Rechtbank Den Haag, 27-03-2025, ECLI:NL:RBDHA:2025:5016, C/09/675856 HA ZA 24-986
Rechtbank Den Haag, 27-03-2025, ECLI:NL:RBDHA:2025:5016, C/09/675856 HA ZA 24-986
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Den Haag
- Datum uitspraak
- 27 maart 2025
- Datum publicatie
- 27 maart 2025
- ECLI
- ECLI:NL:RBDHA:2025:5016
- Zaaknummer
- C/09/675856 HA ZA 24-986
Inhoudsindicatie
Vraag of ontslag bestuurder vernietigbaar is wegens niet in acht nemen oproeptermijn vergadering AVA. Tevens beroep op opzegverbod wegens ziekte.
Uitspraak
Zittingsplaats ’s-Gravenhage
PV/cd
Zaak-/rolnr.: C/09/675856 HA ZA 24-986
Vonnisdatum: 27 maart 2025
Vonnis van de rechtbank in de zaak van:
[eiser] ,
wonende te [woonplaats] (België),eisende partij,
hierna te noemen: [eiser] ,advocaat: mr. A.M. Takkenberg,
tegen
OMROEPVERENIGING ONGEHOORD NEDERLAND,
gevestigd te Den Haag, gedaagde partij,
hierna te noemen: ON!,advocaten: mrs. J.I. van Vlijmen en Z.N. Aliar.
1 Kern van de zaak
De raad van toezicht van ON! heeft tijdens een vergadering op 11 oktober 2024 besloten om [eiser] als bestuurder van de omroep te ontslaan. In deze procedure vecht [eiser] de geldigheid van dat ontslagbesluit aan en vraagt hij om betaling van loon.
De rechtbank vindt dat [eiser] met een te korte termijn is opgeroepen voor de vergadering, waardoor er op dat moment redelijkerwijs geen rechtsgeldig besluit tot ontslag had kunnen worden genomen. De rechtbank vernietigt daarom het ontslagbesluit. Als gevolg daarvan is ook het arbeidsrechtelijke ontslag dat hieruit voortvloeit ongeldig. [eiser] heeft daarom recht op loon tot het einde van de arbeidsovereenkomst.
Tegelijk met deze zaak is het door [eiser] ingediende verzoekschrift behandeld (geregistreerd onder het zaaknummer C/09/678291 HA RK 25-12). In de beschikking van vandaag in die zaak is geoordeeld dat de arbeidsovereenkomst van [eiser] is geëindigd met het ontslagbesluit dat de raad van toezicht op 10 december 2024 heeft genomen. Tot die datum is ON! verplicht het loon aan [eiser] te betalen.
2 De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- -
-
de dagvaarding tevens voorlopige voorziening ex artikel 223 Rv van 11 november 2024 met producties 1 tot en met 11;
- -
-
de conclusie van antwoord in het incident en in de hoofdzaak met producties 1 tot en met 19 en de nagezonden ontbrekende pagina’s bij productie 18;
- -
-
het vonnis van 22 januari 2025 waarin een mondelinge behandeling is bevolen;
- -
-
de mondelinge behandeling van 13 februari 2025, waarvan door de griffier aantekeningen zijn gemaakt, en de schriftelijke spreekaantekeningen die tijdens die behandeling door de advocaten van ON! zijn overhandigd.
3 De feiten
ON!, opgericht in 2019, is een omroepvereniging die een stem wil geven aan Nederlanders die zich binnen het publieke omroepbestel van de NPO niet vertegenwoordigd voelen over verschillende politieke kwesties. De organisatie van ON! bestaat uit drie organen: een bestuur, een raad van toezicht (RvT) en een ledenraad. De RvT is bevoegd tot schorsing en ontslag van bestuurders. ON! heeft ongeveer 25 medewerkers, inclusief de directie en de leden van de RvT.
De statuten van ON! bepalen, voor zover relevant, het volgende:
“(...) BESTUUR
Artikel 8.
(...)
6. Schorsing en ontslag
Een bestuurder kan te allen tijde door de raad van toezicht worden geschorst en ontslagen. (...)
De raad van toezicht zal een besluit tot schorsing of ontslag niet nemen dan nadat een zodanig voorstel tijdig ter kennis van een bestuurder is gebracht en hem de gelegenheid is geboden zich in een vergadering van de raad van toezicht daarover uit te spreken. (...)
VERGADERINGEN VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
Artikel 14.
1. Wijze van oproeping
(...)
Vergaderingen worden bijeengeroepen op een termijn van ten minste een week, behoudens indien spoedeisend belang een korte termijn vergt.
2. Aanwezigheid Bestuur
Het bestuur woont de vergaderingen van de raad van toezicht bij en bestuurders hebben het recht daarin het woord te voeren, tenzij de raad van toezicht om hem moverende redenen te kennen geeft te willen vergaderingen zonder de aanwezigheid van het bestuur (...).”
[eiser] , geboren op 19 augustus 1954, is een van de oprichters van ON!. Hij is sinds de oprichting van ON! bestuurder en voorzitter van ON!. Per 1 januari 2022 is hij op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ook in dienst getreden bij ON!, in de functie van Algemeen Directeur/Hoofdredacteur. Het bruto maandsalaris van [eiser] bedroeg laatstelijk € 11.903,54, exclusief 8% vakantietoeslag en 6% eindejaarstoeslag. [eiser] heeft op 19 december 2020 de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt.
Op 10 juni 2023 heeft de RvT een brief gestuurd aan [naam 1] (op dat moment zakelijk directeur en bestuurder van ON!) (hierna: [naam 1] ) over de voorziening bij arbeidsongeschiktheid van AOW-gerechtigden. In de brief staat onder meer het volgende:
“(...) Wij zijn van mening dat het noodzakelijk is om een voorziening te treffen waardoor de doorbetaling van het loon van een werknemer met AOW gedurende een ziekteperiode wordt gelijkgetrokken met die van werknemers die nog niet de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt.
Concreet stellen wij voor om een maandelijkse financiële ondersteuning uit de algemene middelen van het bedrijf te bieden aan onze AOW-gerechtigde Algemeen Directeur in geval van onverhoopte langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid. Deze ondersteuning zou een periode van maximaal twee jaar moeten beslaan, overeenkomstig de regeling die geldt voor werknemers die nog niet de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt. (...)
We verzoeken jou daarom vriendelijk om als Zakelijk Directeur de nodige stappen te ondernemen om deze voorziening te realiseren. We vragen je om de haalbaarheid, juridische implicaties en financiële impact van dit voorstel zorgvuldig te onderzoeken en door te rekenen. (...)”
Op 20 juni 2023 heeft een vergadering van de RvT en de directie plaatsgevonden, waarbij zowel [naam 1] als [eiser] aanwezig was. Tijdens deze vergadering is de brief van de RvT van 10 juni 2023 besproken. In de notulen staat hierover het volgende:
“De RvT heeft besloten de algemeen directeur een gelijke ziektevoorziening (bij ziekte en arbeidsongeschiktheid) te geven als degenen die nog niet de AOW gerechtigde leeftijd hebben bereikt. De leden van de RvT hebben hiervoor een brief gestuurd naar Reinette. RvT en Directie zijn akkoord met deze beslissing. Er wordt besloten een voorziening hiertoe aan te leggen. De brief waarin de RvT de directie hiertoe oproept is voorgelegd aan de personeelsadviseur van de NTR (host omroep, die personeelszaken voor ons doet) om de juridische geldigheid zeker te stellen.”
Op 15 juli 2024 heeft [eiser] een WhatsApp-bericht gestuurd aan [naam 2] . In dit bericht schrijft hij onder meer:
“(...) Zou graag zien dat bij een volgend gesprek tussen RvT en bestuur we uitdrukkelijk afstand nemen van antisemitisme binnen de omroep. Dat sluimert bij een enkeling en ik heb daar grote moeite mee. (...)”
Van 18 juli tot en met 31 juli 2024 zat [eiser] in Spitsbergen (Noorwegen) voor een reis namens ON!. Tijdens deze reis is hij ziek geworden.
Toen [eiser] in Spitsbergen verbleef, heeft de RvT (op 23 juli 2024) een ‘brandbrief’ ontvangen van een (anoniem) ‘collectief bezorgde medewerkers’ van ON!. In deze brief wordt geëist dat [eiser] per direct uit zijn functie wordt ontheven. De brief bevat naast kritiek op de Raad van Bestuur (RvB) en RvT diverse beschuldigingen aan het adres van [eiser] . Zo staat in de brief onder meer dat [eiser] de redactionele vrijheid heeft beperkt,1 Raisa Blommestijn (toen presentatrice) de omroep heeft ‘uitgewerkt’,2 zich onbehoorlijk/grensoverschrijdend heeft gedragen3 en met zijn handelen een giftige afreken- en angstcultuur heeft doen ontstaan, waarbij medewerkers angst ervaren om hun mening te uiten.
Op 29 juli 2024 heeft [eiser] zich ziek gemeld.
Op 2 augustus 2024 heeft de RvT [eiser] uitgenodigd voor een vergadering van de RvT op 13 augustus 2024 waarop zijn voorgenomen schorsing als bestuurder stond geagendeerd. Tevens heeft de RvT in de uitnodiging medegedeeld dat [eiser] per direct op non-actief is gesteld. In de uitnodiging wordt onder meer verwezen naar de brandbrief en de daarin over [eiser] geuite klachten. De brandbrief is als bijlage bij de uitnodiging meegestuurd.
Op 3 augustus 2024 heeft [eiser] het volgende bericht op X geplaatst:
“Beste mensen, Er wordt een coup gepleegd tegen mij (...) door RvT-leden (...) en medebestuursleden (...). Ik ben op non-actief gezet na valse en anonieme aantijgingen zonder dat ik mijn weerwoord heb kunnen geven. De coupplegers tolereren bagatellisering van de Holocaust en staan racistische uitlatingen binnen de omroep toe. Uiteraard kan ik mij hier niet mee verenigen. (...)”4
Op 8 augustus 2024 heeft [eiser] een consult gehad bij de bedrijfsarts. Naar aanleiding van dit consult heeft de bedrijfsarts gerapporteerd dat niet aannemelijk is dat [eiser] belastbaar is voor “het geplande gesprek” op 13 augustus 2023 en geadviseerd om een afkoelperiode van twee weken in te zetten.
Op 13 augustus 2024 heeft de RvT een rapport met voorlopige bevindingen uitgebracht naar aanleiding van een op 9 juli 2024 gestart intern onderzoek naar de vraag of er voldoende (zwaarwegende) gronden zijn om [eiser] als bestuurder te schorsen wegens grensoverschrijdend en ontoelaatbaar gedrag. In het rapport staat dat twaalf van de achttien huidige medewerkers en vier oud-medewerkers van ON! de inhoud van de eerder opgestelde brandbrief steunen. In de conclusie van het rapport staat dat [eiser] zich schuldig heeft gemaakt aan grensoverschrijdend en ontoelaatbaar gedrag. Daarbij wordt onder andere het volgende (voor zover relevant) opgesomd:
- -
-
voorafgaand aan zijn non-actiefstelling heeft [eiser] zich op verbaal, (mogelijk) fysiek en (mogelijk) seksueel intimiderende wijze uitgelaten en gedragen tegenover diverse medewerkers;
- -
-
er zijn sterke aanwijzingen dat onder het bestuur van [eiser] een angst- en afrekencultuur bij ON! is ontstaan;
- -
-
[eiser] heeft een onveilige werksfeer laten ontstaan of zelfs gecreëerd;
- -
-
[eiser] geeft er blijk van zijn eigen belangen en zichzelf boven de (belangen van de) omroep te plaatsen en anderen geen aandacht of populariteit te gunnen;
- -
-
met zijn post op X op 3 augustus 2024 heeft [eiser] andere medewerkers van ON! in diskrediet gebracht en zich schuldig gemaakt aan smaad, laster en het uiten van dreigende teksten;
- -
-
tijdens het onderzoek heeft [eiser] zich onttrokken aan communicatie met de RvT, terwijl hij wel bereikbaar was voor derden.
De oorspronkelijk op 13 augustus 2024 geplande RvT-vergadering heeft niet plaatsgevonden. Op 14 augustus 2024 heeft de RvT [eiser] opnieuw uitgenodigd voor een vergadering, ditmaal op 27 augustus 2024, waarop zijn voorgenomen schorsing als bestuurder op de agenda stond. In deze uitnodiging wordt verwezen naar de brandbrief en het rapport van het interne onderzoek, die bij de uitnodiging als bijlagen zijn meegestuurd.
Op 27 augustus 2024 heeft de vergadering van de RvT plaatsgevonden. Daags voor de vergadering heeft [eiser] schriftelijk verweer gevoerd tegen de beschuldigingen in de brandbrief en het interne onderzoeksrapport. Tijdens de vergadering heeft de advocaat van [eiser] mondeling verweer gevoerd. De RvT heeft tijdens de vergadering besloten om [eiser] te schorsen. In de notulen van de vergadering staat dat ON! een onafhankelijk onderzoeksbureau opdracht heeft gegeven om een extern onderzoek uit te voeren en dat dit onderzoek loopt. Het externe onderzoek is uitgevoerd door S-Vision B.V. (hierna: S-Vision).
Op 29 augustus 2024 heeft [eiser] het volgende bericht op X geplaatst:
“De coupplegers van Ongehoord Nederland hebben mij (...) geschorst.
Hun (anonieme) leugenexcuus: ‘grensoverschrijdend gedrag’.
De échte reden: ik wilde racisme, antisemitisme en holocaust-bagatellisering stoppen op redactievloer van een #NPO-omroep.”5
Op 7 oktober 2024 heeft S-Vision haar onderzoeksrapport aan ON! uitgebracht. In het rapport staan meerdere bevindingen ten aanzien van [eiser] , waaronder:
- medewerkers omschrijven [eiser] als iemand die regelmatig onredelijk optrad en geen ruimte bood voor tegenspraak. Kritiek werd bestraft, waardoor medewerkers zich onveilig voelden om hun zorgen of meningen te uiten.6
- binnen ON! heerste een gevoel van isolatie en wantrouwen tussen collega’s. Dit werd veroorzaakt door [eiser] ’ verdeel- en heers-tactiek, waarbij bepaalde medewerkers werden voorgetrokken en anderen systematisch werden buitengesloten.7
- -
-
[eiser] maakte zich schuldig aan intimidatie en machtsmisbruik. Medewerkers voelden zich vaak onder druk gezet om zonder tegenwerpingen mee te gaan in zijn beslissingen, zelfs als ze het daar niet mee eens waren.
- -
-
[eiser] schreeuwde regelmatig tegen medewerkers, wat niet alleen corrigerend bedoeld was, maar ook hun zelfvertrouwen en motivatie ondermijnde.8 Het verbaal geweld ging vaak gepaard met sociale uitsluiting.
- -
-
[eiser] heeft een medewerker publiekelijk vernederd vanwege een klein foutje in haar werk, waarna zij huilend in de kantine stond.
- -
-
[eiser] maakte ongepaste opmerkingen over het lichaam van een vrouwelijke collega.9
Op woensdag 9 oktober 2024 heeft de RvT [eiser] om 8:17 uur een uitnodiging gestuurd voor een vergadering op vrijdag 11 oktober 2024 om 10:00 uur waarop zijn voorgenomen ontslag als bestuurder stond geagendeerd, met als bijlage de samenvatting van de bevindingen van S-Vision. In de toelichting op het voorgenomen besluit staat onder andere het volgende:
“(...) Deze termijnstelling is overeenkomstig de statuten die de Raad van Toezicht de bevoegdheid geven in spoedeisend belang een kortere termijn dan ten minste een week aan te houden.
De Raad meent dat een dergelijk belang aan de orde is. Het belang van de Omroepvereniging Ongehoord en de met haar verbonden Organisatie vereist dat op zo kort mogelijke termijn intern en extern duidelijkheid wordt geschapen. Zeker ook gezien uw herhaalde activiteiten richting
onderscheiden media, waarbij u uw geheimhoudingsverplichting van uw arbeidsovereenkomst niet in acht neemt en u hiermee Omroepvereniging Ongehoord Nederland en bij Omroepvereniging direct betrokkenen ernstige (reputatie)schade toebrengt.
(...)
De Raad van Toezicht heeft vervolgens op basis van deze ‘brandbrief’ een intern onderzoek uitgevoerd. Op basis van deze stukken heeft de Raad van Toezicht vervolgens (...) opdracht gegeven voor een onafhankelijk extern onderzoek (...).
(...)
Wij hebben vastgesteld dat u tot drie maal toe in de gelegenheid bent gesteld te worden gehoord [door S-Vision, toev. rb.]. (...) U hebt daarbij onrealistische en niet bij het onderzoek passende voorwaarden gesteld, de onderzoeker bovendien herhaaldelijk beschuldigd van vooringenomenheid, onwaarheden en ontbreken van deskundigheid.
(...)
De Raad van Toezicht beschikt sedert 8 oktober 2024 over de tekst van het onderzoeksrapport van Svision (...). De ook wetenschappelijk onderbouwde conclusies van dit rapport zijn van zodanig ernstige aard dat de Raad van Toezicht aanleiding ziet (...) om een ontslagbesluit te overwegen
(...)
Voor wat betreft de onderbouwing en toelichting van ons voornemen licht de Raad van Toezicht u als volgt in.
(...)
De Raad van Toezicht heeft moeten constateren dat u in de uitoefening van uw functie als hoofdredacteur en bestuurder niet naar behoren hebt gefunctioneerd, ernstig verwijtbaar heeft gehandeld en/of dat er door uw handelen een verstoorde arbeidsverhouding is ontstaan (...). Ter nadere toelichting daarover het volgende.
1. Uw offensief in de media (...) heeft Ongehoord Nederland schade toegebracht in haar positie en met haar verbonden medewerkers (...).
(...)
7. U werkt tot op heden niet mee aan de opheldering van uw reis naar Spitsbergen die ongeveer EUR 20.000,-- heeft gekost. De Raad van Toezicht heeft tot nu toe het programmatisch belang van die reis, noch het belang voor Ongehoord Nederland kunnen vaststellen, zodat het er alle schijn van heeft dat het feitelijk om een privéreis ging voor rekening van Omroepvereniging Ongehoord Nederland. (...)
De Raad van Toezicht stelt u strikt persoonlijk/vertrouwelijk deze informatie beschikbaar uit het onderzoeksrapport van de onafhankelijke externe deskundige (...). Hierbij treft u die conclusies aan (bijlage)
(...)
Het onderzoek bevestigt eerdere bevindingen uit zowel eerder intern als extern onderzoek en heeft tevens nieuwe feiten aan het licht gebracht. (...)
Op grond van de bovenstaande gronden, zowel ieder voor zich als in onderling verband en samenhang beschouwd, stelt de Raad van Toezicht op grond daarvan alsnog vast dat sprake is van een structurele wijze van disfunctioneren en ontoelaatbaar gedrag dat de normen, die u in acht behoort te nemen, verregaand overschrijdt en schendt.
Er is onder meer sprake van disfunctioneren, verwijtbaar handelen, ernstig verwijtbaar handelen, een door u gecreëerde verstoorde arbeidsverhouding waardoor het vertrouwen in u ernstig is geschaad, handelen in strijd met doelstellingen en statuten van de vereniging en ondermijning van de redactionele onafhankelijkheid. (...)”
Op 11 oktober 2024 heeft [eiser] een consult gehad bij de bedrijfsarts. Naar aanleiding van dit consult heeft de bedrijfsarts gerapporteerd dat er “mogelijkheden zijn om het gesprek met de werkgever aan te gaan”. Diezelfde dag heeft ook de vergadering van de RvT plaatsgevonden. Tijdens deze vergadering is besloten om [eiser] als bestuurder te ontslaan. [eiser] en zijn advocaat waren niet aanwezig bij deze vergadering, noch hebben zij in aanloop naar de vergadering schriftelijk verweer gevoerd.
Op 17 oktober 2024 heeft de RvT [eiser] per e-mailbrief gevraagd om informatie te verstrekken over zijn reis naar Spitsbergen. Daarbij is [eiser] gevraagd naar de naam van de medereiziger en het programmatisch belang en resultaat van de reis. In de e-mailbrief staat onder meer het volgende:
“(...) In onze brief d.d. 8 oktober 2024 [daarmee wordt bedoeld de uitnodiging voor de vergadering van 11 oktober 2024, toev. rb.] heeft de raad u op p. 6 in punt 7. duidelijk gemaakt dat wij de naam van uw medereiziger behoren te kennen (...)”
Op 30 november 2024 heeft de RvT [eiser] een uitnodiging gestuurd voor een vergadering van de RvT op 10 december 2024 waarin opnieuw zijn voorgenomen ontslag als bestuurder stond geagendeerd. In de toelichting op het besluit staat dat de vergadering wordt gehouden voor zover het ontslagbesluit van 11 oktober 2024 nietig of vernietigbaar mocht blijken te zijn. De toelichting bevat verder dezelfde informatie als die op het voorgenomen besluit van 11 oktober 2024. In reactie op de uitnodiging heeft de advocaat van [eiser] laten weten dat [eiser] en hijzelf niet aanwezig zullen zijn bij de vergadering en dat het bij de rechtbank ingediende verzoekschrift als verweer tegen het voornemen tot ontslag moet worden beschouwd.
Op 10 december 2024 heeft de RvT besloten om het ontslagbesluit van 11 oktober 2024 te bekrachtigen en, voor zover vereist, [eiser] met onmiddellijke ingang als bestuurder en werknemer te ontslaan.
Over de maand oktober 2024 heeft ON! een bedrag van € 4.170,36 bruto aan loon aan [eiser] betaald. Over de maanden november en december 2024 heeft ON! geen loon uitbetaald.