Rechtbank Noord-Nederland, 05-06-2019, ECLI:NL:RBNNE:2019:5835, LEE 18/1422

1.1

Eiseres exploiteert een onderneming in groente en fruit en daarmee aanverwante artikelen. Het bedrijf is sinds 2002 gevestigd aan [adres] te Drachten.

1.2

Ten behoeve van de aanleg van een parkeergarage en de herinrichting van het Raadhuisplein heeft verweerder op 1 juli 2008 een bouwvergunning en een vrijstelling verleend op grond van artikel 19 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) en heeft de gemeenteraad van Smallingerland op 30 juni 2009 het bestemmingsplan “Drachten Raadhuisplein” vastgesteld. Dit bestemmingsplan is op 4 maart 2010 onherroepelijk geworden.

1.3

Om het nieuwe bestemmingsplan te kunnen verwezenlijken heeft verweerder in 2008 een kapvergunning verleend voor het kappen van bomen op de grote parkeerplaats op het Raadhuisplein, gelegen voor de winkel van eiseres. Daarnaast heeft verweerder bij verkeersbesluit van 5 juli 2011 (hierna: het verkeersbesluit) (onder meer) tijdelijk eenrichtingsverkeer langs de westzijde van het Raadhuisplein ingesteld en wel voor de periode van 29 augustus 2011 tot en met 31 december 2013.

1.4

Bij besluit van 31 juli 2012, gehandhaafd bij besluit op bezwaar van 19 december 2012, heeft verweerder het verzoek van eiseres om compensatie van het nadeel dat zij als gevolg van het project Raadhuisplein in 2011 heeft geleden deels toegewezen, onder verwijzing naar het advies van juni 2012 van de Stichting Adviesbureau Onroerende Zaken (de SAOZ). Aan eiseres is een bedrag van € 9.570,- toegekend als compensatie voor het omzetverlies dat zij in 2011 als gevolg van het verkeersbesluit heeft geleden. Voor het overige is het verzoek van eiseres afgewezen, waaronder een tegemoetkoming in planschade. Daartoe wijst verweerder erop dat de planologische situatie van eiseres niet is verslechterd. De bereikbaarheid van de winkel is met de planologische maatregelen niet verminderd en de parkeervoorzieningen zijn in het nieuwe bestemmingsplan eerder verbeterd dan verslechterd. Bij uitspraak van 28 mei 2014 met kenmerk AWB 13/406, ECLI:NL:RBNNE:2014:3560 heeft deze rechtbank het beroep tegen het besluit van 19 december 2014 ongegrond verklaard.

1.5

Bij brief van 30 januari 2013 heeft eiseres verzocht om compensatie van het nadeel dat zij over het jaar 2012 heeft geleden. Verweerder heeft het verzoek ter advisering voorgelegd aan de SAOZ. Op 26 maart 2013 heeft de SAOZ het conceptadvies aan partijen gezonden waarna de SAOZ in april 2013 een definitief advies heeft uitgebracht. Hierin adviseert de SAOZ, onder verwijzing naar haar advies over het verzoek van eiseres om nadeelcompensatie over het jaar 2011, eiseres geen tegemoetkoming in planschade toe te kennen. Daarnaast adviseert zij eiseres een bedrag toe te kennen als compensatie van het nadeel dat zij in 2012 als gevolg van het verkeersbesluit heeft geleden en wel een bedrag van € 18.195,- te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 31 januari 2013. Voorts adviseert de SAOZ eiseres een bedrag van € 2.239,- toe te kennen, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 31 januari 2013, als compensatie van het nadeel dat zij in 2012 heeft geleden als gevolg van het per 19 november 2012 afsluiten van een deel van de weg langs het Raadhuisplein voor het verkeer en het vanaf die datum instellen van een nieuwe omleidingsroute voor winkels aan het Raadhuisplein (hierna: de verkeersmaatregel november 2012).

1.6

Bij het primaire besluit heeft verweerder eiseres onder meer over het jaar 2012 een vergoeding van € 20.434,- uit hoofde van nadeelcompensatie toegekend. Voor zover het verzoek een aanvraag om tegemoetkoming in de planschade inhoudt, heeft verweerder dit verzoek afgewezen.

1.7

Bij het bestreden besluit heeft verweerder het bezwaar voor zover dat ziet op het besluit tot gedeeltelijke vergoeding van de schade geleden als gevolg van de verkeersmaatregel november 2012 niet-ontvankelijk verklaard en voor het overige ongegrond. Daartoe is overwogen dat de bestuursrechter bij uitspraak van 28 mei 2014 met kenmerk AWB 13/406 heeft geoordeeld dat eiseres geen recht heeft op planschade en dat dat oordeel gezag van gewijsde heeft. Overigens ziet verweerder, los van die uitspraak, in het bezwaar van eiseres geen aanleiding om te twijfelen aan de inhoudelijke overwegingen van de SAOZ.

3.1

De rechtbank stelt vast dat partijen tegen de uitspraak van 28 mei 2014 met kenmerk AWB 13/406 geen rechtsmiddelen hebben aangewend. Dit betekent dat de afwijzing van het eerdere verzoek om planschade in rechte onherroepelijk vaststaat; die afwijzing heeft formele rechtskracht. Daarnaast heeft dat tot gevolg dat die uitspraak tussen partijen gezag van gewijsde (bindende kracht) heeft voor zover het het in die uitspraak beslechte geschil betreft.

3.2

Nu eiseres een vergelijkbaar verzoek om planschade heeft ingediend en dus inhoudelijk sprake is van hetzelfde geschil als eerder bij deze rechtbank voorlag, is verweerder, anders dan eiseres meent, bij zijn besluit op haar planschadeverzoek van 30 januari 2013 in beginsel gebonden aan de in die uitspraak gegeven uitdrukkelijke en zonder voorbehoud gegeven oordelen over het recht van eiseres op planschade als gevolg van het bestemmingsplan "Drachten Raadhuisplein". Dit is anders als eiseres nieuwe feiten en omstandigheden heeft aangevoerd. Feiten en/of omstandigheden die elk geval na het eerdere besluit zijn voorgevallen of die niet vóór dat besluit konden en derhalve behoorden te worden aangevoerd, alsmede bewijsstukken van reeds eerder gestelde feiten of omstandigheden, die niet vóór het nemen van het eerdere besluit konden en derhalve behoorden te worden overgelegd.

3.3

De rechtbank stelt vast dat verweerder niet onderzocht heeft of eiseres zulke feiten heeft aangevoerd. Dit gebrek kan in dit geval evenwel niet leiden tot de conclusie dat eiseres recht heeft op planschade, omdat zij als gevolg van de uitvoering van het bestemmingsplan schade heeft geleden. Ook al moet worden geoordeeld dat sprake is van de in rechtsoverweging 3.2 genoemde feiten en/of omstandigheden dan kan niettemin geen sprake zijn van feiten of omstandigheden die een hernieuwde rechterlijke toetsing rechtvaardigen, omdat op voorhand is uitgesloten dat hetgeen alsnog is aangevoerd of overgelegd aan het eerdere besluit kan afdoen. Daarbij wijst de rechtbank erop dat de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (AbRS) in zijn uitspraak van 28 augustus 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2582 heeft overwogen dat enkel aanspraak bestaat op een tegemoetkoming indien tussen de wijziging van het planologische regime en de schade een rechtstreeks oorzakelijk verband bestaat en dat om die reden geen recht bestaat op tegemoetkoming in geval van schade als gevolg van feitelijke uitvoering. Daarbij heeft de rechtbank in aanmerking genomen dat in die uitspraak de algemene lijn in de jurisprudentie tot uitdrukking is gebracht. De uitspraak bevat een overzicht van de oordelen met betrekking tot de tegemoetkoming in planschade op grond van artikel 6.1 van de Wet ruimtelijke ordening (hierna: de Wro).

4.2

De rechtbank stelt voorop dat het in geding zijnde verzoek om nadeelcompensatie niet vergelijkbaar is met het eerdere verzoek om nadeelcompensatie, nu zij betrekking hebben op verschillende schadeperiodes. Dit betekent dat verweerder, anders dan hij meent, niet gebonden is aan de in de uitspraak van 28 mei 2014 met kenmerk AWB 13/406 gegeven uitdrukkelijk en zonder voorbehoud gegeven oordelen terzake de aanspraak van eiseres op nadeelcompensatieschade als gevolg van het verkeersbesluit. Het bestreden besluit ligt daarom, voor zover dat op het nadeelcompensatieverzoek ziet en door eiseres is bestreden, in deze procedure volledig ter beoordeling.

4.3

De rechtbank volgt eiseres niet haar betoog dat de SAOZ niet als onafhankelijk kan worden aangemerkt, omdat eiseres niet expliciet met het inschakelen van de SAOZ als deskundige heeft ingestemd. Die omstandigheid staat los van het feit of de SAOZ in enig verband tot verweerder of eiseres staat of is geweest. De SAOZ is verder volgens vaste rechtspraak van de AbRS in beginsel te beschouwen als een onafhankelijke deskundige (zie de uitspraak van de AbRS van 22 mei 2013,, ECLI:NL:RVS:2013). Verweerder mag in beginsel dan ook op een door de SAOZ uitgebracht advies afgaan. Dit is slechts anders indien moet worden geoordeeld dat het advies van de SAOZ onzorgvuldig tot stand is gekomen of dat daaraan anderszins ernstige gebreken kleven.

5.1

Gelet op het in rechtsoverweging 3.3 geconstateerde motiveringsgebrek dient het bestreden besluit voor zover dat ziet op de planschade wegens strijd met artikel 7:12 , eerst lid, van de Algemene wet bestuursrecht worden vernietigd. De rechtbank ziet aanleiding op de rechtsgevolgen van het bestreden besluit voor zover dat is vernietigd in stand te laten, nu dit gebrek er niet toe kan leiden, zoals al is overwogen in rechtsoverweging 3.3, dat eiseres recht heeft op planschade.

5.2

Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiser het door hem betaalde griffierecht van € 338,- vergoedt.

5.3

De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op totaal € 1024,- (het indienen van een beroepschrift één punt, het verschijnen ter zitting één punt met gewicht van de zaak gemiddeld en waarde per punt € 512,-).