Hoge Raad, 09-11-2007, BA6241, R06/023HR

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

in de zaak van:

t e g e n

Partijen zullen hierna ook worden aangeduid als Plant Hotel en [verweerster].

1. Het geding in feitelijke instanties

2. Het geding in cassatie

3. Beoordeling van het middel

"Marriott hereby grants to Operator a concession for a health and beauty spa in that space ("Premises") in the Hotel containing approximately 620 square feet as more specifically described in the attached Exhibit A."

"At the expiration of the term of the Agreement, Operator shall be offered a right of first refusal in the event the concession is offered to a third party. Such right of first refusal shall be offered on the same terms as those offered to the third party. In the event the concession is not offered to a third party, then Marriott at its option may extend the Agreement from year to year unless thirty (30) days prior to the expiration of any renewal period either party gives written notice of termination to the other party."

(v) Naast het Marriott Hotel is gevestigd de Marriott Vacation Club, een time-share-resort dat geen eigendom van Plant Hotel is. De manager van de Marriott Vacation Club is dezelfde als die van het Marriott Hotel. In de Marriott Vacation Club is thans Mandara Spa gevestigd, een schoonheidssalon die onder andere massages uitvoert.

3.2 [Verweerster] heeft in de eerste instantie verzocht Plant Hotel te veroordelen tot betaling van Afl. 1.250.000,-- wegens wanprestatie van Plant Hotel dan wel wegens een door Plant Hotel jegens haar begane onrechtmatige daad. In hoger beroep heeft [verweerster] verzocht te verklaren voor recht dat Plant Hotel wanprestatie heeft gepleegd dan wel onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld en Plant Hotel te veroordelen tot vergoeding van ten gevolge van deze wanprestatie dan wel dit onrechtmatig handelen door haar geleden en nog te lijden inkomensschade. [Verweerster] voert met betrekking tot de wanprestatie aan dat zij op grond van de "concession agreement" het alleenrecht heeft om een "health and beauty spa", die onder meer massages verzorgt, in het Hotel te drijven. Plant Hotel heeft volgens haar deze overeenkomst - met name art. 2 onder (b) - geschonden door toe te staan dat in het gebouw van de Marriott Vacation Club een andere spa, genaamd "Mandara Spa", werd geopend, die eveneens massages verzorgt. [Verweerster] voert met betrekking tot de door haar gestelde onrechtmatige daad aan dat Plant Hotel met name voor massages geen hotelgasten meer naar haar heeft verwezen vanaf het moment dat Mandara Spa in december 2000 haar deuren heeft geopend (tot aan het begin van de procedure in eerste aanleg per eind augustus 2001) en haar derhalve heeft geboycot.

3.3.1 Het gerecht heeft bij tussenvonnis de vordering van [verweerster] verworpen voor zover deze was gebaseerd op wanprestatie. Het liet voorts Plant Hotel toe tot bewijs van feiten en omstandigheden waaruit kan worden afgeleid dat het vanaf december 2000 en gedurende het jaar 2001 via de frontdesks van het Marriott Hotel en de Marriott Vacation Club gasten naar [verweerster] heeft doorverwezen. Bij eindvonnis heeft het gerecht geoordeeld dat Plant Hotel in het hem opgedragen bewijs is geslaagd, zodat een onrechtmatige daad door Plant Hotel niet is komen vast te staan.

3.3.2 In hoger beroep heeft het hof de grieven verworpen die waren gericht tegen de afwijzing van de vordering uit wanprestatie, doch het heeft voor recht verklaard dat Plant Hotel jegens [verweerster] onrechtmatig heeft gehandeld door over de periode vanaf december 2000 (de opening van Mandara Spa) tot en met augustus 2001 geen gasten meer voor massage naar [verweerster] te verwijzen en Plant Hotel veroordeeld tot vergoeding van de inkomensschade die [verweerster] door dit onrechtmatig handelen heeft geleden.

3.4 Onderdeel 1.1 klaagt in de eerste plaats dat het hof de devolutieve werking van het hoger beroep heeft miskend doordat het heeft verzuimd het primaire verweer van Plant Hotel opnieuw te beoordelen. Dit verweer hield in dat de overeenkomst niet met [verweerster] is aangegaan maar met de eenmanszaak van [A], handelende onder de naam [B], dat Plant Hotel niet akkoord is gegaan met contractsovername door [verweerster], en dat Plant Hotel geen contractuele relatie met haar heeft. De klacht kan bij gebrek aan belang niet tot cassatie leiden. Het hof heeft immers de grieven die waren gericht tegen de afwijzing door het gerecht van de op wanprestatie gebaseerde vordering verworpen, en het is kennelijk en niet onbegrijpelijk ervan uitgegaan dat het bij de beoordeling van de op onrechtmatige daad gebaseerde vordering zonder belang was of de huurovereenkomst, die de mogelijkheid bood tot de exploitatie door [B] van de spa op enig moment door [verweerster] is overgenomen.

3.5 Onderdeel 1.1 klaagt voorts dat het hof evenzo de devolutieve werking van het hoger beroep heeft miskend door niet opnieuw te beoordelen het verweer van Plant Hotel dat zij niets van doen had met de verhuur van bedrijfsruimte in de Marriott Vacation Club aan Mandara Spa, omdat de Club een andere onderneming is met andere eigenaren en Plant Hotel niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor de handelingen van haar agent Marriott Aruba N.V., die het management van zowel het Marriott Hotel als van de Marriott Vacation Club voerde. Deze klacht faalt eveneens bij gebrek aan belang omdat het hof geen aansprakelijkheid van Plant Hotel jegens [verweerster] heeft aangenomen op de grond dat Plant Hotel wél iets van doen had met de verhuur van bedrijfsruimte in de Marriott Vacation Club aan Mandara Spa.

3.7.2 Onderdeel 2.2 - onderdeel 2.1 bevat slechts een inleiding - klaagt dat het hof heeft miskend dat bij gebreke van een contractuele doorverwijsplicht in de overeenkomst tussen de twee professionele partijen, [verweerster] en Plant Hotel, en gelet op de vrijheid van Plant Hotel om toe te laten dat in het nabijgelegen gebouw van Marriott Vacation Club de Mandara Spa werd gevestigd, die eveneens massages verzorgt, een bijzondere jegens [verweerster] in acht te nemen zorgvuldigheidsnorm die Plant Hotel noopt haar hotelgasten voor massages (ook) naar [verweerster] te verwijzen, niet bestaat; ook niet als [verweerster] al jarenlang haar "spa" in het hotel van Plant Hotel (als enige) heeft gedreven en Plant Hotel [verweerster] in verband met de komst van Mandara Spa uit het hotel heeft proberen te verwijderen. Het onderdeel klaagt voorts dat in elk geval deze feiten op zich en zonder nadere bijzondere omstandigheden, die niet zijn gesteld of gebleken, onvoldoende zijn om tot bedoelde bijzondere zorgvuldigheidsnorm jegens [verweerster] te besluiten dan wel dat zonder nadere redengeving, die ontbreekt, dit oordeel van het hof niet inzichtelijk is geformuleerd, omdat verwijzing van hotelgasten op praktische gronden naar [verweerster] toen zij nog de enige spa in het Marriott Hotel dreef, geen (buitenwettelijke) aanspraak op doorverwijzing schiep en de poging om [verweerster] uit het Marriott Hotel te verwijderen niet is doorgezet, maar Plant Hotel haar uiteindelijk heeft toegestaan door te gaan met massages op basis van een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd, terwijl voorts voldoende vaststaat dat Plant Hotel (in elk geval) voor kapperswerk, manicure en pedicure is blijven doorverwijzen naar [verweerster].

3.7.4 Onderdeel 2.3 faalt waar het voortbouwt op de klachten van onderdeel 2.2. Voorzover het onderdeel ten betoge strekt dat van onrechtmatigheid slechts sprake zou zijn als het motief van Plant Hotel om [verweerster] via Mandara Spa concurrentie aan te doen, vast stond, faalt het omdat het uitgaat van een onjuiste rechtsopvatting. Van onrechtmatig handelen kan ook sprake zijn indien het in het onderhavige geval aan de orde zijnde nalaten niet het gevolg is van een opzettelijk concurrentieoogmerk.

4. Beslissing

Dit arrest is gewezen door de vice-president D.H. Beukenhorst als voorzitter en de raadsheren P.C. Kop, A. Hammerstein, J.C. van Oven en W.D.H. Asser, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer E.J. Numann op 9 november 2007.