Gerechtshof Arnhem, 08-08-2009, BK3054, 200.030.774

beschikking van de familiekamer van 8 september 2009

inzake

en

1. Het geding in eerste aanleg

Het hof verwijst voor het geding in eerste aanleg naar de beschikking van de rechtbank Zutphen van 7 januari 2009, uitgesproken onder voormeld zaaknummer.

2. Het geding in hoger beroep

2.1 Bij beroepschrift, ingekomen ter griffie van het hof op 6 april 2009, is de man in hoger beroep gekomen van voormelde beschikking. Hij verzoekt het hof die beschikking te vernietigen en opnieuw beschikkende alsnog te bepalen dat hij, vanaf de dag waarop de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, als bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van hierna nader te noemen [het kind] aan de vrouw zal betalen € 795,- per maand, telkens bij vooruitbetaling te voldoen en de vrouw te veroordelen in de kosten van beide instanties één en ander, voor zover wettelijk mogelijk, uitvoerbaar bij voorraad.

2.2 Bij verweerschrift, ingekomen ter griffie van het hof op 2 juni 2009, heeft de vrouw het verzoek in hoger beroep van de man bestreden. Zij verzoekt het hof het verzoek in hoger beroep van de man te verwerpen.

2.3 Op 27 juli 2009 is ingekomen ter griffie van het hof een brief van mr. Van Londen van 27 juli 2009 met bijlagen. Op 27 juli 2009 en 7 augustus 2009 zijn ingekomen ter griffie van het hof twee brieven van mr. Zwarts van respectievelijk 27 juli 2009 en 7 augustus 2009 met bijlagen.

2.4 De mondelinge behandeling heeft op 18 augustus 2009 plaatsgevonden. Partijen zijn in persoon verschenen, de man bijgestaan door mr. J. van Londen, advocaat te Rotterdam, en de vrouw bijgestaan door mr. R.P. Zwarts, advocaat te Arnhem.

3. De vaststaande feiten

Ten aanzien van partijen

3.1 Uit de relatie van partijen is op [geboortedatum] 2006 [het kind], verder te noemen “[het kind]”, geboren, over wie partijen gezamenlijk het gezag uitoefenen.

3.2 Partijen zijn op 28 juni 2007 met elkaar gehuwd. De samenwoning is in februari 2008 beëindigd. Bij de bestreden beschikking heeft de rechtbank echtscheiding tussen partijen uitgesproken, welke echtscheidingsbeschikking op 15 april 2009 is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.

3.3 Bij de bestreden -uitvoerbaar bij voorraad verklaarde- beschikking heeft de rechtbank voorts, voor zover hier van belang, bepaald dat de man met ingang van de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand dient bij te dragen in de kosten van levensonderhoud van de vrouw met € 4.237,- per maand en in de kosten van verzorging en opvoeding van [het kind] met € 795,- per maand.

Ten aanzien van de man

Over 2008 is geen jaarrekening van [C] B.V. overgelegd.

Ten aanzien van de vrouw

4. De motivering van de beslissing

4.1 Ter mondelinge behandeling heeft de advocaat van de man het verzoek in hoger beroep toegelicht, in die zin dat het hoger beroep strekt tot afwijzing van het verzoek van de vrouw tot vaststelling van een partneralimentatie. Nu ook de vrouw het verzoek in hoger beroep zo heeft opgevat, zal het hof het verzoek aldus lezen. In geschil is dus de door de rechtbank met ingang van de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand vastgestelde bijdrage van de man in de kosten van het levensonderhoud van de vrouw van € 4.237,- per maand. De advocaat van de man heeft aan de toelichting toegevoegd dat slechts indien het hof de bijdrage van de man in de kosten van levensonderhoud van de vrouw op meer dan nihil vaststelt, de hoogte van de bijdrage van de man in de kosten van verzorging en opvoeding van [het kind] beperkt dient te worden. Het hof komt hierop terug onder 4.13.

4.2 De man voert in zijn eerste grief aan dat de vrouw niet van hem kan vergen dat hij een bijdrage levert in de kosten van het levensonderhoud van de vrouw. De man heeft zijn grief gegrond op de omstandigheid dat hij de uitlatingen en wangedragingen van de vrouw als zodanig schokkend en ingrijpend heeft ervaren, dat zulks een onherroepelijk einde heeft gemaakt aan elk gevoel van lotsverbondenheid van hem jegens de vrouw. De vrouw heeft daartegen verweer gevoerd.

4.3 Bij de beantwoording van de vraag of aan de gewezen echtgenoot een uitkering voor het levensonderhoud moet worden toegekend en zo ja, tot welk bedrag, moet rekening worden gehouden met alle omstandigheden. Hieronder zijn ook te verstaan niet-financiële factoren, zoals gedragingen van de onderhoud verzoekende echtgenoot. Daarbij geldt als criterium of er feiten en omstandigheden zijn, in verband waarmee van een gewezen echtgenoot in redelijkheid niet of niet ten volle kan worden gevergd tot het levensonderhoud van de ander bij te dragen. Niet het wangedrag op zichzelf, maar het bij dusdanig gedrag vorderen van steun levert in dat geval een zo kwetsende bejegening van de aangesprokene op, dat van deze laatste betaling van onderhoud moreel niet of niet ten volle kan worden gevergd. Het hof overweegt dat de lotsverbondenheid, die ontstaan is door het huwelijk en daarna nog doorwerkt, een van de voornaamste gronden voor de alimentatieplicht is. Het gewicht van de lotsverbondenheid neemt doorgaans toe naarmate het huwelijk langer duurt.

4.4 De man voert drie omstandigheden aan ter onderbouwing van de grief. De eerste is dat de vrouw zeer kort na het huwelijk een brief heeft geschreven waarin zij een schoonzus van de man diskwalificeert. Het hof ziet hierin geen kwetsende bejegening van de man, die gevolgen dient te hebben voor de toekenning van alimentatie aan de vrouw. De tweede is dat de man het de vrouw verwijt zijn twee kinderen uit een eerder huwelijk van hem te hebben vervreemd, zo ernstig dat de beide kinderen geen contact meer wensen te onderhouden met de man. Het hof acht deze omstandigheid onvoldoende feitelijk onderbouwd, alleen al omdat niet aannemelijk is dat geheel los van de eigen wil van beide kinderen en uitsluitend door toedoen van de vrouw bedoelde vervreemding tot stand is gekomen. De laastste aangevoerde omstandigheid betreft de stroom door de man als grievend ervaren e-mails, afkomstig van een derde, door de vrouw omschreven als een goede vriend van haar. Het hof overweegt daarover als volgt.

4.7 Het hof begrijpt de derde grief, voor zover deze ziet op de huisvestingskosten van de vrouw, aldus dat dit bedrag niet een reële behoefte van de vrouw weerspiegelt omdat zij geen huisvestingslasten heeft en de fiscale faciliteiten van de Natuurschoonwet (NSW) geniet. De grief kan, aldus gelezen, niet slagen. De fiscale tegemoetkoming wordt verschaft omdat rangschikking van een landgoed onder de NSW gepaard gaat met een instandhoudingsverplichting. De daaraan verbonden lasten kunnen worden beschouwd als kosten van bewoning van de woning van de vrouw. Het hof ziet geen aanleiding een correctie toe te passen.

4.9 De man stelt voorts in zijn tweede grief dat zijn draagkracht ontoereikend is om de vastgestelde bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw te betalen. De vrouw betwist dat. Het hof zal bij de berekening van de draagkracht van de man uitgaan van zijn inkomen over de jaren 2006, 2007 en 2008, omdat op die wijze het best wordt aangesloten bij de reële inkomenssituatie van de man. Eventuele hiaten in de door de man overgelegde gegevens dienen evenwel, mede gelet op artikel 21 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, voor rekening van de man te komen.

4.10 Het hof gaat bij de vaststelling van de draagkracht van de man uit van de hiervoor onder 3.4 en 3.5 vermelde financiële gegevens, voor zover daarover hierna niet anders wordt geoordeeld. Het door de man in zijn draagkrachtberekening genoemde bedrag aan aflossing aan hypotheek van € 1.309,- heeft hij niet inzichtelijk gemaakt. Het hof gaat daarom uit van een woonlast van € 2.844.-, waarbij er anders dan de vrouw stelt, geen sprake is van een onredelijke woonlast op grond waarvan een korting zou moeten worden toegepast. Het hof neemt, evenals partijen, de norm voor een alleenstaande en het daarbij behorende draagkrachtpercentage van 60 in aanmerking.

4.11 Onder het hoofd Draagkrachtberekening van de man heeft de man bezwaren geformuleerd die verwijzen naar de berekening van het inkomen van de man door de rechtbank, die evenwel niet voor de berekening van de draagkracht van de man is opgesteld, maar voor de berekening van de behoefte van de vrouw. Voor zover de man zich verzet tegen het niet in de berekening van de draagkracht betrekken van de kostenpost ten belope van € 245.000,- (het verlies op de koffiecontracten) en de “kosten Ierland” verwijst het hof naar rechtsoverweging 4.6. Het hof heeft al overwogen dat de man onvoldoende heeft gesteld om uitsluitend van een maandelijks inkomen van bruto € 4.000,- te kunnen uitgaan. Daaraan voegt het hof toe dat de man desgevraagd ter mondelinge behandeling onvoldoende heeft toegelicht hoe de Rabobank bij de kredietverlening in 2008 van een jaarinkomen van € 248.000,- is uitgegaan, nu niet aanstonds aannemelijk is dat bij die kredietverlening uitsluitend inkomensgegevens uit 2004/2005 zijn betrokken. De aanvullende verklaring van de man dat hij dierenarts is en geen verstand heeft van cijfers is daartoe eveneens onvoldoende. Nu de grief tegen de berekening van het inkomen van de man over 2006 en 2007 faalt, zal voor die jaren worden uitgegaan van de door de rechtbank berekende bedragen van respectievelijk € 233.143,- en € 197.998,- bruto.

4.12 Over de draagkracht van de man in 2008 oordeelt het hof als volgt. Al bij de behandeling in eerste aanleg zijn de man vragen gesteld over zijn inkomenspositie. Een belangrijk element daarin vormde dat het inzicht in de jaarstukken 2008 van de Dierenartsenpraktijk [A] B.V. niet volledig is verschaft. De wel beschikbare cijfers laten afwijkingen zien van de cijfers van eerdere jaren die ook in hoger beroep onverklaard zijn gebleven. Wel kan worden vastgesteld, dat in de stukken over de eerste negen maanden van 2008 wordt uitgegaan van een managementfee van (op jaarbasis) € 320.000,- waarvan de helft aan de man toekomt. Vaststaat dat de volledige jaarrekening over 2008 wel had kunnen worden overgelegd, maar dat de man daar niet toe is overgegaan. Deze omstandigheid komt voor zijn rekening. Ter gelegenheid van de mondelinge behandeling in hoger beroep heeft de man aangeboden deze stukken alsnog over te leggen, maar de vrouw heeft daartegen bezwaar gemaakt. Het hof zal dit aanbod als zijnde is strijd met de goede procesorde ook passeren. Bij deze stand van zaken ziet het hof geen reden om over 2008 van een ander niveau van te behalen (gemiddelde) inkomsten van de man uit te gaan dan in de daaraan voorafgaande jaren 2005 tot en met 2007. Dat betekent dat kan worden uitgegaan van de berekening in de bestreden beschikking, die uitkomt op een verdiencapaciteit van de man van € 216.484,- per jaar.

4.13 De onderhoudsverplichting jegens minderjarige en jongmeerderjarige kinderen en stiefkinderen heeft sedert de wijziging per 1 maart 2009 van artikel 1:400 lid 1 BW voorrang boven alle andere onderhoudsgerechtigden indien de onderhoudsplichtige onvoldoende middelen heeft om in aller levensonderhoud te voorzien. Het hof houdt daarom bij vaststelling van de draagkracht van de man rekening met zijn bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van zijn kinderen, waaronder de bijdrage ten behoeve van [het kind] van € 795,- per maand.

4.14 De reikwijdte van de grieven noopt niet tot een beoordeling van hetgeen partijen verder naar voren hebben gebracht.

4.15 Op grond van de hiervoor vermelde feiten en omstandigheden en gelet op de fiscale consequenties van een en ander heeft de man met ingang van de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand draagkracht voor een bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw van tenminste het door de rechtbank als partneralimentatie vastgestelde bedrag per maand. In het kader van de beantwoording van de vraag wat de man in redelijkheid alle omstandigheden in aanmerking genomen aan de vrouw aan een uitkering tot levensonderhoud dient te betalen, zal het hof mede gelet op hetgeen overwogen onder 4.5 de door de man te betalen bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw vaststellen op € 2.500,- per maand.

5. De slotsom

5.1 Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen dient het hof de bestreden beschikking, voor zover aan zijn oordeel onderworpen, deels te vernietigen en deels te bekrachtigen.

5.2 Het hof zal de proceskosten in beide instanties compenseren, nu partijen gewezen echtgenoten zijn.

6. De beslissing

Het hof, beschikkende in hoger beroep:

vernietigt de beschikking van de rechtbank Zutphen van 7 januari 2009, voor zover de rechtbank daarin de door de man te betalen bijdrage in het levensonderhoud van de vrouw heeft bepaald op € 4.237,- per maand, telkens bij vooruitbetaling te voldoen, en in zoverre opnieuw beschikkende:

bepaalt dat de man aan de vrouw met ingang van de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand als bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud € 2.500,- per maand zal betalen, de toekomstige termijnen telkens bij vooruitbetaling te voldoen;

bekrachtigt de beschikking van de rechtbank Zutphen van 7 januari 2009, voor zover de rechtbank daarin de met ingang van de dag waarop de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand door de man aan de vrouw te betalen bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van [het kind] heeft bepaald op € 795,- per maand, telkens bij vooruitbetaling te voldoen;

verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad;

compenseert de kosten van het geding in beide instanties in die zin, dat elke partij de eigen kosten draagt;

wijst het meer of anders verzochte af.

Deze beschikking is gegeven door mrs. G.P.M. van den Dungen, M.J. van Zutphen en C.W.P. van Gelder, bijgestaan door mr. I.T.M.W. Smulders-Jacobs als griffier, en is op 8 september 2009 uitgesproken ter openbare terechtzitting in tegenwoordigheid van de griffier.