Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 23-05-2022, ECLI:NL:GHARL:2022:4102, 200.303.877

[verweerder] , geboren [in] 1976, is [in] 2018 in dienst getreden bij de gemeente, aanvankelijk als [functie1] . Zijn laatstgenoten salaris bedraagt

€ 5.219,62 bruto per maand exclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering. Op de arbeidsovereenkomst is de CAO Gemeenten van toepassing. De gemeente hanteert een Gedragscode waarin onder andere het volgende is opgenomen:

`Als goed ambtenaar...

• besef je dat je onderdeel bent van de overheid

• dien je het algemeen belang en probeer je met jouw handelen het vertrouwen in

de overheid te versterken (…)

• voer je je werk op een professionele manier uit en geef je de ambtelijke leiding en

het bestuur juiste, relevante en volledige informatie

• stel je situaties waarin niet volgens jouw professionele normen gewerkt kan

worden intern aan de orde (…)

• ben je aanspreekbaar op je gedrag (... )

• draag je verantwoordelijkheid voor jouw eigen handelen en je kunt de keuzes die

je maakt verantwoorden

• ondersteun je de verantwoordelijkheid van jouw leidinggevende door deze waar

nodig tijdig te informeren".

Op 4 juni 2020 heeft [verweerder] zijn leidinggevende ervan in kennis gesteld dat hij op

21 februari 2020 is aangehouden door de politie terwijl hij onder invloed reed. Het alcoholpromillage was 4x te hoog. Zijn rijbewijs werd voor acht maanden ingevorderd. [verweerder] is op 21 mei 2020 wederom aangehouden door de politie terwijl hij optrad als bestuurder van een auto. De gemeente heeft [verweerder] vervolgens twee weken bijzonder verlof toegekend.

De gemeente heeft [verweerder] op 3 maart 2021 op staande voet ontslagen. In een aangetekend schrijven van die dag is te lezen:
"Hierbij bevestigen wij het gesprek dat u vandaag (...) heeft gevoerd met (... ), gemeentesecretaris, (... ) afdelingsmanager en (... ),HR-adviseur.

Aanleiding voor dit gesprek was dat u gisteren, aan meerdere personen, heeft meegedeeld dat u op 1 maart jl. vanwege uw functie bij de gemeente Epe een digitale bijeenkomst met drie burgers en twee externe partijen heeft bijgewoond en dat u tijdens die bijeenkomst onder invloed verkeerde van alcohol. Dat is voor ons reden geweest onderzoek te doen. In het kader van dit onderzoek hebben wij onder andere contact opgenomen met een van de

externe partijen, die ons heeft bevestigd dat u merkbaar onder invloed van alcohol verkeerde en dat zij u daar gisterenochtend op heeft aangesproken.

Vandaag hebben wij de situatie opnieuw met u besproken. (...) Wij hebben u tijdens het gesprek met de situatie geconfronteerd en u in de gelegenheid gesteld daarop te reageren. U heeft opnieuw verklaard dat u op 1 maart jl. inderdaad digitaal aanwezig bent geweest bij een bijeenkomst met drie burgers en twee externe partijen en dat u tijdens deze bijeenkomst onder invloed van alcohol verkeerde. Daar voegde u aan toe dat dit is opgemerkt

door een van de aanwezige externe partijen, die gisterenochtend contact met u heeft opgenomen om dit te melden. Naar aanleiding hiervan heeft u uw teamleider, de betrokken wethouder en ondergetekende van de situatie op de hoogte gesteld. Nadat u uw reactie had gegeven, hebben wij het gesprek korte tijd onderbroken om ons te beraden.

Na hervatting van het gesprek hebben wij u meegedeeld dat u op staande voet bent ontslagen wegens het volgende.

U verkeerde op 1 maart jl. tijdens uw werk onder invloed van alcohol. Dat nemen wij zeer hoog op, omdat u daarmee ernstig in strijd heeft gehandeld met de fundamentele uitgangspunten van integriteit en met hetgeen wij van u als goed ambtenaar mogen verwachten. Het is voor ons onaanvaardbaar dat medewerkers van de gemeente Epe hun werkzaamheden verrichten terwijl zij onder invloed zijn van alcohol. Dat geldt in uw geval

des te meer omdat u als beleidsverantwoordelijke aanwezig was bij deze digitale bijeenkomst en u daar de gemeente Epe naar buiten toe vertegenwoordigde. U was het visitekaartje van de gemeente Epe en toch verkeerde u merkbaar onder invloed van alcohol. Dit alles is des te ernstiger omdat u in juli 2020 nog bent ontheven uit uw toenmalige functie van teamleider, eveneens vanwege omstandigheden die zijn gerelateerd aan alcoholgebruik. Wij hebben u indertijd nog een kans willen geven en moeten constateren dat u het vertrouwen wederom ernstig heeft beschaamd. Uw handelwijze heeft tot gevolg dat van de gemeente Epe in redelijkheid niet gevergd kan worden de arbeidsovereenkomst met u te laten voortduren.

Ons vertrouwen in u is onherstelbaar beschadigd. Zonder dat vertrouwen kunt u niet langer binnen onze organisatie functioneren.

Alles afwegend, inclusief het gegeven dat een ontslag op staande voet voor u persoonlijk ingrijpende gevolgen zal hebben, komen wij tot de conclusie dat ontslag op staande voet gerechtvaardigd is. Door het ontslag op staande voet is de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang geëindigd. (... )".

In het verslag van verslavingskliniek Rodersana van 9 maart 2021 wordt onder meer vermeld:

“Reden van aanmelding

Stoppen met alcohol en cocaïnegebruik

DSM5-classificatie bij ontslag

304.20 Stoornis in het gebruik van cocaïne: matig, ernstig (primair)

V61.10 Partnerrelatieprobleem

V62.29 Ander probleem verband houdend met werk of werkeloosheid

303.90 Stoornis in alcoholgebruik: matig (…)

Client heeft een klinische opname gevolgd bij Rodersana van 4 weken, zie hiervoor de eindbrief van de klinische opname. Na dit traject is client vanaf 10 september ambulant in behandeling gekomen bij poli Arnhem van Rodersana. In deze behandeling is er gewerkt aan het abstinent blijven van alcohol en cocaïne met aandacht voor terugvalpreventie en onderliggende persoonlijkheidsproblematiek. Client was gecommitteerd aan de behandeling en kwam wekelijks trouw op de individuele- en groepsafspraken. Gedurende de behandeling heeft client zicht gekregen op onderliggende schema’s die tevens zijn verslaving, denk- en gedragspatronen in stand houden. De resultaten van de behandeling zijn dat client beter in staat is gebleken om emoties te verdragen, deze te koppelen aan schema’s en te delen met (belangrijke) anderen over zijn kwetsbaarheden. Ook heeft client meer zicht gekregen op dieperliggende behoeften en het kenbaar maken hiervan.

Voor client is het echter structureel moeilijk gebleken om zijn verslaving volledig te accepteren, waarbij client het middelengebruik toch als oplossing bleef zien iedere 4-6

weken bij oplopende spanning. Hoewel client goed in staat is te rationaliseren, analyseren en reflecteren op gevoelens, gedachten en gedrag, blijkt het voor client moeilijk om deze diepgewortelde gedachten en gekoppelde gedragspatronen daadwerkelijk te veranderen.

Twee weken voor afsluiting van de behandeling is client teruggevallen in middelengebruik, zodanig ernstig dat client onder invloed is verschenen op een avondmeeting van zijn werk.(…)’

In de verwijsbrief van de huisarts van 6 april 2021 naar verslavingszorg wordt onder meer opgemerkt:

‘Verwijzing GGZ cq verslavingszorg bij chronisch misbruik van alcohol en cocaïne. Eerder ambulante zorg (zie dossier).

Naast verslavingsproblematiek zijn er jeugdtraumata en persoonlijkheidskenmerken die gedragsverandering bemoeilijken. (…)

Vermoeden DSM 5 stoornis(sen) (…)

• Verslavingsstoornis’

De bedrijfsarts heeft op 21 juli 2021 geoordeeld:

"(...) Overweging en beperkingen/mogelijkheden en prognose:

Hij is ontslagen na een escalatie op 1 maart 2021. Hij heeft zich op 29 maart met terugwerkende kracht ziek gemeld, en geeft aan dat de oorzaak van zijn ziekmelding en arbeidsongeschiktheid al veel langer bestaat, en ook in 2020 aanleiding heeft gegeven tot een langer durende periode van uitval. Het leek daarna aanvankelijk redelijk goed te gaan, maar geleidelijk is toch weer een terugval opgetreden, en dit is niet ongebruikelijk bij de

problematiek, die bij hem aanwezig is. Zijn patroon is daarvoor kenmerkend, en daarbij geldt, dat de aandoening al veel langer aanwezig is, maar gepaard gaat met periodes, waarin toch redelijk functioneren mogelijk is. Dit is ook het geval geweest vanaf januari tot ongeveer 1 maart, maar vanaf dat moment bestaat er als gevolg van ziekte een onvermogen tot functioneren in arbeid, ook in zijn eigen arbeid. Feitelijk is er al veel langer sprake van gevolgen van deze aandoening, maar omdat hij vanaf januari 2021 langer dan 28 dagen redelijk heeft kunnen functioneren, is nu een eerste arbeidsongeschiktheid dag van 1 maart 2021, maar zeker nog ten tijde van het dienstverband, met aannemelijkheid te stellen.

Op dit moment is er als gevolg van de opname in een AWBZ-erkende instelling sprake van geen benutbare mogelijkheden, doordat hij niet beschikbaar is voor arbeid.

Dit zal minstens duren tot week 33, maar ook in de maanden daarna ligt de prioriteit volledig op pijnbehandeling en herstel, en kan het niet gepaard gaan met arbeid. Vanaf begin 2022 kunnen er weer mogelijkheden tot verrichten van duurzame arbeid ontstaan, en vanaf dat moment is het zinvol weer met hem te bezien welke weg naar re-integratie haalbaar is.

Conclusie en Advies:

Hij is vanaf 1 maart 2021 volledig ongeschikt voor zijn eigen arbeid (...)

Naar verwachting zullen vanaf begin 2022 weer arbeidsmogelijkheden ontstaan."