Rechtbank Noord-Nederland, 30-06-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:2696, 9285249 \ CV EXPL 21-3678
Rechtbank Noord-Nederland, 30-06-2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:2696, 9285249 \ CV EXPL 21-3678
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Noord-Nederland
- Datum uitspraak
- 30 juni 2021
- Datum publicatie
- 30 juni 2021
- ECLI
- ECLI:NL:RBNNE:2021:2696
- Zaaknummer
- 9285249 \ CV EXPL 21-3678
Inhoudsindicatie
Schorsing van een leraar na een interview waarin hij andere scholen oproept om leerlingen van zijn school op te nemen.
Is de hoorplicht geschonden door de werkgever? Is sprake van een dringende noodzaak om te schorsen?
Mag de school de leraar, van wie het contract afloopt, de laatste schoolweken weren?
Uitspraak
Afdeling Privaatrecht
Locatie Leeuwarden
zaak-/rolnummer: 9285249 \ CV EXPL 21-3678
vonnis van de kantonrechter ex art. 254 lid 5 Rv d.d. 30 juni 2021
inzake
[naam eiser]
wonende te [woonplaats] ,
eiser,
gemachtigde: mr. J.L. Aarts,
tegen
de stichting
STICHTING VOOR PERSOONLIJK ONDERWIJS HURDEGARYP,
gevestigd te Amsterdam,
gedaagde,
gemachtigde: mr. J. du Bois.
Partijen zullen hierna [eiser] en SvPO Hurdegaryp worden genoemd.
1 Het procesverloop
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- producties aan de zijde van [eiser]
- producties aan de zijde van SvPO Hurdegaryp
- de mondelinge behandeling gehouden op 28 juni 2021
- pleitaantekeningen van de zijde van beide partijen.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De feiten
In deze procedure kan van de volgende vaststaande feiten worden uitgegaan.
De Stichting voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO) richt zich op het geven van onderwijs op een brede grondslag zonder winstoogmerk. SvPO stelt zich ten doel om het onderwijs kleinschalig en persoonlijk te houden en stelt in het onderwijs de ontwikkeling van kennis en het sociale en communicatieve vermogen van leerlingen centraal. SvPO heeft
acht vestigingen in Nederland. De vestiging te Hurdegaryp is bekend onder de naam Tjalling Koopmans College (hierna: TKC). Voor iedere school is een aparte stichting opgericht, waaronder SvPO Hurdegaryp. Op het TKC wordt onderwijs gegeven aan circa 370 leerlingen op havo en vwo-niveau.
Enig bestuurder van SvPO is Misja van Denderen (hierna: Van Denderen).
Hij staat samen met zijn echtgenote/partner [naam echtgenote bestuurder] aan de basis van het door de stichting uitgedragen leer-/onderwijssysteem. De leiding op het TKC is in handen van [naam schoolleiding]
[eiser] is per 1 augustus 2020 in dienst getreden bij SvPO Hurdegaryp als docent aardrijkskunde op het TKC. Het dienstverband is aangegaan voor bepaalde tijd tot 1 augustus 2021 en zal daarna niet worden verlengd. Op de arbeidsovereenkomst is de Rechtspositieregeling SvPO van toepassing (hierna: de rechtspositieregeling). Daarin is bepaald (voor zover hier van belang):
Schorsing als ordemaatregel
1. De werkgever kan de werknemer schorsen voor ten hoogste vier weken, indien dit gelet op het belang van de instelling dringend noodzakelijk is. Voordat de werknemer wordt geschorst wordt deze in de gelegenheid gesteld zijn opvattingen omtrent de voorgenomen schorsing kenbaar te maken. De opvattingen van de werknemer omtrent de schorsing worden opgenomen in de brief, waarin de schorsing wordt bevestigd.
SvPO is negatief in het nieuws gekomen. In een krantenartikel in het dagblad Trouw van 12 juni 2021, met als kop: "Hoe een onderwijsideaal verzandt in dubieuze geldtransacties, belangenverstrengeling en gedesillusioneerde docenten" is kritisch ingegaan op de bestuursorganisatie bij SvPO, de geldstromen tussen de overkoepelde SvPO stichting en de scholenstichtingen alsmede andere stichtingen waarin Van Denderen en Polet een belang hebben en het gehanteerde leersysteem op de scholen. Het artikel gaat daarnaast in op een inmiddels uitgebracht rapport van de onderwijsinspectie, waarvan SvPO de publicatie probeert tegen te houden via de rechter. Volgens het artikel zijn voor het verhaal in de krant diverse docenten geraadpleegd van verschillende SvPO vestigingen die anoniem willen blijven, hebben veel docenten inmiddels gedesillusioneerd hun ontslag ingediend en zijn op de SvPO-vestiging in Hurdegaryp alleen al in de afgelopen weken elf docenten weggegaan.
Omrop Fryslân heeft eveneens aandacht besteed aan de situatie binnen SvPO op de locatie van het TKC in Hurdegaryp. Op 12 juni 2021 heeft [eiser] een radio-interview gegeven aan een verslaggever van Omrop Fryslân. Daarin zegt hij onder andere:
"ik denk dat het zo is dat heel veel van de collega's die vertrekken dat echt met een bloedend hart doen want die weten dat ze de leerlingen achter laten in een hele moeilijke situatie"
"we merken dat veel van de communicatie via de mail gaat op een zeer negatieve belerende manier waardoor je je als onderwijs professional toch niet serieus genomen voelt. En in de reactie daarop, een dialoog is eigenlijk moeilijk aan te gaan daarin"
"ik denk dat er een angstcultuur heerst op SvPO en waar je je als docent niet veilig kan voelen in je baan kan je ook nooit die veiligheid bieden voor de leerlingen en daar word ik heel verdrietig van"
"een oproep aan alle schoolbesturen en leraren in Friesland om zich ruimhartig op te stellen jegens leerlingen die weg zouden willen uit deze situatie op het SvPO"
In een artikel dat vervolgens op de website van Omrop Fryslân is geplaatst staat (voor zover van belang):
Onvrede bij Tjalling Koopmans College Hurdegaryp: leraren stappen op
School het Tjalling Koopmans College in Hurdegaryp is "een dictatoriale malafide organisatie en de leerlingen zijn de gijzelaars." Dat zegt een van de docenten van de school tegen Omrop Fryslân naar aanleiding van een verhaal in dagblad Trouw.
De School voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO) waar het Tjalling Koopmans als enige Friese school onder valt, ligt onder vuur van de onderwijsinspectie, zo schrijft de krant zaterdag. De baas van de SvPO probeert via de rechter publicatie van het inspectierapport tegen te houden. "Een dramatisch rapport wat we wederom niet te lezen krijgen."
Kleine klassen
Op het Tjalling Koopmans College in Hurdegaryp krijgen ongeveer 370 leerlingen les op havo- en vwo-nivo. Dat gebeurt in kleine klassen, zodat er meer aandacht is voor de individuele leerling. Het meeste werk wordt gedaan op school. Leerlingen hoeven thuis bijna niets meer te doen. Dat concept maakt dat leerlingen uit de hele provincie de school bezoeken.
Onvrede
De laatste jaren rommelt het echter op het Tjalling Koopmans. Er is veel wisseling in de leiding en docenten zijn ontevreden. Dit schooljaar is volgens een docent een dieptepunt. "Van de 43 leerkrachten is meer dan de helft ontslagen of opgestapt. Het is heel erg wat er allemaal gebeurt. Het is funest, mensen worden hier letterlijk kapot gemaakt."
Volgens de docent zijn er veel meer collega's die er zo over denken. "Ik weet dat op dit moment niet meer dan tien docenten uit vrije wil op school blijven." In de hoogste klassen zijn er nog maar twee leraren die willen blijven.
(…)
Er zijn veel conflicten tussen de schoolleiding en het personeel. "Er wordt alleen via de mail gecommuniceerd. En het ligt altijd aan ons, nooit aan de leiding of het systeem."
Zo zijn bijvoorbeeld in klas 4 de prestaties te slecht. "Dat heeft te maken met het systeem in de eerste drie klassen waarbij leerlingen echt aan de hand worden genomen door de leraar. In klas vier moeten ze opeens zelfstandig werken en dat hebben ze niet geleerd. En daar krijgen wij de schuld van."
Gevolg is dat docenten kunstmatig de cijfers verhogen, zodat ze niet in de problemen komen. "Omdat ze bang zijn. Er heerst hier een angstcultuur."
(…)
De leiding van het Tjalling Koopmans College was niet bereikbaar voor commentaar. Schoolbestuurder Misha van Denderen, de baas van de acht SvPO-scholen in Nederland, zegt dat de leegloop op de school in Hurdegaryp ergens anders aan ligt.
In een e-mail aan de ouders die in het bezit is van Omrop Fryslân schrijft hij: "Behalve mensen die een nieuwe stap in hun leven of loopbaan maken, gaat het om enkele docenten uit de bovenbouw die de terechte conclusie hebben getrokken dat ze niet bij het SvPO passen."
In de mail ontkent Van Denderen dat docenten de schuld krijgen van de slechte cijfers van de leerlingen. "Dat is niet waar."
Er zijn signalen dat de leerlingen ook de school in Hurdegaryp willen verlaten. Leraar [naam eiser] roept alle scholen op om deze leerlingen ruimhartig op te nemen. [eiser] is aardrijkskundeleraar.
"De e-mails van de leiding zijn negatief en belerend. Je voelt je als onderwijsprofessional niet serieus genomen. Verder is het moeilijk om een dialoog aan te gaan. Waar je je als docent niet veilig voelt, kun je die veiligheid nooit aan leerlingen bieden en daar word ik verdrietig van", aldus [eiser] .
Naar aanleiding van de berichten in de media heeft [naam leiding] , schoolleider SvPO Hurdegaryp, op 12 juni 2021 telefonisch contact opgenomen met [eiser] . De volgende dag, 13 juni 2021, heeft zij per e-mail om 10:58 uur het volgende aan [eiser] geschreven (voor zover van belang):
Wij hebben gisteren telefonisch contact gehad naar aanleiding van jouw interview met Omrop Fryslân over het Tjalling Koopmans College. Tijdens dit interview heb jij onder meer aangegeven dat het Tjalling Koopmans College een dictatoriale malafide organisatie is en de leerlingen zijn gijzelaars. De onvrede onder het personeel zou bijzonder groot zijn en van de 43 leerkrachten zou de helft ontslagen zijn of onvrijwillig ontslag hebben genomen. Ook verwijt jij de school dat er alleen per e-mail wordt gecommuniceerd. Ik heb telefonisch contact met je opgenomen omdat ik het bijzonder kwalijk vind dat jij je zo negatief hebt uitgelaten over de school. Ik heb je gevraagd waarom jij naar buiten bent getreden en jouw ongenoegen niet eerst hebt besproken met mij. Hierop gaf jij aan dat je bent uitgenodigd voor een interview door omroep Fryslân om verslag te doen over Tjalling Koopmans College.
Ik vind het bijzonder kwalijk in welke bewoordingen jij je hebt uitgelaten over de school en jij niet eerst naar mij bent gekomen om jouw ongenoegen te bespreken over de school. Jij geeft in jouw interview aan dat er alleen via de e-mail wordt gecommuniceerd maar ik heb geen e-mails van jou ontvangen waaruit jouw onvrede blijkt.
Gelet op het voorgaande en jouw visie om een interview te geven heb ik besloten om jou per direct op non-actief te stellen omdat jouw uitlatingen niet alleen incorrect zijn maar ook uitermate schadelijk zijn voor de school en de leerlingen. Jouw salaris zal worden doorbetaald tot het einde van het dienstverband tenzij jij voor die tijd een andere baan hebt aanvaard. (…)
Diezelfde dag, 13 juni 2021 om 20:10 heeft [eiser] in reactie daarop het volgende aan [naam leiding] gemaild (voor zover van belang):
Met verbijstering neem ik kennis van je mail. Eerst en vooral wil ik de aantijging dat ik het Tjalling Koopmans College een dictatoriale malafide organisatie zou hebben genoemd en de leerlingen zou hebben vergeleken met gijzelaars verre van mij werpen. Ik heb nooit iets dergelijks gezegd en er is door geen enkele media mij bekend beweerd dat ik dat gedaan zou hebben. Daarnaast is berichtgeving over specifieke aantallen docenten die wel of niet weg zouden gaan ook niet van mij afkomstig. Overigens, ook dat wordt niet gesuggereerd in de media.
Het enige wat ik heb gedaan is opstaan voor het belang van de leerlingen. Benadrukken dat zij lijden onder het vertrek van docenten en opkomen voor hun rechten. Zoals ik in ons telefoongesprek heb aangegeven heb ik dat gedaan omdat ik vond dat dat moest gebeuren. Mijn eerste gedachte is daarbij steeds geweest aan de leerlingen. Enige gevoelens van onvrede die ik wel of niet zou voelen zijn daaraan ondergeschikt.
(…)
Bij nadere inspectie van mijn quotes en interview zal je zien dat de redenen die je aanvoert om mij op non-actief te stellen geen hout snijden. Ik ga er dan ook vanuit dat een en ander voortkomt uit een misverstand. Ik zie je morgen op het werk dan kunnen we er nog wat van maken voor de leerlingen!
Daarop antwoordt [naam leiding] bij e-mail van 21.26 uur het volgende:
Op non-actief stellen betekent dat het niet is toegestaan de school of het schoolterrein te betreden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van mij. Doe je dat wel dan betekent dat ontslag op staande voet. Dat betekent dat er geen sprake meer kan zijn van verdere salarisbetaling.
De gemachtigde van [eiser] heeft bij brief van 16 juni 2021 het bestuur van SvPO Hurdegaryp verzocht en voor zover nodig gesommeerd om de opgelegde schorsing per direct in te trekken. [eiser] ontkent dat hij de gewraakte uitlatingen, dat TKC een dictatoriale en malafide organisatie is en dat de leerlingen gijzelaars zijn, heeft gedaan.
SvPO Hurdegaryp heeft de schorsing niet ingetrokken, waarna [eiser] de onderhavige kort geding procedure is gestart.
3 De vordering en het verweer
[eiser] vordert, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, dat de kantonrechter SvPO Hurdegaryp veroordeelt:
I. om [eiser] binnen 24 uur na betekening van dit vonnis toe te laten tot zijn bedongen arbeid;
II tot rectificatie van haar uitlatingen genoemd in productie 11 door middel van een aan [eiser] gericht schrijven waarvan de inhoud luidt:
"Uit het vonnis van de Kantonrechter van de rechtbank Noord-Nederland d.d. [datum] is gebleken dat de stichting voor Persoonlijk Onderwijs Hurdegaryp ten onrechte heeft geoordeeld dat u onze stichting heeft betiteld als "dictatoriale malafide organisatie" en dat "de onvrede onder het personeel bijzonder groot zou zijn."
Nu gebleken is dat wij deze bewering niet kunnen staven nemen wij deze terug en bieden u voor deze uitlatingen onze verontschuldigingen aan.
Hoogachtend
Het bestuur van Stichting voor Persoonlijk Onderwijs Hurdegaryp"
III. tot betaling van een dwangsom van € 1.000,00 voor elke dag waarop SvPO Hurdegaryp nalatig zal blijken aan deze veroordeling te voldoen, zulks te rekenen vanaf het moment dat deze dagvaarding aan haar zal zijn betekend;
IV. in de kosten van de procedure alsmede de (nog te maken) nakosten.
Ter zitting heeft [eiser] zijn eis onder III voor wat betreft de dwangsom gewijzigd, in die zin dat hij deze vordert gerekend vanaf de datum dat het in deze te wijzen vonnis zal zijn betekend.
[eiser] legt - kort gezegd - het volgende aan zijn vorderingen ten grondslag. [eiser] heeft niet de uitlatingen gedaan die hem worden aangerekend. Dat heeft hij de schoolleiding per
e-mail op 13 juni 2021 laten weten. De schorsing is bovendien opgelegd in strijd met de geldende procedureregels, nu [eiser] niet voorafgaand aan de schorsing in de gelegenheid is gesteld hierover zijn zienswijze te geven. Overigens is de schorsing diffamerend en beschadigend voor de verdere onderwijscarrière van [eiser] en staat deze in de weg aan een goede begeleiding van de leerlingen die aan het eind van hun schooljaar staan. Een schorsing is een ingrijpend middel en mag niet lichtvaardig worden ingezet. Gelet op het vorenstaande en gelet op de in de jurisprudentie ontwikkelende normen betreffende de toetsing van een schorsingsbesluit, kan de schorsing niet in stand blijven.
[eiser] heeft er voorts belang bij dat SvPO Hurdegaryp haar uitlatingen over [eiser] herroept om verdere beschadiging van zijn reputatie en zijn toekomstperspectief te voorkomen. Daar is de gevorderde rectificatie op gericht.
SvPO Hurdegaryp heeft ter zitting verweer gevoerd. Zij voert in dit verband -kort gezegd- het volgende aan. De schadelijke uitspraken die [eiser] heeft gedaan in het radio-interview met Omrop Fryslân zijn de directe aanleiding geweest voor de op non-actiefstelling. [eiser] heeft zich bijzonder negatief uitgelaten over de school en omringende scholen opgeroepen om de leerlingen van SvPO Hurdegaryp "ruimhartig te bejegenen in een eventueel aannamebeleid". Dat heeft de schijn van ronselen en het schadelijk effect hiervan is evident. Daarvan gaat een zeer negatief signaal uit naar ouders. Er heeft wel degelijk hoor- en wederhoor plaatsgevonden voorafgaand aan de op non-actiefstelling, namelijk in het telefoongesprek dat [naam leiding] heeft gevoerd met [eiser] op 12 juni 2021. SvPO Hurdegaryp is van mening dat meerdere docenten, waaronder [eiser] , een bewuste en gecoördineerde actie hebben opgezet om druk te zetten op het schoolbestuur om de uitgangspunten van de school los te laten en om een voorkeurskandidaat voor de schoolleiding aan te stellen. Het interview van [eiser] met Omrop Fryslân maakt deel uit van die actie. Weliswaar heeft [eiser] niet letterlijk de woorden "dictatoriaal malafide organisatie" gebruikt, maar hij heeft hier wel enthousiast op voortgeborduurd met termen als "onvrede" en "angstcultuur". SvPO Hurdegaryp wil niet dat [eiser] nog terug komt op school ter voorkoming van onrust. Het belang van de school, de docenten en de leerlingen weegt zwaarder dan het belang van [eiser] , nu het schooljaar nog maar twee weken duurt en de aanwezigheid van [eiser] op school de onrust op school alleen maar groter zou maken. Die onrust heeft [eiser] zelf veroorzaakt door de publiciteit te zoeken, terwijl SvPO de kwestie binnenskamers heeft gehouden.