Hoge Raad, 12-03-2002, AD8903, 00585/01

12 maart 2002

Strafkamer

nr. 00585/01

AS/SM

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Arnhem van 12 december 2000, nummer 21/000142-00, in de strafzaak tegen:

[verdachte], geboren te [geboorteplaats] (Turkije) op [geboortedatum] 1969, ten tijde van de bestreden uitspraak gedetineerd in Huis van Bewaring "De Kruisberg" te Doetinchem.

Het beroep – dat kennelijk niet is gericht tegen de gegeven vrijspraken - is ingesteld door de verdachte.

Namens deze hebben mr. G.P. Hamer en mr. A.M. Ficq-Kengen, beiden advocaat te Amsterdam, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal Jörg heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep.

3.2. Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 13 juni 2000 houdt het volgende in als weergave van het in het middel bedoelde verzoek en als beslissing op dat verzoek van het Hof:

“De raadsman van verdachte merkt op dat volgens de ter terechtzitting aanwezige tolken, uit de getoonde fragmenten van de op video opgenomen politieverhoren valt op te maken dat de bij die verhoren aanwezige tolk de door de medeverdachte

[medeverdachte] afgelegde verklaringen niet overeen-komstig het door die medeverdachte verklaarde vertolkt.

De raadsvrouw (de Hoge Raad leest: raadsman) ver-zoekt derhalve dat een van de thans aanwezige tolken hetgeen door de bij de politieverhoren, met name het achttiende verhoor van de medeverdachte [medeverdachte], aanwezige tolk is vertaald beoordeelt.

- als weergave van het in het middel bedoelde verzoek:

“Ik verzoek wederom het onderzoek ter zitting te schorsen om in de gelegenheid te worden gesteld met mijn cliënt de videobanden van de verhoren te bekij-ken omdat ik daar, ondanks verzoeken mijnerzijds, nog steeds niet toe in de gelegenheid ben gesteld. Wij zouden eventueel een dag de mogelijkheid krijgen op het kabinet van de rechter-commissaris met behulp van een recorder aan de slag te kunnen, maar dat is eenvoudigweg te kort. Bovendien werd er genoteerd welke band men bekeek. Ik vind het niet passend dat de voorzitter te weten komt wie welke banden gezien heeft. Ik vind het voorts noodzakelijk dat er van de banden transcripties worden vervaardigd omdat mijn cliënt en ik ervan overtuigd zijn dat er bepaalde dingen niet in de processen-verbaal terecht zijn gekomen die wel degelijk van belang zijn. Een en ander is ook van belang omdat er voor ongeveer 70% Turks is gesproken. Mijn cliënt stelt zich op het standpunt dat hij er recht op heeft de banden te bekij-ken. Ik refereer in dit verband aan de zogenaamde Balkan-moord, waar de verdediging alle gelegenheid had om videobanden te bekijken.”

- als weergave van de beslissing van het Hof op dat verzoek:

“Na beraad deelt de voorzitter als beslissing van het hof mede:

- dat het hof het verzoek tot schorsing van het onderzoek ter terechtzitting teneinde de verdediging in de gelegenheid te stellen alsnog videobanden te bekijken afwijst nu hiervoor gelegenheid is geweest en nog tot de terechtzitting van 13 juni 2000 gelegenheid is;

4.3. Het gaat hier om een verzoek tot schorsing van het onderzoek ter terechtzitting waarop de rechter op grond van art. 328 Sv in verbinding met art. 330 Sv - krachtens art. 415 Sv van overeenkomstige toepassing op het rechtsgeding voor het gerechtshof - gemotiveerd dient te beslissen. Maatstaf voor de beoordeling van dit verzoek is, ingevolge art. 281 Sv, of het belang van het onderzoek de schorsing vordert. Daarvan kan sprake zijn indien het Hof de noodzaak blijkt tot het doen van enig nader niet ter terechtzitting uit te voeren onderzoek.

In de hiervoor onder 4.2 weergegeven motivering van de afwijzing van de verzoeken heeft het Hof tot uitdrukking gebracht dat hem niet is gebleken van de noodzaak tot toewijzing van de verzoeken, zodat het belang van het onderzoek niet de schorsing van het onderzoek vorderde. Het Hof heeft aldus oordelend de juiste maatstaf toegepast.

In aanmerking genomen hetgeen door de raadsman ter motivering van zijn verzoek om tezamen met de verdachte de videobanden te bekijken is aangevoerd – waaruit onder meer blijkt dat geen gebruik is gemaakt van een door de Rechter-Commissaris geboden mogelijkheid om met de verdachte videobanden te bezien - en gelet op ’s Hofs vast-stelling dat de verdediging in de gelegenheid is geweest en nog in de gelegenheid zal zijn de videobanden te bekijken, terwijl de raadsman niet met concrete gegevens heeft ondersteund waarom – naast hetgeen omtrent de ver-horen in ambtsedige processen-verbaal was weergelegd - transcripties van alle videobanden noodzakelijk waren, is het oordeel van het Hof niet onbegrijpelijk en behoefde het geen nadere motivering. Daarbij verdient opmerking dat, naar het Hof is zijn eindarrest heeft overwogen voor de verdediging vanaf het begin van de behandeling in eer-ste aanleg tot en met de laatste dag van de behandeling van de zaak in hoger beroep de gelegenheid heeft bestaan om door tussenkomst van de Rechter-Commissaris van de desbetreffende videobanden kennis te nemen.

Het middel faalt derhalve.

5.2. Het proces-verbaal van de terechtzitting van 23 juni 2000 houdt, voorzover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:

“Verschenen zijn verdachte, bijgestaan door zijn raadsman mr. Hamer (...)

Na hervatting van het onderzoek voert de raadsman het woord overeenkomstig een door hem op schrift

gesteld stuk dat aan dit proces-verbaal wordt ge-hecht en als zodanig wordt geacht daarvan deel uit te maken.

Ten aanzien van het verzoek tot opheffing van de voorlopige hechtenis ben ik van mening dat dit dient te worden afgewezen nu de belangen van de maatschap-pij bij voortduring van de voorlopige hechtenis prevaleren boven de belangen van de verdachte. Het betreft hier een buitengewoon ernstig feit waarbij ik geen argument zou kunnen bedenken op grond waar-van de voorlopige hechtenis zou moeten worden ge-schorst danwel opgeheven.

Ten aanzien van het verzoek met betrekking tot de videobanden ben ik van mening dat die niet meer ter zitting moeten worden getoond. De verdediging heeft nog steeds de gelegenheid de banden te bekijken na afspraak daartoe met de rechter-commissaris.

Het verzoek de banden te copiëren en ter beschikking van de verdediging te stellen dient naar mijn mening te worden afgewezen. Ten aanzien van het verzoek om mr Rassin te benoemen tot deskundige ben ik van oordeel dat het hof het standpunt zoals ingenomen ter zitting van 8 mei 2000 dient te handhaven; ik concludeer derhalve tot afwijzing van het verzoek.

- dat het herhaalde verzoek van de verdediging om kopieën der door haar gewenste videobanden wordt afgewezen op de gronden zoals vermeld in het proces-verbaal van de terechtzitting van 8 mei 2000. Wel stelt het hof, gelet op het vonnis van de president van de rechtbank te 's-Gravenhage in kort geding d.d. 27 april 2000 in de zaak van [verdachte] tegen de Staat der Nederlanden, de videobanden ter beschikking aan de advocaat-generaal tot medio september 2000, aangezien de periode gedurende welke het onderzoek ter terechtzitting zal zijn geschorst dermate lang is, dat het hof bedoelde banden niet die gehele periode onder zich behoeft te houden voor kennisname van de daarop vastgelegde verhoren van de verdachten;

- dat het verzoek tot het benoemen van mr Rassin tot deskundige wordt afgewezen op de gronden als door het hof genoemd ter terechtzitting van 8 mei 2000;

- dat het verzoek tot opheffing van de voorlopige hechtenis van verdachte wordt afgewezen, nu naar het oordeel van het hof de ernstige bezwaren en gronden waarop de voorlopige hechtenis is bevolen onverkort aanwezig zijn en de in artikel 67a, derde lid, van het Wetboek van Strafvordering bedoelde situatie zich in dit stadium van de behandeling van de zaak niet voordoet;

- dat het hof geen wijzigingen aanbrengt in het rooster met betrekking tot de voortgang van deze zaak, welk rooster aan de raadsman ter hand is gesteld.

5.4. In de regel moet een verzuim als waarvan te dezen sprake is geweest wegens strijd met een behoorlijke procesorde tot nietigheid van het onderzoek leiden.

In het onderhavige geval kan cassatie achterwege blijven, in aanmerking genomen dat:

- het proces-verbaal van 23 juni 2000 verscheidene be-slissingen van het Hof inhoudt die geacht moeten worden te zijn gegeven op verzoek van de raadsman, gedaan aan de hand van het in het ongerede geraakte schriftelijk stuk;

- het proces-verbaal van de terechtzitting van 23 juni 2000 noch de processen-verbaal van daarop volgende

terechtzittingen inhouden, dat de verdediging heeft ge-klaagd over het uitblijven van een beslissing van het Hof op een door de raadsman ter terechtzitting van 23 juni 2000 aan de hand van dit stuk gevoerd verweer of gedaan verzoek en ook in cassatie niet wordt geklaagd over de onvolledigheid of onjuistheid van de beslissingen, ter-wijl mr. Hamer zowel op na 23 juni 2000 gehouden terecht-zittingen in hoger beroep waarop de zaak inhoudelijk is behandeld als in cassatie als raadsman is opgetreden.

Onder deze omstandigheden moet er in cassatie van worden uitgegaan dat het Hof geen verweren of verzoeken die een uitdrukkelijk antwoord behoefden onbeantwoord heeft gelaten, zodat zonder nadere toelichting, welke ontbreekt, niet valt in te zien in welk concreet belang de verdachte door het verzuim is geschaad.

Daarom faalt het middel.