Hoge Raad, 17-07-2020, ECLI:NL:HR:2020:1307, 19/03562

De Hogeschool heeft in dit geding onder meer verzocht de arbeidsovereenkomst met de docent te ontbinden op grond van verwijtbaar handelen, zonder toekenning van een transitievergoeding. De kantonrechter heeft de arbeidsovereenkomst ontbonden en daarbij voor recht verklaard dat de docent ernstig verwijtbaar heeft gehandeld of nagelaten en daarom geen recht heeft op een transitievergoeding.

Voldoende is vast komen te staan dat deze voorvallen inderdaad hebben plaatsgevonden. Evenals de kantonrechter is het hof van oordeel dat [de docent] daardoor verwijtbaar gehandeld heeft in de zin van artikel 7:669 lid 3 sub e BW. (…)

vast staat dat [de docent] zijn hand op de billen van meldster 1 heeft gelegd of een tik op haar billen heeft gegeven en dat hij daarbij gezegd heeft dat hij dat al langer had willen doen.

Ten aanzien van de massage les staat het volgende vast (…). Tijdens de laatste les voor de zomervakantie van 2017 heeft [de docent] een massage les gegeven. De studenten werkten in tweetallen in het leslokaal, waarbij de een de ander masseerde. De student(e) die werd gemasseerd lag op een matje op de vloer. Halverwege de les werden de rollen omgedraaid. [De docent] ‘gebruikte’ meldster 2 om voor te doen hoe de studenten elkaar moesten masseren. [De docent] en meldster 2 bevonden zich in het midden van het leslokaal. De studenten keken welke handelingen [de docent] ten aanzien van meldster 2 verrichtte en deden die handelingen na. Op die manier werd stap voor stap het hele lichaam gemasseerd. Dat gebeurde tegelijkertijd door zowel de studenten onderling als door [de docent] ten aanzien van meldster 2. Tijdens de massage werden verschillende spiergroepen gemasseerd waaronder de billen, de borst(spieren) en de benen tot en met de liezen. Nadat er onderling gewisseld was, heeft [de docent] meldster 2 nogmaals op dezelfde wijze gemasseerd.

Bij het oordeel dat [de docent] verwijtbaar gehandeld heeft in de zin van artikel 7:669 lid 3 sub e BW heeft het hof mede in aanmerking genomen dat [de docent] reeds herhaaldelijk was gewaarschuwd. Uit de brief van [de Hogeschool] van 12 juli 2006 blijkt dat er in 2006 en ook in voorgaande jaren signalen van meerdere studenten waren dat de fysieke houdingcorrecties van [de docent] tijdens de bewegingslessen bij met name de vrouwelijke studenten tot verwarring leiden en dat onduidelijk is of het lichamelijk contact als vakmatig dan wel als privé en ongewenst moet worden beschouwd en dat dit het leerklimaat aantast. [De docent] heeft de opdracht gekregen om te onderzoeken welke didactische of methodische wijzigingen kunnen worden aangebracht in zijn manier van lesgeven om te voorkomen dat dit weer gebeurt (…). Blijkens de brief van [de Hogeschool] van 7 juli 2010 zijn er in 2010 opnieuw signalen gekomen van meerdere met name vrouwelijke studenten over een verwarrende dan wel onveilige situatie als gevolg van de houdingscorrecties en fysieke instructies van [de docent] tijdens de bewegingslessen. [De Hogeschool] constateert dat [de] aanpassingen van zijn didactisch handelen in de les naar aanleiding van de brief van 12 juli 2006 onvoldoende zijn geweest en dat dit [de Hogeschool] noopt tot verdergaande afspraken waarbij fysiek contact werd verboden (…). Enkel tijdsverloop maakt niet dat deze waarschuwingen niet langer relevant zouden zijn.

Het hof onderkent dat [de docent] docent bewegingsleer was op een toneelschool en dat fysiek contact met studenten daarbij kan horen. Tegelijkertijd is juist bij een vak als het bewegingsonderwijs mogelijk grensoverschrijdend gedrag een belangrijk aandachtspunt. [Zijn] verantwoordelijkheid als docent voor een veilige leeromgeving voor de studenten en de afhankelijkheidspositie waarin de studenten ten opzichte van hem verkeren zijn daarnaast omstandigheden die meebrengen dat van [de docent] een meer prudente opstelling verwacht had mogen worden. Uit de verklaringen van meldster 1 en meldster 2 blijkt dat zij de fysieke contacten van [de docent] als onplezierig en ongepast hebben ervaren en dat zij zich er ongemakkelijk onder voelden en erdoor in verwarring raakten. [De docent] heeft zich er onvoldoende rekenschap van gegeven dat zij zijn handelen als zodanig zouden kunnen ervaren. Dat klemt te meer nu [de docent] voor een dergelijke reactie op zijn handelen in de les in het verleden meerdere malen gewaarschuwd was.

De “biltik” die [de docent] heeft gegeven diende bovendien geen enkel didactisch doel en had [de docent] alleen al om die reden achterwege moeten laten. Datzelfde geldt voor de daarbij door [de docent] geplaatste opmerking dat hij dat al langer had willen doen. [De docent] heeft aldus onvoldoende professionele distantie in acht genomen. Ook acht het hof het grensoverschrijdend dat [de docent] meldster 2 een massage van haar volledige lichaam heeft gegeven zoals hiervoor beschreven. In elk geval had hij zich ervan dienen te onthouden om meldster 2 nogmaals te masseren. Uit de verklaring van meldster 2 blijkt dat zij dit ook het ergste vond (…). Gesteld nog gebleken is dat [de docent] meldster 2 de keuze heeft gelaten (nogmaals) gemasseerd te worden of niet. In het midden kan blijven of de demonstratie van de massage door [de docent] een didactisch doel diende.

Dat [de Hogeschool] ervan op de hoogte zou zijn geweest dat [de docent] leerlingen weer aanraakte in de les, laat onverlet dat [de docent] als docent een eigen verantwoordelijkheid heeft voor de wijze waarop dit fysiek contact plaatsvindt en daarmee voor een veilig leerklimaat gedurende zijn lessen.

Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen, zowel op zichzelf als in onderling verband en samenhang beschouwd, is het hof van oordeel dat de kantonrechter het verzoek van [de Hogeschool] om de arbeidsovereenkomst met [de docent] op grond van verwijtbaar handelen of nalaten van [de docent] te ontbinden, terecht heeft toegewezen. Van [de Hogeschool] kon in redelijkheid niet worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.”

Anders dan de kantonrechter heeft geoordeeld, acht het hof op grond van de onbestreden inhoud van de gedingstukken en het ter zitting verhandelde de gestelde feiten en omstandigheden onvoldoende voor de conclusie dat sprake is van ernstig verwijtbaar handelen als bedoeld in artikel 7:673 lid 7 sub c BW.

Voorts acht het hof van belang dat niet gebleken is dat [de Hogeschool] na het vertrek van directeur (…) in 2013, [de docent] nog verder gemonitord heeft bij het aanpassen van zijn didactiek of lesinvulling. [De Hogeschool] is er daarmee te gemakkelijk van uitgegaan dat bij het uitblijven van nieuwe signalen tussen 2013 en 2017 het wel goed zou zitten.

Ten slotte neemt het hof in aanmerking dat niet gebleken is dat bij de hier aan de orde zijnde verwijten bij [de docent] kwade bedoelingen voorzaten.”