Centrale Raad van Beroep, 25-02-2014, ECLI:NL:CRVB:2014:585, 12-5895 WWB

Appellante ontving tot 24 juni 2011 een uitkering ingevolge het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004). Zij heeft zich op 1 juli 2011 via de website gemeld bij het Uwv/WERKbedrijf voor het doen van een aanvraag om bijstand ingevolge de Wet werk en bijstand (WWB). Op 28 juli 2011 heeft appellante een aanvraagformulier ingediend, waarop als datum van melding is opgenomen 4 juli 2011. Appellante heeft verzocht om bijstand ter voorziening in de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan en om bijzondere bijstand ter voorziening in de woonlasten (woonkostentoeslag).

Bij besluit van 19 september 2011 is aan appellante met ingang van 4 juli 2011 bijstand toegekend naar de norm voor een alleenstaande. Het college heeft voor de vaststelling van de hoogte van de bijstand de maandelijkse betalingen van € 382,- aangemerkt als inkomsten die op de bijstand in mindering dienen te worden gebracht. Voorts heeft het college een woonkostentoeslag toegekend. De bijstand is verleend in de vorm van een geldlening omdat het in de woning gebonden vermogen meer bedraagt dan de wettelijke vastgestelde vrijlating van € 46.900,-. Op verzoek van appellante is de bijstand per 16 september 2011 beëindigd.

Appellante heeft bezwaar gemaakt tegen het besluit van 19 september 2011. De Adviescommissie bezwaarschriften (commissie) heeft in haar advies van 6 december 2011, voor zover hier van belang, overwogen dat de maandelijkse betalingen van € 382,- niet aangemerkt kunnen worden als inkomen uit vermogen en daarom niet op de bijstand kunnen worden gekort. Volgens de commissie kunnen de maandelijkse betalingen wel gerekend worden tot alle vermogens- en inkomensbestanddelen van artikel 31 van de WWB. Omdat de maandelijkse betalingen specifiek bestemd zijn voor het betalen van de hypotheeklasten, dienen de betalingen in mindering te worden gebracht op de woonkostentoeslag en niet op de bijstand. Het korten van de woonkostentoeslag zou echter belastingtechnisch nadeliger voor appellante zou uitpakken en daarom heeft de commissie het college geadviseerd het besluit van 19 september 2011 te handhaven. Bij besluit van 26 januari 2012 (bestreden besluit) heeft het college conform het advies van de commissie en met gedeeltelijke gegrondverklaring van het bezwaar, het besluit van 19 september 2011 gehandhaafd. Appellante heeft tegen dit besluit beroep ingesteld.

In beroep heeft het college een gewijzigd standpunt ingenomen ten opzichte van het bestreden besluit. Na herberekening in verband met gewijzigde WOZ-waarde heeft het college het in de woning gebonden vermogen bepaald op € 27.500,-. Op grond daarvan heeft het college geconcludeerd dat de bijstand ‘om niet’ had moeten worden verstrekt, omdat het in de woning gebonden vermogen minder bedraagt dan de wettelijke vastgestelde vrijlating van € 46.900,-. Ook had, volgens het college, gelet op appellantes melding via de website, de bijstand met ingang van 1 juli 2011 in plaats van 4 juli 2011 moeten worden toegekend. Wat de maandelijkse betalingen van € 382,- betreft, heeft het college, onder verwijzing naar de uitspraak van de Raad van 27 januari 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BH2270 (uitspraak BH2270) het standpunt ingenomen dat deze betalingen terecht zijn ingehouden op de algemene bijstand.

Artikel 31, eerste lid, van de WWB bepaalt dat tot de middelen alle vermogens- en inkomensbestanddelen worden gerekend waarover de alleenstaande of het gezin beschikt of redelijkerwijs kan beschikken.

Op grond van artikel 32, eerste lid van de WWB, voor zover hier van belang, wordt onder inkomen verstaan de op grond van artikel 31 in aanmerking genomen middelen voor zover deze

a. betreffen (...) inkomsten uit vermogen, (…) dan wel naar hun aard met deze inkomsten en uitkeringen overeenkomen; en

b. betrekking hebben op een periode waarop beroep op bijstand wordt gedaan.

Appellante heeft bij het afsluiten van de hypotheek vermogen ingelegd in de vorm van een geldbedrag. Deze inleg is omgezet in obligaties die zijn verpand aan de bank. Vaststaat dat appellante op het moment van de aanvang van de bijstand in verband met de gekozen vorm van financiering van haar woonhuis niet vrijelijk beschikte over dit inlegde vermogen, noch daar redelijkerwijs over kon beschikken. Deze inleg kan daarom niet worden aangemerkt als vermogen als bedoeld in artikel 31, eerste lid, aanhef en onder a, en artikel 34, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB. Door de verkoop van participaties in het Obligatiefonds wordt maandelijks een vast geldbedrag aan het ingelegde vermogen onttrokken en aan appellante uitgekeerd. Omdat de inleg in het kader van de bijstand niet kan worden aangemerkt als vermogen is er, anders dan appellante stelt, geen sprake van het verschuiven van vermogensbestanddelen van de BeleggersGiro naar de gewone bankrekening.

Appellante heeft, zoals zij ter zitting heeft verklaard, op de hoogte van de maandelijkse betaling in beginsel geen invloed. De maandelijkse betalingen dienen als aanvulling van het inkomen, met als doel te garanderen dat de rentelasten van de hypotheek worden betaald.

Deze betalingen moeten aangemerkt worden als inkomsten zoals bedoeld in artikel 32, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB. Daarbij is naast het periodieke karakter van de betalingen van belang dat de maandelijkse betalingen niet aan de bank zijn verpand, zodat appellante, wanneer het bedrag op haar gewone bankrekening is overgemaakt, vrij over dit bedrag kan beschikken en dit dus kan aanwenden om te voorzien in de noodzakelijke kosten van het bestaan. Ten slotte is van belang dat deze betalingen voortvloeien uit een financieringsvorm bestaande uit een inleg in het verleden, waarover appellante nu niet kan beschikken, en vaste uitkeringen, die mede gedragen worden door met die inleg behaald rendement en die bestemd zijn om het inkomen aan te vullen. Dat die financieringsvorm geen verzekeringskarakter heeft en bij laag rendement niet voldoende zal zijn om de inkomensaanvulling gedurende de gehele looptijd van de financiering te dekken, maakt dit niet anders. De Raad ziet dan ook geen aanleiding om terug te komen op het oordeel dat hij in zijn uitspraak LJN BH2270 heeft gegeven.

Uit 4.4 tot en met 4.6 volgt dat het hoger beroep niet slaagt. De aangevallen uitspraak komt, voor zover aangevochten, voor bevestiging in aanmerking.