Parket bij de Hoge Raad, 24-02-2004, AO1830 AO6393, 01133/03

1. Verdachte is door het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch wegens 1. "bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht" en 2. "overtreding van het bepaalde bij art. 46 lid 1 APV Tilburg 1997" veroordeeld tot met betrekking tot feit 1. een gevangenisstraf van drie dagen en met betrekking tot feit 2. één week hechtenis met verbeurdverklaring en onttrekking aan het verkeer zoals in het arrest omschreven.

2. Namens verdachte heeft mr. G.J.P.M. Mooren, advocaat te Oisterwijk, drie middelen van cassatie voorgesteld.

3. Het eerste middel bevat de klacht dat het Hof ten onrechte althans op onjuiste of onvoldoende gronden heeft geoordeeld dat de aanhouding van verdachte niet onrechtmatig is geweest.

4. Het tweede middel bevat de klacht dat het Hof het namens verdachte gevoerde verweer dat hij op het tijdstip waarop hij werd aangehouden niet als verdachte kon worden aangemerkt, ten onrechte heeft verworpen althans dat de verwerping van dat verweer onvoldoende met redenen is omkleed.

5. Beide middelen - in de gemeenschappelijke toelichting waarop allerlei omstandigheden van feitelijke aard worden aangevoerd - lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

De verbalisanten hebben verklaard dat zij verdachte in een portiek van de Willem II-straat te Tilburg hebben aangetroffen en dat zij verdachte hebben aangesproken omdat hij bij hen ambtshalve bekend was wegens het plegen van inbraken. Tevens was het 2.30 uur 's nachts en verbalisanten wisten dat verdachte niet in die buurt woonde. Toen verdachte na het aanspreken door de agenten met versnelde pas er vandoor ging zijn verbalisanten achter verdachte aangerend en is verdachte door verbalisant Van Raak heel even bij de schouder vastgepakt en - toen hij stilstond - gelijk weer losgelaten, waarna verdachte is gevraagd of hij inbrekerswerktuigen bij zich had. Vervolgens heeft verdachte de verbalisanten vrijwillig zijn jas en heuptasje gegeven en tegen verbalisanten gezegd dat zij zelf maar moesten kijken. Naar het oordeel van het hof heeft verdachte derhalve vrijwillig zijn spullen afgegeven. Pas nadat de verbalisanten het inbrekerstuig hadden aangetroffen is verdachte aangehouden op grond van overtreding van artikel 46 van de APV Tilburg 1997. Van een onrechtmatige aanhouding is derhalve geen sprake geweest."

8. In het oordeel van het Hof ligt kennelijk besloten dat het vastpakken van verdachte bij de schouder en hem loslaten toen hij stilstond nog geen aanhouden in de zin van art. 53 Sv oplevert. Op welke wettelijke bepaling dat vastpakken bij de schouder, dat gezien de door het Hof vastgestelde feiten klaarblijkelijk was gericht op het doen stilhouden van verdachte, is gebaseerd laat het Hof in het midden, hoewel het verweer juist was gericht op het onrechtmatige karakter van het vastpakken. Van staande houden in de zin van art. 52 Sv kan geen sprake zijn geweest omdat de verbalisanten, zoals het Hof vaststelt, verdachte kenden.(1) De verwerping van het verweer gaat dus langs het verweer heen en is niet toereikend.

9. Niettemin heeft het Hof het verweer terecht verworpen.(2) De door het Hof genoemde omstandigheden - bekendheid als inbreker, niet wonend in de buurt waar hij werd aangetroffen, hard weglopen bij het zien van de politie, 's nachts - zijn van dien aard dat deze een zodanige verdenking(3) van het plegen van een strafbaar feit kunnen oproepen dat de weglopende persoon kan worden aangehouden als verdacht van overtreding van de onderhavige APV-bepaling. De gedachten van verbalisanten gingen kennelijk ook naar die overtreding uit. Toen zij hem hadden achterhaald vroegen zij hem immers of hij inbrekerswerktuigen bij zich had.(4) Verbalisanten waren dus op grond van art. 53 Sv bevoegd verdachte aan te houden toen hij wegrende. Zij hebben dat gedaan door hem tijdens zijn vlucht vast te pakken.

10. De middelen falen.

11. Het derde middel bevat de klacht dat het Hof niet heeft gerespondeerd op een door de verdediging gevoerd verweer om toepassing te geven aan art. 359a Sv.

(...)

Ik wijs er voorts op dat verdachte niet binnen 6 uur is verhoord door de politie. Dit dient in de strafmaat mee te wegen.

(...)

De advocaat-generaal repliceert - zakelijk weergegeven als volgt:

(...)

Het klopt dat verdachte te laat is verhoord door de politie. Deze overschrijding is echter slechts een half uur. De politierechter heeft hier rekening mee gehouden."

13. De opmerkingen van de raadsman kunnen bezwaarlijk anders worden verstaan dan een beroep op overschrijding van de in art. 61 lid 2 (oud) Sv genoemde termijn van zes uren waarin de verdachte mag worden opgehouden voor verhoor (de tijd tussen middernacht en negen uur 's ochtends niet meegerekend), hetgeen zou dienen te leiden tot strafvermindering. Aldus heeft de raadsman een vormverzuim in de zin van art. 359a Sv aan de orde gesteld. Gelet op het bepaalde in art. 359a lid 3 Sv had het Hof op dit verweer moeten responderen. Het middel klaagt er terecht over dat zulks niet is gebeurd.

14. De Hoge Raad kan volstaan met de constatering dat de opsporingsambtenaren de in 61 lid 2 (oud) Sv gegeven bevoegdheid te buiten zijn gegaan.(5) Het gaat immers om een beperkte overschrijding van de wettelijke bevoegdheid. Daarom behoeft het middel niet te leiden tot vernietiging van het aangevallen arrest.

15. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

AG