Rechtbank Noord-Holland, 15-11-2024, ECLI:NL:RBNHO:2024:12101, 11346184

ROM is een regionale investeringsmaatschappij die tot doel heeft de economische ontwikkeling van de regio Noord-Holland te stimuleren door (startende) ondernemingen in de regio te adviseren, begeleiden en financieren. Aandeelhouders in ROM zijn onder andere het Rijk, de Gemeente Amsterdam en de Provincie Noord-Holland. [betrokkene 1] (hierna: [betrokkene 1] ) is enig statutair bestuurder van ROM. De raad van commissarissen (RvC) bestaat uit drie leden. Bij ROM zijn circa 30 medewerkers in dienst.

[eiser] is sinds 7 januari 2022 in dienst bij ROM. De (huidige) functie van [eiser] is Investment Principal.

Op 8 november 2023 heeft [eiser] een officiële waarschuwing ontvangen wegens het achter de rug van de leidinggevende om benaderen van een afgewezen sollicitant, die hij vervolgens vroeg om voor zich te houden dat zij elkaar gesproken hadden.

Bij e-mail van 22 mei 2024 heeft [betrokkene 2] (ad-Interim Directeur Innoveren en Investeren bij ROM en MT-lid tot 1 januari 2024, hierna: [betrokkene 2] ) een tussenevaluatie aan [eiser] verstuurd. In de e-mail wordt (samengevat) benoemd dat de inzet en gedrevenheid waarmee [eiser] zijn vak uitoefent gewaardeerd worden, maar dat er essentiële verbeterpunten zijn op het gebied van ‘principieel versus praktisch’ en ‘effectieve en open communicatie’.

Op 24 mei 2024 heeft [eiser] bij [betrokkene 3] (bestuurssecretaris en MT-lid legal bij ROM, hierna: [betrokkene 3] ) en op 27 mei 2024 bij HR een vermoeden van belangenverstrengeling binnen ROM aan de orde gesteld. Er is volgens [eiser] sprake van (schijn van) belangenverstrengeling tussen enerzijds de belangen van [betrokkene 2] in zijn functie bij ROM en anderzijds zijn zakelijke belangen als partner van de adviesorganisatie Rebel Groep.

Bij e-mail van 31 mei 2024 aan [betrokkene 2] heeft [eiser] , met een groot deel van de medewerkers van ROM in de blinde kopie (‘bcc’), laten weten dat hij zich niet kan vinden in de kritiekpunten uit de tussenevaluatie.

Vervolgens heeft [eiser] op 31 mei, 1 en 4 juni 2024 per whatsapp meerdere collega’s, over zijn e-mail aan [betrokkene 2] bericht. Het gaat onder meer om [betrokkene 4] (hierna: [betrokkene 4] ) die per 1 juli 2024 zou terugkomen van zwangerschaps- en bevallingsverlof en dan zijn leidinggevende zou worden, zijn junior teamlid [betrokkene 5] (hierna: [betrokkene 5] ) en [betrokkene 6] (Programma Manager Innovatie en Ecosysteem-ontwikkeling, hierna: [betrokkene 6] ). [eiser] schrijft in voernoemde whatsappberichten onder meer:
‘(…) Alleen de new hires eruit gelaten om ze niet af te schrikken. (…)
Ik denk dat ik [betrokkene 2] eruit heb voordat je terug bent.(…)
Game on. (…)
Fuck you [betrokkene 2] . (…)
En heel goed oppassen op [betrokkene 2] . Want die manipulatieve schoft heeft echt geen enkele manieren.(…)
En ik pas ook wel op en ik denk goed na. Dus kan er bijna niks mis gaan, right? ;) Begin net de smaak te pakken te krijgen en zonder [betrokkene 7] [ [betrokkene 7] , tot 1 januari 2024 de leidinggevende van [eiser] , ktr] en [betrokkene 2] kunnen we pas echt aan de slag ;)¹

Op 5 en 6 juni 2024 heeft [eiser] zijn vermoeden van belangenverstrengeling bij [betrokkene 1] gemeld.

Op 18 juni 2024 hebben [betrokkene 1] en HR met [eiser] gesproken over de evaluatie en het rondsturen van [eiser] ’s reactie daarop via bcc en over [eiser] ’s beschuldigingen van belangenverstrengeling door [betrokkene 2] . [betrokkene 1] heeft [eiser] uitgelegd dat volgens haar geen sprake is van belangenverstrengeling en heeft mediation voorgesteld om de situatie te normaliseren en het ontstane wantrouwen weg te nemen.

Op 25 juni 2024 heeft [eiser] een klacht over ongewenste omgangsvormen (agressie en geweld, pesten en treiteren en discriminatie) tegen [betrokkene 2] ingediend (hierna: de Klacht). Op 27 juni 2024 heeft de RvC [eiser] geïnformeerd dat de Klacht in behandeling is genomen en dat een externe klachtencommissie wordt ingesteld om de Klacht te onderzoeken.

Bij e-mail van 4 juli 2024 heeft [betrokkene 1] aan [eiser] geschreven: ‘(…) Er gaan dingen niet goed in de communicatie. (…) Zo heb ik signalen ontvangen dat je bepaalde informatie en insinuaties hebt gedeeld met collega’s, waaronder dat er een casus bij de (…) RvC ligt. Dat vinden wij echt niet goed, want dat veroorzaakt onrust binnen de organisatie. Daarom verzoeken wij jou dringend hiermee te stoppen. Laat het proces zijn beloop hebben en betrek anderen daar niet bij (…)’

Op 4, 5, 6 en 8 juli 2024 in de (late) avonduren heeft [eiser] talloze⁴ whatsapps en e-mails aan [betrokkene 4] (die op dat moment net terug was van verlof) en [betrokkene 5] gestuurd over het handelen van [betrokkene 2] , waarin hij onder meer schrijft:
‘(…) Ik snap trouwens wel dat je [betrokkene 2] te vriend wil houden, maar die werkt niet meer voor ROM InWest over ongeveer 5 weken. (…) Ik stuur je een email gesprek met de vertegenwoordiger van de RvC. Goed om van tevoren te weten: jij [ [betrokkene 4] , ktr] wordt erin genoemd. Maar 2 weken geleden had je [betrokkene 7] geheten. (…)’⁵

Op 9 en 10 juli 2024 in de late avonduren heeft [eiser] meerdere whatsappberichten aan [betrokkene 5] gestuurd, waarin hij onder meer schrijft: “(…)Resumé: de strijd is pas net begonnen. (…) Ik zet in op gevangenisstraf. Maar weet niet of dat haalbaar is. [betrokkene 2] lijkt geen strafblad te hebben verder. Helaas. (…) Dat [betrokkene 7] en [betrokkene 2] dit niet snappen is de reden dat [betrokkene 7] er niet meer is, en over een maand [betrokkene 2] ook niet meer. (…)’⁶

Bij e-mail van 12 juli 2024 heeft [betrokkene 4] aan [eiser] geschreven: “(…) Ondanks dat ik je meerdere keren heb gevraagd dit niet te doen, blijf je jouw visie over [betrokkene 2] met mij delen. Je gaf aan het belangrijk te vinden om mij te informeren omdat ik jouw leidinggevende ben, maar je houdt het niet puur feitelijk zoals ik heb gevraagd. Ik voel me daardoor onder druk gezet om partij te kiezen, bijvoorbeeld doordat je e-mails zoals hieronder stuurt. Je toonzetting versterkt dit en vind ik sowieso geen acceptabele manier van communiceren. (…) Nogmaals en voor de laatste keer vraag ik je dit niet meer te doen zodat we op een betere manier kunnen samenwerken.”

Kort daarna, ook op 12 juli 2024, heeft [eiser] van [betrokkene 1] een ‘tweede en laatste’ officiële waarschuwing ontvangen. In deze waarschuwing staat onder meer: ‘(…) Als CEO van ROM InWest heb ik onder andere de verplichting de organisatorische continuïteit en de (sociale) veiligheid binnen de organisatie te waarborgen. Dat betekent serieuze opvolging te geven aan de melding die jij bij mij hebt gedaan op 6 juni 2024. Bij het opvolgen van deze melding heb ik ook rekening te houden met de belangen van degene over wie je meldt. Ruchtbaarheid geven aan jouw bezwaren en dat deze nu bij de RvC liggen, heeft in onze kleine organisatie een enorme impact. Jouw communicatiestijl en wijze van doen wordt door collega’s als zeer onprettig ervaren. Gezien mijn rol, dien ik ook te acteren op basis van de huidige signalen en klachten over jouw communicatiestijl, met name nu deze van dusdanige aard zijn dat de organisatorische continuïteit en de (sociale) veiligheid binnen de organisatie in het geding komen. Nu je op 8 november 2023 een officiële waarschuwing hebt ontvangen, kan je deze beschouwen als een tweede, en laatste waarschuwing.”

Op 12 juli 2024 is [eiser] akkoord gegaan met het voorstel van [betrokkene 1] om de OostNL Klokkenluidersregeling 2023 (hierna: de Meldregeling) tussen partijen van toepassing te verklaren. Vervolgens heeft [eiser] dezelfde dag een klokkenluidersmelding gedaan. Op 19 juli 2024 heeft de RvC de ontvangst van de klokkenluidersmelding (hierna: de Melding) bevestigd en aangegeven dat zij de behandeling van de Melding opschort totdat de behandeling van de Klacht is afgerond, vanwege een overlap tussen de Klacht en de Melding en om dubbel werk te voorkomen.

Op 19 juli 2024 is [eiser] door [betrokkene 1] op non-actief gesteld: ‘(…) In mijn e-mail van 12 juli jl. heb ik jou gewezen op de onrust die jij hebt veroorzaakt in de organisatie door jouw communicatiestijl en het organisatie breed verspreiden van jouw tussenevaluatie. Collega’s hebben aangegeven dit als zeer onprettig te ervaren. In ons gesprek op 18 juni jl. ben je hier al eerder op gewezen. De boodschap was helder: houd jouw melding/klacht vertrouwelijk anders ontstaat er een onwerkbare situatie op de werkvloer. Na de eerdere officiële waarschuwing over jouw communicatiestijl, heb je op 12 juli jl. een tweede en laatste waarschuwing ontvangen om niet met collega’s te communiceren over jouw klacht en melding. Nogmaals is uitgelegd dat dit impact heeft op het team. Ondanks deze waarschuwing heb je recent toch jouw klokkenluidersmelding verspreid binnen jouw team. Dit kunnen wij niet accepteren. Ons rest daarom niets anders dan jou met onmiddellijke ingang op non-actief te stellen met behoud van loon. (…)”.

Op 23, 26 en 28 juli 2024 heeft [eiser] [betrokkene 5] meerdere whatsappberichten gestuurd waarin hij haar informeert dat, als zijn schorsing niet wordt teruggedraaid, hij een externe klokkenluidersmelding gaat doen, de aandeelhouders erbij betrekt en een kort geding gaat starten en dat alles dan naar verwachting binnenkort in de landelijke nieuwsbladen staat. In één van die berichten heeft [eiser] ook de dagvaarding aan [betrokkene 5] doorgestuurd. Hij schrijft onder meer: ‘Geen beste beeldvorming Maar de zitting is publiek, dus dit komt 100% in de krant zo. (…) Al bel ik zelf de aandeelhouders eest om ze daarop voor te bereiden. (…). Een veldslag in de kortgeding rechtbank aan het voorbereiden’. ⁷[eiser] heeft [betrokkene 5] in die berichten ook gevraagd een verklaring voor hem af te leggen.

Na de kortgeding zitting op 12 augustus 2024 heeft [eiser] [betrokkene 5] op 14 augustus 2024 whatsappberichten gestuurd waarin hij een krantenartikel over het kort geding doorstuurt en schrijft:
‘Nu moeten we:
- [betrokkene 2] nog laten schorsen en;
- [betrokkene 2] ontslaan;
- en voorkomen dat ik ontslagen wordt;
- en misschien [betrokkene 1] [ [betrokkene 1] , ktr) vervangen
Eigenlijk ben ik amper halverwege (…)’⁸

Op 26 augustus 2024 is het eerste kort geding vonnis⁹ (hierna: het Vonnis) gewezen, waarin is ROM veroordeeld om de waarschuwing van 12 juli 2024 in te trekken en de non-actiefstelling van 19 juli 2024 ongedaan te maken. De kantonrechter heeft daartoe overwogen dat ROM het in de Wet Bescherming Klokkenluiders (Wbk) bedoelde rechtsvermoeden dat deze maatregelen verband houden met de Melding, onvoldoende heeft weten te ontzenuwen. Ten tijde van dit kort geding waren de hiervoor geciteerde berichten van [eiser] nog niet bekend bij ROM, zodat deze geen onderdeel uitmaken van die procedure.

Bij e-mail van 29 augustus 2024 heeft ROM aan [eiser] bevestigd dat de non-actiefstelling wordt ingetrokken en is [eiser] uitgenodigd voor een gesprek met [betrokkene 1] en [betrokkene 4] op 9 september 2024 en aansluitend een intakegesprek voor mediation met [betrokkene 4] .

Bij e-mail van 6 september 2024 heeft [eiser] ROM laten weten dat hij voor mediation geen aanleiding ziet omdat hij nooit problemen met [betrokkene 4] heeft ervaren en heeft hij voorgesteld een gesprek in aanwezigheid van zijn vertrouwenspersoon te voeren.

Bij e-mail van 10 september 2024 heeft [betrokkene 4] het volgende aan [eiser] geschreven: ‘(…) Je bent helaas niet gekomen. (…) Voor alle duidelijkheid (…) je hebt mijn vertrouwen en onze werkrelatie wel degelijk ernstig geschaad. Dit niet alleen door jouw optreden tegen mij tijdens de surseance-zitting (…) waar je intimiderend voor me bent gaan staan en ik me echt onveilig voelde maar ook daarbuiten. (…) Steeds probeer je mij te controleren en accepteer je mijn leiding niet. (…) Het vonnis betekent niet dat de vertrouwensbreuk tussen ons niet bestaat. Wel wil ik graag werken aan herstel van die vertrouwensbreuk om onze relatie te verbeteren (…)’ . In voornoemde e-mail heeft [betrokkene 4] [eiser] geïnstrueerd welke werkzaamheden hij dient op te pakken en hem uitgenodigd voor een gesprek hierover, desgewenst in aanwezigheid van zijn vertrouwenspersoon.

Bij e-mail van 11 september 2024 heeft [eiser] onder meer aan [betrokkene 4] laten weten dat hij niet akkoord is met haar voorstel voor de op te pakken werkzaamheden, omdat dit zou neerkomen op een overplaatsing.

Bij e-mail van 16 september 2024 heeft [eiser] onder meer aan [betrokkene 4] laten weten dat hij doorgaat met het bedienen van de portfoliobedrijven waarvoor hij ook voor zijn non-actiefstelling werkte.

In de maanden september en oktober 2024 heeft [eiser] uitgebreid gecorrespondeerd met [betrokkene 4] , [betrokkene 1] en de RvC over zijn wens om zijn werkzaamheden voor bepaalde portfoliobedrijven te hervatten, de wens van ROM en het advies van de RvC om mediation te starten en (de beweegredenen voor) de weigering van [eiser] om daaraan mee te werken.

Op 23 oktober 2024 heeft de klachtcommissie, na [eiser] , [betrokkene 2] en [betrokkene 1] te hebben gehoord, geoordeeld dat de Klacht ongegrond is, omdat geen van de gedragingen van [betrokkene 2] , voor zover deze zijn komen vast te staan, kunnen worden aangemerkt als ongewenste omgangsvorm.

Op 30 oktober 2024 heeft de RvC [eiser] laten weten dat zij - omwille van de snelheid en de doelmatigheid van inzet van openbare middelen - voornemens is een externe deskundige te benoemen om via een “quick scan” vast te stellen of er sprake is van een vermoeden van een misstand die verder en uitgebreider onderzoek naar de Melding noodzakelijk maakt.

Op 31 oktober 2024 heeft ROM bij deze rechtbank een verzoekschrift ingediend strekkende tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst met [eiser] op de e-, g- dan wel i-grond.

ROM heeft verklaringen (gedateerd in augustus en oktober 2024) overgelegd van de navolgende medewerkers van ROM: [betrokkene 5] , [betrokkene 4] , [betrokkene 9], [betrokkene 6], [betrokkene 10], [betrokkene 11], [betrokkene 3] , [betrokkene 12], [betrokkene 2] en [betrokkene 1] . Daarnaast heeft een aantal werknemers bij e-mail van 18 oktober 2024 een anonieme verklaring afgelegd. De medewerkers verklaren daarin over de gedragingen van [eiser] en welk effect dit op hen heeft.