Rechtbank Midden-Nederland, 28-02-2024, ECLI:NL:RBMNE:2024:1009, 10209710 UC EXPL 22-7645 JH/1050
Rechtbank Midden-Nederland, 28-02-2024, ECLI:NL:RBMNE:2024:1009, 10209710 UC EXPL 22-7645 JH/1050
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Midden-Nederland
- Datum uitspraak
- 28 februari 2024
- Datum publicatie
- 28 februari 2024
- ECLI
- ECLI:NL:RBMNE:2024:1009
- Zaaknummer
- 10209710 UC EXPL 22-7645 JH/1050
Inhoudsindicatie
Deze zaak gaat over de vraag of Picnic Fulfilment, Flink, Gorillas, Getir, Picnic Hubs en Hofweb de cao voor het Levensmiddelenbedrijf moeten toepassen over de periode waarin deze algemeen verbindend was, te weten de periode van 13 september 2022 tot en met 1 juli 2023. Hiervoor moet worden beoordeeld of de activiteiten van deze werkgevers vallen onder de gewijzigde definities en werkingssfeer van de cao voor het Levensmiddelenbedrijf met een looptijd van 1 juli 2020 tot en met 1 juli 2023. Naar het oordeel van de rechtbank is dat het geval. Uitleg van de cao naar objectieve maatstaven leidt ertoe dat de hiervoor genoemde werkgevers voldoen aan de in de werkingssfeerbepaling van de cao opgenomen omschrijving van “werkgevers die één of meer winkels exploiteren”. Picnic Fulfilment, Flink, Gorillas, Getir, Picnic Hubs en Hofweb moeten de cao daarom met terugwerkende kracht toepassen over de periode waarin deze algemeen verbindend was.
Uitspraak
Civiel recht
Meervoudige kamer voor kantonzaken
locatie Utrecht
zaaknummer: 10209710 UC EXPL 22-7645 JH/1050
Vonnis van 28 februari 2024
inzake
1. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
Vereniging E-commerce Nederland,
gevestigd te Zeist,
verder ook te noemen Vereniging ECN,
gemachtigden: mr. N.H.M. ten Bokum en mr. E.F.V. Boot,
2. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
De Unie,
gevestigd te Culemborg,
verder ook te noemen De Unie,
gemachtigde: mr. H.C.P.J. van Herpen,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Picnic Fulfilment B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
verder ook te noemen Picnic Fulfilment,
gemachtigden: mr. P.G. Vestering en mr. M. Jovović,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Flink B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
verder ook te noemen Flink,
gemachtigde: mr. A.J.C. Theunissen,
5. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Gorillas Technologies Netherlands B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
verder ook te noemen Gorillas,
gemachtigde: mr. E.C.A. Pronk,
6. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Getir Netherlands B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
verder ook te noemen Getir,
gemachtigde: mr. E.C.A. Pronk,
eisende partijen in conventie,
verwerende partijen in reconventie,
tegen:
1. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
Vakcentrum, Beroepsorganisatie van Zelfstandige Detaillisten,
gevestigd te Woerden,
verder ook te noemen Vakcentrum,
gemachtigde: mr. M.W. Minnaard,
2. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
Federatie Nederlandse Vakbeweging,
gevestigd te Utrecht,
verder ook te noemen FNV,
gemachtigden: mr. R. Sauer en mr. A.M. Dielemans-Buiteman,
3. de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
CNV Vakmensen.nl,
gevestigd te Utrecht,
verder ook te noemen CNV,
gemachtigde: mr. M.W. Minnaard.
gedaagde partijen in conventie,
eisende partijen in reconventie.
Eisers in conventie zullen hierna tezamen Picnic c.s. worden genoemd en gedaagden in conventie tezamen Vakcentrum c.s..
1 De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- -
-
de dagvaarding met 16 producties van Picnic c.s.
- -
-
de conclusie van antwoord uitsluitend bevattende een exceptie van nietigheid en een incidentele vordering tot niet-ontvankelijkheid, met 8 producties van Vakcentrum c.s.
- -
-
de conclusie in de incidenten, tevens akte houdende wijziging van eis, met productie 17 van Picnic c.s.
- -
-
de conclusie van antwoord, tevens akte uitlating wijziging van eis en eis in reconventie van Vakcentrum c.s.
- -
-
de conclusie van antwoord in reconventie met producties 18 tot en met 23 van Picnic c.s.
- -
-
de brief van 9 januari 2024 van mr. E.F.V. Boot betreffende het faillissement van PieterPot B.V.
- -
-
de akte overlegging producties 9 tot en met 17 van Vakcentrum c.s.
- -
-
de akte overlegging producties 24 en 25 van Picnic c.s..
In overleg met partijen is de zaak behandeld door de meervoudige kamer voor kantonzaken. De zitting heeft plaatsgevonden op 18 januari 2024. Partijen hebben hun standpunten over de over en weer ingestelde vorderingen nader toegelicht, mede aan de hand van door hun advocaten overgelegde pleitaantekeningen. Partijen hebben de vragen van de rechtbank beantwoord en hebben op elkaar kunnen reageren. De griffier heeft hiervan aantekeningen gemaakt.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De zaak in het kort
Deze zaak gaat over de vraag of Picnic Fulfilment, Flink, Gorillas, Getir, Picnic Hubs en Hofweb de cao voor het Levensmiddelenbedrijf moeten toepassen over de periode waarin deze algemeen verbindend was, te weten de periode van 13 september 2022 tot en met 1 juli 2023. Hiervoor moet worden beoordeeld of de activiteiten van deze werkgevers vallen onder de gewijzigde definities en werkingssfeer van de cao voor het Levensmiddelenbedrijf met een looptijd van 1 juli 2020 tot en met 1 juli 2023. Naar het oordeel van de rechtbank is dat het geval. Uitleg van de cao naar objectieve maatstaven leidt ertoe dat de hiervoor genoemde werkgevers voldoen aan de in de werkingssfeerbepaling van de cao opgenomen omschrijving van “werkgevers die één of meer winkels exploiteren”. Picnic Fulfilment, Flink, Gorillas, Getir, Picnic Hubs en Hofweb moeten de cao daarom met terugwerkende kracht toepassen over de periode waarin deze algemeen verbindend was.
3 De feiten
In conventie en in reconventie
Vereniging ECN is op 2 december 2021 opgericht. Zij presenteert zich als werkgeversvereniging in de e-commerce sector. Bij aanvang van deze procedure had zij negen leden. Drie van die leden, Picnic Hubs B.V., Hofweb C.V. en PieterPot B.V. hebben aan Vereniging ECN een volmacht verleend om deze procedure mede namens hen te voeren. Op 14 december 2023 is PieterPot failliet verklaard. Mr. Boot heeft met zijn brief van 9 januari 2024 schriftelijk aan de rechtbank medegedeeld dat de volmacht van PieterPot B.V. (overgelegd als onderdeel van productie 4 bij dagvaarding) is geëindigd. Dat brengt mee dat Vereniging ECN is opgehouden deze procedure mede namens PieterPot B.V. te voeren. De volmachten van Picnic Hubs B.V. en Hofweb C.V. zijn onverkort geldig gebleven.
De Unie is een werknemersvereniging. Vereniging ECN en De Unie hebben in 2021 samen de cao E-commerce Nederland afgesloten. Die cao heeft een looptijd van 10 december 2021 tot en met 30 april 2025. Picnic Fulfilment, Flink, Gorillas, Getir, Picnic Hubs en Hofweb zijn werkgevers die de cao E-commerce Nederland toepassen.
De werkgeversorganisatie Vakcentrum en de werknemersorganisaties FNV en CNV sluiten al vele jaren samen de cao voor het Levensmiddelenbedrijf (hierna te noemen: cao LMB). Deze cao is in verschillende perioden algemeen verbindend verklaard.
Over de werkingssfeer van de cao LMB met een looptijd van 1 april 2017 tot en met 31 maart 2019 is bij de kantonrechter Amsterdam een procedure gevoerd tussen FNV en (onder meer) Picnic Fulfilment en Picnic Hubs. De kantonrechter Amsterdam heeft bij vonnis van 3 december 2019 (ECLI:NL:RBAMS:2019:8968, rechtsoverweging 25) overwogen dat die cao van toepassing is als de “werkgever een, in dit geval, virtuele inrichting exploiteert waar een verscheidenheid aan gebruiksartikelen worden verkocht”. Volgens de kantonrechter was dat bij Picnic Fulfilment en Picnic Hubs niet het geval, waardoor zij de betreffende cao niet hoefden toe te passen. Dat vonnis heeft kracht van gewijsde.
Naar aanleiding van de uitspraak van de kantonrechter Amsterdam hebben de sociale partners de definitie van ‘werkgever’ in de cao LMB uitgebreid. In de cao LMB met een looptijd van 1 juli 2020 tot en met 1 juli 2023 luiden de werkingssfeerbepaling en de voor deze zaak relevantie definities als volgt:
“Werkingssfeer
ARTIKEL 1
1. Deze overeenkomst geldt, tenzij in dit artikel of elders in deze cao anders is bepaald, alleen voor alle werknemers als bedoeld in artikel 2d die een arbeidsovereenkomst hebben met of een werkgever die is aangesloten bij het Vakcentrum en alle werkgevers die één of meer winkels exploiteren die voldoen aan de omschrijving van artikel 2 onder a, met uitzondering van:
a. personen, uitsluitend of in hoofdzaak werkzaam in een kantoor van de werkgever;
b. personen, uitsluitend of in hoofdzaak werkzaam in of voor een distributiecentrum van de werkgever, waaronder begrepen chauffeurs, als hun arbeidsvoorwaarden in een andere cao geregeld zijn;
c. personen, uitsluitend belast met leiding, toezicht of controle over meer dan een winkel en niet zelf in de verkoop werkzaam zijnde;
d. personen, uitsluitend belast met schoonmaakwerkzaamheden of bewakingswerkzaamheden.(…)”
“Definities
ARTIKEL 2
Deze overeenkomst verstaat onder:
a. winkel: iedere fysieke en virtuele inrichting waar overwegend een verscheidenheid aan verbruiksartikelen zoals: kruidenierswaren, zuivel en eieren, kaas, aardappelen, groente en fruit, bier, wijn, frisdranken, vlees, wild en gevogelte, vleeswaren en salades, vis, schaal- en schelpdieren, brood en gebak, koek- en banketartikelen, maaltijden, maaltijdcomponenten, ijs, chocolade en chocoladeproducten, snoep- en zoetwaren, zoutjes, onderleggers en notenbarproducten, delicatessen, dierenvoeding, rookwaren, drogmetica, schoonmaak- en onderhoudsartikelen, kantoorbenodigdheden en wenskaarten, lectuur, huishoudelijke artikelen, dierenbenodigdheden, bloemen en planten wordt verkocht, eventueel gecombineerd met een aanvullend assortiment gebruiksartikelen. Tevens iedere fysieke en virtuele inrichting waarin een kaasspeciaalzaak, delicatessenwinkel in de breedste zin des woords wordt geëxploiteerd, gespecialiseerde zuiveldetailhandel of supermarkten, levensmiddelenwinkels op recreatieparken.
In geval van samenloop is bepalend de hoofdactiviteit in loonbedrag en aantal arbeidsdagen. Is de hoofdactiviteit niet een fysieke of virtuele winkel, kaasspeciaalzaak, delicatessenwinkel in de breedste zin van het woord of gespecialiseerde zuiveldetailhandel, dan vallen alleen de werknemers die zich met het levensmiddelenbedrijf bezighouden onder de cao.
distributiecentrum (DC): iedere inrichting waarin logistieke activiteiten worden verricht ten behoeve van de belevering van de winkels. Onder werknemers van een DC worden tevens begrepen de chauffeurs van de lichte en zware vrachtwagens.
werkgever: iedere natuurlijke of rechtspersoon, die één of meer winkels in de zin van deze overeenkomst exploiteert, dan wel een (rechts)persoon die deel uitmaakt van de groep waartoe de partij die één of meer winkels in de zin van deze overeenkomst exploiteert behoort en die weliswaar niet zelf één of meer winkels exploiteert, maar wier activiteiten samenhangen met de exploitatie van de winkel(s), en werknemers in de zin van deze overeenkomst in dienst heeft, met uitzondering van de werkgever die is aangesloten bij de Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen (VGL).
werknemer: elke persoon in dienst van een werkgever.”
In december 2021 hebben zowel de partijen bij de cao E-commerce Nederland als de partijen bij de cao LMB de Minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid verzocht tot algemeen verbindend verklaring van hun cao’s. Zij hebben over en weer bedenkingen ingebracht tegen de algemeen verbindend verklaring van de cao van de andere partijen.
Op 6 september 2022 heeft de Minister het verzoek tot algemeen verbindend verklaring van de cao E-commerce Nederland afgewezen omdat deze nieuwe cao overlap veroorzaakt met de doorgaans algemeen verbindend verklaarde cao LMB. Op 7 september 2022 heeft de Minister de bepalingen van de cao LMB algemeen verbindend verklaard van 13 september 2022 tot en met 1 juli 2023.
Vakcentrum c.s. is van mening dat Picnic Fulfilment, Flink, Gorillas, Getir, Picnic Hubs en Hofweb de cao LMB gedurende de periode van algemeen verbindend verklaring moeten toepassen. Picnic c.s. is het daar niet mee eens. Omdat inmiddels nakomingsacties dreigden is zij deze procedure gestart.