Rechtbank Noord-Nederland, 08-03-2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:1223, 205901

Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de beroeps begeleidende leerweg en daaraan gerelateerde beroepen (hierna: OOBB) was een erkend Opleidings- en Ontwikkelingsfonds (hierna: O&O-fonds). [gedaagde sub 2] en [gedaagde sub 4] waren bestuurders van OOBB.

Een O&O-fonds is een organisatie die beheerd wordt door werknemers- en werkgeversorganisaties en zorgt voor het op niveau houden van het aanbod en de vakbekwaamheden van de werknemers. Een O&O-fonds schoolt werknemers (bij) via regionale opleidingsinstituten en werkgevers (hierna: opleiders) in de sector waar het O&O-fonds zich op richt. Voor scholingsprogramma’s kan een O&O-fonds subsidies aanvragen bij de Staat der Nederlanden (hierna: de Staat) en de Europese Unie.

De door de Staat en/of de Europese Unie verstrekte subsidies worden door een O&O-fonds (deels) doorbetaald aan de opleiders. De opleiders zorgen voor de scholing van de leerlingen. Na afloop van het scholingsprogramma wordt door en/of namens de subsidieverstrekker gecontroleerd of aan alle eisen van de betreffende subsidieregeling is voldaan.

In het kader van de ESF 2007-2013 subsidieregeling (hierna: de ESF-regeling) konden subsidies worden verstrekt ten behoeve van de opleiding van een in die regeling beschreven groep mensen. In de ESF-regeling was het Agentschap SZW van het ministerie van Sociale Zaken (hierna: het Agentschap) aangewezen als managementautoriteit. Het Agentschap beoordeelde in die hoedanigheid de aanvragen en controleerde achteraf of aan de voorgeschreven regels was voldaan.

Een subsidie op grond van de ESF-regeling kon slechts worden aangevraagd door een O&O-fonds. Op basis van de Tijdelijke regeling erkenning O&O-fonds als subsidieaanvrager ESF2-2007-2013 is OOBB als O&O-fonds erkend.

OOBB richtte zich als O&O-fonds op de sectoren bouw en infra en specifiek op Actie D van de ESF-regeling, hetgeen inhield dat zij subsidie kon aanvragen voor projecten dienende tot verbetering van de arbeidsmarktpositie van laag gekwalificeerde werkenden en werkzoekenden. Voor deze projecten gold dat voor subsidie in aanmerking kwamen:

1. de kosten van opleidingen, cursussen en trainingen tot en met MBO-4 niveau, alsmede van de toepassing van de ECV-procedure;

2. ontwikkeling van opleidingen, cursussen en trainingen tot en met MBO-4 niveau tot een maximum van 10% van de in de beschikking tot subsidieverlening opgenomen, voor subsidie in aanmerking komende kosten;

3. exploitatie gerelateerd aan de activiteiten, bedoeld in de onderdelen a en b; of

4. overhead en aan overhead gerelateerde exploitatiekosten tot een maximum van 20% van de in de beschikking tot subsidievaststelling opgenomen, voor subsidie in aanmerking komende kosten op grond van de onderdelen a, b en c.

Door OOBB is in het kader van de ESF-regeling voor tenminste een zestal projecten subsidie aangevraagd. Het betrof (onder meer) projecten in de sector infra in de periode 1 oktober 2009 tot en met juli 2012 met nummers ESF 313, ESF 7, ESF 348 en in de sector bouw met nummers ESF 307, ESF 91 en EFS 375 (hierna: de projecten). Bij verschillende beschikkingen zijn subsidies door het Agentschap aan OOBB verleend, onder de voorwaarde dat de projecten door OOBB zouden worden gerealiseerd zoals aangevraagd en OOBB zou voldoen aan de in de ESF-regeling genoemde verplichtingen. Het Agentschap heeft verder in de beschikkingen bepaald dat het uiteindelijke subsidiebedrag zou worden vastgesteld na verantwoording en de indiening van een einddeclaratie door OOBB.

OOBB heeft het Agentschap verzocht om een voorschot op de subsidiebedragen. OOBB heeft ten aanzien van de volgende projecten de volgende voorschotten ontvangen:

OOBB heeft daarop met verschillende opleiders overeenkomsten gesloten. In de schriftelijke overeenkomsten werd onder meer opgenomen welk bedrag aan subsidie aan de opleider werd verstrekt en welk bedrag de opleider aan contributie per deelnemer aan OOBB verschuldigd was.

Intra Facilitair BV verzorgde aanvankelijk voor OOBB de projectadministratie. Naar aanleiding van een auditcontrole van de projecten door het Ministerie van Financiën heeft zij haar taken bij akte van 2 februari 2010 overgedragen aan stichting North Delta Solutions (hierna: NDS). In de periode 2009 tot en met 2013 waren [gedaagde sub 1] , [gedaagde sub 3] , [gedaagde sub 5] , en [gedaagde sub 6] bestuurders van NDS. NDS bracht bij verschillende facturen bij OOBB bedragen in rekening voor de volgens haar uitgevoerde administratieve werkzaamheden ter zake van de projecten.

Het Agentschap heeft na het verzoek van OOBB om de subsidies ter zake van de projecten definitief vast te stellen, de subsidieaanvragen gecontroleerd en de subsidiebedragen bij besluiten van 26 juli 2016 en 10 januari 2017 op nihil gesteld. Volgens het Agentschap heeft OOBB niet voldaan aan de vereisten uit de ESF-regeling, omdat de einddeclaratie en de daaraan ten grondslag liggende projectadministratie als onvoldoende betrouwbaar werd aangemerkt. Het Agentschap heeft het verstrekte voorschot van € 4.394.047,00 van OOBB teruggevorderd. OOBB heeft dat bedrag niet (terug)betaald.

Op 19 juli 2017 is OOBB ontbonden en opgehouden te bestaan vanwege een gebrek aan baten. Het Agentschap heeft daarop aan de rechtbank het verzoek gedaan om de vereffening te heropenen als bedoeld in artikel 2:23c van het Burgerlijk Wetboek (BW). Bij beschikking van 9 juli 2018 is dat verzoek toegewezen en is mr. E. Eshuis tot vereffenaar benoemd.

De vereffenaar heeft, ondanks sommatie daartoe, de (fysieke) administratie van OOBB tot op heden niet volledig ontvangen..

De vereffenaar heeft [gedaagden] . daarna meerdere malen aangeschreven. In die brieven heeft de vereffenaar verzocht om duidelijkheid met betrekking tot de aanwending van de (subsidie)gelden. [gedaagden] . heeft niet op die brieven gereageerd, althans zij heeft zich op het standpunt gesteld dat zij zich niet kan vinden in het door de vereffenaar in die brieven geschetste beeld.

Op verzoek van de vereffenaar heeft de voorzieningenrechter van deze rechtbank op 7 mei 2021 verlof verleend om conservatoir beslag te leggen op de onroerende zaken en bankrekeningen van [gedaagden] . De beslagen zijn vervolgens ook gelegd.