Rechtbank Oost-Brabant, 16-01-2018, ECLI:NL:RBOBR:2018:297, SHE 17/2881T

1. De rechtbank gaat uit van de volgende feiten. Het bedrijf van eiseres aan de Meirweg 1a te Lage Mierde is in werking op basis van een revisievergunning van 1 maart 2010 en een omgevingsvergunning voor een milieuneutrale verandering van 4 maart 2013 voor het houden van in totaal 5.394 vleesvarkens. Op 23 december 2014 heeft eiseres bij verweerder een aanvraag ingediend tot het verlenen van een beschikking eerste fase voor de uitbreiding van haar bedrijf met een verlenging van een bestaande stal zodat in totaal 6.576 vleesvarkens kunnen worden gehouden. De aanvraag ziet op de toestemming voor het afwijken van het bestemmingsplan in verband met het overschrijden van de planologisch toegelaten bebouwingsoppervlakte voor een intensieve veehouderij en het wijzigen van de inrichting, ofwel voor de activiteiten genoemd in artikel 2.1, eerste lid, onder c en e, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo).

2. Het ontwerpbesluit tot het weigeren van de beschikking eerste fase heeft gedurende 6 weken ter inzage gelegen. Tegen het ontwerpbesluit heeft eiseres zienswijzen ingediend.

Op 29 augustus 2016 heeft eiseres beroep ingesteld wegens het niet tijdig nemen van een beslissing op de aanvraag. In de uitspraak van 1 november 2016 (SHE 16/2678) heeft de rechtbank het beroep gegrond verklaard en verweerder opgedragen om uiterlijk op 20 december 2016 te beslissen op de aanvraag van 23 december 2014. Nadat verweerder nog steeds niet had beslist, heeft de rechtbank in de uitspraak van 14 juli 2017 (ECLI:NL:RBOBR:2017:3796) verweerder opgedragen om uiterlijk binnen 2 weken na de dag waarop de uitspraak is verzonden te beslissen op de aanvraag van 23 december 2014 op straffe van een (steeds hoger wordende) dwangsom.

3. Op 15 juli 2017 is de Verordening ruimte 2014 (LJN VR2014) van de provincie Noord-Brabant gewijzigd in de Verordening ruimte Noord-Brabant (VrNB). Hierbij is in artikel 26 van de VrNB de zogenoemde stalderingsregeling opgenomen (zie de bijlage bij deze uitspraak).

4. Verweerder heeft in het bestreden besluit uitdrukkelijk overwogen dat de beschikking eerste fase wordt geweigerd wegens strijd met de VrNB en dat de overige weigeringsgronden buiten beschouwing kunnen blijven. Ter zitting heeft verweerder aangegeven dat hij zich het recht voorbehoudt om de beschikking eerste fase ook op andere gronden te weigeren. De rechtbank is van oordeel dat verweerder alle weigeringsgronden in het bestreden besluit had moeten noemen en had moeten motiveren. Verweerder heeft hier genoeg tijd voor gehad. Deze handelwijze acht de rechtbank in strijd met het fair play beginsel. Het bestreden besluit is tevens onvoldoende gemotiveerd.

5. Eiseres heeft aangevoerd dat verweerder had moeten toetsen aan de VR2014 die gold ten tijde van de aanvraag. De rechtbank is echter van oordeel dat verweerder terecht heeft getoetst aan het recht zoals dat gold op het moment van het nemen van het bestreden besluit. De uitzondering in de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) van 16 september 2015 (ECLI:NL:RVS:2015:2935) is niet aan de orde omdat de aanvraag in strijd is met het bestemmingsplan. De omstandigheid dat de aanvraag volgens eiseres niet in strijd was met de VR2014 maakt dit niet anders. De hierboven genoemde rechtspraak van de Afdeling kan naar het oordeel van de rechtbank niet zodanig worden uitgelegd dat de besluitvorming enerzijds zou moeten worden getoetst aan het bestemmingsplan dat gold ten tijde van het nemen van het bestreden besluit, maar anderzijds aan de provinciale verordening die gold ten tijde van de aanvraag.

6. Eiseres heeft verder aangevoerd dat verweerder de verplichting tot staldering als vergunningvoorschrift aan de omgevingsvergunning had kunnen verbinden.

7. De rechtbank is van oordeel dat strijd met de VrNB een weigeringsgrond is ingevolge artikel 2.12, eerste lid, onder c, van de Wabo. Dit kan er uitsluitend toe leiden dat de vergunning wordt geweigerd, mede omdat er geen garantie is dat deze strijdigheid in de toekomst wordt opgeheven.

8. Eiseres heeft ook aangevoerd dat pas bij de beschikking tweede fase kan worden getoetst aan de VrNB, omdat pas na verlening van de beschikking tweede fase sprake is van een omgevingsvergunning. Eiseres heeft verder aangevoerd dat artikel 26 van de VrNB onverbindend is, omdat dat artikel in strijd is met het rechtszekerheidsbeginsel en het beginsel van een zorgvuldige voorbereiding. Ten tijde van de vaststelling van de VrNB werden geen stalderingsbewijzen verstrekt. De regeling was evenmin uitvoerbaar omdat er onvoldoende stalderingsruimte voorhanden is. Tot slot heeft eiseres aangevoerd dat verweerder wist dat deze bewijzen niet werden verstrekt en louter ter voorkoming van de verbeurte van een dwangsom de aangevraagde beschikking 1e fase heeft geweigerd.

9. Zoals hiervoor is overwogen in rechtsoverweging 4 is het bestreden besluit in strijd met artikel 3:46 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Op grond van artikel 8:51a, eerste lid, van de Awb kan de rechtbank het bestuursorgaan in de gelegenheid stellen een gebrek in het bestreden besluit te herstellen. Op grond van artikel 8:80a van de Awb doet de rechtbank dan een tussenuitspraak. De rechtbank ziet aanleiding om verweerder in de gelegenheid te stellen het gebrek te herstellen. Dat herstellen kan met een nieuwe beslissing op de aanvraag waarin alle weigeringsgronden worden benoemd. Gelet op de omstandigheid dat ook de gemeenteraad van Reusel-De Mierden zich hierover zou kunnen uitlaten, bepaalt de rechtbank de termijn waarbinnen verweerder het gebrek kan herstellen op 1 maart 2018 (na de eerstkomende gemeenteraadsvergadering).

10. Ter zitting heeft verweerder aangegeven dat hij gebruik maakt van de geboden gelegenheid. Als verweerder gebruik heeft gemaakt van die gelegenheid, zal de rechtbank eiseres in de gelegenheid stellen binnen vier weken te reageren op de herstelpoging van verweerder. Na afloop van de termijn zal de rechtbank de in rechtsoverweging 7 genoemde beroepsgronden, alsmede de reactie van eiseres op het herstelbesluit behandelen op een tweede zitting op 10 april 2018. De beoordeling van het verzoek van eiseres om artikel 26 van de VrNB onverbindend te verklaren, is niet alleen van belang voor eiseres maar voor de gehele provincie Noord-Brabant. De rechtbank heeft meer informatie nodig over de beweegredenen van provinciale staten om de stalderingsregeling in de VrNB op te nemen alsmede informatie over de praktische invulling van artikel 26, derde lid, van de VrNB en (het onderzoek naar de) uitvoerbaarheid van de regeling. De rechtbank zal (een vertegenwoordiger) van de provincie Noord-Brabant oproepen te verschijnen op de tweede zitting om verdere inlichtingen te verschaffen.