Hoge Raad, 28-03-2003, AF2680, C01/285HR

28 maart 2003

Eerste Kamer

Nr. C01/285HR

JMH

Eiser tot cassatie - verder te noemen: [eiser] - heeft bij exploit van 24 november 1997 verweerder in cassatie - verder te noemen: [verweerder] - gedagvaard voor de Rechtbank te Haarlem en gevorderd bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

1. voor recht te verklaren dat het schaatsongeval dat [eiser] op of omstreeks 29 november 1995 op de kunstijsbaan te Haarlem is overkomen, het gevolg is van een toerekenbare onrechtmatige daad van [verweerder];

2. [verweerder] te veroordelen tot vergoeding aan [eiser] van de door [eiser] als gevolg van dat ongeval geleden en nog te lijden schade, zulks nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet.

[Verweerder] heeft de vordering bestreden.

De Rechtbank heeft bij vonnis van 6 juli 1999 de vordering afgewezen.

Tegen dit vonnis heeft [eiser] hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof te Amsterdam.

Bij arrest van 14 juni 2001 heeft het Hof het bestreden vonnis bekrachtigd.

Het arrest van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Tegen het arrest van het Hof heeft [eiser] beroep in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

[Verweerder] heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep.

De zaak is voor partijen toegelicht door hun advocaten en voor [verweerder] mede door mr. M.G. Ligthart, advocaat bij de Hoge Raad.

De conclusie van de Procureur-Generaal strekt tot verwerping van het beroep.

3.1 In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) [Eiser] en [verweerder] hebben op 29 november 1995 beiden deelgenomen aan het KNSB trainingsuur op de ijsbaan te Haarlem. Tijdens de training is [verweerder], aan de binnenkant rijdend, een bocht ingegaan, ten val gekomen en over het ijs naar de buitenkant van de baan geschoven. [Eiser] was op dat moment aan het uitrijden aan de buitenkant van de baan. [Verweerder] heeft [eiser] van achteren geraakt, waardoor [eiser] ten val is gekomen en met zijn achterhoofd en rug tegen het ijs is geslagen (hierna: het ongeluk). Als gevolg daarvan is hij in coma geraakt, waaruit hij pas na vier dagen is bijgekomen. [Eiser] ondervindt blijvende gevolgen van het daarbij opgelopen letsel.

(ii) Het KNSB-trainingsuur is alleen toegankelijk voor licentiehouders. Dit betekent dat op het moment van het ongeluk maximaal 250 schaatsers op de baan stonden. Tijdens dit trainingsuur is de binnenkant van de baan bestemd voor schaatsers die met (snelheids)oefeningen bezig zijn en de buitenkant van de baan voor uitrijdende schaatsers.

(iii) De KNSB organiseert ook selectietrainingsuren waartoe licentiehouders op grond van hun prestaties in officiële wedstrijden worden toegelaten. [Verweerder] had op het moment van het ongeluk geen toegang tot deze selectietrainingsuren.

3.2 In de onderhavige procedure heeft [eiser] aan zijn onder 1 weergegeven vordering in de kern ten grondslag gelegd dat [verweerder] in de specifieke omstandigheden van het geval meer risico heeft genomen dan redelijkerwijs verantwoord was door op volle snelheid de bocht in te gaan.

[Verweerder] voerde verweer. Hij betoogde dat het KNSB-trainingsuur er juist voor het doen van dit soort snelheidsoefeningen is, dat hij op aanwijzingen van zijn trainer handelde, dat aan de schaatssport eigen is dat bij de beoefening daarvan af en toe wordt gevallen en dat hij niet meer risico heeft genomen dan in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs verantwoord was.

3.4 In cassatie komt [eiser] tegen dit arrest op met een middel dat tien onderdelen telt. Met onderdeel 1 stelt hij, samengevat weergegeven, in de eerste plaats dat het Hof heeft voorbijgezien aan zijn stelling dat [verweerder] in strijd met de 'verkeersregels op het ijs' in het midden van de 'binnenwedstrijdbaan' reed. Het onderdeel mist in zoverre feitelijke grondslag. De onderhavige stelling is door [eiser] in hoger beroep naar voren gebracht met grief 3; in rov. 4.14 heeft het Hof onder meer overwogen dat [eiser] geen belang heeft bij de behandeling van deze grief.

Voorzover het onderdeel mede de klacht bevat dat dit oordeel onbegrijpelijk is, faalt het eveneens. 's Hofs kennelijke oordeel dat [verweerder] zich door het risico van een val niet behoefde te laten weerhouden van de onderhavige snelheidsoefening is niet onbegrijpelijk gezien de in rov. 4.9 en 4.11 van 's Hofs arrest vermelde, in cassatie onbestreden, omstandigheden. Voorts kan niet worden gezegd dat 's Hofs oordeel dat het daarbij niet van belang was op welke positie in de binnenbaan [verweerder] deze oefening precies heeft uitgevoerd, onbegrijpelijk zou zijn, zulks mede gelet op de wisselende standpunten die [eiser] in deze procedure heeft ingenomen omtrent de plaats op de baan waar [verweerder] reed op het moment waarop hij ten val kwam en het belang van die verschillende posities.

Het vorenstaande in aanmerking genomen heeft het Hof zonder schending van enige rechtsregel aan het bewijsaanbod van [eiser], voorzover dat betrekking had op dit punt, voorbij kunnen gaan. Voorzover het onderdeel daarover klaagt, faalt het dus eveneens.

3.5 De onderdelen 2 en 3 strekken ertoe dat het Hof is voorbijgegaan aan de stellingen van [eiser] omtrent de voorzienbaarheid van de ernstige gevolgen van een ongeluk als het onderhavige.

De onderdelen missen feitelijke grondslag. Uit het feit dat het Hof de kern van het verwijt dat [eiser] aan [verweerder] maakt in zijn arrest heeft weergegeven (rov. 4.4), volgt niet dat het de omstandigheden die [eiser] ter toelichting daarvan naar voren heeft gebracht, niet in zijn oordeel heeft betrokken. Uit rov. 4.9 van zijn arrest, waarin de regels die door de baancommissie van het gewest Noord-Holland/Utrecht zijn gesteld, worden weergegeven voorzover daarin wordt gesteld dat de binnenbaan moet worden vrijgehouden voor hen die echt hard rijden en dat als een rijder uit de bocht vliegt, grote kans bestaat dat hij een van de vele uitrijders raakt, volgt dat het Hof mede aandacht heeft besteed aan de kwetsbare positie van die uitrijders, maar ook met inachtneming daarvan heeft geoordeeld dat [verweerder] in het onderhavige geval niet onrechtmatig jegens [eiser] heeft gehandeld.

3.8 Onderdeel 5 klaagt ten eerste dat het Hof in rov. 4.12 onvoldoende duidelijk heeft gemaakt wat de tijdens het KNSB-trainingsuur geldende normen inhielden. Het onderdeel mist in zoverre feitelijke grondslag omdat uit de rov. 4.9 en 4.11, in onderlinge samenhang bezien, blijkt dat deze uren volgens het Hof ertoe dienden de schaatsers in staat te stellen hun grenzen te verleggen en daartoe onder meer snelheidstraining te doen. De hier bedoelde normen hielden dus volgens het Hof in dat - op de binnenbaan - zeer hoge snelheden geoorloofd waren.

Het onderdeel stelt ten tweede dat het Hof heeft miskend dat beslissend is of [verweerder], met het oog op de voorzienbaarheid van de ernstige gevolgen die konden intreden als hij uit de bocht vloog, naar maatstaven van zorgvuldigheid ervoor had behoren te zorgen dat hij niet uit de bocht zou vliegen en daardoor een uitrijder kon raken zoals in het onderhavige geval is gebeurd. Deze klacht is op een onjuiste rechtsopvatting gebaseerd. In aanmerking genomen dat [eiser] en [verweerder] ten tijde van het ongeluk beiden de schaatssport beoefenden op dezelfde ijsbaan tijdens het KNSB-trainingsuur dat het bovengenoemde doel diende, kan een zo absolute verplichting als aan de klacht ten grondslag ligt, niet worden aanvaard.

De Hoge Raad:

verwerpt het beroep;

veroordeelt [eiser] in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van [verweerder] begroot op € 286,88 aan verschotten en € 1.365,-- voor salaris.