Rechtbank Amsterdam, 26-03-2019, ECLI:NL:RBAMS:2019:2504, AMS 19/941, 19/943, 19/948, 19/949, 19/1330 en 19/1488

1. De voorzieningenrechter is op grond van artikel 8:86 van de Awb bevoegd niet alleen uitspraak op de verzoeken om voorlopige voorziening te doen, maar ook op de beroepen. De voorzieningenrechter ziet mede gelet op de voorgeschiedenis en de opstelling van partijen aanleiding van deze bevoegdheid gebruik te maken.

2. Op grond van artikel 8:7, tweede lid, van de Awb is, gelet op de woonplaats van [naam eiser 2] , niet deze rechtbank maar de rechtbank Noord-Holland bevoegd om op het beroep van [naam eiser 2] te beslissen. Uit een oogpunt van proces-economie en gelet op de wens van partijen het geschil definitief te beslechten zal de voorzieningenrechter van deze rechtbank ook op het beroep en het verzoek om voorlopige voorziening van [naam eiser 2] beslissen, zoals ook eerder is gedaan door de meervoudige kamer van deze rechtbank.

3. Tussen partijen is niet in geschil dat [naam eiser 1] en [naam eiser 2] lid zijn van [club 1] Hangout 667 (hierna: [club 1] ) en dat zij behoren tot [plaats 1] . Het gaat in deze zaak om de vraag of [naam eiser 1] en [naam eiser 2] verkeren in criminele kringen en of in dit verband de aan [bedrijf 1] verleende vergunning, de aan [naam eiser 1] afgegeven toestemming om aan [bedrijf 1] leiding te geven en de toestemmingen aan [naam eiser 1] en [naam eiser 2] om beveiligingswerkzaamheden te verrichten terecht zijn onthouden dan wel ingetrokken.

4. Eisers voeren aan dat het louter verkeren in criminele kringen niet voldoende is om de vergunning en toestemmingen te onthouden dan wel in te trekken. Eisers stellen zich op het standpunt dat het verkeren in criminele kringen bij de betrokkene bekend moet zijn. Eisers verwijzen in dit verband naar de Beleidsregels particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus 2014 (hierna: de Beleidsregels), waarin staat dat de betrokkene zich moeten kunnen verweren tegen de tegen hem bestaande bedenkingen dat hij in criminele kringen verkeert, en naar de werkinstructie Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus, waarin staat dat de enkele omgang met een criminele derde niet voldoende is om de betrouwbaarheid aan te tasten. Eisers doen in dit kader ook een beroep op de uitspraak van 9 februari 2017 van de Centrale Raad van Beroep (de Raad)¹.

Eisers voelen zich geschoffeerd door verweerders. Op de zitting heeft [naam eiser 1] in dit verband naar voren gebracht dat zijn vader tijdens zijn werk als politieagent is doodgeschoten. Hij is daarom wel de laatste die met criminelen wil omgaan. Hij wil zich van mensen met criminele antecedenten distantiëren, maar dan moet hij wel weten wie dat zijn. [naam eiser 1] heeft de mensen in zijn omgeving gevraagd of ze antecedenten hebben. Zij hebben dit allemaal ontkend. [naam eiser 2] heeft naar voren gebracht dat het pijn doet dat aan zijn betrouwbaarheid wordt getwijfeld. In alle jaren is er niets voorgevallen tijdens zijn werk als beveiliger. Het beveiligingswerk is zijn passie en dat is nu van hem afgenomen.

5. Eisers voeren verder aan dat eerder verleende toestemmingen niet buiten beschouwing kunnen worden gelaten. [naam eiser 1] en [naam eiser 2] verrichten al heel lang beveiligingswerkzaamheden en hebben zelf geen antecedenten op hun naam staan. Verweerders hebben eisers eerder wel voldoende betrouwbaar en integer geacht. Ook toen waren [naam eiser 1] en [naam eiser 2] lid van [club 1] en stonden de antecedenten van gestelde leden van [club 1] vast. Het intrekken dan wel onthouden van een vergunning en toestemming kan alleen plaatsvinden als er nieuwe feiten en omstandigheden bekend zijn geworden waaruit zou blijken dat de verleende vergunning en toestemming ten onrechte zijn verleend. Van nieuwe feiten of omstandigheden is echter geen sprake.

6. Eisers voeren vervolgens aan dat verweerder intern tot verschillende conclusies komt op basis van dezelfde informatie. Er is sprake van willekeur. Zo is [naam eiser 1] door de korpschef eenheid Midden-Nederland voldoende betrouwbaar bevonden terwijl de toestemming voor het verrichten van beveiligingswerkzaamheden door de korpschef eenheid Amsterdam op grond van dezelfde feiten en omstandigheden niet is verleend dan wel is ingetrokken. Eisers vragen de rechtbank in dit verband om de heer L. [de persoon 1] van de eenheid Midden-Nederland (hierna: [de persoon 1] ) als getuige op te roepen. Hij kan nadere informatie verstrekken over de procedures, het toetsbeleid bij de eenheid Midden-Nederland en de communicatie tussen de eenheid Midden-Nederland, de eenheid Amsterdam en de minister. Eisers verwijzen in dit verband ook naar een geval waarin de korpschef aan [naam functie] van [club 2] [club 3] in Amsterdam slechts een schriftelijke waarschuwing heeft gegeven in plaats van diens toestemming in te trekken.

7. Tot slot doen eisers een beroep op het gelijkheidsbeginsel. Eisers verwijzen naar een tweetal overgelegde toestemmingen. Het betreft een tweetal besluiten van de korpschef eenheid Amsterdam en eenheid Midden-Nederland aan [bedrijf 1] en [bedrijf 2] . Uit deze besluiten blijkt dat er toestemming is verleend aan een persoon die lid is van [club 1] . Dit roept de vraag op hoe volledig en betrouwbaar de bij verweerders aanwezige informatie is.

8. Verweerders stellen zich op het standpunt dat de vergunning en de toestemmingen terecht zijn onthouden dan wel ingetrokken. Uit de aan de rechtbank onder geheimhouding verstrekte gegevens blijkt dat een substantieel aantal leden van [club 1] strafrechtelijke antecedenten heeft. Naar het oordeel van verweerders kan [club 1] (en de verschillende chapters op zichzelf) daarom worden aangemerkt als criminele kringen. Verweerders verwijzen in dit verband naar de uitspraak van 11 november 2015 van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling).² Ook op basis van het lidmaatschap van [naam eiser 1] en [naam eiser 2] en de verklaring dat er onderling veel en goed contact is tussen de leden, zijn verweerders van oordeel dat [naam eiser 1] en [naam eiser 2] in criminele kringen verkeren. Verweerders hebben zich daarbij primair op het standpunt gesteld dat de wetenschap dat de betrokkene in criminele kringen verkeert daarbij geen vereiste is. Het ongewenste risico van dergelijke contacten voor de samenleving doet zich namelijk ook voor als de betrokkene zich er niet van bewust is. Subsidiair stellen verweerders dat het niet aannemelijk is dat [naam eiser 1] en [naam eiser 2] , gelet op de stelling dat [club 1] een hechte vriendengroep is, niet weten dat hun vrienden strafrechtelijke antecedenten hebben. Daar komt volgens de minister bij dat [naam eiser 1] , in de [functie] van een beveiligingsorganisatie, mede gelet op de eerder aan hem gegeven waarschuwing in 2014, zich ervan had moeten vergewissen of hij omgang heeft met personen met strafrechtelijke antecedenten.

9. Het wettelijk kader is opgenomen in de bijlage. De bijlage maakt deel uit van deze uitspraak.

10. Verweerders hebben een beroep gedaan op de uitspraak 11 november 2015 van de Afdeling. De Afdeling is de hoger beroepsrechter in zaken zoals deze. De door de Afdeling beoordeelde casus komt op een aantal punten overeen met de casus in deze zaak. In zoverre is het dus een relevante uitspraak. Daaraan doet de door eisers aangehaalde uitspraak van 9 februari 2017 van de Raad niet af. Die uitspraak is gewezen in een andere juridische context, te weten die van een disciplinair ontslag van een politie-ambtenaar.

11. In die laatste context speelde de wetenschap van de betrokken ambtenaar wettelijk gezien een belangrijke rol. Verweerders menen dat die wetenschap (die door eisers wordt ontkend) in dit geding en de hier aan de orde zijnde regelgeving geen rol speelt, evenmin als de verwijtbaarheid.

12. De voorzieningenrechter volgt dit standpunt van verweerders. Die aspecten spelen in de uitspraak van de Afdeling uit 2015 evenmin een rol. De wet dwingt niet tot de beantwoording van de vraag naar de verwijtbaarheid. Ook het doel van de hier aan de orde zijnde regelgeving dwingt daar niet toe. Het ongewenste risico voor de samenleving doet zich namelijk ook voor als de betrokkene zich van dat risico niet bewust is. Verweerders hebben op de zitting toegelicht dat dit ook aansluit bij het gehanteerde beleid in deze. De betrouwbaarheid en integriteit van mensen die werkzaam zijn in de beveiligingsbranche moeten boven iedere twijfel verheven zijn. Dat is niet het geval bij iemand die in criminele kringen verkeert. Verweerders mogen volgens vaste rechtspraak van de Afdeling³ deze strenge maatstaf hanteren.

13. In het geval er een vermoeden bestaat dat de betrokkene verkeert in criminele kringen moet dit vermoeden wel recent en objectief bepaalbaar zijn, bijvoorbeeld op grond van onderliggende politiegegevens.

14. De meervoudige kamer van deze rechtbank heeft in de uitspraken van 20 december 2018⁴ geoordeeld dat uit het door de minister en de korpschef Amsterdam verstrekte overzicht met criminele antecedenten niet blijkt wie de personen zijn en dat dus niet valt na te gaan of deze personen ook lid zijn van [club 1] .

De minister en de korpschef Amsterdam hebben nu onder geheimhouding met niet-geanonimiseerde stukken inzichtelijk gemaakt wie op grond van welke objectieve criteria als lid van [club 1] (verschillende chapters) is aan te merken en op welke momenten en welke plaatsen als zodanig is waargenomen. Verweerder heeft daarbij aan de hand van een uitdraai uit het Justitieel Documentatiesysteem aangetoond dat de desbetreffende personen strafrechtelijke antecenten hebben.

15. Uit de stukken blijkt dat vijf personen van het uit ten minste elf leden bestaande [plaats 1] , twee personen van het uit ten minste twee leden bestaande [plaats 2] , en zes personen van het uit ten minste tien leden bestaande [plaats 3] , strafrechtelijke antecedenten hebben. De antecedenten zien op misdrijven die niet in een vrijspraak of sepot zijn geëindigd. Binnen een periode van acht jaar voorafgaande aan het besluit van 1 augustus 2017 betreffen deze antecedenten onder meer tweemaal openlijke geweldpleging, vijfmaal mishandeling, waarvan eenmaal met zwaar lichamelijk letsel tot gevolg, vijf drugs gerelateerde delicten, tweemaal bedreigingen met enig misdrijf tegen het leven gericht, drie misdrijven op grond van de Wet wapens en munitie, diefstal, schuldheling en verduistering.

16. Verweerders vermoeden dat eisers verkeren in criminele kringen is daarmee recent en objectief bepaald. Dat is voldoende basis voor de conclusie dat [naam eiser 1] en [naam eiser 2] in criminele kringen verkeren.

17. Eisers hebben zich nog op het standpunt gesteld dat de antecedenten van voor de eerder verstrekte vergunning en toestemmingen niet mogen meewegen bij de onderhavige intrekkingen dan wel onthoudingen. De voorzieningenrechter volgt dit standpunt niet. Op grond van artikel 7, vijfde lid, van de Wet particuliere beveiligingsorganisaties en recherchebureaus (Wpbr) en artikel 14, eerste lid, aanhef en onder d en e, van de Wpbr kan de toestemming dan wel vergunning worden ingetrokken indien zich omstandigheden voordoen of feiten bekend worden op grond waarvan de toestemming niet zou zijn verleend, indien zij zich hadden voorgedaan of bekend waren geweest (onderstreping rechtbank) op het tijdstip waarop de toestemming dan wel vergunning werd verleend. Verweerders hebben in dit verband op de zitting onbestreden toegelicht dat eerder niet bekend was dat de leden van [club 1] ook antecedenten hebben en welke dat zijn.

18. De intrekkingen dan wel onthoudingen zijn dus in overeenstemming met wet en beleid. Van strijd met de rechtszekerheid is geen sprake, alleen al omdat de vergunning en toestemmingen niet met terugwerkende kracht zijn ingetrokken. Verweerders hebben in dit verband ook nog terecht naar voren gebracht dat voor zover in het verleden sprake is geweest van een fout in de beoordeling, verweerders dit in de toekomstige besluitvorming mogen herstellen zonder dat sprake is van strijd met het rechtszekerheidsbeginsel. De voorzieningenrechter volgt dit standpunt en voegt daar nog aan toe dat het hier gaat om vaste rechtspraak.

19. Het standpunt dat verweerders intern destijds tot verschillende conclusies zijn gekomen op basis van dezelfde informatie kan eisers niet baten. In deze procedure gaat het niet om de vraag welke verschillende standpunten hadden kunnen worden ingenomen door verweerders, maar om de vraag of de uiteindelijk ingenomen standpunten juridisch houdbaar zijn. Die standpunten liggen uiteindelijk op één lijn. Dat is beslissend, en niet het verleden. De voorzieningenrechter volgt daarbij ook het op de zitting ingenomen standpunt van verweerders dat [naam eiser 1] door de tijdelijk verleende toestemming van de korpschef Midden-Nederland in elk geval niet in een slechtere positie is komen te verkeren. Daarbij verwijst de voorzieningenrechter volledigheidshalve ook nog terug naar hetgeen hiervóór onder 18 is overwogen. De voorzieningenrechter ziet om deze redenen geen aanleiding om [de persoon 1] als getuige te horen.

20. Tot slot slaagt ook het beroep van eisers op het gelijkheidsbeginsel niet. Dat toestemming is verleend aan iemand waarvan eisers stellen dat die persoon lid is van [club 1] maakt niet dat sprake is van een gelijk geval. Verweerders hebben in dit verband ook gemotiveerd naar voren gebracht dat de politie niet heeft kunnen vaststellen dat deze persoon lid is van [club 1] , zoals gesteld door eisers.

21. Wat eisers hebben aangevoerd, kan niet leiden tot aantasting van de bestreden besluiten. De beroepen zijn ongegrond. Omdat de voorzieningenrechter met deze uitspraak op de beroepen beslist, is er geen aanleiding om voorlopige voorzieningen te treffen. De voorzieningenrechter wijst de verzoeken om voorlopige voorziening dan ook af.

22. Voor een proceskostenveroordeling of vergoeding van het griffierecht bestaat geen aanleiding.