Rechtbank Noord-Holland, 06-12-2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:12792, 10528289 \ CV EXPL 23-3337
Rechtbank Noord-Holland, 06-12-2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:12792, 10528289 \ CV EXPL 23-3337
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Noord-Holland
- Datum uitspraak
- 6 december 2023
- Datum publicatie
- 20 december 2023
- ECLI
- ECLI:NL:RBNHO:2023:12792
- Zaaknummer
- 10528289 \ CV EXPL 23-3337
Inhoudsindicatie
oproepdiensten moeten worden aangemerkt en beloond als bereikbaarheidsdiensten in de zin van de cao Ziekenhuizen, en niet als consignatie- of aanwezigheidsdienst.
Uitspraak
Handel, Kanton en Insolventie
locatie Haarlem
Zaaknr./rolnr.: 10528289 \ CV EXPL 23-3337 (NK)
Uitspraakdatum: 6 december 2023
Vonnis van de kantonrechter in de zaak van:
1 [eiser 1],
wonende te [plaats 1]
2. [eiser 2],wonende te [plaats 2]3. [eiser 3],wonende te [plaats 3]
4. [eiser 4],wonende te [plaats 3]
5. [eiser 5],wonende te [plaats 4]
eisers in conventie, gedaagden in reconventie
verder te noemen: [eiser 1] c.s.
gemachtigde: mr. J.F.R. Eisenberger
tegen
de besloten vennootschap Rode Kruis Ziekenhuis B.V.,
gevestigd te Beverwijk
gedaagde in conventie, eiseres in reconventie
verder te noemen: RKZ
gemachtigde: mr. M. de Jong
De zaak in het kort
Deze zaak gaat over de vraag hoe de diensten van de monteurs in een ziekenhuis moeten worden gekwalificeerd: als consignatiedienst, bereikbaarheidsdienst of aanwezigheidsdienst in de zin van de cao ziekenhuizen. De kwalificatie is van belang voor de beloning. Geoordeeld wordt dat de diensten gelet op de huidige stand van zaken in het ziekenhuis gekwalificeerd moeten worden als bereikbaarheidsdiensten. Geoordeeld wordt dat er geen aanleiding bestaat om de diensten te belonen als aanwezigheidsdiensten, omdat de monteurs niet verplicht zijn binnen 15 minuten na een oproep aanwezig te zijn. De 15 minuteneis is een instructievoorschrift en geen arbeidsvoorwaarde, zodat het ziekenhuis deze eis kon schrappen. De verplichting om binnen een straal van 15 km van het ziekenhuis te wonen is materieel niet gelijk aan de 15 minuteneis.
1 Het procesverloop
[eiser 1] c.s. hebben bij dagvaarding van 22 mei 2023 een vordering tegen RKZ ingesteld. Het RKZ heeft schriftelijk geantwoord en daarbij een tegenvordering ingediend.
Bij tussenvonnis van 6 september 2023 is een mondelinge behandeling gelast.
Op 9 november 2023 heeft een mondelinge behandeling plaatsgevonden. De griffier heeft aantekeningen gemaakt van wat partijen ter toelichting van hun standpunten naar voren hebben gebracht. Partijen hebben gebruik gemaakt van pleitaantekeningen, die zijn overgelegd. Voorafgaand aan de zitting hebben [eiser 1] c.s. bij brieven van 30 oktober en 7 november 2023 nog stukken toegezonden. Het RKZ heeft bij brief van 30 oktober 2023 nog stukken toegezonden.
2 Feiten
[eiser 1] c.s. zijn bij het RKZ in dienst als onderhoudstechnicus/medewerker gebouwbeheer (ook wel storingsmonteurs genoemd). Er werken bij het RKZ momenteel vijf storingsmonteurs. Onderdeel van de functie is dat (eens per vijf weken) een dienst wordt gelopen, waarbij de monteur een week lang ook buiten de reguliere werktijden bereikbaar is om na oproep storingen op te lossen.
In een beschrijving van de functie van onderhoudstechnicus van 24 oktober 2003 staat: ‘- Het zelfstandig verrichten van correctief onderhoud buiten werktijd volgens het rooster van de bereikbaarheidsdienst, dat wil zeggen: het verhelpen van spoedstoringen tussen 16.15 en 07.30 uur (van de daaropvolgende dag) (…)- Het verhelpen van spoedstoringen aan medische apparatuur buiten werktijd, voor zover de individuele mogelijkheden reiken;(…)- Tijdens bereikbaarheidsdienst binnen 15 minuten aanwezig zijn in het ziekenhuis;(…)’2.3. In een beschrijving van de functie van senior onderhoudstechnicus van 1 januari 2019 staat: ‘Participeren in de 24/7 bereikbaarheidsdienst van de afdeling Gebouwbeheer, volgens wettelijke regelgeving en overige binnen het ziekenhuis geldende afspraken. En verder: ‘Tijdens 24/7 oproepdiensten mag de medewerker geen alcohol gebruiken, kan geen vrije dagen opnemen en mag niet verder dan 15 minuten vanaf het ziekenhuis komen’.
Op de arbeidsovereenkomsten van [eiser 1] c.s. is de cao voor ziekenhuizen (hierna: de cao) van toepassing. Op dit moment geldt de cao 2023-2025. Het betreft een cao met een standaardkarakter die algemeen verbindend verklaard is. Tot 1 juli 2022 stond in artikel 10.1 van de cao 2021-2023:
‘Hoofdstuk 10 Bereikbaarheids- aanwezigheids- en consignatiedienst
Definities
1. Onder bereikbaarheidsdienst wordt verstaan een aaneengesloten periode van
ten hoogste 24 uren waarin de werknemer, naast de bedongen arbeid, verplicht
is om bereikbaar te zijn om op oproep zo spoedig mogelijk de bedongen arbeid
te verrichten.
2. Onder aanwezigheidsdienst wordt verstaan een aaneengesloten periode van
ten hoogste 24 uren waarin de werknemer, naast de bedongen arbeid, verplicht
is op de arbeidsplaats aanwezig te zijn om op oproep zo spoedig mogelijk de
bedongen arbeid te verrichten.
3. Onder consignatie wordt verstaan een periode tussen twee opeenvolgende
diensten of tijdens een pauze, waarin de werknemer uitsluitend verplicht
is bereikbaar te zijn om in geval van onvoorziene omstandigheden, zoals
spoedgevallen en storingen, op oproep zo spoedig mogelijk de bedongen arbeid
te verrichten.
(…)’
Met ingang van 1 juli 2022 is aan artikel 10.1 van de cao 2021-2023 de volgende aanvulling op de definitie van bereikbaarheidsdienst toegevoegd: ‘Indien de werknemer na oproep binnen 15 minuten op de werkplek aanwezig dient te zijn om onmiddellijk de arbeid te kunnen verrichten, dan wordt de bereikbaarheidsdienst aangemerkt als een aanwezigheidsdienst in de zin van de Arbeidstijdenwet en wordt deze dienst bovendien conform artikel 10.5 lid 2 vergoed als aanwezigheidsdienst’. In de (nieuwe) cao 2023-2025 is deze aanvulling opgenomen in artikel 10.1 lid 2.
Vergoedingsregeling in de opeenvolgende cao’s
Per 1 juli 2022 en per 1 juli 2023 zijn (ook) de vergoedingen voor de bereikbaarheids- aanwezigheids- of consignatiedienst gewijzigd. Zo worden de diensten per 1 juli 2022 in geld in plaats van in vrije tijd beloond en is de beloning voor de bereikbaarheids- en aanwezigheidsdienst per 1 juli 2022 met 100% verhoogd. De cao-wijzigingen ten aanzien van de beloning zijn door RKZ in onderstaande tabel weergegeven:
In een presentatie van de HR-afdeling van het RKZ (gedateerd 24 juni 2022), waarmee de afdeling gebouwbeheer is geïnformeerd over de cao-wijzigingen, staat onder het kopje ‘Besluit RKZ’: ‘Voor gebouwbeheer betreft het volgens de letter van de cao consignatiedienst, want in de aard betreft het onvoorziene omstandigheden.
Echter vooralsnog kiest het RKZ voor het toepassen van de compensatie gelijk aan de bereikbaarheidsdienst, omdat er tot op heden feitelijk sprake is van zeer frequent opgeroepen worden (5/6 keer per week). Het gaat daarom niet om een onvoorziene situatie, want het opgeroepen worden in de storingsdienst is bijna een voorzienbaar onderdeel van de functie en men verwacht eigenlijk bijna dagelijks een oproep (vanwege het verouderde pand en installaties). (…).’
Bij brief van 16 augustus 2022 heeft het RKZ [eiser 1] c.s. geïnformeerd dat zij naar aanleiding van de cao-wijziging de oproepdienst vanaf 1 juli 2022 voorlopig zal belonen als aanwezigheidsdienst. In de brief staat:
‘(…) Gezien de huidige hoeveelheid en aard van de spoedgevallen en storingen (minimaal 5 per week voor gebouwbeheer) is voor de storingsdienst van gebouwbeheer, de cao vergoedingsregeling bereikbaarheidsdienst van toepassing. (…)
Medewerkers in de storingsdienst van gebouwbeheer, zijn in de afgelopen jaren verzocht om na een oproep binnen 15 minuten aanwezig te zijn op de werkplek om het werk direct aan te vangen. Hiermee wordt per 1 juli 2022 de storingsdienst van gebouwbeheer gecompenseerd als zijnde aanwezigheidsdienst.
In relatie met het type storingen en spoedgevallen onderzoekt het RKZ momenteel de bedrijfsmatige noodzaak om na een oproep binnen 15 minuten het werk aan te vangen. Mogelijk brengt dit een wijziging met zich mee in de van toepassing zijnde oproepdienst. (…)’.
Bij brief van 22 december 2022 heeft het RKZ [eiser 1] c.s. geïnformeerd dat de oproepdienst per 1 april 2023 (weer) zal worden beloond als een bereikbaarheidsdienst, omdat onderzoek heeft uitgewezen dat de 15-minuteneis niet langer noodzakelijk is voor de bedrijfsvoering. In de brief staat:
‘(…)Zoals eerder aangekondigd, heeft het RKZ de bedrijfsmatige noodzaak om de 15 minuten grens te continueren, onderzocht. Na zorgvuldige beoordeling door de facilitair manager en het hoofd gebouwbeheer, is vastgesteld dat de maximale grens van 15 minuten, niet langer een vereiste is voor de bedrijfsvoering. Met ingang van 1 april 2023 laten we de vereiste 15 minuten grens dan ook los, waarmee er voor de storingsdienst sprake is van bereikbaarheidsdienst en van de daarbij behorende vergoeding. Dit betekent concreet dat u, conform cao, na een oproep in de storingsdienst zo spoedig als mogelijk het werk dient aan te vangen. Dit in feite zoals u gewend bent te doen.
Om de aanrijtijd af te bakenen, is tevens door het RKZ besloten dat er, conform cao artikel 3.2.16, een woongebied wordt aangewezen voor de medewerkers die werkzaam zijn in de storingsdienst van gebouwbeheer. Wij richten ons hierbij op een woon/werkafstand van maximaal 15 kilometer enkele reis (…)’.
Bij brief van 14 februari 2023 heeft de gemachtigde van [eiser 1] c.s. het RKZ verzocht om per 1 april 2023 niet tot de voorgenomen wijziging over te gaan, omdat deze rechtens niet houdbaar zou zijn.
Bij brief van 28 februari 2023 heeft het RKZ de beweegredenen die aan de wijziging ten grondslag liggen nader toegelicht. Het RKZ heeft geen gehoor gegeven aan het verzoek van [eiser 1] c.s. om van de wijziging af te zien.
Per 1 april 2023 worden de oproepdiensten door het RKZ niet meer beloond als aanwezigheidsdienst, maar (weer) als bereikbaarheidsdienst.