Rechtbank Amsterdam, 13-09-2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:5716, 726425
Rechtbank Amsterdam, 13-09-2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:5716, 726425
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Amsterdam
- Datum uitspraak
- 13 september 2023
- Datum publicatie
- 18 september 2023
- ECLI
- ECLI:NL:RBAMS:2023:5716
- Zaaknummer
- 726425
Inhoudsindicatie
Verkoop verzameling van kunstwerken. Bepaling van de overeengekomen verkoopprijs en de informatie die verkoper ter beschikking moet stellen over de herkomst van de objecten (provenance).
Uitspraak
Civiel recht
Zaaknummer: C/13/726425 / HA ZA 22-1001
Vonnis van 13 september 2023
in de zaak van
[eiser] ,
te [woonplaats] ,
eisende partij in conventie,
gedaagde in reconventie,
hierna te noemen: [eiser] ,
advocaat: mr. W. van Dijk te Barneveld,
tegen
BRUIL & BRANDSMA ANTIQUAIRS B.V.,
te Amsterdam,
gedaagde partij in conventie,
eisende partij in reconventie,
hierna te noemen: Bruil,
advocaat: mr. H.M. Punt te AMSTERDAM.
1 De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 14 november 2022 met producties
- de conclusie van antwoord met eis in reconventie met producties
- de conclusie van antwoord in reconventie, tevens akte vermeerdering van eis, met producties
- de antwoordakte wijziging van eis
- de akte eiscorrectie
- het tussenvonnis van 3 mei 2023 waarin een mondelinge behandeling is bepaald
- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 29 juni 2023 en de daarin genoemde stukken.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De feiten
[eiser] is een handelaar in antiek. Hij heeft ook een antiekwinkel.
Bruil drijft een handelsonderneming in kunst en antiek.
Medio 2021 heeft Bruil van [eiser] een verzameling antieke Chinese voorwerpen gekocht (hierna: de verzameling). De verzameling is weergegeven op een lijst die door [eiser] is opgemaakt. Op de lijst zijn de voorwerpen die deel uitmaken van de verzameling individueel genummerd en zijn foto’s van de voorwerpen afgebeeld, gevolgd door een korte omschrijving van de voorwerpen. Op de lijst staat tevens een korte verwijzing naar een plaats en jaartal waarop [eiser] het desbetreffende voorwerp heeft verkregen (hierna: de lijst).
De lijst vermeldt verkoopprijzen per voorwerp. De totale som van deze prijzen is € 1.185.900,00. [eiser] en Bruil hebben afgesproken dat de koopprijs zou worden voldaan in zes termijnen waarvan er twee opeisbaar zouden worden in de zomer van 2021, twee in het voorjaar van 2022 en twee in het voorjaar van 2023.
Bruil heeft de verzameling op 20 mei 2021 bij [eiser] opgehaald en daarvan foto’s laten maken. Op 29 juli 2021 en 19 augustus 2021 heeft Bruil (telkens) € 199.000,00 betaald aan [eiser] . Van de koopprijs heeft Bruil dus € 398.000,00 betaald.
Op 15 december 2021 hebben Bruil en [eiser] per whatsapp de volgende berichten uitgewisseld:
(Bruil): “[afbeelding] Ha [eiser] , kun je provenance geven van deze?”
( [eiser] ): “early 2000’s private collection Hong Kong daarna naar prive collectie Nederland sinds ca. 2005
we gaan bij alle stukken de provenance in systeem zetten!”
[eiser] heeft gegevens over de verzameling in de computer van Bruil gezet. Daarvoor is hij enkele dagen in het pand van Bruil geweest. Op 13 juni 2022 heeft [eiser] zijn werkzaamheden voor Bruil beëindigd.
Naast de verzameling heeft Bruil medio 2022 van [eiser] nog een object gekocht voor € 10.000,00. Dit object is door [eiser] geleverd. De koopprijs is niet door Bruil voldaan.
In juli 2022 is Bruil ermee bekend geworden dat enkele van de voorwerpen in de verzameling door [eiser] waren gekocht bij het Zeeuws Veilinghuis. Bruil heeft hierover met [eiser] contact opgenomen. Op 8 juli 2022 heeft [eiser] het volgende e-mailbericht gestuurd aan Bruil:
“Hi [naam] ,
Hierbij de lijst met aankopen en daarbij geschreven hoe ik mij aankoop van de stukken herinner. Zoals gisteren afgesproken worden de voorwerpen aangekocht bij Zeeuws Veilinghuis van maart 2019 van de rekening gehaald en neem ik die terug.”
Op 4 augustus 2022 heeft Bruil negen voorwerpen uit de verzameling die hij aan Bruil heeft verkocht teruggenomen. Deze objecten waren aan Bruil verkocht voor in totaal € 98.500,00.
Op 2 november 2022 heeft [eiser] ten laste van Bruil conservatoir derdenbeslag laten leggen onder de ABN AMRO Bank N.V.
3 Het geschil
in conventie
[eiser] vordert, na eisvermeerdering en eiscorrectie, dat de rechtbank Bruil, uitvoerbaar bij voorraad, veroordeelt:
- -
-
te betalen € 831.354,74, samengesteld uit een hoofdsom van € 698.500,00 vermeerderd met vervallen rente, een bedrag van € 104.790,00 aan incassokosten en € 22.005,90 aan btw en te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf 2 november 2022,
- -
-
in de kosten van het conservatoir derdenbeslag van € 4.272,10, of een door de rechtbank te begroten bedrag te vermeerderen met de wettelijke rente van de dag van dagvaarding,
- -
-
in de proceskosten te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf 15 dagen na betekening van het vonnis.
Aan zijn primaire vordering legt [eiser] , samengevat, ten grondslag dat Bruil het nog verschuldigde deel van de koopprijs voor de verzameling moet betalen. Oftewel de overeengekomen koopprijs van € 1.185.900,00 voor de verzameling na aftrek van (i) het bedrag van € 98.500,00 voor de teruggenomen objecten; en (ii) het bedrag van € 398.900,00 dat Bruil heeft voldaan. Tevens heeft [eiser] medio 2022 nog afzonderlijk een object verkocht aan Bruil voor de prijs van € 10.000,00. De koopprijs voor dat object heeft Bruil ook niet betaald. De vordering van [eiser] strekt ook tot veroordeling van Bruil om die koopprijs te voldoen.
in reconventie
In reconventie vordert Bruil, uitvoerbaar bij voorraad:
primair
- -
-
te verklaren voor recht dat de koopovereenkomst met [eiser] op 18 november 2022 is ontbonden, althans de koopovereenkomst te ontbinden,
- -
-
veroordeling van [eiser] tot (terug)betaling van een bedrag van € 398.900,00
subsidiair
- -
-
te verklaren voor recht dat de koopovereenkomst met [eiser] is vernietigd met de schriftelijke verklaring van 18 november 2022, althans dat de rechtbank de koopovereenkomst vernietigt,
- -
-
veroordeling van [eiser] tot (terug)betaling van € 398.900,00
primair en subsidiair
- -
-
de bedragen waartoe [eiser] wordt veroordeeld te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf de vervaldata van de betaaltermijnen, althans vanaf de dag van dagvaarding,
- -
-
opheffing van het conservatoir derdenbeslag dat [eiser] ten laste van Bruil heeft gelegd onder ABN AMRO N.V,
- -
-
veroordeling van [eiser] in de kosten van het geding en de nakosten, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf de datum van het vonnis, althans vanaf de veertiende dag na de datum van het vonnis.
Bruil heeft zijn vordering in reconventie, samengevat, als volgt toegelicht. Met [eiser] is overeengekomen dat hij de verzameling verkoopt tegen de prijs waarop hij deze zelf heeft ingekocht (hierna: de inkoopprijs) en dat hij informatie over de herkomst van de kunstobjecten verschaft (hierna: de provenance). Deze provenance moet aan de hand van door [eiser] te leveren document geverifieerd kunnen worden. [eiser] heeft geen duidelijkheid gegeven over de inkoopprijzen en geen verifieerbare provenance verschaft. De verzameling voldoet daarom niet aan de koopovereenkomst. Per schriftelijke verklaring van 18 november 2022 heeft Bruil de overeenkomst ontbonden. Dit betekent dat [eiser] het bedrag dat hij als koopprijs heeft ontvangen moet terugbetalen. Bruil beroept zich ten slotte op dwaling omdat zij ten tijde van het sluiten van de koop in de veronderstelling verkeerde dat zij de verzameling zou aanschaffen tegen de inkoopprijs en dat de provenance verifieerbaar was. Deze dwaling is te wijten aan de inlichtingen die [eiser] ten tijde van het sluiten van de koopovereenkomst aan Bruil heeft verstrekt.
in conventie en reconventie
[eiser] en Bruil concluderen, samengevat, over en weer tot niet-ontvankelijkverklaring van de tegen hen ingestelde vorderingen, althans tot afwijzing van die vorderingen, met veroordeling van de andere partij in de kosten van de procedure.
Op de overige stellingen van partijen wordt hierna, voor zover nodig, nader ingegaan. Omdat de vorderingen in conventie en reconventie nauw met elkaar samenhangen zullen zij gezamenlijk worden behandeld.