Rechtbank Den Haag, 25-04-2025, ECLI:NL:RBDHA:2025:7056, 11459549 RP VERZ 24-50754

Werkgever biedt voorschoolse educatie aan kinderen van 2,5 jaar tot 4 jaar die een achterstand hebben in hun (taal)ontwikkeling. Dit gebeurt door middel van peuteropvang. De gemeente financiert de activiteiten van werkgever volgens de subsidieregeling die geldt voor voorschoolse educatie.

Bij werkgever werken in totaal 268 medewerkers, waarvan 210 als pedagogisch medewerker (situatie per 1 januari 2025). Werknemer is een van die pedagogisch medewerkers.

Pedagogisch medewerkers werken bij werkgever zowel met als zonder directe betrokkenheid bij de peutergroep (groepsgebonden en niet-groepsgebonden uren). De groepsgebonden uren bestaan (op basis van een voltijds dienstverband) dagelijks uit 6,5 uur kindgebonden uren (kindtijd) en een half uur voor voorbereiding en afsluiting. De niet-groepsgebonden uren zijn voor taken buiten de groep of op de groep en bestaan onder andere uit taakuren tijdens en taakuren na kindtijd. Taken die onder niet-groepsgebonden werk vallen, zijn onder andere het voeren van oudergesprekken, het schrijven van kindverslagen en het organiseren van activiteiten en informatieavonden.

Begin 2023 heeft werkgever een reorganisatieplan opgesteld vanwege een dalende omzet en (dreigende) financiële tekorten door stijgende personele kosten als gevolg van cao-akkoorden en ziekteverzuim en dalende opbrengsten als gevolg van een structureel lage kind-bezetting. Als gevolg van deze reorganisatie heeft werkgever, ter behoud van zoveel mogelijk pedagogisch medewerkers, eerst zoveel als mogelijk maatregelen genomen om te besparen op niet-personele kosten (verlaging budgetten) en personele kosten (verlaging salariskosten van oudercoaches en ondersteunend personeel) en heeft zij erop ingezet om zo veel mogelijk de inkomsten te vergroten.

Begin 2024 heeft werkgever, mede in het zicht van aangekondigde bezuinigingen ten aanzien van de gemeentelijke subsidies, waarvan werkgever grotendeels afhankelijk is, een vervolgplan opgesteld gericht op een structurele verlaging van de inzet van pedagogisch medewerkers door de verlaging van het aantal taakuren per peutergroep. In het plan staat over deze maatregel onder meer het volgende: “(...) Op dit moment worden er totaal per groep gemiddeld 7 taakuren (...) per week ingezet. Dit gebeurt in de vorm van taakuren na kindtijd en één dagdeel per week één extra pedagogisch medewerker. Alle dagdelen waarin één extra pedagogisch medewerker werkt komen te vervallen. De taakuren na kindtijd worden verlaagd tot een maximum van 3 uur per week per groep. (...) De verlaging van het aantal taakuren raakt iedere pedagogisch medewerker. De taakuren zijn naar rato verdeeld over de medewerkers. Hoe meer uren er wordt gewerkt des te meer taakuren er in het rooster zitten. Voor pedagogisch medewerkers die zowel taakuren in de vorm van één extra dagdeel maken als taakuren na kindtijd is de verlaging scherper. (...)”

Op 18 juli 2024 heeft werkgever aan UWV toestemming gevraagd de arbeidsovereenkomsten van de pedagogisch medewerkers, waaronder die van werknemer, gedeeltelijk op te zeggen door evenredige verlaging van het aantal taakuren voor alle pedagogisch medewerkers wegens bedrijfseconomische redenen, te weten een slechte of slechter wordende financiële situatie.

Bij beslissing van 25 oktober 2024 heeft UWV die toestemming geweigerd, met name vanwege het feit dat werkgever het afspiegelingsbeginsel niet had toegepast. In de beslissing staat hierover onder meer het volgende: “(...) Om toestemming te kunnen verlenen voor ontslag moeten wij toetsen of werkgever de ontslagvolgorde op de juiste wijze heeft vastgesteld. Een werkgever kan er niet zomaar zelf voor kiezen hieraan voorbij te gaan. Er kan slechts van worden afgeweken in een aantal uitzonderingssituaties. (...) Het feit dat het praktisch moeilijk uitvoerbaar is vinden wij onvoldoende om te oordelen dat werkgever het afspiegelingsbeginsel niet hoeft toe te passen. (...)”