Parket bij de Hoge Raad, 10-02-2012, BU9925, 11/00992

Conclusie inzake:

mr. M.W. Scheltema en mr. R.T. Wiegerink

tegen

de griffier van de Hoge Raad der Nederlanden

Deze zaak betreft een verzetprocedure op de voet van art. 29 Wet griffierechten burgerlijke zaken (Wgbz).

1. Procesverloop

1.1 Bij dagvaarding van 6 december 2010, ter griffie van de Hoge Raad geboekt onder rolnr. C10/05512, hebben [A] B.V., [betrokkene 1], [B] B.V. en [C] B.V., hierna gezamenlijk te noemen: [A] c.s., cassatieberoep ingesteld tegen de door de rechtbank Zutphen op 26 november 2008 en 13 oktober 2010 uitgesproken vonnissen in de procedure tussen [A] c.s. en de gemeente Apeldoorn. Die procedure betreft een onteigeningsprocedure waarin de rechtbank bij eindvonnis van 13 oktober 2010 de door de gemeente aan [A] c.s. verschuldigde schadeloosstelling heeft vastgesteld op in totaal € 1.630.642,58 en de gemeente heeft veroordeeld tot betaling van € 101.190,58, vermeerderd met de wettelijke rente.

1.2 Mr. Scheltema en mr. Wiegerink, hierna: opposanten, hebben zich ter rolle van 7 januari 2011 voor de gemeente gesteld.

1.3 De griffier van de Hoge Raad heeft van de gemeente een griffierecht van € 5.815,- geheven, dat op 27 januari 2011 is betaald.

1.4 Opposanten zijn tegen deze beslissing tijdig(1) in verzet gekomen bij verzetschrift als bedoeld in art. 29 Wet griffierechten burgerlijke zaken (hierna: Wgbz) en hebben daarbij verzocht het vast recht op een bedrag van € 710,- vast te stellen.

1.5 De griffier van de Hoge Raad heeft bij verweerschrift, ingekomen ter griffie van de Hoge Raad op 23 maart 2011, geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het verzet.

2. Beoordeling van het verzet

2.2 De griffier van de Hoge Raad heeft het verzet bestreden met het betoog - kort gezegd - dat uit de structuur en opbouw van de Wgbz, meer in het bijzonder uit het afschaffen in die wet van de indeling naar onderwerp van de zaak, volgt dat voor onteigeningszaken geen uitzondering (meer) hoeft te worden gemaakt en dus op dezelfde wijze griffierechten worden geheven als bij een normale dagvaardingszaak, zowel in eerste aanleg als in cassatie. Het griffierecht wordt dus bepaald aan de hand van de som aan schadeloosstelling, aldus de griffier.

Wet tarieven in burgerlijke zaken

Wet griffierechten burgerlijke zaken(4)

2.4 Bij de invoering in 2010 van de Wgbz is ervoor gekozen om de oude Wtbz in te trekken en een nieuwe wettelijke regeling vast te stellen. Doel van de wet is het griffierechtenstelsel voor civiele zaken te vereenvoudigen. Door de vaststelling van vaste tarieven en het gelijktijdig schrappen van de diverse bijzondere tarieven voor bepaalde soorten zaken en van de percentageregeling wordt voorts, aldus de memorie van toelichting, de transparantie van het griffierechtenstelsel vergroot(5).

2.5 Met betrekking tot het - nu geheten - griffierecht in onteigeningszaken bepaalt art. 10 in het tweede lid het volgende:

"2. In zaken waarin een vordering tot onteigening wordt gedaan wordt de hoogte van het griffierecht bepaald aan de hand van de som die in de dagvaarding tot schadeloosstelling wordt aangeboden."

2.6 Na verschijning van een artikel in het Tijdschrift voor Civiele Rechtspleging van mr. Von Schmidt auf Altenstadt(6) waarin werd gewezen op een aantal wetstechnische gebreken en leemten in het wetsvoorstel, heeft de minister toegezegd deze te verhelpen. Thans is het wetsvoorstel tot Wijziging van de Wet van 30 september 2010 tot invoering van een nieuw griffierechtenstelsel in burgerlijke zaken (Reparatiewet griffierechten burgerlijke zaken) bij de Tweede Kamer ingediend(7). Uit de internetconsultatie is een voorstel tot wijziging van voormeld art. 10 lid 2 Wgbz gekomen dat betrekking heeft op de hoogte van het griffierecht in cassatie in onteigeningszaken(8). Naar aanleiding daarvan is in het wetsvoorstel onder "G" het volgende opgenomen(9):

2.7 De Memorie van Toelichting zegt hieromtrent:

"In artikel 10, tweede lid, Wgbz is de bepaling van artikel 2, vierde lid Wtbz overgenomen. De verwijzing naar de som die in de dagvaarding als schadeloosstelling wordt aangeboden om de hoogte van het griffierecht vast te stellen, gold echter alleen voor de procedure bij de rechtbank en niet voor de procedure in cassatie. In cassatie werd voor de hoogte van het griffierecht aangesloten bij het griffierecht dat werd geheven voor een vordering of verzoek van onbepaalde waarde. Het tweede lid van artikel 10 is daarom aangevuld met een zin van deze strekking."(10)

2.8 Hiermee is komen vast te staan dat voor de heffing van het griffierecht in onderhavige zaak moet worden aangesloten bij het griffierecht dat geldt bij een vordering van onbepaalde waarde, waarmee het tarief van € 710,- van toepassing is.

2.9 Het verzet treft mitsdien doel.

2.10 Geheel ten overvloede merk ik nog op de griffier per abuis een bedrag van € 5.815,- heeft gehanteerd. Art. 3 lid 3 van de Wgbz schrijft voor dat de gedaagde het griffierecht is verschuldigd vanaf zijn verschijning in het geding, dat wil in dit geval zeggen op 7 januari 2011. Op dat moment was na indexering voor zaken met betrekking tot een vordering dan wel een verzoek met een beloop van meer dan € 100.000, - in hoofdsom voor rechtspersonen een griffierecht verschuldigd van € 5.894,-(11).

3. Conclusie

De conclusie strekt tot gegrondverklaring van het verzet en tot vaststelling van het in cassatie verschuldigde griffierecht op het bedrag van € 710,-.

A-G