Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 19-11-2019, ECLI:NL:GHSHE:2019:4227, 200.235.303_01

In dit hoger beroep kan worden uitgegaan van de volgende feiten.

1. Per 1 juli 2016 is [geïntimeerde] bij [appellante] in dienst getreden voor de duur van één jaar in de functie van recruiter.

2. [appellante] is een onderneming op het gebied van accountancy en heeft ruim 700 medewerkers verspreid over 14 vestigingen in dienst.

3. In artikel 10 van de arbeidsovereenkomst tussen [geïntimeerde] en [appellante] , welke is getekend op 17 mei 2016, is het volgende vermeld:

Aan deze vordering heeft [appellante] , kort samengevat, ten grondslag gelegd dat [geïntimeerde] artikel 10 lid 3 van de arbeidsovereenkomst heeft overtreden. [appellante] heeft nakoming van de boetebepaling gevorderd.

In het tussenvonnis van 11 oktober 2017 heeft de kantonrechter een comparitie van partijen gelast.

In het eindvonnis van 17 januari 2018 heeft de kantonrechter de vorderingen in conventie afgewezen en in reconventie toegewezen, in die zin dat voor recht is verklaard dat artikel 10 leden 1 en 3 van de arbeidsovereenkomst tussen [geïntimeerde] en [appellante] nietig is, met veroordeling van [appellante] in de kosten van zowel de conventie als de reconventie.

[appellante] heeft in hoger beroep drie grieven aangevoerd. [appellante] heeft geconcludeerd tot vernietiging van het beroepen vonnis, tot het alsnog toewijzen van haar vorderingen en alsnog afwijzen van de vorderingen van [geïntimeerde] , met veroordeling van [geïntimeerde] in de kosten van de procedure in beide instanties.

[appellante] heeft weliswaar vernietiging gevorderd van het vonnis met betrekking tot de reconventionele vorderingen maar tegen de verklaring voor recht dat artikel 10 lid 1 (door partijen aangeduid als het relatiebeding) nietig is, is geen grief gericht. Het hof verstaat de omvang van het hoger beroep daarom aldus - en zo heeft ook [geïntimeerde] de omvang van het hoger beroep verstaan - dat [appellante] deze beslissing niet bestrijdt. Tussen partijen staat dus in rechte vast dat het relatiebeding op grond van het bepaalde in artikel 7:653 BW nietig is.

In dit hoger beroep staan de inhoud en de rechtsgeldigheid van artikel 10 lid 3 van de arbeidsovereenkomst, door beide partijen aangeduid als het (anti-)ronselbeding centraal. 3.9.1. Partijen verschillen van mening over de vraag hoe dit beding moet worden uitgelegd. Met name ligt de vraag voor of het beding [geïntimeerde] belet om een medewerker van [appellante] die bij haar informeert naar een vacature, aan te bieden haar te bellen voor vragen of informatie, hem mede te delen dat hij “voor een kop koffie” welkom is en vervolgens ook betrokken te zijn bij de sollicitatieprocedure.

Voormeld oordeel leidt ertoe dat het subsidiaire verweer van [geïntimeerde] slaagt en er geen sprake is van een overtreding van het ronselbeding. Bespreking van de grieven kan achterwege blijven. Gelet evenwel op het door partijen gevoerde debat naar aanleiding van de grieven ziet het hof aanleiding om deze als volgt te beoordelen.

Door middel van grief 1 betoogt [appellante] dat de kantonrechter ten onrechte heeft geoordeeld dat het onderhavige ronselbeding onder de regeling van artikel 7:653 BW valt. De kantonrechter onderbouwt dit oordeel met een verwijzing naar de Memorie van Toelichting waarin staat dat het wenselijk is dat het beding in ieder geval de activiteiten aangeeft die onder de beperking vallen. Nu de omschrijving in de wetsbepaling “op zekere wijze werkzaam zijn” ruim is, moet deze ook ruim worden opgevat en valt daar meer onder dan alleen een “standaard” concurrentiebeding, aldus de kantonrechter. Algemeen wordt aangenomen dat ook een relatiebeding onder dit wetsartikel valt. Door het niet mogen “wegtrekken van personeel van [appellante] en/of het bewegen van personeel van [appellante] bij een andere werkgever in dienst te treden” wordt [geïntimeerde] beperkt in haar werkzaamheden om deze bij [accountatants & belastingadviseurs] volledig en vrij uit te voeren. De stelling van [appellante] dat de beperking niet substantieel is (hetgeen door [geïntimeerde] wordt betwist) maakt het oordeel van de kantonrechter niet anders, aldus de kantonrechter.

De tekst van artikel 7:653 BW luidt, voor zover van belang, als volgt:

1. Een beding tussen de werkgever en de werknemer waarbij deze laatste wordt beperkt in zijn bevoegdheid om na het einde van de overeenkomst op zekere wijze werkzaam te zijn, is slechts geldig indien:

2. In afwijking van lid 1, aanhef, en onderdeel a, kan een beding als bedoeld in lid 1 worden opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, indien uit de bij dat beding opgenomen schriftelijke motivering van de werkgever blijkt dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.

3. De rechter kan een beding als bedoeld in lid 1 en lid 2:

[appellante] wijst er, ter onderbouwing van haar betoog, op dat in de Memorie van Toelichting bij voormelde wetsbepaling wordt verwezen naar het concurrentiebeding waarin wordt aangegeven welke werkzaamheden elders (onderstreping advocaat), bij een andere (concurrerende) werkgever niet door de (ex-)werknemer mogen worden verricht. Bovendien kent een concurrentiebeding een geografische reikwijdte en is bedoeld om concurrentie door de ex-werknemer te voorkomen. [appellante] betoogt dat het onderhavige ronselbeding niet deze bedoeling heeft. [geïntimeerde] had geen concurrentiebeding en mocht bij de directe concurrent in dienst treden.

Het hof beoordeelt deze grief als volgt.

[appellante] betoogt dat er voldoende argumenten zijn om, ondanks het contract voor bepaalde tijd, [geïntimeerde] toch aan een ronselbeding te houden. Het hof oordeelt nu niet over de vraag of er voldoende zwaarwegende bedrijfsbelangen zijn om, ook in een jaarcontract, een dergelijk beding op te nemen. Voor dat geval heeft de wetgever bepaald dat een dergelijk beding met een werknemer kan worden aangegaan op voorwaarde dat de zwaarwegende bedrijfsbelangen in een schriftelijke motivering moeten worden opgenomen. Dit laatste heeft niet plaatsgevonden.

Voor zover [appellante] betoogt dat na beëindiging van het dienstverband een overeenkomst is aangegaan met [accountatants & belastingadviseurs] en [geïntimeerde] , overweegt het hof dat deze stelling onvoldoende is onderbouwd. Weliswaar heeft [accountatants & belastingadviseurs] bij e-mailbericht van 6 maart 2017 aan [appellante] kenbaar gemaakt dat zij [geïntimeerde] heeft aangegeven geen medewerkers van [appellante] actief te benaderen, maar daarmede is niet onderbouwd dat er een afspraak tussen [appellante] en [geïntimeerde] tot stand is gekomen na beëindiging van het dienstverband.

Grief 1 slaagt niet. De grieven 2 en 3 hebben geen zelfstandige betekenis. Het ronselbeding is nietig en het vonnis van de kantonrechter wordt bekrachtigd. [appellante] zal, als de in het ongelijk gestelde partij, worden veroordeeld in de kosten van het hoger beroep.