Rechtbank Den Haag, 11-02-2021, ECLI:NL:RBDHA:2021:1028, 8695196

[eiser] heeft op 16 januari 2020 een petitie aangeboden aan TUI, met de volgende inhoud:

“Zoals jullie weten heeft het cabinepersoneel aangegeven dat ze hun belangen willen laten vertegenwoordigen door de [eiser] . Aan de eisen die TUI in het verleden heeft gesteld aan de erkenning van een vakbond is ruimschoots voldaan. De helft van het corps heeft zich inmiddels aangesloten bij de [eiser] en we blijven groeien.

De OC wil dat de vakbond onderhandelt over onze arbeidsvoorwaarden, de vliegers worden vertegenwoordigd door de VNV en in Duitsland, Engeland en België onderhandelt TUI al jaren met collega vakbonden. Tóch houdt TUI nu vol dat zij met de OR kunnen onderhandelen over jullie arbeidsvoorwaarden.

Wij vragen de OR om de vakbond te steunen en niet mee te werken aan onderhandelingen met TUI.

En

Wij vragen TUI om te luisteren naar de wens van het corps door de vakbond te erkennen en te beginnen met onderhandelingen over een cao.

Wij staan klaar voor een goede samenwerking. We willen en kunnen samen bouwen aan een beter TUI waar niet alleen de directie en de passagiers, maar ook het cabinepersoneel gelukkig van wordt.”

Bij brief van 14 februari 2020 heeft [eiser] TUI laten weten dat zij graag zo spoedig mogelijk wil vernemen dat zij door TUI wordt erkend als vakbond en dat TUI op korte termijn met [eiser] in onderhandeling wil gaan over de arbeidsvoorwaarden van het cabinepersoneel van TUI. In deze brief staat verder, voor zover in deze procedure van belang:

“(…) Uw cabinepersoneel heeft in het verleden meermaals haar ontevredenheid geuit over het gebrek aan inspraak op hun arbeidsvoorwaarden. Collega’s hebben gesprekken gevoerd met directie en HR, maar die hebben helaas tot niets geleid. [eiser] Luchtvaart heeft geluisterd naar de breed gedragen wensen van het cabinepersoneel.

Vorig jaar heeft [eiser] Luchtvaart u meerdere malen verzocht om met ons te onderhandelen over een cao voor uw cabinepersoneel. Helaas heeft u ons verzoek elke keer afgewezen en aangegeven dat u met de OR een arbeidsvoorwaardenregeling wilt afsluiten. (…)

Om aan u duidelijk te maken wat uw werknemers willen, hebben wij vorige maand een petitie onder uw werknemers gehouden. Deze petitie is door 369 cabinewerknemers ondertekend (…) Dit is meer dan 80 % van uw cabinepersoneel. (…)

Deze petitie had niet het gewenste effect. U blijft weigeren [eiser] Luchtvaart te erkennen als vakbond en met ons de onderhandelingen voor een cao te starten. Dit is voor uw werknemers teleurstellend en zij vinden dat u geen respect toont voor hun wensen. (…)”

TUI heeft bij brief van 21 februari 2020 gereageerd op de brief van [eiser] . TUI schrijft in haar reactie onder meer:

“(…) Wij merken op dat [eiser] allereerst stelt in haar brief dat het cabine personeel meent dat zij ten aanzien van hun arbeidsvoorwaarden niet voldoende de gelegenheid zouden krijgen om hun mening of wensen kenbaar te maken en meer inspraak zouden willen.

Wij herkennen ons niet in dit standpunt. TUI heeft een medezeggenschapstructuur opgezet die is toegesneden op haar organisatie. De Ondernemingsraad (verder: ‘OR’), met inbegrip van de commissies die hiervan onderdeel uitmaken, is onze overlegpartner aangaande de arbeidsvoorwaarden bij TUI. Met de OR hebben wij duidelijke afspraken gemaakt over de totstandkoming van arbeidsvoorwaarden van onder andere het cabinepersoneel. Deze afspraken worden al jarenlang zorgvuldig nageleefd. (…)

Volgens de [eiser] zouden wij verder diens verzoek hebben afgewezen omdat wij met de OR een arbeidsvoorwaardenregeling willen sluiten. Dit is niet correct. De OR is al ruim tien jaar de gesprekspartner van TUI als het gaat om arbeidsvoorwaarden en de arbeidsvoorwaardenregeling bestaat ook al zo lang. In de ondernemingsovereenkomst gesloten tussen TUI en de OR zijn de spelregels tussen partijen voor de totstandkoming van arbeidsvoorwaarden verder uitgewerkt. In het kader van het behartigen van de belangen van het cabinepersoneel heeft de OR ook al op 19 januari 2009 de Onderdeelcommissie Cabine Zaken TUI fly (verder: ‘OC’) opgericht. Dit is vastgelegd in een instellingsbesluit. De OC gaat over de arbeidsvoorwaardenregeling die binnen TUI fly tot stand is gebracht en opgenomen in de personeelsgids. Deze structuur zorgt er al jaren voor dat er op zorgvuldige wijze arbeidsvoorwaarden voor het cabinepersoneel tot stand komen. (…)

Wij hebben kennisgenomen van de petitie van de [eiser] welke op de openbare website van [website] was opgenomen. Deze petitie was voor een ieder toegankelijk en kon door elke persoon met een ip-adres worden ingevuld (…). Dit betekent ook dat niet kan worden vastgesteld wie deze petitie heeft ondertekend en of dat eventueel leden van de [eiser] zijn die ook binnen het cabinepersoneel van TUI werkzaam zijn. (…)

Verder is TUI momenteel in overleg met cabine medewerkers om van gedachten te wisselen over de toekomst van TUI fly en specifiek over de mogelijkheden om de positie van de cabine medewerkers te versterken. In dit verband hebben TUI en de OR ook overeenstemming bereikt over een nieuwe ondernemingsovereenkomst tussen TUI en de OR. Belangrijkste wijziging is opnieuw een uitbreiding van de bevoegdheden van de OR. Met ingang van januari 2020 kan de OR namens het cabinepersoneel in de vorm van een vaste commissie over de primaire arbeidsvoorwaarden zoals loonhoogte, arbeidsduur en vakantiedagen onderhandelen met TUI. Dit is een vergaande bevoegdheid die specifiek voor het cabinepersoneel is gecreëerd. Daarmee wordt de positie van de cabinemedewerkers verstevigd.

TUI wenst dan ook de zorgvuldig opgebouwde relatie met de OR de aankomende tijd op dezelfde voet te kunnen voortzetten (…) Daarbij staat TUI ook steeds open voor eventuele andere initiatieven vanuit medewerkers. Uitgangspunt is dat een en ander moet bijdragen aan de behartiging van de collectieve belangen van de medewerkers binnen de bestaande – aantoonbaar gebleken goed werkende – structuur van medezeggenschap en overleg. TUI acht het dan ook niet noodzakelijk met externe partijen een aanvullend overleg in te voeren. (…)”

Op 8 juni 2020 heeft [eiser] een ‘Ledentalverklaring 2020’ voorgelegd aan een accountant. Deze verklaring heeft de volgende inhoud:

“Op 4 juni 2020 telde het aantal ingeschreven leden* bij [eiser] werkzaam bij TUI Airlines Nederland B.V. (…) 256 op basis van de gegevens zoals opgenomen in de analysetool analysetool Microstrategy per 4 juni 2020 (…)

* “Een lid van de bond is een natuurlijke persoon die met de doelstelling van de bond instemt, die de inhoud van de statuten onderschrijft, die door het bondsbestuur dan wel door de ledenraad overeenkomstig het bepaalde in de statuten van de vereniging zijn toegelaten tot het lidmaatschap van de bond”

Op 29 december 2020 heeft de OR van TUI een bericht gestuurd aan het cabinepersoneel. In dit bericht staat onder meer:

“Beste collega,

Dat we vandaag de arbeidsvoorwaardenregeling (AVR) met je kunnen delen is voor ons als Vaste Commissie Beloning Cabinepersoneel (VCBC) een bijzondere mijlpaal. Het is het resultaat van maanden hard werken, overleggen en onderhandelen. Een resultaat waar we met z’n allen trots op kunnen zijn; een arbeidsvoorwaardenregeling specifiek voor cabinepersoneel.

VCBC

Jullie hebben eerder al aangegeven een orgaan te missen dat de bevoegdheid heeft om te kunnen onderhandelen over primaire arbeidsvoorwaarden als salaris, vergoedingen en verlofdagen. Er is weliswaar een Onderdeelcommissie Cabine (OC Cabine) die namens de OR over allerhande cabinezaken meepraat, maar deze commissie heeft geen bevoegdheid tot onderhandelen over genoemde onderwerpen. Het gemis van een orgaan dat deze bevoegdheid heeft is voor de OR reden geweest bij de directie aan te dringen hierin te voorzien. Dit heeft geleid tot het instellen van de Vaste Commissie Beloning Cabinepersoneel (VCBC) die namens de Ondernemingsraad de onderhandelingen voert. Deze commissie bestaat uit drie cabineleden en vier OR leden. Eén van de OR-leden is ook een cabine lid. Daarmee zijn vier directe collega’s van je betrokken bij de onderhandelingen over jouw arbeidsvoorwaarden. (…)

Wat hebben we tot nu toe gedaan?

Allereerst zijn we aan de slag gegaan met het opstellen van een startdocument met daarin opgenomen de bestaande arbeidsvoorwaarden en bedrijfsregelingen voor cabinepersoneel. Deze informatie was verdeeld over meerdere documenten zoals de personeelsgids en het Cabin Crew Handboek. Verder is er gekeken welke onderwerpen er misten en zijn deze alsnog opgenomen. Alle onderwerpen zijn uitvoerig besproken en vervolgens gebundeld in de arbeidsvoorwaardenregeling (AVR). (…)

Belangrijke onderwerpen als salaris, de kortingsregeling, een dertiende maand en jubilea staan op de agenda om post corona verder te bespreken met de bestuurder. De uitwerkingen hiervan zullen te zijner tijd in de AVR worden opgenomen. Uiteraard word je hierover op dat moment door ons geïnformeerd. (…)”

Op 6 januari 2021 heeft [eiser] een brief gestuurd aan de leden van de VCBC. In deze brief staat, voor zover in deze procedure van belang:

“Op dinsdag 29 december 2020 ontvingen wij bericht dat de VCBC en TUI Fly overeenstemming hebben bereikt over een AVR voor het cabinepersoneel.

We willen jullie bedanken voor jullie harde werk en getoonde inzet. Wij willen echter ook benadrukken dat deze AVR op geen enkele manier voldoet aan de wensen vanuit het cabinepersoneel.

Het cabinepersoneel verdient, net als de collega’s op kantoor en in de cockpit, een onafhankelijke vakbond die onderhandelt over de arbeidsvoorwaarden en dit vervolgens vast kan leggen in een cao.

De leden van [eiser] Luchtvaart roepen u daarom op om de strijd om erkenning van onze vakbond te steunen. Dit kan door uiterlijk (…) schriftelijk te reageren op deze brief. (…)”