Rechtbank Midden-Nederland, 06-08-2024, ECLI:NL:RBMNE:2024:4790, 11102064 \ UE VERZ 24-128

Het gaat in deze zaak om de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst en, zo ja, of [verweerder] [verzoeker] terecht op staande voet heeft ontslagen. De kantonrechter beantwoordt beide vragen bevestigend en zal dat hieronder toelichten.

Of de tussen partijen gesloten overeenkomst gekwalificeerd moet worden als een arbeidsovereenkomst moet worden beoordeeld aan de hand van de criteria van artikel 7:610 BW: dat arbeid wordt verricht, dat loon wordt betaald en dat sprake is van een gezagsverhouding.

Bij toetsing of een rechtsverhouding beantwoordt aan de vereisten van een arbeidsovereenkomst moet worden gekeken naar alle omstandigheden van het geval, in onderling verband bezien. Daarbij moet niet alleen gekeken naar de rechten en verplichtingen die partijen bij het aangaan van de rechtsverhouding voor ogen stonden, maar moet ook worden gekeken naar de manier waarop partijen uitvoering hebben gegeven aan hun rechtsverhouding en hoe ze daaraan inhoud hebben gegeven. Verder is niet één enkel kenmerk beslissend, maar moeten de verschillende rechtsgevolgen die partijen aan hun verhouding hebben verbonden, in hun onderling verband worden bezien (HR 9 oktober 2015, NJ 2016/276). Dat betekent dat niet beslissend is welke juridische kwalificatie partijen zelf aan hun verhouding hebben gegeven, maar of de (feitelijke) afgesproken rechten en verplichtingen, mede gelet op de feitelijke uitvoering daarvan, al dan niet voldoen aan de in artikel 7:610 BW vermelde kenmerken van een arbeidsovereenkomst.

Een stageovereenkomst vertoont vaak de kenmerken van een arbeidsovereenkomst, bijvoorbeeld omdat de noodzakelijke ervaring moet worden opgedaan door in het kader van de opleiding arbeid te verrichten die vergelijkbaar is met de arbeid van een gewone werknemer. Er wordt dan ook arbeid verricht onder begeleiding (gezagsverhouding) en er wordt een stagevergoeding (loon) betaald. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval kan in een bepaalde situatie naast een stageovereenkomst ook sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Daarvoor geldt als maatstaf of de werkzaamheden die worden verricht naar de bedoeling van partijen zozeer zien op het uitbreiden van eigen kennis en ervaring (mede gelet op het voltooien van de opleiding), dat niet kan worden gesproken van een overeenkomst waarbij de ene partij zich verbindt om voor de andere arbeid te verrichten. Het komt er op aan of het verrichten van de werkzaamheden in overwegende mate in het belang is van de opleiding die wordt gevolgd of dat het primaire doel van de arbeidsprestatie verschuift naar een (actieve) bijdrage aan de verwezenlijking van het primaire doel van de onderneming.

[verweerder] heeft [verzoeker] op 10 april 2024 op staande voet ontslagen. Tijdens de mondelinge behandeling heeft [verzoeker] berust in dat gegeven en hij verzoekt niet langer de vernietiging van het ontslag. Het primaire verzoek tot vernietiging van het ontslag op staande voet is komen te vervallen. De arbeidsovereenkomst tussen partijen is dus op 10 april 2024 geëindigd.

[verzoeker] stelt dat het ontslag op staande voet onterecht is gegeven en hij maakt aanspraak op verschillende vergoedingen, waaronder een billijke vergoeding, een transitievergoeding en een vergoeding wegens onregelmatige opzegging. Voor de vaststelling of [verzoeker] recht heeft op deze vergoedingen zal eerst beoordeeld moeten worden of het ontslag op staande voet rechtsgeldig is gegeven.

Voor een rechtsgeldig ontslag op staande voet moet sprake zijn van een onverwijlde opzegging wegens een dringende reden en die reden moet onverwijld aan de werknemer zijn medegedeeld.

Tussen partijen is niet in discussie dat er sprake is van een onverwijld gegeven ontslag op staande voet, maar volgens [verzoeker] is de dringende reden niet onverwijld aan hem meegedeeld, omdat die op 12 april 2024, dus twee dagen later aan hem is gemaild. De kantonrechter volgt [verzoeker] daarin niet. [verzoeker] schrijft immers zelf in het verzoekschrift dat [verweerder] op 10 april 2024 mondeling de reden voor het ontslag aan hem heeft medegedeeld, namelijk het niet afrekenen van consumpties bij Shell [locatie]. Dit heeft [verzoeker] tijdens de mondelinge behandeling nog eens herhaald. Dat de reden over het algemeen schriftelijk wordt medegedeeld, maakt niet dat deze mededeling perse schriftelijk moet worden gedaan, het is geen vormvereiste. Omdat vaststaat dat de dringende reden op 10 april 2024 is medegedeeld, staat tevens vast dat dat onverwijld is gebeurd.

Het ontslag op staande voet is een uiterste maatregel die, gelet op de vérstrekkende gevolgen ervan, slechts bij uitzondering mag worden gegeven. Op grond van artikel 7:678 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW) worden als dringende redenen in de zin van lid 1 van artikel 7:677 BW beschouwd zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die ten gevolge hebben dat van de werkgever redelijkerwijs niet verlangd kan worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bij de beoordeling van de vraag of van zodanige dringende redenen sprake is, moeten alle omstandigheden van het geval, in onderling verband en samenhang, in aanmerking worden genomen.

De dringende reden die op 10 april 2024 is medegedeeld is de diefstal bij Shell [locatie]. Tijdens de mondelinge behandeling heeft [verweerder] toegelicht dat [verzoeker] in bedrijfskleding van [verweerder] tijdens de lunchpauze twee broodjes en een blikje frisdrank heeft meegenomen zonder deze af te rekenen bij Shell [locatie]. [verweerder] is daarover op 10 april 2024 geïnformeerd door Shell [locatie]. Omdat zij op hetzelfde bedrijfsterrein zijn gevestigd, is er nauw contact.

In de e-mail van 12 april 2024 is nog een extra reden voor het ontslag genoemd, namelijk het niet naleven van de geldende gedragsregels. De e-mail van 12 april 2024 was een bevestiging van het op 10 april 2024 gegeven ontslag, waarbij de dringende reden direct en op begrijpelijke wijze is medegedeeld. [verzoeker] heeft erkend dat hij op 10 april 2024 begreep wat de reden van het ontslag op staande voet was. [verweerder] mocht die reden dus daarna niet meer aanvullen. Dat betekent dat de kantonrechter alleen zal beoordelen of de gestelde diefstal bij Shell [locatie] een dringende reden oplevert.

Allereerst moet de kantonrechter beoordelen of er sprake is geweest van diefstal of dat [verzoeker] per ongeluk is vergeten het blikje en de broodjes af te rekenen. Tijdens de mondelinge behandeling hebben partijen en de kantonrechter de camerabeelden bekeken die op 10 april 2024 door Shell [locatie] zijn gemaakt. Daarop is te zien dat [verzoeker] , terwijl hij in de rij staat voor de balie, een blikje frisdrank dat eerst op een kastje naast hem staat, in zijn zak steekt. Voordat hij dat doet kijkt hij om zich heen en hij houdt zijn hand nog even op zijn zak nadat hij het blikje frisdrank daarin heeft gedaan. Even later zet hij een stap naar voren in de rij, kijkt nog eens om zich heen en haalt zijn hand van zijn zak af. Gelet op de wijze waarop [verzoeker] het blikje in zijn zak heeft gestoken, vindt de kantonrechter het verhaal van [verzoeker] dat hij dit onbewust heeft gedaan en vergeten is het blikje af te rekenen, volstrekt ongeloofwaardig. De kantonrechter gaat er dus van uit dat er sprake is geweest van diefstal van in elk geval een blikje frisdrank. De kantonrechter gelooft daarom ook niet dat [verzoeker] is vergeten de broodjes af te rekenen.

[verzoeker] heeft nog gesteld dat de bedrijfskleding van [verweerder] niet heel herkenbaar is, zodat [verweerder] door de diefstal bij Shell [locatie] niet is benadeeld. Daarin volgt de kantonrechter [verzoeker] niet. Shell [locatie] heeft [verweerder] over de diefstal geïnformeerd omdat Shell [locatie] [verzoeker] had herkend als werknemer van [verweerder] .

De kantonrechter is van oordeel dat [verzoeker] door het hiervoor besproken handelen het vertrouwen dat [verweerder] in hem moet kunnen stellen in ernstige mate heeft geschaad en dat dit rechtvaardigt dat onmiddellijk een einde werd gemaakt aan zijn dienstverband bij [verweerder] . Dit betekent dat er een voldoende dringende reden was voor het gegeven ontslag op staande voet en dat van [verweerder] niet kon worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Het ontslag op staande voet is rechtsgeldig gegeven.

Uit artikel 7:681 lid 1, onderdeel a BW volgt dat de kantonrechter op verzoek van de werknemer een billijke vergoeding kan toekennen, als de werkgever de werknemer ten onrechte op staande voet heeft ontslagen. Het ontslag op staande voet is rechtsgeldig gegeven, dus zal ook het verzoek van [verzoeker] om toekenning van die billijke vergoeding worden afgewezen.

Hiervoor is geoordeeld dat [verweerder] de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] onverwijld heeft opgezegd en dat zij daartoe bevoegd was, zodat het toekennen van de schadevergoeding wegens onregelmatige opzegging niet aan de orde is.

[verzoeker] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proces- en nakosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [verweerder] worden begroot op € 50,00 aan reis-, verblijf en verletkosten.