Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 28-04-2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:1717, 200 183 573_01

In dit hoger beroep kan worden uitgegaan van de volgende feiten.

1. [appellant] , geboren op [geboortedatum] 1963, is per 1 november 2011 bij (de rechtsvoorganger van) [textielfabriek] in dienst getreden in de functie van heftruckchauffeur. Zijn laatstelijk genoten loon bedraagt € 2.099,00 bruto per maand, exclusief 8% vakantietoeslag en overige emolumenten.

2. Bij brief van 27 juli 2015 is [appellant] door [textielfabriek] op staande voet ontslagen.

In de beschikking van 15 oktober 2015 heeft de kantonrechter – kort gezegd en voor zover nu van belang – met betrekking tot het verzoek van [appellant] tot vernietiging van het ontslag op staande voet, [textielfabriek] een bewijsopdracht gegeven. Met betrekking tot het zelfstandige verzoek van [textielfabriek] heeft de kantonrechter de arbeidsovereenkomst tussen partijen met ingang van 1 december 2015 ontbonden voor zover deze nog bestaat.

Het hof overweegt allereerst het volgende. In het onderhavige geschil is de vraag aan de orde of na de wijzigingen inzake het ontslagrecht die met de inwerkingtreding van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) per 1 juli 2015 hebben plaatsgehad, er nog ruimte bestaat voor een voorwaardelijke ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Met zijn eerste beroepsgrond wijst [appellant] erop dat deze mogelijkheid niet meer past in het systeem van de WWZ en niet meer past bij de bedoeling van de WWZ om het ontslagrecht te vereenvoudigen.

In dit geval is het ontslag op staande voet op 27 juli 2015 gegeven. Dat betekent dat [textielfabriek] al ruim negen maanden onzekerheid heeft over de vraag of het ontslag op staande voet stand gaat houden en zij het risico loopt dat zij nog zeker negen maanden loon dient te betalen. Daarin ligt het belang van [textielfabriek] bij haar verzoek.

Weliswaar is vanwege de mogelijkheid van hoger beroep en cassatie een beslissing tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst niet meer definitief, zoals de beslissing op grond van het tot 1 juli 2015 geldende artikel 7:685 BW dat wel was (uitzonderingen daargelaten), maar ook in hoger beroep wordt het belang van voortvarend procederen onderkend en daarmee wordt rekening gehouden (zie Procesreglement verzoekschriftprocedures handels- en insolventiezaken gerechtshoven).

[appellant] heeft onder meer gesteld dat zijn belangen zich verzetten tegen het verzoek van [textielfabriek] . Het hof onderkent dat de belangen van [appellant] tegengesteld zijn aan die van [textielfabriek] , maar dat heeft niet tot gevolg dat [textielfabriek] geen belang heeft bij het onderhavige verzoek. Kennelijk ziet [appellant] over het hoofd dat het bij de beoordeling van de vraag of [textielfabriek] ontvankelijk geacht moet worden in haar verzoek, gaat om de vraag of [textielfabriek] voldoende belang heeft in de zin van artikel 3:303 BW. Het gaat daarbij in de eerste plaats om het belang van [textielfabriek] en niet om een afweging van het belang van [textielfabriek] tegenover de belangen van [appellant] .

Het hof ziet in dat het aanvaarden van de mogelijkheid van voorwaardelijke ontbinding leidt tot een extra procedure. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat het de bedoeling van de regering was om te vereenvoudigen en te dejuridiseren. Het hof acht deze doelstellingen echter niet doorslaggevend en van minder gewicht dan het belang van een werkgever om de arbeidsovereenkomst te kunnen laten ontbinden voor het geval het ontslag op staande voet geen stand houdt. Daarbij benadrukt het hof dat het gaat om een situatie waarin de kantonrechter nog geen definitief oordeel heeft gegeven over het verzoek tot vernietiging van de opzegging wegens een dringende reden. Denkbaar is dat een opzegging wegens een dringende reden door de kantonrechter wordt vernietigd, maar dat de omstandigheden die aan dat ontslag op staande voet ten grondslag liggen wel voldoende zijn voor een ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Ook is denkbaar dat het ontslag op staande voet geen stand houdt, omdat bijvoorbeeld niet is voldaan aan de onverwijldheidseis. Niet goed valt in te zien waarom een werkgever in dergelijke situaties niet, nadat de werknemer een beroep heeft gedaan op de vernietigbaarheid van het ontslag op staande voet, de mogelijkheid zou mogen hebben om een einde van de arbeidsovereenkomst te bewerkstelligen door een ontbinding voor het geval het ontslag op staande voet geen stand houdt. Aangezien de eisen die aan een ontslag op staande voet gesteld worden streng zijn, is denkbaar dat de keuze van een werkgever om de werknemer op staande voet te ontslaan wel begrijpelijk is, maar toch niet te rechtvaardigen valt, maar dat de reden(en) voor die opzegging en/of andere redenen wel een grond voor ontbinding oplever(t)(en). Daarbij is voorts ook denkbaar dat een werknemer in zo’n geval geen gebruik zal maken van de mogelijkheid om hoger beroep in te stellen van de ontbindingsbeschikking (bijvoorbeeld omdat hij, anders dan door het ontslag op staande voet, wél recht heeft op een uitkering en een transitievergoeding). Ook is denkbaar dat het hof in hoger beroep geen veroordeling tot herstel van de arbeidsovereenkomst zal uitspreken, maar in plaats daarvan zal kiezen voor het toekennen van een billijke vergoeding. Het bezwaar dat een ontbinding niet leidt tot duidelijkheid op korte termijn, zal daarom niet altijd opgaan. Tot slot is het hof van oordeel dat een andere beslissing ertoe zou kunnen leiden dat een werkgever niet meer het risico durft te nemen om een werknemer op staande voet te ontslaan. Dat lijkt onwenselijk. De WWZ heeft immers geen wijziging beoogd ter zake het ontslag op staande voet.

In de omstandigheid dat de opzegging (nog) niet is vernietigd, zodat thans vast staat dat tussen partijen geen arbeidsovereenkomst bestaat, ziet het hof evenmin aanleiding om te komen tot het oordeel dat [textielfabriek] niet ontvankelijk verklaard had moeten worden in haar verzoek. Duidelijk is dat het verzoek van [textielfabriek] slechts betrekking heeft op de situatie dat haar opzegging wordt vernietigd door de kantonrechter en dat met de bestreden beschikking slechts voor dat geval een beslissing is gegeven, zodat ook het hof slechts voor die situatie een oordeel geeft.

Met de beroepsgronden 2, 3 en 5 komt [appellant] op tegen het oordeel van de kantonrechter dat sprake is van een redelijke grond voor ontbinding, te weten de ‘e-grond’ van artikel 7:669 lid 3 BW. Op deze grond kan de arbeidsovereenkomst op verzoek van de werkgever worden ontbonden ingeval van verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer, zodanig dat van de werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Deze beroepsgronden lenen zich voor gezamenlijke bespreking.

Vaststaat dat er op zaterdag 18 juli 2015 op het bedrijfsterrein van [textielfabriek] een gesprek heeft plaatsgehad tussen [appellant] enerzijds en anderzijds (namens [textielfabriek] ) de heren [medewerker 1 van geintimeerde] en [veiligheidskundige in dienst van geintimeerde] en mevrouw [medewerker 2 van geintimeerde] . Van dit gesprek is een verslag gemaakt dat als brief d.d. 20 juli 2015 aan [appellant] is toegestuurd en dat door alle vier de gespreksdeelnemers voor akkoord is ondertekend. In het verslag wordt er onder meer melding van gemaakt dat op 17 juli 2015 door [veiligheidskundige in dienst van geintimeerde] en de heer [betrokkene 1] is waargenomen dat de vorkheftruck, bestuurd door [appellant] , met een te hoge snelheid reed, dat [appellant] daarop onmiddellijk door [veiligheidskundige in dienst van geintimeerde] is aangesproken, dat [appellant] in de voorgaande elf maanden al minimaal 10 keer mondeling is aangesproken op zijn onveilige rijgedrag, dat het persoonlijke gesprek dient als officiële waarschuwing aan [appellant] , dat het tevens de allerlaatste waarschuwing is en dat bij een eerstvolgende overtreding beëindiging van het dienstverband met [textielfabriek] een serieuze mogelijkheid is.

Over de gebeurtenissen op 27 juli 2015 stelt [textielfabriek] het volgende. Eén van haar werknemers heeft geconstateerd dat [appellant] zijn heftruck met een te hoge last in voorwaartse richting op het fabrieksterrein bestuurde. Dat is in strijd met het verkeersreglement dat [textielfabriek] hanteert, welk reglement voorschrijft dat bij beperkt zicht door een te hoge lading de heftruckchauffeur met aangepaste snelheid achteruit dient te rijden. Deze werknemer heeft zijn bevindingen gemeld aan de leidinggevende van [appellant] , de heer [leidinggevende van appellant] . Onmiddellijk zijn de sleutels van de heftruck waarop [appellant] reed ingenomen en is [appellant] gevraagd plaats te nemen in een kantoorruimte. Vervolgens is de situatie gereconstrueerd door de heren [betrokkene 2] en [betrokkene 3] . Zij hebben de hiervoor genoemde werknemer gevraagd met welke heftruck en last hij [appellant] had zien rijden en hebben de situatie nagebootst. [betrokkene 3] heeft vastgesteld dat hij de vloer pas over een afstand van 20 meter kon zien (prod. 1 verweerschrift in appel). [betrokkene 3] heeft foto’s gemaakt van de reconstructie en die zijn [appellant] getoond. Volgens [textielfabriek] heeft [appellant] toen geen bezwaar gemaakt tegen de reconstructie zoals die op dat moment aan hem is getoond. [appellant] heeft na het zien van de foto’s niet ontkend dat hij met de last vooruit heeft gereden en heeft verklaard: “Ik vind dit niet gevaarlijk”.

[textielfabriek] heeft haar stellingen met betrekking tot de gebeurtenissen op 27 juli 2015 onderbouwd met een verklaring van een onbekende persoon, die onder meer schrijft op 27 juli 2015 waargenomen te hebben dat [appellant] met een vorkheftruck vooruit reed met een te hoge last (productie 6 verweerschrift eerste aanleg), met foto’s van de reconstructie (productie 7 verweerschrift eerste aanleg) en met een proces-verbaal van getuigenverhoor voor de kantonrechter van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats Eindhoven, van
18 januari 2016, houdende de verklaringen van de heer [leidinggevende van appellant] en de heer [betrokkene 3] (productie 1 verweerschrift hoger beroep).

[textielfabriek] heeft betoogd dat het hof kan volstaan met de toets of voldoende aannemelijk is dat [appellant] verwijtbaar heeft gehandeld. Het hof is van oordeel dat in dit geval daarmee niet kan worden volstaan. Het gaat in dit geval om een stelling over een voorval waarvan de juistheid uitdrukkelijk en gemotiveerd is betwist en die doorslaggevend is voor de beslissing van het geschil. Overigens acht het hof hetgeen [textielfabriek] heeft aangedragen ter onderbouwing van haar stelling ook voor een aannemelijkheidsoordeel onvoldoende, omdat alles is gebaseerd op een beweerdelijke waarneming van een onbekende persoon wiens verklaring niet getoetst kan worden.

Uit het voorgaande volgt dat [appellant] terecht in hoger beroep is gekomen en dat het hof van oordeel is dat de kantonrechter ten onrechte het verzoek van [textielfabriek] om de arbeidsovereenkomst met [appellant] op de e-grond te ontbinden, heeft toegewezen.

[textielfabriek] heeft in eerste aanleg ook ontbinding verzocht op de grond dat de arbeidsverhouding zodanig is verstoord dat van haar in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren (artikel 7:669 lid 3 aanhef en onder g BW), en op de grond dat sprake is van andere omstandigheden die zodanig zijn dat van haar in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren (artikel 7:669 lid 3 aanhef en onder h BW). [textielfabriek] heeft aan deze gronden echter dezelfde feitelijke stellingen ten grondslag gelegd als aan de e-grond. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, is het hof van oordeel dat de arbeidsovereenkomst evenmin op deze gronden kan worden ontbonden.

Nu het hof van oordeel is dat de kantonrechter het verzoek tot ontbinding ten onrechte heeft toegewezen, heeft het hof op grond van artikel 7:683 lid 3 de mogelijkheid om [textielfabriek] te veroordelen tot herstel van de arbeidsovereenkomst, of aan [appellant] een billijke vergoeding toe te kennen.

In dit geval zijn aan het verzoek tot voorwaardelijke ontbinding dezelfde argumenten ten grondslag gelegd als aan de opzegging om een dringende reden. Weliswaar heeft [textielfabriek] ook nog ontbinding verzocht op de g-grond en op de h-grond, maar daartoe zijn geen andere argumenten aangedragen, zoals in r.o. 3.24 al is overwogen. Kort samengevat gaat het erom dat de gebeurtenissen tot 20 juli 2015 voor [textielfabriek] geen reden waren om te streven naar een beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Hetgeen daarna is gebeurd op 27 juli 2015 staat niet vast en kan in dit geding ook niet vast komen te staan. [appellant] heeft meermaals uitdrukkelijk gesteld dat hij zijn arbeidsovereenkomst met [textielfabriek] wil voortzetten. Nu daar geen andere argumenten tegenin zijn gebracht dan hetgeen hiervoor reeds is besproken en als onvoldoende voor een ontbinding is geacht, zal het hof [textielfabriek] veroordelen tot herstel van de arbeidsovereenkomst, uiteraard slechts voor het geval dat de opzegging wordt vernietigd.

Het hof zal dus de verzochte veroordeling tot herstel van de arbeidsovereenkomst toewijzen met ingang van 1 december 2015 voor het geval de kantonrechter de opzegging van de arbeidsovereenkomst door [textielfabriek] vernietigt. Gelet op dat tijdstip, en vanwege het ontbreken van een verzoek daartoe, ziet het hof geen aanleiding om voorzieningen te treffen omtrent de rechtsgevolgen van de onderbreking van de arbeidsovereenkomst.

[textielfabriek] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van het hoger beroep.