Hoge Raad, 08-05-2001, AB1517, 00504/00

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

1. De bestreden uitspraak

Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een vonnis van de Arrondissementsrechtbank te 's-Gravenhage van 22 december 1998 - de verdachte vrijge-sproken van het hem bij inleidende dagvaarding primair tenlastegelegde en hem voorts ter zake van “een afbeelding van een sexuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van zestien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken, in voorraad hebben, meermalen gepleegd" veroordeeld tot twee maanden gevangenisstraf voorwaar- delijk, met een proeftijd van twee jaren, alsmede tot het verrichten van onbetaalde arbeid ten algemenen nutte voor de duur van éénhonderd uren, in plaats van twee maanden gevangenisstraf, met onttrekking aan het verkeer zoals in het arrest omschreven.

2. Geding in cassatie

2.2. De Hoge Raad heeft kennisgenomen van het schriftelijk commentaar van de raadsman op de conclusie van de Advocaat-Generaal.

3. Beoordeling van het eerste middel

3.1. Het middel behelst twee klachten. De eerste klacht richt zich tegen de verwerping van het verweer door het Hof dat de verdachte niet in de gelegenheid is gesteld de harde schijf te (laten) onderzoeken tengevolge waarvan de verdachte in een ongunstiger positie heeft verkeerd dan het openbaar ministerie voor wat betreft het onderzoek aan de harde schijf van de computer. Tegen deze achtergrond richt de tweede klacht zich tegen het oordeel van het Hof dat de harde schijf van de computer geen processtuk is.

3.2. Het Hof heeft het namens de verdachte ter terechtzitting in hoger beroep van 15 september 1999 gevoerde verweer als volgt samengevat en verworpen:

3.5. Het hiervoor onder 3.2 samengevatte bij pleidooi gevoerde verweer strekte tot niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie in de strafvervolging dan wel bewijsuitsluiting. Daarin is ook nog aangevoerd dat de harde schijf aan de verdediging ter beschikking had moeten worden gesteld, zij het dat de raadsman dat baseert op de hierboven onjuist bevonden stelling dat de harde schijf tot de processtukken behoort.

3.6. Vooropgesteld moet worden dat de verdediging in beginsel op dezelfde voet als in art. 30 Sv is bepaald met betrekking tot de kennisneming van processtukken, bevoegd is inbeslaggenomen voorwerpen in ogenschouw te nemen en van de inhoud van inbeslaggenomen bescheiden kennis te nemen (vgl. HR 20 januari 1998, DD 98.151).

3.7. In aanmerking genomen:

3.8. Uit het vorenoverwogene vloeit voort dat het middel tevergeefs is voorgesteld.

4. Beoordeling van het tweede middel

4.1. Het middel bevat de klacht dat het bewezenverklaarde opzet niet uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid.

4.2. Ten laste van de verdachte is bewezenverklaard dat:

“hij te ’s-Gravenhage in de periode van 1 november 1997 tot en met 24 maart 1998 een gegevensdrager bevattende afbeeldingen van een of meer sexuele gedragingen, waarbij personen die kennelijk de leeftijd van 16 jaar nog niet hebben bereikt zijn betrokken, in voorraad heeft gehad, hebbende hij, verdachte, immers alstoen aldaar genoemde afbeeldingen van jeugdigen in een onnatuurlijke pose en/of in een duidelijk sexueel getinte houding en/of waarbij de nadruk op de geslachtsdelen is gelegd en/of waarbij uit het totale beeld duidelijk is dat het gaat om de geslachtsdelen, welke afbeeldingen: (...) bij deze dagvaarding zijn gevoegd en daarvan deel uitmaken, aanwezig en aldus in voorraad gehad op een gedeelte van de harde schijf van een computer waarover hij de beschikking had”.

4.3. Het Hof heeft ten aanzien van het opzet onder rubriek III.4 met de aanduiding ‘Bewijsoverweging ten aanzien van voorwaardelijk opzet’ het volgende overwogen:

“Het hof neemt dienaangaande over uit het vonnis van de rechtbank hetgeen vermeld staat onder ‘bewijsverweren’ sub d”.

De overweging van de Rechtbank waarnaar het Hof verwijst, luidt:

“Door eerst op grote schaal erotische-pornografische afbeeldingen vanaf het Internet in zijn computer op te slaan en door vervolgens enkele malen te constateren dat zich daaronder ook afbeeldingen bevonden van jeugdigen tijdens sexuele gedragingen (die hij heeft verwijderd) heeft verdachte zich willens en wetens blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat er zich op zijn computerschijf nog meer erotische-pornografische afbeeldingen van jeugdigen zouden bevinden dat wil zeggen afbeeldingen als bedoeld in genoemd artikel 240b. Aldus was zijn opzet - in de zin van voorwaardelijke opzet - gericht op het in voorraad hebben van dergelijke afbeeldingen. Dit is te meer zo, omdat verdachte - na het zien van bedoelde afbeeldingen van jeugdigen - ook (en in zijn lezing: nog steeds) geen aandacht heeft geschonken aan de aanduidingen van de door verdachte overgenomen erotisch-pornografische nieuwsgroepen. Een aantal van die aanduidingen indiceert immers dat het om (zeer) jeugdige personen gaat”.

Vervolgens overweegt het Hof het volgende:

4.4. In aanmerking genomen dat het Hof blijkens de gebezigde bewijsmiddelen heeft vastgesteld dat het onderzoek aan de gegevens die zijn aangetroffen op de harde schijf afkomstig van de computer van de verdachte, is beperkt tot de gegevens die betrekking hebben op de nieuwsgroepen ‘[naam]’ en ‘[naam]’ is het oordeel van het Hof dat de verdachte heeft gehandeld met opzet, in de zin van voorwaardelijke opzet, niet onbegrijpelijk.

4.5. Het middel faalt.

5. Beoordeling van het derde middel

5.1. Het middel richt zich tegen de voor het bewijs gebezigde eigen waarneming van het Hof van een aantal foto’s en de overweging te dien aanzien, waarbij het Hof verwijst naar algemeen bekend veronderstelde criteria. Door de steller van het middel wordt aangevoerd dat het Hof heeft verzuimd weer te geven welke criteria als algemeen bekend verondersteld mogen worden.

5.2. Het Hof heeft de bewezenverklaring mede doen steunen op de tot het bewijs gebezigde eigen waarneming van het Hof ter terechtzitting in hoger beroep, in de gebezigde bewijsmiddelen onder 6. opgenomen, inhoudende:

“Het hof heeft waargenomen dat van de foto’s, genaamd (...), op grond van als algemeen bekend te veronderstellen criteria, aanstonds zonder meer duidelijk is dat zij afbeeldingen bevatten van kinderen die kennelijk beduidend jonger zijn dan 16 jaar en die zijn afgebeeld in een onnatuurlijke pose en/of in een duidelijk sexueel getinte houding en/of waarbij de nadruk op de geslachtsdelen is gelegd en/of waarbij uit het totale beeld duidelijk is dat het gaat om de geslachtsdelen”.

5.3. In een overweging naar aanleiding van een gevoerd - en verworpen - verweer ten aanzien van de leeftijd van de afgebeelde kinderen heeft het Hof onder meer overwogen:

“Het Hof heeft uit de aan de dagvaarding gehechte afbeeldingen die foto’s in de bewezenverklaring opgenomen waarop - naar eigen waarneming van het Hof - aanstonds op grond van als algemeen bekend te veronderstellen criteria zonder meer duidelijk is dat zij afbeeldingen bevatten van kinderen die kennelijk beduidend jonger zijn dan 16 jaar. Bij voornoemde selectie heeft het hof met betrekking tot de bepaling van de leeftijd van de kinderen een ruime marge aangehouden en voorts heeft het hof rekening gehouden met de omstandigheid dat - naar veelal wordt aangenomen - bij aziatische kinderen de leeftijd moeilijker in te schatten is”.

5.4. Het Hof heeft in de hiervoor onder 5.2 weergegeven overweging, beschouwd in samenhang met hetgeen het voorts heeft overwogen zoals hiervoor onder 5.3 is weergegeven, tot uitdrukking gebracht, dat het op grond van kenmerken die in het algemeen in de beschouwing kunnen en plegen te worden betrokken bij de schatting van de leeftijd van een bepaalde persoon - waarbij onder meer gedacht kan worden aan de lengte en de lichamelijke ontwikkeling - heeft waargenomen dat het op de desbetreffende foto’s ging om kinderen die kennelijk beduidend jonger waren dan zestien jaren. Anders dan het middel wil behoefde het Hof niet nader aan te geven op welke criteria of kenmerken het daarbij het oog had. Voorzover het middel ervan uitgaat dat de door het Hof bedoelde criteria ook betrekking hebben op hetgeen het Hof voorts onder 5.2 heeft overwogen berust het op een verkeerde lezing van ’s Hofs arrest en mist het dus feitelijke grondslag.

5.5. Hetgeen het Hof in het genoemde bewijsmiddel 6 heeft neergelegd is vatbaar voor eigen waarneming door de rechter en kon door het Hof ingevolge art. 340 Sv tot het bewijs worden gebezigd.

5.6. Het middel kan dus niet tot cassatie leiden.

6. Beoordeling van het vierde middel.

6.1. Het middel klaagt erover dat de in hoger beroep overgelegde pleitnotitie van mr. M.E. de Meijer, in weerwil van hetgeen in het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep is vermeld, niet aan dat proces-verbaal is gehecht.

7. Slotsom

Nu geen van de middelen tot cassatie kan leiden, terwijl de Hoge Raad ook geen grond aanwezig oordeelt, waarop de bestreden uitspraak - voorzover aan zijn oordeel onderworpen - ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, moet het beroep worden verworpen.

8. Beslissing

De Hoge Raad verwerpt het beroep.