Rechtbank Amsterdam, 28-02-2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:1393, 10167565

Uit het rapport blijkt onder meer dat Berenschot aan de hand van 12 gesprekken met zowel docenten als studenten een aantal incidenten heeft onderzocht. [verweerder] heeft daarop gereageerd (“Reflectie docent”). Onder “4.2 Bevindingen in het licht van het toetsingskader” schrijft Berenschot:
Binnen de HvA gelden kaders en regelingen met betrekking tot sociale veiligheid en ongewenst gedrag. Deze kaders kunnen worden gezien als normenpatroon waaruit blijkt welke gedragingen binnen de HvA als ongewenst worden gezien. (…) Allereerst merken we een aantal gedragingen van de docent op die in het onderzoek zijn vastgesteld. Er is vastgesteld dat de docent af en toe op blote voeten loopt, informeel contact heeft met studenten en studenten en een medewerker een knuffel geeft. Ook heeft de docent een studente gevraagd om een foto in haar galajurk en heeft hij zelf een foto verzonden aan een andere studente waarop hij te zien is in zijn zwembroek. De studenten en een medewerker hebben deze situaties als onprettig ervaren en in sommige gevallen als seksuele benadering ervaren. Hoewel deze gedragingen niet zo expliciet in de gedragscode ongewenst gedrag van de HvA (2019) zijn beschreven, staat op het intranet van de HvA over ongewenste omgangsvormen expliciet genoemd dat ‘alle vormen van ongewenste seksuele aandacht onder seksuele intimidatie vallen”. De docent heeft derhalve gedrag vertoond dat als ongewenst is gedefinieerd binnen de HvA.
Verder zijn een aantal situaties vastgesteld, ten aanzien van de begeleiding van de docent. Zo hebben meerdere studenten in de gesprekken aangegeven dat zij zich onder druk gezet voelden om het advies van de docent te volgen. Enkelen daarvan hebben, uit angst voor een negatieve beoordeling, gekozen om het advies van de docent te volgen. Daarentegen geeft de docent aan dat zijn advies alleen als advies is bedoeld en dat hij studenten juist aanmoedigt eigen keuzes te maken. Ook heeft de docent een studente gevraagd of hij met haar mee terug naar Amsterdam kon rijden, wat voor de studente als mededeling is ervaren waar zij zich onprettig bij voelde. Op basis van deze constateringen stellen we dat geen sprake is geweest van machtsmisbruik door de docent, zoals gedefinieerd in de regeling ongewenst gedrag (2019). Het wekt bij ons wel de indruk dat de docent zich onvoldoende heeft gerealiseerd wat zijn machtspositie als docent is, hoe zijn gedrag op anderen is overgekomen en welk gevoel dit bij anderen heeft opgewekt.
Daarbij is ook vastgesteld dat de docent beperkt op zijn gedrag is aangesproken. Op basis van de regeling ongewenst gedrag (2019), waarin staat dat ‘ongewenst gedrag bespreekbaar moet zijn, medewerkers en studenten hierop aanspreekbaar moeten zijn, en men in eerste instantie de desbetreffende persoon zelf op ongewenst gedrag aanspreekt’, had dat wel van hen mogen worden verwacht. Ook hadden zij de mogelijkheid gehad om een melding te maken bij de vertrouwenspersoon, in lijn met de regeling ongewenst gedrag artikel 7 ‘een medewerker of een student, die wordt geconfronteerd met of kennis neemt van ongewenst gedrag, kan hiervan melding doen bij een vertrouwenspersoon.’ Daarbij merken we op dat het voor studenten, vanwege de ongelijke gezagsverhouding, moeilijk kan zijn docenten op hun gedrag aan te spreken of hiervan melding te maken.
Verder is vastgesteld dat de docent één keer alcohol heeft genuttigd op de HvA. De docent heeft daarbij aangegeven dat er geen studenten bij betrokken waren. Desalniettemin staat in de huisregels van de HvA vermeld dat ‘alcoholgebruik alleen is toegestaan tijdens evenementen die door of met toestemming van de HvA zijn georganiseerd’. Daar was in dit geval geen sprake van. De docent is op dit voorval aangesproken.

Daarnaast is vastgesteld dat op meerdere momenten, in de periode van januari 2017 tot en met mei 2017, sprake is geweest van seksueel contact tussen de docent en een vrouw die op dat moment nog studente was bij de HvA (zoals student is gedefinieerd in de regeling ongewenst gedrag). De destijds geldende regelingen en kaders van de HvA geven geen uitsluitsel over het toestaan van een (seksuele) relatie tussen docent en student. Beide betrokkenen geven een andere lezing van wat er is gebeurd. Vanuit de studente is deze situatie ervaren als ongewenst en heeft dit haar vertrouwen in de docent geschaad. De docent geeft daarentegen aan dat het een seksuele relatie was, op basis van wederzijds goedvinden. Lezingen lopen dusdanig uiteen dat geen uitsluitsel kan worden gegeven of hier sprake is geweest van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag, zoals gedefinieerd in de destijds geldende regelgeving binnen de HvA (2006).
Tot slot constateren we dat de geldende regelingen binnen de HvA over sociale veiligheid en ongewenst gedrag nog weinig kaderstellend zijn als het gaat om wat als gewenst dan wel ongewenst gedag wordt betiteld. Met name over de positie van docenten ten opzichte van studenten en de verwachtingen ten aanzien van de onderlinge omgang tussen docenten en studenten, is weinig vastgelegd wat daarin van medewerkers wordt verwacht.”