Rechtbank Overijssel, 21-08-2019, ECLI:NL:RBOVE:2019:3753, C/08/131726 / HA ZA 12-335
Rechtbank Overijssel, 21-08-2019, ECLI:NL:RBOVE:2019:3753, C/08/131726 / HA ZA 12-335
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Overijssel
- Datum uitspraak
- 21 augustus 2019
- Datum publicatie
- 18 oktober 2019
- ECLI
- ECLI:NL:RBOVE:2019:3753
- Zaaknummer
- C/08/131726 / HA ZA 12-335
Inhoudsindicatie
Financieringsovereenkomst. Gedaagden hebben paulianeus gehandeld met als gevolg dat zowel hypotheekrechten als financieringsovereenkomst in kwestie vernietigbaar zijn. Art. 49 Fw. Geen sprake van verjaring. Art. 3:52 lid 1 aanhef en sub c BW.
Uitspraak
vonnis
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Almelo
zaaknummer / rolnummer: C/08/131726 / HA ZA 12-335
Vonnis van 21 augustus 2019
in de zaak van
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VESTEDA INVESTMENT MANAGEMENT B.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te Amsterdam,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VESTEDA PROJECT DEVELOPMENT B.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te Amsterdam,
eisers,
hierna gezamenlijk te noemen: Vesteda (enkelvoud),
advocaat mr. F.H.A.M. Thunnissen te Amsterdam,
tegen
mr. J. van der Hel q.q. als curator in de faillissementen van
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
NPB BEHEER B.V.,2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
MEGAHOME.NL GROND B.V.,3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
MEGAHOME.NL BEHEER B.V.,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
5. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
6. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
NPB BOUWBEDRIJF B.V.,
7. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
8. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
MEGAHOME.NL B.V.,
9. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
MEGAHOME.NL BOUW B.V.,
al de genoemde rechtspersonen zijn gevestigd te Almelo of te Zenderen,
gedaagden,
hierna gezamenlijk te noemen: ‘de curator’ of ‘de Megahome-vennootschappen’,
advocaat mr. J. van der Hel te Enschede,
en tegen
10. de naamloze vennootschap
RABOHYPOTHEEKBANK N.V.,
gevestigd te Amsterdam,
11. de coöperatie
COÖPERATIEVE RABOBANK U.A.,
gevestigd te Amsterdam,
gedaagden,
hierna gezamenlijk te noemen: de Rabobank,
advocaat mr. B.S. Matser.
1 De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- -
-
de dagvaarding van 21 augustus 2012 met producties 1 tot en met 4;
- -
-
de conclusie van antwoord van de zijde van NPB Beheer B.V. en Megahome.nl Grond B.V.;
- -
-
de conclusie van antwoord van de zijde van de Rabobank met producties 1 tot en met 5;
- -
-
de conclusie van repliek met producties 5 en 6;
- -
-
de conclusie van dupliek van de zijde van NPB Beheer B.V. en Megahome.nl Grond B.V.;
- -
-
de conclusie van dupliek van de zijde van de Rabobank;
- -
-
het tussenvonnis van 20 maart 2013;
- -
-
de brief met producties A en B van de zijde van Vesteda van 18 oktober 2013;
- -
-
de oproeping ex artikel 118 RV om als partij in het geding te verschijnen van 8 augustus 2018;
- -
-
de akte van de zijde van Vesteda ter gelegenheid van de comparitie van partijen, tevens houdende aanpassing van de eis en overlegging producties van 24 september 2018 met producties 8 tot en met 19;
- -
-
de akte van de zijde van de Rabobank van 24 september 2018 met producties A1 tot en met A12;
- -
-
de oproeping ex artikel 118 RV om als partij in het geding te verschijnen van 23 januari 2019;
- -
-
het proces verbaal van comparitie van partijen van 11 februari 2019;
- -
-
de akte van de zijde van Vesteda van 10 april 2019;
- -
-
de akte van mr. Van der Hel van 10 april 2019;
- -
-
de akte van de zijde van de Rabobank van 10 april 2019;
- -
-
het proces verbaal van de voortzetting van de comparitie van partijen op 9 juli 2019.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De feiten
Op 13 juni 2001 zijn Vesteda Management B.V. en Mega Projecten B.V. een Samenwerkingsovereenkomst aangegaan op grond waarvan onder meer Vesteda Management B.V. financiering verstrekt aan Mega Projecten B.V. ten behoeve van woningbouw in Emmen (hierna: de Samenwerkingsovereenkomst).
Vesteda Management B.V. heeft bij akte van 28 december 2001 rechten uit overeenkomsten met derden verkocht aan Vesteda Project Development B.V.
Bij fusie van 21 december 2002 is Vesteda Management B.V. opgegaan in Vesteda Groep B.V., die op haar beurt bij fusie van 22 februari 2012 is opgegaan in Vesteda Investment Management B.V.
Tussen verschillende Megahome-vennootschappen en de Rabobank bestaat een financieringsrelatie. Bij financieringsovereenkomst van 24 juli 2007 is de toen bestaande financiering uitgebreid tot een krediet in rekening-courant ter hoogte van € 125.000.000,-. Als schuldenaar (debiteuren) staan in de financieringsovereenkomst vermeld: NPB Beheer B.V., Mega Projecten B.V., Mega Onroerend Goed B.V., Mega Planontwikkeling B.V., NPB Onroerend Goed B.V., NPB Bouwbedrijf B.V. en NPB Bouw B.V.. Tot zekerheid had de Rabobank een drietal hypotheken verkregen met een zekerheidsbereik van ongeveer
€ 25 miljoen.
Bij brief van 20 februari 2009 schrijft de Rabobank aan NPB Beheer B.V. in de persoon van de heer [A] onder meer het volgende:
“Op 6 februari jl. hadden wij een bespreking bij u op kantoor. (…) In deze bespreking hebben wij aangegeven niet bereid te zijn de aan u verstrekte financiering per 1 juli 2009 te continueren, althans niet op de huidige voorwaarden en op basis van de huidige zekerhedenpositie. (…) Mede op basis van de gewijzigde economische omstandigheden en het niet gehaald hebben van de verkoopeis van 180 kavels hebben wij besloten om de aan u verstrekte financiering niet te continueren. (…) Door u in een vroegtijdig stadium van ons besluit op de hoogte te stellen, nemen wij de vereiste zorgvuldigheid in acht. Tevens bieden wij u bijtijds de gelegenheid om hetzij de nieuwe voorwaarden waaronder wij eventueel wel bereid zijn de financiering te continueren te bespreken dan wel om naar een nieuwe financier over te stappen.”
Bij akte van 28 mei 2009 is een deel van het vermogen van Mega Projecten B.V. afgesplitst naar Megahome.nl B.V..
Op 3 juni 2009 is Megahome.nl Grond B.V. opgericht.
Op 5 en 17 juni 2009 hebben onder meer Mega Projecten B.V. en NPB Onroerend Goed B.V. percelen grond geleverd aan Megahome.nl Grond B.V. voor een koopsom van ongeveer € 50 miljoen.
Op 22 juli 2009 is het vermogen van NPB Beheer B.V. afgesplitst naar Megahome.nl Beheer B.V. en Megahome.nl Grond B.V..
Bij fusie van 23 juli 2009 is Mega Projecten B.V. opgegaan in NPB Beheer B.V..
Bij brief van 1 oktober 2009 schrijft Rabobank Nederland aan NPB Beheer B.V. in de persoon van de heer [A] onder meer het volgende:
“Met referte aan onze bespreking van 26 augustus 2009, doen wij u bijgaand de voorwaarden toekomen waaronder wij bereid zijn aan u een financiering te verstrekken c.q. voort te zetten. (…)
1 Geen verlenging
De financieringsovereenkomst zelf, die dateert van 24 juli 2007, gaat er vanuit dat de financiering jaarlijks – stilzwijgend – gecontinueerd wordt. Dat in de loop der jaren de continuatie stilzwijgend heeft plaatsgevonden, doet niets af aan het recht van de Rabobank om de continuatie jaarlijks te bezien en daarover een besluit te nemen. Uit het schrijven van 20 februari 2009 blijkt dat de Rabobank daartoe niet meer bereid was.
(…)
De Rabobank heeft in februari 2009 besloten om de financiering te beëindigen (althans niet op dezelfde voorwaarden te verlengen).”
Op 9 maart 2010 is door Rabobank conservatoir beslag gelegd op tal van onroerende zaken van Megahome.nl B.V..
Bij brief van 8 april 2010 heeft de Rabobank aan NPB Beheer B.V., Megahome.nl Beheer B.V. en Megahome.nl Grond B.V. een aanbod gedaan tot aanpassing van de financiering (hierna: het financieringsaanbod van 8/9 april 2010). In de brief met bijlagen staat onder meer het volgende:
“Bijgaand zenden wij u ons aanbod voor de aanpassing van uw financiering ad EUR 125.000.000,--. (…) Dit aanbod is geldig tot en met vrijdag 9 april a.s. (…)
Kredietnemer : NPB Beheer B.V.
Megahome.nl Beheer B.V.
Megahome.nl Grond B.V.
Mededebiteur : Alle (directe en indirecte) dochtermaatschappijen waarin Kredietnemer een meerderheidsaandeel heeft. Hierin ook begrepen de afgesplitste vennootschappen.
(…)
Zekerheden : Tot meerdere zekerheid van alle huidige en toekomstige vorderingen die de Rabobank uit welke hoofde dan ook heeft of zal krijgen op de Kredietnemer en/of Mededebiteuren worden de volgende zekerheden gevestigd:
Hypotheekrecht eerst in rang op de registergoederen eigendom van Kredietnemer en/of Mededebiteuren (…)”
Met het financieringsaanbod van 8/9 april 2010 wordt het reeds verstrekte krediet in rekening courant van € 125 miljoen gesplitst in een lening van € 100 miljoen en een krediet in rekening courant van € 25 miljoen. Het aanbod is op 9 april 2010 door de heer [A] namens de vermelde kredietnemers aanvaard.
Op 15 april 2010 hebben NPB Beheer B.V., Megahome.nl Grond B.V. en Megahome.nl Beheer B.V. rechten van hypotheek verstrekt aan de Rabobank tot een bedrag van € 125 miljoen, exclusief renten en kosten, zijnde € 167.750.000,- inclusief renten en kosten (hierna: de hypotheekrechten). De hypotheekrechten zijn, op drie percelen na, gevestigd op percelen grond van Megahome.nl Grond B.V..
Op 30 juni 2010 heeft de heer [A] namens diverse Megahome-vennootschappen een overeenkomst van geldlening ondertekend (hierna: de geldleningsovereenkomst van 30 juni 2010). Hierin staat onder meer het volgende:
“h. Lening : het bedrag van de geldlening onder deze overeenkomst tot een maximum van EUR 100.000.000,00 (zegge éénhonderd miljoen in Euro;
(…)
j. Offerte : de door Kredietnemer geaccepteerde financieringsaanbieding d.d. 08-04-2010, kenmerk OF-RM-2010.01
(…)
Artikel 5 VERTRAGINGSRENTE
Indien enig bedrag niet tijdig door een Debiteur wordt voldaan, is die Debiteur in aanvulling op de geldende rente een vertragingsrente verschuldigd van 2% (zegge: twee procent) op maandbasis te berekenen over het betreffende bedrag dat die Debiteur nog dient te voldoen vanaf de dag van verschuldigd worden tot de dag der voldoening, (…)”
De Rabobank is een procedure gestart tegen onder meer NPB Beheer B.V., Megahome.nl B.V., Megahome.nl Grond B.V., NPB Onroerend Goed B.V. en Megahome.nl Beheer B.V.. De rechtbank Overijssel heeft bij vonnis van 4 september 2013 de Rabobank grotendeels in het gelijk gesteld en gedaagden in die procedure onder meer veroordeeld tot betaling van € 125.545.433,75. De Rabobank heeft beslag gelegd op onroerende zaken van deze gedaagden en vanaf mei 2015 zijn percelen grond van gedaagden executoriaal geveild. De executieopbrengst is in depot gesteld bij een notaris. Als belanghebbenden bij de verdeling van de executieopbrengst zijn onder meer de Rabobank, Vesteda en Nebo Vastgoed vermeld.
NPB Beheer B.V., Megahome.nl B.V. en Megahome.nl Grond B.V. hebben Vesteda gedagvaard en vorderen, kort gezegd, afname van percelen grond door Vesteda op grond van de Samenwerkingsovereenkomst. Vesteda vordert in reconventie terugbetaling van een geldlening. De rechtbank Noord-Nederland heeft drie tussenvonnissen gewezen. Vesteda is hiertegen in hoger beroep gegaan. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden overweegt bij arrest van 2 februari 2016 (ECLI:NL:GHARL:2016:693) onder meer als volgt:
“6.15 Derhalve komt het hof tot het oordeel dat voor alle door Vesteda gefinancierde kavels geldt dat die niet in productie zijn genomen, terwijl de financiering meer dan 10 jaar geleden is verstrekt. Mitsdien is de lening thans opeisbaar en staat Vesteda in zoverre in haar recht.
(…)
Het hof komt gelet op het vorenstaande tot een uitleg van het contract die afwijkt van wat de rechtbank daaromtrent heeft overwogen en die ook afwijkt van wat partijen daaromtrent hebben betoogd. Beide partijen krijgen deels gelijk, NPB c.s. waar het de afnameverplichting betreft en Vesteda waar het gaat om de aflossing van de financiering.”
Het geschil is terugverwezen naar de rechtbank Noord-Nederland, waarna dit geding om na te melden redenen is geschorst.
Bij arrest van 7 juli 2016 is Megahome.nl B.V. door het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden failliet verklaard. NPB Beheer B.V., Megahome.nl Grond B.V. en Megahome.nl Beheer B.V. zijn bij vonnis van 20 juli 2016 door deze rechtbank failliet verklaard. NPB Onroerend Goed B.V. is bij vonnis van 21 december 2016 door deze rechtbank failliet verklaard. Mr. J. van der Hel is tot curator in de faillissementen benoemd.