Gerechtshof Amsterdam, 05-06-2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:2264, 23-002278-17
Gerechtshof Amsterdam, 05-06-2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:2264, 23-002278-17
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Amsterdam
- Datum uitspraak
- 5 juni 2019
- Datum publicatie
- 12 augustus 2019
- ECLI
- ECLI:NL:GHAMS:2019:2264
- Zaaknummer
- 23-002278-17
Inhoudsindicatie
Niet-ambtelijke omkoping, definitie 'lasthebber' ex art. 328ter Sr. (Daarnaast valsheid in geschrift, witwassen en belastingfraude.) De verdachte heeft een bedrag van € 345.000 aangenomen voor het aanbrengen van een project bij het familiebedrijf waar hij commissaris was. Instrumenteel daarvoor was de valse verkoopovereenkomst. Door deze handelwijze is door de verdachte inkomen verzwegen.
De verdachte was ten tijde van de transactie commissaris bij [bedrijf]. Voorafgaand aan zijn commissariaat was hij 22 jaren bestuurder van [bedrijf] geweest. [bedrijf] was bestuurder van (dochterbedrijf) [dochterbedrijf]. De vraag die het hof moet beantwoorden is of de verdachte is te beschouwen als ‘lasthebber’ in de zin van artikel 328ter Sr.
Het begrip lasthebber wordt in het wetboek van Strafrecht niet gedefinieerd. Aansluiting kan worden gezocht bij art. 7:414 BW waaruit volgt dat een overeenkomst van lastgeving inhoudt dat de lasthebber verplicht is voor de lastgever een rechtshandeling te verrichten. Dat neemt echter niet weg dat aan strafrechtelijke bepalingen en daarin voorkomende begrippen een eigen, autonome betekenis kan toekomen.
Volgens artikel [x] van de statuten van de [bedrijf] had de Raad van Commissarissen tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken in de vennootschap en het bestuur met raad terzijde te staan. De verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat hij veel contact had met mensen en daarom projecten naar [bedrijf] kon brengen. De getuige [A], destijds directeur van de [bedrijf], heeft verklaard dat hij met de verdachte communiceerde over alles wat er speelde en dat de rol van de verdachte verder ging dan de formele rol van een commissaris. Ook de getuigen [B], [C] en [D] hebben verklaard dat de verdachte de zware projecten binnenhaalde en dat hij direct betrokken was bij de projectontwikkeling.
[E] heeft over de verdachte verklaard dat hij de man was die de tent runde en die bepaalde wat er gebeurde.
Ook handelingen die strikt genomen niet voldoen aan de civielrechtelijke definitie van het begrip ‘lastgeving’ (als bedoeld in artikel 7:414 van het Burgerlijk Wetboek), kunnen vallen onder het begrip ‘lasthebber’ als bedoeld in artikel 328ter Sr, gelet op de strekking van laatstgenoemd wetsartikel. Die strekking is klaarblijkelijk dat er een bepaalde zakelijke band moet zijn tussen de verdachte en degene ten behoeve van wie hij optreedt. De wijze waarop de verdachte namens [bedrijf] optrad, die blijkt uit bovengenoemde verklaringen en mede gezien zijn geschiedenis als directeur en de indruk die zijn rol naar buiten maakte, maakt dat hij moet worden beschouwd als ‘lasthebber’ in de zin van het bepaalde in artikel 328ter Sr.
Uitspraak
afdeling strafrecht
parketnummer: 23-002278-17
datum uitspraak: 5 juni 2019
TEGENSPRAAK
Verkort arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Noord-Holland van 27 juni 2017 in de strafzaak onder parketnummer 14-904006-12 tegen
[verdachte] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1945,
adres: [adres] .
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van 22 mei 2019 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.
De verdachte en het openbaar ministerie hebben hoger beroep ingesteld tegen voormeld vonnis.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de verdachte en zijn raadsman naar voren is gebracht.
Tenlastelegging
Gelet op de in eerste aanleg door de rechtbank toegelaten wijziging is aan de verdachte ten laste gelegd dat:
1.hij, op of omstreeks 6 juni 2008, althans in de periode van 1 juni 2008 tot en met 9 februari 2010, in Volendam, en/of (elders) in Nederland, alleen, althans tezamen en in vereniging met een ander of anderen, een verklaring (D-016, D-043), zijnde een geschrift bestemd om tot het bewijs van enig feit te dienen, valselijk heeft/hebben opgemaakt en/of valselijk heeft/hebben doen of laten opmaken en/of heeft/hebben vervalst en/of heeft/hebben doen of laten vervalsen, immers heeft/hebben hij en/of zijn mededader(s), valselijk en/of in strijd met de waarheid in die verklaring (D-016, D-043) opgenomen en/of voorgewend dat
- ondergetekende [ [verdachte] ] bereid is een schilderij genaamd "Koek en Zoopie-ijslandschap" te Volendam van [naam 1] te verkopen aan [bedrijf 1] voor een bedrag groot 500.000 euro, terwijl de marktwaarde van het schilderij veel lager was en/of in werkelijkheid sprake was van een schijntransactie (om omkoping te verhullen), en/of
- die verklaring is opgesteld op 6 juni 2008, terwijl die verklaring is geantedateerd,
zulks met het oogmerk om deze verklaring als echt en onvervalst te gebruiken en/of door anderen te doen gebruiken;
2.hij, op of omstreeks 5 oktober 2010, althans in het jaar 2010 in Volendam, en/of (elders) in Nederland, (telkens) als degene die ingevolge de Belastingwet verplicht is tot het voor raadpleging beschikbaar stellen van boeken, bescheiden, andere gegevensdragers of de inhoud daarvan, (telkens) opzettelijk,
deze in valse vorm voor dit doel ter beschikking heeft gesteld of ter beschikking heeft doen stellen, immers heeft hij (telkens) opzettelijk een verklaring (D-016, D-043) waarin valselijk en/of in strijd met de waarheid was opgenomen en/of voorgewend dat
- ondergetekende [ [verdachte] ] bereid is een schilderij genaamd "Koek en Zoopie-ijslandschap" te Volendam van [naam 1] te verkopen aan [bedrijf 1] voor een bedrag groot 500.000 euro, en/of
- die verklaring is opgesteld op 6 juni 2008,
voor raadpleging aan de Belastingdienst ter beschikking gesteld of doen stellen, en bestaande die valsheid hierin dat de marktwaarde van het schilderij veel lager was en/of in werkelijkheid sprake was van een schijntransactie (om omkoping te verhullen), en/of die verklaring is geantedateerd,
terwijl dat/die feit(en) (telkens) ertoe strekte(n) dat te weinig belasting werd geheven;
3.
hij, op of omstreeks 9 februari 2010 en/of op of omstreeks 17 maart 2011, te Zaandam en/of Amstelveen en/of Volendam en/of Heerlen, en/of (elders) in Nederland, (telkens) opzettelijk (een) bij de Belastingwet voorziene aangifte(n), als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten:
- een aangifte voor de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over het jaar 2008 (D- 022, D-022/a), en/of
- een aangifte voor de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over het jaar 2009 (D- 022, D-022/b),
onjuist en/of onvolledig heeft gedaan en/of laten doen, immers is door of namens hem over 2008 en/of over 2009 een te laag belastbaar bedrag en/of (verzamel)inkomen opgegeven, immers was in die door of namens hem ingevulde en/of ondertekende en/of ingeleverde aangifte over 2008 opzettelijk 150.000 euro (althans enig geldbedrag (uit hoofde van de verklaring D-016 en/of D-043)) niet opgenomen en/of was in die door of namens hem ingevulde en/of ondertekende en/of ingeleverde aangifte over 2009 opzettelijk 200.000 euro (althans enig geldbedrag (uit hoofde van de verklaring D-016 en/of D-043)) niet opgenomen,
terwijl dat/die feit(en) (telkens) ertoe strekte(n) dat te weinig belasting werd geheven;
4.hij, op een of meer tijdstippen in de periode van 1 februari 2008 tot en met 15 juni 2010 te Amstelveen en/of Amsterdam en/of Utrecht en/of Diemen en/of Volendam, en/of (elders) in Nederland, alleen, althans tezamen en in vereniging met een ander of anderen,
(telkens) anders dan als ambtenaar, werkzaam zijnde in dienstbetrekking bij en/of optredend als lasthebber van [bedrijf 2] (in de functie van commissaris), naar aanleiding van hetgeen hij in zijn dienstbetrekking en/of als lasthebber heeft gedaan en/of nagelaten dan wel zal/zou doen en/of nalaten,
(telkens) (een) gift(en), namelijk betaling(en) van een of meer geldbedrag(en) tot een totaalbedrag groot 350.000 euro (D-056, D-016), in elk geval van een of meer geldbedrag(en) (ontvangen van [bedrijf 1] en/of [bedrijf 3] ),
en/of een belofte, te weten dat [bedrijf 1] en/of [bedrijf 1] en/of [naam 2] een schilderij van hem, verdachte, zou(den) afnemen voor een koopprijs van 500.000 euro (D-016), althans dat zij/hij hem, verdachte, (tot) een bedrag van 500.000 euro, althans enig geldbedrag, wegens provisie/steekpenningen zou( den) betalen,
heeft/hebben aangenomen en dit aannemen (telkens) in strijd met de goede trouw heeft/hebben verzwegen tegenover zijn werkgever en/of lastgever, [bedrijf 2] ;
5.hij, op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 juni 2008 tot en met 25 april
2012, te Amstelveen en/of Amsterdam en/of Utrecht en/of Diemen en/of Volendam, en/of
(elders) in Nederland, (telkens) alleen, althans tezamen en in vereniging met (een) ander(en),
(telkens) (van) (een) voorwerp(en), te weten een of meer geldbedrag(en) (in totaal 350.000
euro of 345.000 euro (D-056)), althans enig(e) geldbedrag(en),
- de werkelijke aard heeft/hebben verborgen en/of verhuld, en/of
- heeft/hebben verworven, voorhanden heeft/hebben gehad, (gedeeltelijk) heeft/hebben
overgedragen en/of(gedeeltelijk) heeft/hebben omgezet en/of van 350.000 euro of 345.000
euro, althans enig(e) geldbedrag(en), gebruik heeft/hebben gemaakt,
terwijl hij en/of zijn mededader(s) wist(en), dan wel redelijkerwijs moest(en) vermoeden, dat
bovenomschreven voorwerp(en)/geldbedrag(en) - onmiddellijk of middellijk - afkomstig
was/waren uit enig misdrijf;
Vonnis waarvan beroep
Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot een andere bewezenverklaring en kwalificatie komt dan de rechtbank. Het hof verenigt zich met een deel van de bewijsoverwegingen in het vonnis en zal deze hieronder in zoverre herhalen.