Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 22-09-2021, ECLI:NL:RBZWB:2021:4706, C/02/372261 / HA ZA 20-280
Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 22-09-2021, ECLI:NL:RBZWB:2021:4706, C/02/372261 / HA ZA 20-280
Gegevens
- Instantie
- Rechtbank Zeeland-West-Brabant
- Datum uitspraak
- 22 september 2021
- Datum publicatie
- 22 september 2021
- ECLI
- ECLI:NL:RBZWB:2021:4706
- Zaaknummer
- C/02/372261 / HA ZA 20-280
Inhoudsindicatie
Blootstelling aan chroom-6 tijdens werkzaamheden aan treinen in het kader van het project tROM in Tilburg. 33 eisers stellen Nedtrain aansprakelijk voor gezondheidsschade en angstschade. Afwijzing van de vorderingen gegrond op materieel werkgeverschap van Nedtrain ex art 7:658 lid 4 BW en 7:611 BW. Nedtrain is wel aansprakelijk op grond van onrechtmatig handelen ex art 6:162 BW. Nedtrain wordt veroordeeld tot vergoeding van de materiële schade en de immateriële schade wegens aantasting in de persoon op andere wijze (waaronder angstschade). Geen forfaitaire vaststelling van de immateriële schadevergoeding. De schade moet worden vastgesteld in een schadestaatprocedure.
Uitspraak
vonnis
Cluster II Handelszaken
Breda
zaaknummer / rolnummer: C/02/372261 / HA ZA 20-280
Vonnis van 22 september 2021
in de zaak van
1 [eiser sub 1] ,
wonende te Tilburg,
2. [eiser sub 2],
wonende te Breda,
3. [eiser sub 3],
wonende te Tilburg,
4. [eiser sub 4],
wonende te Tilburg,
5. [eiser sub 5],
wonende te Tilburg,
6. [eiser sub 6],
wonende te Tilburg,
7. [eiser sub 7],
wonende te Tilburg,
8. [eiser sub 8],
wonende te Tilburg,
9. [eiser sub 9],
wonende te Tilburg,
10. [eiser sub 10],
wonende te Tilburg,
11. [eiser sub 11],
wonende te Tilburg,
12. [eiser sub 12],
wonende te Tilburg,
13. [eiser sub 13],
wonende te Tilburg,
14. [eiser sub 14],
wonende te Tilburg,
15. [eiser sub 15],
wonende te Tilburg,
16. [eiser sub 16],
wonende te Tilburg,
17. [eiser sub 17],
wonende te Tilburg,
18. [eiser sub 18],
wonende te Tilburg,
19. [eiser sub 19],
wonende te Tilburg,
20. [eiser sub 20],
wonende te Dordrecht,
21. [eiser sub 21],
wonende te Tilburg,
22. [eiser sub 22],
wonende te Tilburg,
23. [eiser sub 23],
wonende te Tilburg,
24. [eiser sub 24],
wonende te Helmond,
25. [eiser sub 25],
wonende te Tilburg,
26. [eiser sub 26],
wonende te Tilburg,
27. [eiser sub 27],
wonende te Tilburg,
28. [eiser sub 28],
wonende te Tilburg,
29. [eiser sub 29],
wonende te Tilburg,
30. [eiser sub 30],
wonende te Tilburg,
31. [eiser sub 31],
wonende te Tilburg,
32. [eiser sub 32],
wonende te Rijen,
33. [eiser sub 33],
wonende te Tilburg,
eisers,
advocaat mr. R.M.W.H. Bedaux te Heerlen,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
NEDTRAIN BV,
gevestigd te Utrecht,
gedaagde,
advocaat mr. H.M. Kruitwagen te Arnhem.
Partijen zullen hierna ‘eisers’ en ‘NedTrain’ genoemd worden.
1 De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- -
-
het tussenvonnis van 1 juli 2020 en de daarin genoemde processtukken;
- -
-
het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 25 juni 2021 en de daarin genoemde processtukken.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De feiten
De gemeente Tilburg is in 2003 gestart met het project ‘Tilburgse en Regionale bedrijven Ondernemen Maatschappelijk’ (hierna: “tROM”), dat zich later heeft ontwikkeld tot gemeentelijk re-integratiebedrijf. tROM is geïnitieerd om invulling te geven aan de voor de gemeente uit de Wet Werk en Bijstand voortvloeiende verplichting om bijstandsgerechtigden te ondersteunen bij hun terugkeer in het arbeidsproces.
Eisers hebben een uitkering op grond van de Wet Werk en Bijstand ontvangen van de gemeente Tilburg.
In de toelichting op de deelbegroting tROM van de projectleider van tROM van 9 januari 2004 staat vermeld:
“In 2002 zijn voorbereidingen getroffen voor het project tROM Carnaval. (…) Gedurende de looptijd van het project bleek dat, mede door de aanpak binnen het project, positieve resultaten werden geboekt. (…) Ook bij de leiding van NedTrain heeft het project tot positieve reacties geleid. Dit heeft geresulteerd in een voorstel vanuit NedTrain, het Nederlands Spoorwegmuseum en de Gemeente Tilburg tot voortzetting van het project.
In de besprekingen, welke daarover inmiddels gevoerd zijn tussen de partijen, is overeengekomen dat binnen tROM voor het spoowegmuseum werkzaamheden uitgevoerd zullen worden. De werkzaamheden kunnen op de huidige locatie uitgevoerd worden. Door NedTrain, de directie van de Nederlandse Spoorwegen en het Spoorwegmuseum zal voorzien worden in gereedschappen en materialen en instructies. Voor de technische begeleiding bij de uitvoering van de werkzaamheden wordt gezorgd door NedTrain.
De projectleiding van tROM is verantwoordelijk voor de operationele uitvoering en de realisering van het doel van het project.(…)”
Eén van de projecten die vanuit tROM is gestart, betrof het restaureren van treinen van (onder andere) het Spoorwegmuseum. In de periode van 2004 tot en met 2010 hebben uitkeringsgerechtigden werkzaamheden verricht aan vijftien uit roulatie genomen treinen. De werkzaamheden bestonden onder meer uit het schuren van treinen.
De werkzaamheden vonden plaats op het terrein van NedTrain. In loods 40 bevond zich de treinloods waar de werkzaamheden aan de treinen werden uitgevoerd. In loods 41 bevond zich de kantine en administratie. Beide loodsen zijn in 2009 door NedTrain verkocht aan de gemeente Tilburg.
De gemeente Tilburg, R&O Tilburg - destijds onderdeel van NedTrain - en het Nederlands Spoorwegmuseum hebben op 1 december 2005 een samenwerkingsovereenkomst gesloten. In deze overeenkomst wordt onder meer bepaald:
“Dit succesvolle werkgelegenheidsproject heeft een vervolg gekregen door intensief te gaan samenwerken met
de Gemeente Tilburg voor de organisatie van het project en de begeleiding van de werklozen en de toevoegingen
en
het Spoorwegmuseum (NSM), NedTrain Tilburg (RO-T) voor de werkervaring
en
Tilburgse en regionale werkgevers voor de plaatsing. (…)
tROM
tROM fungeert als opdrachtnemer en draagt de eindverantwoordelijkheid voor de NSM-opdrachten waarbij de financiële verantwoordelijkheid beperkt blijft tot de door tROM uitgevoerde werkzaamheden.
(De)montage en conserveringswerkzaamheden zijn de kerntaken van het uitvoerende werkpakket.
RO-T
RO-T zal in opdracht van tROM werkzaamheden uitvoeren. De werkzaamheden zijn voornamelijk faciliterend van aard tenzij in de opdracht heel specifiek RO-T werkzaamheden staan vermeld.
Onder faciliterend wordt verstaan: ondersteuning en advies voor het verkrijgen/uitvoeren van de opdracht. Hierbij valt te denken aan prijsbepaling, onderdelenvoorziening, facturatie, rangeerwerk, etc…
(…)
ARBO
De betrokken partijen dragen er zorg voor dat al hun werkzaamheden binnen het raamwerk van de ARBO-wetgeving wordt uitgevoerd.
Uiteraard kan RO-T voor zowel tROM als NSM een adviserende rol spelen.
(…)
Werklocatie
De werklocatie van tROM bevindt zich in hoofdzaak in gebouw 40/41. Voor werkzaamheden buiten deze locatie -zoals ondersteuning in de spuitloods- is er van te voren overleg met de leiding van de betrokken afdeling en zorgt de tROM-leiding voor voldoende toezicht.”
Mede naar aanleiding van publiciteit rondom de chroom-6-problematiek bij zogenaamde POMS- locaties van het Ministerie van Defensie, is aandacht gekomen voor de aanwezigheid van chroom-6 in primer, verf of laklaag gebruikt op oude treinstellen. De gemeente Tilburg heeft de ‘Onafhankelijke Onderzoekscommissie Tilburg Chroom-6’ opdracht gegeven om onderzoek te verrichten naar gezondheidsrisico’s verbonden aan mogelijke blootstelling aan chroom-6 bij het re-integratieproject tROM in de periode 2004-2012. Het onderzoek naar de blootstelling aan chroom-6 op de werkplaats in Tilburg is uitgevoerd door vier onderzoeksinstellingen:
- -
-
het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (hierna: “RIVM”), tevens coördinator van het onderzoek;
- -
-
het Institute for Risk Assessment Sciences (hierna: “IRAS”) van de Universiteit Utrecht;
- -
-
de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (hierna: “TNO”) en
- -
-
het Maastrichts Europees instituut voor Transnationaal Rechtswetenschappelijk Onderzoek (hierna: “METRO”) van de Universiteit Maastricht.
De uitkomst van het onderzoek is op 31 januari 2019 gepubliceerd in het samenvattend hoofdrapport 2018-0164 van het RIVM met de titel ‘Chroom-6 bij het re-integratieproject tROM: gezondheidsrisico’s en verantwoordelijkheden, bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen’. Het RIVM-rapport omvat tien wetenschappelijke deelrapporten, waarin de onderzoeken en bevindingen van de vier onderzoeksinstellingen beschreven staan. Deze deelrapporten worden aangeduid als werkpakketten (“WP”) en zijn genummerd.
Het samenvattend hoofdrapport vermeldt onder meer de volgende conclusies:
- -
-
“(…) De oude verflagen van de treinen die moesten worden verwijderd, bevatten in vrijwel alle gevallen chroom-6.
- -
-
De exacte blootstelling aan chroom-6 bij deze werkzaamheden op de tROM- locatie is niet te achterhalen. Het is echter aannemelijk dat bij het wegschuren van oude verflagen, en ook bij andere werkzaamheden aan de treinen, blootstelling aan chroom-6 is opgetreden, mede door het gebruik van perslucht. De getroffen beheersmaatregelen en de beschikbaar gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen waren over het algemeen onvoldoende en/of werden onvoldoende consequent gebruikt.
- -
-
Ook deelnemers aan het tROM- project die níet aan de treinen werkten maar wél (voor de uitvoering van andere taken) aanwezig waren in de treinloods, kunnen zijn blootgesteld aan chroom-6. (…)
- -
-
Het chroom-6 kan via de longen (na inademing), via de huid (na aanraking) of via de mond (na inslikken van eten of drinken op de werkplek of inslikken van opgehoest speeksel) in het lichaam terecht zijn gekomen. (…)
- -
-
De blootstelling aan chroom-6 kan schadelijke gevolgen hebben gehad (of in de toekomst nog hebben) voor de gezondheid van blootgestelde tROM- deelnemers en hun begeleiders. De kans daarop is mede afhankelijk van de aard, de intensiteit, de frequentie en de duur van de blootstelling. (…)
- -
-
Verschillende deelnemers aan het tROM- project en betrokken medewerkers van de gemeente Tilburg geven aan gezondheidsklachten te hebben. Een aantal van deze klachten kan het gevolg zijn van blootstelling aan chroom-6. Voor alle gemelde klachten geldt echter dat ze ook andere oorzaken kunnen hebben. (…)
- -
-
Binnen NS/NedTrain was al vóór de start van het tROM-project in 2004 bekend dat de verflagen op treinen chroom-6 bevatten, en dat chroom-6 schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Voor zover bekend heeft NS/NedTrain deze informatie niet gedeeld met het tROM- management en/of de gemeente Tilburg. (…)”
De gemeente Tilburg, NedTrain en Stichting Nederlands Spoorwegmuseum zijn de ‘Regeling tegemoetkoming chroom-6’ overeengekomen (hierna: “de Regeling”), op basis waarvan een oud-deelnemer aan het tROM- project onder voorwaarden een financiële tegemoetkoming kan aanvragen. Alle eisers behalve [eiser sub 11] en [eiser sub 14] hebben op grond van deze regeling een bedrag van € 7.000,00 netto aangevraagd en ontvangen.