8:104, eerste lid, en 8:108, eerste lid, van de Awb, in verbinding met artikel 8:81 van de Awb kan, indien tegen een uitspraak van de rechtbank of de voorzieningenrechter van de rechtbank hoger beroep is ingesteld, de voorzieningenrechter van de Raad op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist.

4.2.

4.3.

De voorzieningenrechter is van oordeel dat verzoekster een spoedeisend belang heeft bij haar verzoek nu zij haar kamer op het opgegeven adres uiterlijk op 1 november 2016 zal moeten ontruimen indien zij de huurbetalingen dan niet heeft hervat. Voorts doet in dit geval de onder 4.2 bedoelde situatie zich voor en is ook overigens geen sprake van beletselen om tevens onmiddellijk uitspraak te doen in de hoofdzaak.

4.4.

De te beoordelen periode loopt van 16 november 2015, de datum waarop verzoekster zich heeft gemeld om bijstand aan te vragen, tot en met 11 december 2015, de datum van het besluit tot afwijzing van de aanvraag.

4.5.

Ingevolge artikel 3, derde lid, van de PW is van een gezamenlijke huishouding sprake, indien twee personen hun hoofdverblijf in dezelfde woning hebben en zij blijk geven zorg te dragen voor elkaar door middel van het leveren van een bijdrage in de kosten van de huishouding dan wel anderszins.

4.6.

Niet in geschil is dat verzoekster en E in de te beoordelen periode hun hoofdverblijf in dezelfde woning hadden, zodat aan het eerste criterium van een gezamenlijke huishouding is voldaan. Het tweede criterium waaraan moet zijn voldaan, is dat van de wederzijdse zorg. Deze kan blijken uit een financiële verstrengeling tussen de betrokkenen die verder gaat dan het uitsluitend delen van de woonlasten en hiermee samenhangende lasten. Indien van een zodanige verstrengeling niet of slechts in geringe mate sprake is, kunnen ook andere feiten en omstandigheden voldoende zijn om aan te nemen dat de betrokkenen in zorg voor elkaar voorzien. Een afweging van alle ten aanzien van betrokkenen gebleken feiten en omstandigheden, die niet van subjectieve aard zijn, zal bepalend zijn voor het antwoord op de vraag of aan het zorgcriterium in het concrete geval is voldaan.

4.7.

Het college heeft het standpunt dat ook aan het zorgcriterium is voldaan gebaseerd op de door verzoekster op 10 december 2015 tegenover de handhavingsspecialist afgelegde verklaring, zoals schriftelijk weergegeven in het verslag van de handhavingsspecialist. Uit die verklaring volgt volgens het college dat verzoekster en E gezamenlijk koken en eten, gezamenlijk opruimen en afwassen en gezamenlijk boodschappen doen, betalen en gebruiken. Daarnaast mag verzoekster volgens die verklaring gebruik maken van alles wat in de woning van E staat en wordt de woning beurtelings door verzoekster en E schoongemaakt, met uitzondering van de eigen slaapkamers.

4.8.

Verzoekster betwist dat zij en E voorzien in zorg voor elkaar, als bedoeld in artikel 3, derde lid, van de PW. Zij heeft in dit verband aangevoerd dat het college het bestreden besluit niet heeft mogen baseren op haar verklaring zoals opgetekend door de handhavingsspecialist, omdat het schriftelijke verslag op diverse essentiële punten niet overeenstemt met wat zij heeft verklaard. Zo staat in het verslag dat verzoekster heeft verklaard dat zij van alles in de woning gebruik mag maken, dat zij en E samen koken en eten, dat zij vrienden zijn en gezamenlijke vrienden hebben, dat zij samen boodschappen doen en samen in de woonkamer televisie kijken. Volgens verzoekster heeft zij echter verklaard dat zij haar eigen keukenspullen bezit die zich in een eigen kast in de keuken bevinden, dat zij over een eigen koelkast in haar kamer beschikt, dat zij in haar eigen kamer televisie kijkt, dat zij voornamelijk zelf haar eten kookt en na het koken de keuken zelf schoonmaakt, dat zij geen vrienden heeft en soms samen in de woonkamer met E praat en dat zij soms samen naar de markt lopen waar zij elk hun eigen boodschappen doen.

4.9.

De beroepsgrond dat het verslag van de door verzoekster op 10 december 2015 afgelegde verklaring niet als basis voor het bestreden besluit kan dienen slaagt. Volgens vaste rechtspraak (uitspraak van 26 januari 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BV2512) mag in het algemeen van de juistheid van een tegenover een handhavingsspecialist afgelegde en ondertekende verklaring worden uitgegaan en heeft een latere intrekking of ontkenning van die verklaring weinig betekenis. In dit geval bestaat echter aanleiding hiervan af te wijken. Gelet op de specifieke omstandigheden van dit geval zijn onvoldoende waarborgen aanwezig dat het door verzoekster ondertekende verslag een juiste en volledige weergave is van haar verklaring.

4.10.

Gelet op wat in 4.9 is overwogen vormt de verklaring van verzoekster zoals neergelegd in het verslag op zichzelf geen deugdelijke basis voor het bestreden besluit. Ter verificatie van de door verzoekster bij haar aanvraag vermelde woonsituatie heeft het college geen ander onderzoek gedaan dan het horen van verzoekster. Hierdoor vindt die verklaring geen steun in andere onderzoeksbevindingen, zoals een verklaring van E of de bevindingen van een huisbezoek.

4.11.

Uit 4.4 tot en met 4.10 volgt dat het bestreden besluit niet berust op een deugdelijke motivering. De rechtbank heeft dit niet onderkend. De aangevallen uitspraak zal dan ook worden vernietigd. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen, zal de Raad het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaren en het bestreden besluit vernietigen wegens strijd met de artikelen 3:2 en 7:12, eerste lid, van de Awb. Voorts zal de Raad het college opgedragen een nieuwe beslissing op het bezwaar te nemen met inachtneming van deze uitspraak. Voor het toepassen van een zogeheten bestuurlijke lus bestaat geen aanleiding; reeds omdat toepassing daarvan zich niet verdraagt met het rechtsmiddel van beroep in cassatie dat openstaat tegen de toepassing door de Raad van bepalingen over het begrip gezamenlijke huishouding.

5. Met het oog op een voortvarende afdoening van het geschil bestaat aanleiding om met toepassing van artikel 8:113, tweede lid, van de Awb te bepalen dat tegen de door het college te nemen nieuwe beslissing op bezwaar slechts bij de Raad beroep kan worden ingesteld.

6. Gelet op wat in 4.11 is overwogen bestaat voor het treffen van een voorlopige voorziening geen noodzaak. Het verzoek daartoe zal daarom worden afgewezen.

7. Aanleiding bestaat om het dagelijks bestuur te veroordelen in de kosten van verzoekster in verband met deze procedure. Deze kosten worden begroot op € 992,- in bezwaar, € 992,- in beroep en € 992,- in hoger beroep.