Gerechtshof Amsterdam, 12-06-2018, ECLI:NL:GHAMS:2018:1949, 200.228.452/01

Bij inleidend verzoekschrift heeft Tata Steel de kantonrechter verzocht om de arbeidsovereenkomst tussen partijen te ontbinden wegens ongeschiktheid van [appellant] tot het verrichten van de bedongen arbeid als bedoeld in artikel 7:669 lid 3 aanhef en sub d BW en wegens een verstoorde arbeidsverhouding als bedoeld in artikel 7:669 lid 3 aanhef en sub g BW. [appellant] heeft primair verzocht om het verzoek van Tata Steel af te wijzen en subsidiair, voor het geval de arbeidsovereenkomst zou worden ontbonden, om daarbij de opzegtermijn in acht te nemen, en Tata Steel te veroordelen tot betaling van een transitievergoeding van € 122.000,- bruto en een billijke vergoeding van € 300.000,- bruto. [appellant] heeft zelfstandig verzocht om Tata Steel - uitvoerbaar bij voorraad - te veroordelen om [appellant] in de gelegenheid te stellen om zijn normale werkzaamheden te hervatten, op straffe van verbeurte van dwangsommen, en heeft verzocht om Tata Steel te veroordelen tot betaling van buitengerechtelijke kosten en proceskosten, met wettelijke rente.

De kantonrechter heeft geoordeeld dat Tata Steel alle omstandigheden in aanmerking genomen tot de conclusie heeft kunnen komen dat de gewenste verbetering in de houding en het functioneren is uitgebleven en dat er geen aanwijzingen waren dat [appellant] zich nog zou gaan verbeteren. Tata Steel heeft voldoende onderbouwd dat er voor [appellant] gezien zijn functie en ervaring geen mogelijkheden tot herplaatsing zijn binnen Tata Steel. De kantonrechter heeft de arbeidsovereenkomst met inachtneming van de geldende opzegtermijn ontbonden met ingang van 1 november 2017. De kantonrechter heeft verder Tata Steel veroordeeld om aan [appellant] een transitievergoeding van € 122.000,- bruto te betalen, bepaald dat iedere partij de eigen kosten dient te dragen en heeft de overige verzoeken afgewezen. Tegen deze beslissing komt [appellant] met zijn grieven op.

Op de grieven 1 tot en met 10 is reeds bij de vaststelling van de feiten ingegaan. Deze grieven kunnen niet tot de vernietiging van de bestreden beschikking leiden en hoeven, bij gebrek aan voldoende belang, hier niet nader te worden besproken. [appellant] komt met zijn grieven 11 tot en met 16 hoofdzakelijk op tegen het oordeel van de kantonrechter dat hij ongeschikt is voor zijn functie. Met grief 17 betoogt [appellant] dat de arbeidsverhouding tussen partijen niet verstoord is en dat herplaatsing in de rede ligt. Grief 18 is gericht tegen de afwijzing van de door [appellant] verzochte vergoeding wegens ernstig verwijtbaar handelen door Tata Steel. Met grief 19 komt [appellant] op tegen de afwijzing van de verzochte vergoeding van buitengerechtelijke kosten en grief 20 heeft betrekking op de beslissing van de kantonrechter over de proceskosten. Grief 21 houdt in dat de kantonrechter het ontbindingsverzoek had moeten afwijzen, de verzoeken van [appellant] had moeten toewijzen en Tata Steel had moeten veroordelen in de kosten van de procedure. Naar aanleiding van voornoemde grieven overweegt het hof als volgt.

[appellant] heeft aangevoerd dat Tata Steel bewust heeft aangestuurd op het veroorzaken van een verstoorde arbeidsverhouding, [appellant] zonder gegronde redenen op non-actief heeft gesteld en met valse informatie de politie heeft ingeschakeld, wat ertoe geleid heeft dat de jachtgeweren van [appellant] ten onrechte gedurende enige tijd in bewaring genomen zijn geweest. Ook heeft Tata Steel volgens [appellant] het door [B] opgestelde MindSonarProfiel onrechtmatig verkregen en in de procedure gebruikt. [appellant] heeft zich op het standpunt gesteld dat Tata Steel aldus ernstig verwijtbaar heeft gehandeld en heeft daarom verzocht om toekenning van een billijke vergoeding. Tata Steel heeft een en ander uitdrukkelijk betwist. Het hof overweegt het volgende. Voor het hof staat buiten twijfel dat de arbeidsverhouding tussen partijen pas verstoord is geraakt in de loop van het najaar van 2016 toen [appellant] zich verzette tegen de kritiek op zijn functioneren en - aanvankelijk - tegen het hem aangeboden verbetertraject. Uit de overgelegde correspondentie blijkt dat met name [C] zich in toenemende mate heeft geërgerd aan de opstelling van [appellant] en zich daarover in steeds scherpere bewoordingen heeft uitgelaten. Anders gezegd, doordat Tata Steel ten onrechte beëindiging van de arbeidsovereenkomst heeft nagestreefd op basis van ongeschiktheid als bedoeld in artikel 7:669 lid 3 aanhef en sub d BW is een verstoring van de arbeidsverhouding ontstaan. Het hof ziet daarin aanleiding om aan [appellant] ten laste van Tata Steel een billijke vergoeding toe te kennen omdat Tata Steel op deze manier ernstig verwijtbaar heeft gehandeld. Wat partijen in dit verband verder hebben aangevoerd, leidt niet tot een ander oordeel en kan daarom onbesproken blijven.

Wat betreft de hoogte van de toe te kennen billijke vergoeding wordt het volgende overwogen. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat de hoogte van de billijke vergoeding - naar haar aard - in relatie moet staan tot het ernstig verwijtbare handelen of nalaten van de werkgever, en niet tot de gevolgen van het ontslag voor de werknemer (zie: Kamerstukken II, 2013-2014, 33818, nr. 3, pagina’s 32-34 en Kamerstukken II, 2013-2014, 33818, nr. 7, pagina 91). Uit de beschikking van de Hoge Raad van 30 juni 2017 (ECLI:NL:HR:2017:1187) volgt evenwel dat dit niet hoeft te betekenen dat de gevolgen van een beëindiging van het dienstverband bij het bepalen van de omvang van de billijke vergoeding geen rol mogen spelen in een geval waarin de wet een werknemer een aanspraak geeft op zo'n vergoeding omdat de werkgever een ernstig verwijt kan worden gemaakt van de reden dat de arbeidsovereenkomst eindigt. Als ontslag het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever, dan dient de werknemer hiervoor volgens die wetsgeschiedenis te worden gecompenseerd, ook om dergelijk handelen of nalaten van de werkgever te voorkomen. Een specifiek punitief karakter heeft de wetgever evenwel niet aan de billijke vergoeding willen toekennen Bij de begroting van de billijke vergoeding komt het aan op alle omstandigheden van het geval. De rechter dient in de motivering van zijn oordeel inzicht te geven in de omstandigheden die tot de beslissing over de hoogte van de vergoeding hebben geleid.

Het hof weegt in het bijzonder mee de omstandigheden die hiervoor onder 3.5 en 3.6 zijn genoemd en die hebben geleid tot het oordeel dat Tata Steel zich ernstig verwijtbaar heeft gedragen jegens [appellant] . Daarnaast weegt het hof mee dat [appellant] een bijzonder lang dienstverband heeft gehad met Tata Steel en door het verwijtbare gedrag van Tata Steel niet alleen financieel, maar ook in zijn persoonlijke levenssfeer is benadeeld. [appellant] heeft met zijn baan het door hem daarmee gegenereerde inkomen en een deel van zijn pensioenopbouw verloren. Het vinden van een andere baan of het opzetten van een eigen onderneming wordt voor [appellant] bemoeilijkt door zijn leeftijd van thans 60 jaar. Daar staat tegenover dat [appellant] een transitievergoeding heeft ontvangen, aanspraak heeft op een WW-uitkering en op de leeftijd van 62,5 jaar met vroegpensioen kan gaan. Alle omstandigheden in aanmerking genomen acht het hof een billijke vergoeding van € 70.000,- bruto passend. Een en ander leidt ertoe dat grief 18 slaagt. Tata Steel zal worden veroordeeld tot het betalen van dit bedrag en de andersluidende beschikking van de kantonrechter zal in zoverre worden vernietigd.

De kantonrechter heeft onder 5.11 van de bestreden beschikking de door [appellant] verzochte vergoeding van redelijke kosten afgewezen omdat niet gebleken is dat er een grondslag bestaat voor de toekenning daarvan. Blijkens de toelichting op grief 19 stelt [appellant] zich zonder nadere toelichting op het standpunt dat de kantonrechter hierbij een onjuist uitgangspunt heeft gehanteerd. Tata Steel heeft dit gemotiveerd betwist. Het hof overweegt dat [appellant] kennelijk doelt op vergoeding van door hem gemaakte buitengerechtelijke kosten en is van oordeel dat [appellant] geen aanspraak kan maken op vergoeding van dergelijke kosten. [appellant] heeft immers niet gesteld dat kosten zijn gemaakt die betrekking hebben op verrichtingen die meer omvatten dan een enkele (eventueel herhaalde) aanmaning, het enkel doen van een (niet aanvaard) schikkingsvoorstel, het inwinnen van eenvoudige inlichtingen of het op gebruikelijke wijze samenstellen van het dossier. De kosten waarvan [appellant] vergoeding heeft verzocht, moeten dan ook worden aangemerkt als betrekking hebbend op verrichtingen waarvoor een proceskostenveroordeling wordt geacht een vergoeding in te sluiten. Deze grief slaagt daarom niet.

Blijkens de toelichting op grief 20, die gericht is tegen de beslissing van de kantonrechter om de kosten te compenseren, stelt [appellant] zich ook in dit verband zonder nadere toelichting op het standpunt dat de kantonrechter hierbij een onjuist uitgangspunt heeft gehanteerd. Deze grief slaagt niet. In geval van toewijzing van een verzoek om ontbinding van de arbeidsovereenkomst als bedoeld in de artikelen 7:671b worden de proceskosten in beginsel gecompenseerd. Het hof ziet in de omstandigheden van het onderhavige geval geen aanleiding om anders te oordelen.

Aan grief 21 komt geen zelfstandige betekenis toe omdat deze in het verlangde ligt van de eerdere grieven en [appellant] ter toelichting op deze grief slechts heeft gesteld dat de kantonrechter het ontbindingsverzoek had moeten afwijzen.

Tata Steel zal worden veroordeeld in de kosten van de procedure in hoger beroep.