Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 12-10-2021, ECLI:NL:GHSHE:2021:3082, 200.278.684_01

d. [appellant] heeft bij Ericsson verschillende functies vervuld. Sinds 1 juli 2005 is hij werkzaam als RAN Engineer. Een paar weken later, vanaf 29 juli 2005, heeft hij van Ericsson de beschikking gekregen over een leaseauto. Ericsson heeft [appellant] schriftelijk bevestigd dat hij een eigen bijdrage zou gaan betalen in verband met privégebruik van de leaseauto met daarbij de vermelding van het toekenningscriterium: 12.000 zakelijke kilometers of meer per jaar (zie hierboven onder c).

e. Op 1 april 2013 is Ericsson overgenomen door Vodafone. Voorafgaand aan de overname heeft Ericsson [appellant] geschreven dat door de overgang naar Vodafone alle bestaande rechten en plichten automatisch mee overgaan. Ericsson heeft daarbij [appellant] toegestuurd: een overzicht “ter verificatie van de individuele arbeids-voorwaarden voordat wij deze definitief naar Vodafone sturen. Wij verzoeken je dan ook deze goed door te nemen en ons voortijdig te wijzen op eventuele misverstanden.”. Op dit overzicht stond: “Leasewagen criterium KM”. [appellant] heeft hierop niets laten weten aan Ericsson. In de daaropvolgende schriftelijke arbeidsovereenkomst met Vodafone staat dat [appellant] als gevolg van overgang van onderneming in dienst is gekomen. Over de leaseauto is het volgende opgenomen: “Werknemer heeft thans de beschikking over een leaseauto, werknemer zal voor de duur van zijn huidige leasecontract deze leaseauto behouden. Na afloop van dit contract wordt opnieuw bepaald of werknemer in aanmerking komt voor een leaseauto. Voor de regeling wordt verwezen naar de Arbeidsvoorwaarden.”

f. Per 1 januari 2015 is de functie van [appellant] gewijzigd naar Access Transmission Design Engineer met behoud van zijn arbeidsvoorwaarden.

g. In 2017 is Vodafone gaan samenwerken met Ziggo. Bij brief van 13 april 2018, met briefhoofd van Vodafone én Ziggo, is aan [appellant] medegedeeld dat zijn formele werkgever Vodafone Libertel B.V. blijft en dat er een besluit is genomen over de voorgenomen wijziging in de organisatiestructuur en het locatiebeleid. Verder is medegedeeld dat zijn huidige arbeidsvoorwaarden vooralsnog ongewijzigd blijven en dat de verwachting is dat er later in het jaar harmonisatie zal plaatsvinden.

h. In de brief van 12 november 2018 van Vodafone aan [appellant] staat het volgende:

i. Op grond van de nieuwe mobiliteitsregeling van Vodafone is aan [appellant] de navolgende drie keuzemogelijkheden geboden:

j. Als onderdeel van de nieuwe mobiliteitsregeling ontvangt [appellant] tot uiterlijk 15 oktober 2025 maandelijks een mobiliteitsvergoeding van € 800,00 bruto.

k. [appellant] heeft zijn leaseauto per l januari 2019 ingeleverd.

Aan deze vordering heeft [appellant] , kort samengevat, het volgende ten grondslag gelegd. Volgens [appellant] is het ter beschikking stellen van een leaseauto een arbeidsvoorwaarde geworden. Hij heeft gerechtvaardigd erop mogen vertrouwen dat de leaseauto een (onvoorwaardelijke) arbeidsvoorwaarde was. Die voorwaarde had Vodafone niet eenzijdig mogen wijzigen. Er is volgens hem geen sprake van een zodanig zwaarwichtig belang aan de zijde van Vodafone dat het belang van [appellant] bij gebruik van de leaseauto daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken.

Vodafone heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Dat verweer zal, voor zover in hoger beroep van belang, in het navolgende aan de orde komen.

In het eindvonnis heeft de rechtbank - samengevat - geoordeeld dat de leaseauto aan [appellant] is verstrekt onder de specifieke en functionele voorwaarde dat er voldoende zakelijke kilometers worden gereden. Dat Ericsson alleen in 2009 en in 2010 gecontroleerd heeft of [appellant] aan dat criterium heeft voldaan, brengt op zichzelf nog niet de conclusie met zich dat reeds daarmee bij [appellant] het gerechtvaardigd vertrouwen is gewekt dat het ter beschikking stellen van een leaseauto een onvoorwaardelijke arbeidsvoorwaarde is geworden. [appellant] had redelijkerwijs moeten begrijpen dat aan de verstrekking van de leaseauto op enig moment een einde aan kon komen. Dat Vodafone er op enig moment voor heeft gekozen de toekenning van een leaseauto af te laten hangen van de noodzakelijkheid daarvan voor de uitoefening van iemands functie is geenszins onredelijk en onweersproken staat vast dat [appellant] niet aan de criteria zoals genoemd in de brief van 12 november 2018 voldoet. De primaire vordering komt daarom niet voor toewijzing in aanmerking. Ook de subsidiaire vordering wordt niet toegewezen omdat daar geen separate grondslag voor is gesteld, nog daargelaten dat Vodafone met haar mobiliteitsregeling [appellant] een alleszins redelijk alternatief heeft geboden voor zowel zijn zakelijke als privéreizen en daarnaast aan [appellant] maandelijks een mobiliteitsvergoeding van € 800,00 bruto heeft toegekend. Op grond daarvan heeft de rechtbank de vorderingen afgewezen en [appellant] in de proceskosten veroordeeld.

Het hof zal eerst grief I behandelen. [appellant] betoogt daarbij dat hij gerechtvaardigd erop heeft mogen vertrouwen dat het ter beschikking stellen van een leaseauto een (onvoorwaardelijke) arbeidsvoorwaarde was. Ook nadat Ericsson door Vodafone werd overgenomen, per 1 april 2013, heeft [appellant] de beschikking gehad over een leaseauto. Echter, vanaf de ingangsdatum van deze arbeidsovereenkomst voldeed [appellant] al niet aan de betreffende toekenningsgronden. Ondanks dat [appellant] niet aan deze criteria voldeed, heeft Vodafone [appellant] altijd een leaseauto ter beschikking gesteld. In de praktijk werd hier dan ook niet aan getoetst. Ook bij Ericsson werd in de praktijk niet getoetst of [appellant] voldeed aan gestelde criteria en op basis daarvan recht zou hebben op een leaseauto. Ter controle heeft [appellant] twee keer zijn aantal kilometers op moeten geven, hetgeen beide keren een formaliteit was. Omwille van het voorgaande zijn de voorgaande toekenningsgronden niet (meer) van belang. In dit kader heeft [appellant] (onder meer) de volgende omstandigheden aangevoerd: (1) sinds 29 juli 2005 heeft [appellant] onafgebroken de beschikking gehad over een leaseauto; (2) [appellant] heeft de leaseauto altijd privé gebruikt; (3) [appellant] heeft een groot financieel belang bij een leaseauto; (4) [appellant] heeft, zonder vragen over het zakelijke gebruik, altijd een leaseauto toegekend gekregen.

Het hof overweegt dat de vraag wanneer uit een door de werkgever jegens de werknemer gedurende een bepaalde tijd gevolgde gedragslijn voortvloeit dat sprake is van een tussen partijen geldende (de arbeidsovereenkomst aanvullende) arbeidsvoorwaarde, zich niet in algemene zin laat beantwoorden. Het komt aan op de zin die partijen aan elkaars gedragingen (en in verband daarmee staande verklaringen) hebben toegekend en in de gegeven omstandigheden daaraan redelijkerwijs mochten toekennen. In dit verband komt betekenis toe aan gezichtspunten als (i) de inhoud van de gedragslijn, (ii) de aard van de arbeidsovereenkomst en de positie die de werkgever en de werknemer jegens elkaar innemen, (iii) de lengte van de periode gedurende welke de werkgever de desbetreffende gedragslijn heeft gevolgd, (iv) hetgeen de werkgever en de werknemer in verband met deze gedragslijn jegens elkaar hebben verklaard of juist niet hebben verklaard, (v) de aard van de voor- en nadelen die voor de werkgever en de werknemer uit de gedragslijn voortvloeien, en (vi) de aard en de omvang van de kring van werknemers jegens wie de gedragslijn is gevolgd (ECLI:NL:HR:2018:976, rov. 4.3.3. FNV/Pontmeyer).

Met grief II heeft [appellant] betoogd dat de compensatie die hij heeft gekregen van Vodafone geen redelijk alternatief vormt voor zijn financiële verlies. De bruto mobiliteitsvergoeding dekt de kosten die [appellant] momenteel moet maken slechts gedeeltelijk.

Zoals het hof al heeft overwogen bij de behandeling van de eerste grief, is niet vereist dat [appellant] volledig wordt gecompenseerd voor zijn verlies. Naar het oordeel van het hof is de door Vodafone aangeboden compensatie passend. Als onderdeel van de nieuwe mobiliteitsregeling ontvangt [appellant] immers tot uiterlijk 15 oktober 2025 maandelijks een mobiliteitsvergoeding van € 800,00 bruto. Nu [appellant] niet nader heeft onderbouwd waarom verdere compensatie in zijn geval toch noodzakelijk is, faalt ook deze grief.