Rechtbank Gelderland, 17-07-2020, ECLI:NL:RBGEL:2020:3599, 8479205

[werkneemster] stuurt H. Bruls, burgemeester van Nijmegen, (hierna: de burgemeester) op 19 maart 2020 een e-mail met de volgende inhoud.

Mijn naam is [naam] , inwoner en een van de trouwambtenaren van onze gemeente. Normaliter zou ik onderstaande via mijn leidinggevende aankaarten, maar ik wil niet ‘als eerste’ of als ‘enige’ hiermee bij haar komen. Ik heb mijn redenen hiertoe.

Maar.. weet u dat wij vanuit Nijmegen (en wellicht ook andere gemeenten maar zeker niet alle) nog steeds ceremonies bij huwelijken en geregistreerde partnerschappen (GP) faciliteren? Tot een maximum van 30 personen sinds gisteren is gecommuniceerd. Maar met 30 personen in een trouwzaal (of maximaal 15 in de stadswinkel) en dan 1,5 meter uit elkaar? En een ‘event’ waarbij het knuffelgehalte ontzettend groot is? En uiteraard, we zeggen dat we ons daaraan houden. Maar lukt dat?

Matrimonium (beroepsvereniging trouwambtenaren) zegt dat het huwelijk of GP een recht is. Dat klopt. Zo ook het ontvangen van onderwijs. En nu tijdens corona dus in aangepaste vorm. Alle evenementen zijn afgezegd. Thuis in familiaire sfeer worden afspraken gemaakt of je nog wel visite kunt ontvangen en zo ja, hoeveel dan? Winkels gaan straks waarschijnlijk nog maar x man tegelijkertijd binnenlaten. Wij willen NIET naar de situatie van Italië, Spanje …

Toch doen we AL onze huwelijken nog gewoon in het stadhuis. Welke boodschap geeft dat? Hoe serieus neemt de gemeente het virus en met name het verder uitbreiden ervan? We zouden mijns inziens beter op dit moment enkel nog de wettelijke functie kunnen faciliteren (= bruidspaar + 2 getuigen, aan de balie bij de abs) en het ceremoniële gedeelte nu niet.

Ik snap heel goed dat ik geen uitgebreide reactie van u krijg waarschijnlijk, maar ik zou het enorm waarderen om te lezen dat u dit in ieder geval heeft gelezen en bedenkt wat u als leidinggevende van onze gemeente hiermee kunt en wilt op dit moment.

De burgemeester reageert bij e-mail van 23 maart 2020 (om 08:45 uur) als volgt.

Ik heb uw mail gelezen waarin u uw zorg uitspreekt over het voltrekken van huwelijken in het stadhuis en de Stadswinkel. Zoals u aangeeft; het huwelijk is een recht en de gemeente Nijmegen wil daar op een verantwoorde wijze invulling aan geven. Ik heb met de afdeling Publiekszaken afspraken gemaakt over de manier waarop wij huwelijken in tijden van het Corona virus voltrekken. De afspraak is inderdaad dat wij in de trouwzaal Stadhuis maximaal 30 personen toelaten en in de Stadswinkel maximaal 15. Met inachtneming van de 1,5 meter afstand. Daarmee nemen wij onze verantwoordelijkheid binnen de landelijke norm en gaan wij er van uit dat bruidspaar en hun gasten dat ook doen. Voorlopig wil ik deze werkwijze vasthouden. Overigens zien we momenteel dat veel bruidsparen hun bruiloft afzeggen.

Het moet mij wel van het hart dat ik mij verbaas over het feit dat u contact met mij zoekt over uw zorgen en niet met uw direct leidinggevende [naam leidinggevende] . Ik raad u dan ook dringend aan om contact op te nemen met uw leidinggevende en eventuele zorgen met haar te delen. Dat is immers de logische en transparante manier van samenwerken.

[werkneemster] stuurt op 23 maart 2020 (om 09:15 uur) een e-mail aan haar leidinggevende [naam leidinggevende] met de volgende inhoud.

Hier een hartekreet van mij … kunnen we svp overwegen om de ceremonies uit te stellen? Ik heb zelfs al met Bruls contact gelegd. Ik snap werkelijk niet waarom we dit nog doen? Met dit bericht wil ik niet “weer” dwars liggen, maar mijn verantwoordelijkheid als burger nemen. Zie ook het volgende bericht over de adviescommissies op Insite:

(…)

Dus, waarom vliegen wij nog een Babs in van (veelal) 60+ en zitten wij nog met een groep mensen bijeen die beperkt kan worden tot bruidspaar en 2 getuigen?

Ik maak me grote zorgen.

Op 4 april 2020 stuurt [werkneemster] de burgemeester een e-mail met de volgende inhoud.

Het betreurt me te horen dat mijn – wellicht verkeerd gekozen – aanpak ook bij u op het bureau is beland. Ik kan me voorstellen dat u hier – met name nu – niet op zit te wachten. Het is nooit mijn bedoeling geweest dat dit zo uit de hand zou lopen. Volgende week heb ik hier een gesprek over met Hoofd Publiekszaken en mijn leidinggevende [naam leidinggevende] .

U heeft nu ‘mijn verhaal’ via Hoofd Publiekszaken gehoord. Helaas heeft niemand, noch Hoofd Publiekszaken noch mijn leidinggevende [naam leidinggevende] , mij gevraagd wat ik precies heb gedaan, waarom ik iets heb gedaan en waarom op die manier . Ik dacht juist netjes te zijn met het melden van het contact met de pers aangaande mijn zorgen als burger omtrent de maatregelen van de Rijksoverheid over religieuze bijeenkomsten en huwelijken.

Als ik vanuit mijn rol als buitengewoon ambtenaar dit niet had mogen doen, dan spijt me dat maar dit is mij niet bekend; ik heb nooit een gesprek gehad of een schrijven waarin gecommuniceerd is over wat ik wel en wat ik niet mag als buitengewoon ambtenaar - wat dat betreft horen we er als Babsen net niet helemaal bij. Als ik inderdaad iets heb gedaan wat niet door de beugel kan i.v.m. mijn trouwambtenaarschap, dan wil ik dat graag weten zodat ik me daar een volgende keer naar kan gedragen. Ik verwacht dat daar het gesprek volgende week vooral over zal gaan.

Nogmaals mijn excuses u hier mee lastig te vallen. Ik wilde echter ook laten weten dat er ook vanuit mij een kant is. Ik vertrouw er op een goed gesprek te hebben met de twee collega’s en wens u wederom veel sterkte en gezondheid in toe in deze hectische tijd.

De burgemeester reageert dezelfde dag als volgt.

Ik ga me niet bemoeien met de bespreking tussen u en de verantwoordelijke gemeentelijke leidinggevenden. U dient wel te beseffen dat u geen gewone burger bent maar medewerker van de gemeente Nijmegen. Tevens heb ik de vragen van De Gelderlander gezien: die gingen niet over de Rijksoverheid maar over de rol van de gemeente Nijmegen. Dat zijn vragen die (uiteraard) bij mij belanden ter beantwoording.

Op 7 april 2020 vindt een (online) gesprek plaats tussen [Hoofd Publiekszaken] , [leidinggevende] , een adviseur P&O met [werkneemster] in aanwezigheid van een vertrouwenspersoon. Nijmegen kondigt in dit gesprek aan dat [werkneemster] op staande voet wordt ontslagen. Bij brief van diezelfde dag bericht Nijmegen de gronden van het ontslag op staande voet aan [werkneemster] . Deze ontslagbrief luidt als volgt.

(…)

Op 19 maart 2020 wendde u zich via e-mail rechtstreeks tot de burgemeester met uw standpunt over, volgens u, onverantwoord corona-beleid bij huwelijksvoltrekkingen. De burgemeester antwoordde u op 23 maart dat u zich tot uw leidinggevende moest wenden met uw opmerkingen. Ook gaf hij inhoudelijk antwoord over het vastgestelde beleid.

U had telefonisch contact met uw leidinggevende op 24 maart, waarbij uw leidinggevende u erop wees dat het niet handig was om buiten haar om contact te zoeken met de burgemeester. Daarop reageerde u met de mededeling dat het uw goed recht was om dit wel te doen.

Op 2 april meldde u [leidinggevende] dat u contact met de pers had gehad en waarschuwde ervoor dat er mogelijk contact door de Gelderlander met ons zou worden opgenomen. Hierop volgend hebben zowel [leidinggevende] als [Hoofd Publiekszaken] u op 2 april via whatsapp, resp. telefonisch erop gewezen dat uw gedrag niet het gedrag is van een goed ambtenaar. Daarop antwoordde u dat u als burger zich wel degelijk zo mocht uitlaten. Daarbij bent u erop gewezen dat je het ambtenaarschap niet aan en uit kunt zetten. De ambtenarenwet is hier zeer duidelijk in. Dit staat ook in de arbeidsovereenkomst.

Op 3 april heeft uw leidinggevende u uitgenodigd voor een gesprek dat de week erop zou plaatsvinden. Dit was voor u aanleiding om op 4 april opnieuw een e-mail naar de burgemeester te sturen, ondanks de waarschuwing van de burgemeester zelf op 23 maart en van uw leidinggevende op 24 maart, om niet rechtsreeks met hem contact op te nemen. (…)

U heeft uw standpunt ook via Facebook geventileerd (bericht op 25 maart en 2 berichten op 30 maart) en u tot De Gelderlander gewend. (…)

(…)

(…) De reden dat u op staande voet wordt ontslagen, is dat u zich schuldig maakt aan zeer ernstig plichtsverzuim. Hieraan ligt de volgende beoordeling ten grondslag.

Al eerder bent u aangesproken op uw manier van communiceren, waaruit blijkt dat u zich onvoldoende rekenschap geeft van wat het betekent om ambtenaar te zijn.

U laat zich niet aansturen door uw leidinggevenden en dit heeft helaas ertoe geleid dat u met de pers heeft gesproken om het vastgestelde beleid van de gemeente, dat in lijn is met het Rijksoverheidsbeleid, openbaar ter discussie te stellen.

Dat heeft u gedaan in crisistijd, waarin het van het grootste belang is dat de aanwijzingen van de overheid worden opgevolgd door burgers en dat de burgers vertrouwen hebben in (het handelen van) de overheid. Het laatste wat daarbij behulpzaam is, is dat u als ambtenaar en als gezicht namens de gemeente naar buiten, het beleid van de gemeente openbaar ter discussie stelt. Wij rekenen u dat zeer zwaar aan. U heeft het algemeen belang geschaad.

(…)