Gerechtshof Amsterdam, 16-10-2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:BZ0138, 200.107.628-01

Het gaat hier, voor zover in dit stadium van belang, om het volgende. Bij de bestreden beschikking heeft de voorzieningenrechter Kompas op grond van artikel 1076 Rv verlof verleend tot tenuitvoerlegging in Nederland van het op 26 maart 2002 door de Internationale Commerciële Arbitragerechtbank te Moskou (Russische Federatie) gewezen arbitraal vonnis, waarbij NRSL is veroordeeld tot betaling aan Kompas van in totaal USD 909.461,97, met dien verstande dat hierop het reeds door NRSL betaalde bedrag van USD 1.000,- in mindering moet worden gebracht. Tevens is NRSL veroordeeld in de proceskosten, die zijn begroot op € 2.826,-.

Kompas heeft als meest verstrekkende verweer – kort weergegeven - aangevoerd dat NRSL niet-ontvankelijk is in het hoger beroep, omdat tegen een beschikking waarbij verlof is verleend tot tenuitvoerlegging van een buitenlands arbitraal vonnis geen hoger beroep openstaat op grond van het discriminatieverbod zoals vervat in artikel III van het Verdrag van New York tot erkenning en tenuitvoerlegging van arbitrale uitspraken (1958) (hierna: het Verdrag van New York). Een en ander met analoge toepassing van hetgeen de Hoge Raad in zijn arrest van 25 juni 2010 (HR 09/02566, LJN BM1679) heeft beslist ten aanzien van uitspraken op een verzoek om verlof tot tenuitvoerlegging van een buitenlands arbitraal vonnis volgens het Verdrag van New York ex artikel 1075 Rv.

Het hof stelt voorop dat zowel Nederland als de Russische Federatie partij is bij het Verdrag van New York. Op grond van artikel VII lid 1 van het Verdrag van New York staat het partijen vrij om voor het verkrijgen van verlof tot tenuitvoerlegging van een buitenlands arbitraal vonnis gebruik te maken van een daartoe gunstiger bepaling in nationale wetgeving. Van deze mogelijkheid heeft Kompas gebruik gemaakt, door haar inleidende verzoek in te stellen op de voet van artikel 1076 Rv. Artikel 1076 Rv voorziet onder meer in een procedure voor het verkrijgen van verlof tot tenuitvoerlegging van een buitenlands arbitraal vonnis waarop een verdrag van toepassing is dat toestaat zich te beroepen op de wet van het land waar de erkenning of tenuitvoerlegging wordt verzocht. Ingevolge artikel 1076 lid 6 juncto artikel 989 lid 2 Rv staat tegen een hierop gegeven beslissing hoger beroep (en cassatieberoep) open.

Anders dan Kompas heeft betoogd, kan artikel III van het Verdrag van New York niet als grondslag dienen voor de uitsluiting van hoger beroep (en cassatieberoep) tegen de verlening van verlof ex artikel 1076 Rv. Het discriminatieverbod van artikel III van het Verdrag van New York geldt voor de tenuitvoerlegging volgens het Verdrag van New York (ex artikel 1075 Rv) en de exequaturprocedure voor nationale arbitrale vonnissen. Dat het discriminatieverbod ook geldt indien gekozen is voor de exequaturprocedure voor buitenlandse arbitrale vonnissen op grond van de nationale wetgeving (artikel 1076 Rv), volgt niet uit artikel III van het Verdrag van New York noch uit de jurisprudentie van de Hoge Raad. Het appelverbod ten aanzien van een verzoek dat op het Verdrag van New York ex artikel 1075 Rv is gebaseerd, geldt derhalve niet ten aanzien van het verzoek van Kompas ex artikel 1076 Rv.

Uit het voorgaande volgt dat er in dit geval geen appelverbod geldt. Het hof zal een datum bepalen voor voortzetting van de mondelinge behandeling van de hoofdzaak.

Het hof houdt de beslissing met betrekking tot de proceskosten aan, totdat in hoger beroep een eindbeslissing is gegeven.

Het hof komt vervolgens toe aan een beoordeling van het incidentele verzoek van NRSL tot schorsing van de tenuitvoerlegging van de bestreden beschikking. Daarbij stelt het hof voorop dat de bestreden beschikking op grond van artikel 988 lid 2 Rv van rechtswege uitvoerbaar bij voorraad is. Het verweer van Kompas, dat op grond van artikel 360 lid 2 Rv slechts de schorsing van de tenuitvoerlegging kan worden verzocht van een beslissing die door de rechter uitvoerbaar bij voorraad is verklaard, en niet van een beslissing waarbij dit uit de wet volgt, zoals de onderhavige, vindt geen steun in de wet.

Kompas heeft gesteld dat sprake is van rechtsverwerking en heeft daartoe verwezen naar de tussen de raadslieden van partijen gevoerde correspondentie, die Kompas in hoger beroep heeft overgelegd. Uit de bedoelde correspondentie volgt naar het oordeel van het hof niet dat NRSL afstand heeft gedaan van het recht de schorsing van de tenuitvoerlegging te verzoeken, of dat Kompas hier, op grond van die correspondentie, redelijkerwijs van uit heeft mogen gaan. Ook dit verweer van Kompas kan niet tot een afwijzing van de primaire incidentele vordering van NRSL leiden.

Ter onderbouwing van haar incidentele verzoek heeft NRSL voorts gemotiveerd aangevoerd dat Kompas thans geen bedrijfsactiviteiten (meer) uitvoert of bedrijfsmiddelen bezit, hetgeen door Kompas onvoldoende is weersproken. Gelet hierop is voldoende aannemelijk geworden dat sprake is van een zodanig restitutierisico dat dit de schorsing van de tenuitvoerlegging van de bestreden beschikking rechtvaardigt. Daar komt bij dat Kompas ter zitting in hoger beroep heeft meegedeeld voornemens te zijn beslag te doen leggen op de door NRSL geëxploiteerde schepen, zodra deze Nederland aandoen. Volgens NRSL zal zij hierdoor niet op Nederland kunnen varen, hetgeen voor haar, vooral in de wintermaanden, zeer bezwaarlijk is. Naar het oordeel van het hof is, gelet op al het voorgaande, gebleken van een voldoende zwaarwegend belang bij schorsing van de tenuitvoerlegging van de bestreden beschikking aan de zijde van NRSL. Een daartegenover staand belang bij het uitblijven van de schorsing in niet aangevoerd of gebleken. Het hof zal de primaire incidentele vordering derhalve toewijzen.

Gelet op deze uitkomst behoeft het subsidiaire verzoek van NRSL tot zekerheidsstelling geen nadere bespreking.

Kompas zal, als in het ongelijk gestelde partij, bij de eindbeslissing in de hoofdzaak worden verwezen in de kosten van dit incident.