Parket bij de Hoge Raad, 11-01-2005, AR4928, 03029/03

Conclusie inzake:

[verdachte]

1. Het Gerechtshof te 's-Gravenhage heeft de verdachte op 12 september 2003 ter zake van 1. "diefstal, voorafgegaan, vergezeld of gevolgd van geweld of bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden of gemakkelijk te maken, of om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf of aan andere deelnemers aan het misdrijf de vlucht mogelijk te maken, terwijl het feit wordt gepleegd op de openbare weg en door twee of meer verenigde personen", 2. "medeplegen van opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroven of beroofd houden", 3. primair "diefstal waarbij de schuldige het weg te nemen goed onder zijn bereik heeft gebracht door middel van braak, door twee of meer verenigde personen"en 4. "diefstal waarbij de schuldige het weg te nemen goed onder zijn bereik heeft gebracht door middel van valse sleutels, door twee of meer verenigde personen, meermalen gepleegd" veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf. Voorts heeft het Hof de vorderingen van de benadeelde partijen toegewezen en aan verdachte betalingsverplichtingen opgelegd een en ander zoals in het arrest vermeld. Deze zaak hangt samen met de zaak [verdachte], nr. 03017/03, waarin ik heden ook conclusie neem.

2. Mr. A.H. Westendorp, advocaat te 's-Gravenhage, heeft cassatie ingesteld en een schriftuur ingezonden, houdende twee middelen van cassatie.

3.1 In het eerste middel wordt aangevoerd dat het Hof art. 219 Sv heeft geschonden doordat het de getuige [getuige 1] in feite de mogelijkheid heeft ontnomen zich op zijn verschoningsrecht te beroepen.

3.2 Het middel doelt op de volgende, in het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep d.d. 29 augustus 2003 neergelegde overweging van het Hof:

3.3 Het verschoningsrecht van art. 219 Sv heeft de strekking te voorkomen dat een getuige zich ziet geplaatst voor het dilemma hetzij een meineed te moeten plegen, hetzij het risico van strafrechtelijke veroordeling te lopen.(1) In casu heeft medeverdachte [getuige 1] zich in zijn eigen strafzaak niet op zijn zwijgrecht beroepen, maar een - mede voor verdachte belastende - verklaring afgelegd. In de overwegingen van het Hof ligt als diens oordeel besloten dat [getuige 1] zich gelet op die in zijn eigen strafzaak afgelegde verklaring in onderhavige zaak niet meer met succes op zijn verschoningsrecht kan beroepen, voorzover het gaat om beantwoording van vragen die hem ook in zijn eigen strafzaak zijn gesteld en die hij aldaar heeft beantwoord. Gelet op de ratio van art. 219 Sv lijkt mij het oordeel van het Hof dat aan [getuige 1] slechts nog een verschoningsrecht toekomt voor wat betreft vragen die dieper op zijn rol in het geheel ingaan dan de aan hem in zijn eigen strafzaak gestelde en door hem beantwoorde vragen, juist. Beantwoording van díe vragen zou immers zijn positie in de eigen strafzaak, die immers nog niet onherroepelijk is geworden, nadelig kunnen beïnvloeden. Nu [getuige 1] echter slechts zijn eerder afgelegde verklaring heeft bevestigd, komt het verschoningsrecht van art. 219 Sv niet in beeld. Het oordeel van het Hof getuigt dus mijns inziens niet van een onjuiste rechtsopvatting.

3.4 Ik begrijp ook niet helemaal welk belang verdachte bij zijn klacht heeft. Indien [getuige 1] had geweigerd om in de strafzaak tegen verdachte een verklaring af te leggen, zou immers - zoals het Hof zelf ook terecht opmerkt - geen rechtsregel er voor het Hof aan in de weg hebben gestaan om de door deze medeverdachte in zijn eigen strafzaak afgelegde verklaring als bewijsmiddel in de onderhavige zaak in te brengen.(2) Dit wordt slechts anders indien de veroordeling aldus hoofdzakelijk zou zijn gebaseerd op die verklaring, hetgeen hier niet het geval is nu ook [getuige 2] een voor verdachte belastende verklaring heeft afgelegd.(3) De verdediging had echter in die situatie niet de mogelijkheid gehad om van de getuige antwoorden te verkrijgen op de door haar van belang geachte vragen, hetgeen in onderhavige zaak - doordat [getuige 1] bereid was een verklaring af te leggen - wél mogelijk was en van welke mogelijkheid de verdediging ook gebruik heeft gemaakt.

3.5 Het middel faalt derhalve bij gebrek aan belang.

4.1 Het tweede middel behelst de klacht dat het onder 3. primair bewezenverklaarde niet uit de bewijsmiddelen kan volgen.

4.2 Ten laste van verdachte is onder 3. primair bewezenverklaard dat:

"hij in de periode van 28 tot en met 31 maart 2002 te Utrecht, tezamen en in vereniging met anderen, met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening uit een loods van een bedrijf, gelegen aan [de a-straat] nr. [1] heeft weggenomen een bestelbus (merk Mercedes-Benz) en in die bestelbus aanwezige goederen (o.a. een tankpas) toebehorende aan [A] B.V., zulks na de weg te nemen goederen onder hun bereik te hebben gebracht door een hangslot van een toegangsdeur tot die loods te verbreken."

4.3 Het Hof heeft deze bewezenverklaring onder meer doen steunen op de volgende bewijsmiddelen:

- de ter terechtzitting in hoger beroep van 29 augustus 2003 afgelegde verklaring van de getuige [getuige 1] (bewijsmiddel 3):

- de ter terechtzitting in hoger beroep van 29 augustus 2003 afgelegde verklaring van de getuige [getuige 2] (bewijsmiddel 4), voorzover inhoudende:

"Ik zag [getuige 1] wel eens in de McDonalds. Hij vroeg mij of ik kon helpen een busje te regelen. Dat heb ik gedaan. Ik reed samen met [getuige 1] met mijn eigen auto naar [A]. Dat was op 29 maart 2002. [Getuige 1] zei dat hij door [betrokkene 1] en [verdachte] was gevraagd een busje te regelen. [Getuige 1] en ik hebben een slot met een staaf verbroken om het busje uit de loods te kunnen rijden. Het was een Mercedes Benz busje. Er lag een tankpas in. [Getuige 1] reed de bus naar de McDonalds. De broers [verdachte en betrokkene 1] wachtten daar op ons. Wij hebben de sleutels van het busje afgegeven. De broers hebben de bus meegenomen. Nadat wij de diefstal van de bus hadden gepleegd, zouden wij de broers bij de McDonalds treffen. Dat was zo afgesproken."

- een kopie van het proces-verbaal nr. LJN PL0913/02-028902, d.d. 31 maart 2002, opgemaakt door Y. Platje, medewerker Service C van politie regio Utrecht, buitengewoon opsporingsambtenaar, inhoudende, voorzover hier van belang, als de op die datum tegenover deze opsporingsambtenaar afgelegde verklaring van aangever [betrokkene 2] (bewijsmiddel 7):

4.4 Uit de bewijsmiddelen volgt dus onder meer dat [getuige 1] en [getuige 2] verdachte en zijn broer hebben leren kennen in een sportschool te Utrecht en dat de twee broers vanaf het moment van die kennismaking telkens weer hebben verteld over het stelen van auto's. Voorts volgt uit die bewijsmiddelen dat [getuige 1] en [getuige 2] een ontmoeting met verdachte en zijn broer hebben gehad bij een McDonalds te Utrecht, dat de broers bij die ontmoeting aan de twee jongere medeverdachten hebben gevraagd of zij een busje konden regelen, waarop [getuige 1] en [getuige 2] naar het bedrijf [A] B.V. zijn gereden en aldaar een bestelbus hebben gestolen. Na die diefstal heeft wederom een ontmoeting plaatsgevonden bij de McDonalds, alwaar de sleutels van het busje zijn overhandigd aan de twee broers die er met de bestelbus vandoor gingen.

4.6 Het middel is dus tevergeefs voorgesteld.

5. Naar mijn mening leent in ieder geval het tweede middel zich voor een verwerping op de voet van art. 81 RO. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

6. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.