Rechtbank Rotterdam, 19-10-2022, ECLI:NL:RBROT:2022:8625, C/10/616293 / HA ZA 21-315

Bevoegdheidsincidenten. Rechtsmacht. Artikel 6 aanhef en onder 1 EVEX II. Aanhouding. Connexiteit. Artikel 34 Brussel I bis-Vo.

Eisers maken deel uit van traditionele leefgemeenschappen (waaronder de Quilombolas) in en rond Barcarena in het Braziliaanse Amazonegebied. Zij zijn voor hun levensonderhoud en drinkwatervoorziening vaak afhankelijk van de natuur (kleinschalige landbouw, ambachtelijke visserij, waterputten). Norsk Hydro c.s. exploiteren al ruim 40 jaar een aluminiumoxideraffinaderij in dit gebied. Dat doet zij via haar werkmaatschappijen Alunorte en Albras. Folketrygdfondet is een vermogensbeheerder die namens het Noorse overheidspensioenfonds een aandelenbelang in Norsk Hydro houdt.

Eisers worden al tientallen jaren geconfronteerd met milieuverontreiniging in hun leefgebied. Hierdoor zijn, naar eisers stellen, veel inwoners in en rondom Barcarena ziek geworden en kunnen zij niet langer op traditionele wijze in hun levensonderhoud voorzien. Volgens eisers ligt de oorzaak van de milieuverontreiniging in de activiteiten van Alunorte en Albras in Brazilië. Eisers houden Norsk Hydro c.s. en Folketrygdfondet – als (indirecte) aandeelhouders van Alunorte en Albras – aansprakelijk voor de schade die zij door het handelen van Alunorte en Albras in Brazilië hebben geleden en nog zullen lijden.

Norsk Hydro c.s. en Folketrygdfondet hebben nog geen inhoudelijk verweer gevoerd, want er moeten volgens hen eerst beslissingen genomen worden over voorvragen. Over die voorvragen wordt in dit vonnis beslist. Het gaat dan om de internationale rechtsmacht van deze rechtbank en om de vraag of deze zaak moet worden aangehouden in verband met procedures in Brazilië.

Artikel 6 aanhef en onder 1 EVEX II vormt geen grond voor de bevoegdheid van de rechtbank om kennis te nemen van de vorderingen van eisers tegen Folketrygdfondet, nu niet voldaan is aan het voorzienbaarheidsvereiste. Het verzoek van Norsk Hydro c.s. tot aanhouding van de procedure wegens connexiteit met in Brazilië aanhangige procedures wordt afgewezen.