Gerechtshof Den Haag, 01-03-2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:255, 200.274.110/01
Gerechtshof Den Haag, 01-03-2022, ECLI:NL:GHDHA:2022:255, 200.274.110/01
Gegevens
- Instantie
- Gerechtshof Den Haag
- Datum uitspraak
- 1 maart 2022
- Datum publicatie
- 10 maart 2022
- ECLI
- ECLI:NL:GHDHA:2022:255
- Zaaknummer
- 200.274.110/01
Inhoudsindicatie
Algemeen verbindend verklaarde 'fondsen-cao'. Afgewezen dispensatieverzoek vernietigen en alsnog dispensatie verlenen? Terughoudende toetsing.
Uitspraak
Afdeling Civiel recht
Zaaknummer : 200.274.110/01
Zaaknummer rechtbank : 7382729 CV EXPL 18-51601
inzake
1. Centurion Beveiliging B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
2. Eye Watch Security Group B.V.,
gevestigd te Venray,
3. Excellence Security B.V.,
gevestigd te Ridderkerk,
4. Fortas Mobiele Surveillance B.V.,
gevestigd te Sittard,
5. Intergarde B.V.,
gevestigd te Maastricht,
6. Nimo Dog & Event Security B.V.,
gevestigd te Valkenswaard,
7. Polygarde B.V.,
gevestigd te Maastricht,
appellanten,
hierna te noemen: Centurion c.s.,
advocaat: mr. J.P.C. Obbink te Utrecht,
tegen
gevestigd te Gorinchem,
geïntimeerde,
hierna te noemen: SFPB,
advocaat: mr. M.H.D. Vergouwen te Amsterdam.
Centurion c.s. zijn als werkgever gebonden aan de Cao Beveiliging. Daarnaast zijn
Centurion c.s. ook gebonden aan de algemeen verbindend verklaarde Cao Publieke Beveiliging. Aan beide cao’s is een sociaal fonds verbonden dat voorziet in maatregelen en voorzieningen. Voor de Cao Publieke Beveiliging is het SFPB ingesteld. Dit is geregeld in de CAO SFPB, die ook algemeen verbindend is verklaard. Centurion c.s. hebben op grond van de Cao SFPB aan SFPB om om dispensatie verzocht. SFPB heeft het verzoek afgewezen. Centurion vorderen dat het hof de dispensatie alsnog verleent, dan wel dat voor recht wordt verklaard dat SFPB ten onrechte de dispensatie heeft geweigerd. Het hof wijst deze vorderingen af.
Feiten
1. Het gaat in deze zaak om de volgende feiten.
Centurion c.s. exploiteren een beveiligingsbedrijf en zijn lid van werkgeversorganisatie Vereniging Beveiligingsorganisaties Nederland (hierna: VBe NL).
VBe NL en vakbond De Unie hebben de Cao Beveiliging afgesloten.
Centurion c.s. zijn vanwege hun lidmaatschap van VBe NL gebonden aan deze cao. De Cao-partijen bij deze cao hebben het Sociaal Fonds Cao Beveiliging (hierna: SFCB) opgericht. Werkgevers die onder de werkingssfeerbepaling van de Cao Beveiliging vallen zijn een cao-bijdrage aan het SFCB verschuldigd.
In art. 36 van de Cao Beveiliging staat het volgende:
“4. Indien ten gevolge van een AVV van een andere cao een betalingsplicht aan een ander dan SFCB bestaat dan wordt deze jaarlijks in mindering gebracht op de verschuldigde bijdrage uit lid 1 en 2 conform SFCB-regelgeving.”
Het SFPB houdt zich bezig met de uitvoering van de arbeidsvoorwaardelijke afspraken uit de Cao Particuliere Beveiliging (hierna: Cao PB). De bepalingen van de Cao PB zijn vanaf 2009 herhaaldelijk algemeen verbindend verklaard, laatstelijk per 28 februari 2015. Ook de bepalingen van de Cao PB zijn hierdoor van toepassing op de werknemers van Centurion c.s.
Op 1 juli 2010 hebben de Nederlandse Veiligheidsbranche, FNV, CNV Vakmensen en De Unie de Fondsen Cao Particuliere Beveiliging afgesloten (hierna: de Fondsen-cao). De Fondsen-cao is bij besluit van de Minister van SZW op 30 juni 2015 laatstelijk algemeen verbindend verklaard tot 1 juli 2020.
In art. 2 lid 2 van de Fondsen-cao is het volgende opgenomen:
[…]
2. Dispensatie
1. Een werkgever kan verzoeken om dispensatie van (één of meer bepalingen van) deze cao. Dispensatie wordt verleend door het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging overeenkomstig het reglement dispensatieverzoek opgenomen in bijlage 7 van deze cao. Dispensatie kan worden verleend als:
- vanwege zwaarwegende argumenten toepassing van de cao redelijkerwijze niet kan worden gevergd. Van zwaarwegende argumenten is met name sprake als de specifieke bedrijfskenmerken op essentiële punten verschillen van ondernemingen die tot de werkingssfeer van de cao gerekend kunnen worden
Of:
- het afwijkende arbeidsvoorwaardenpakket tot stand is gekomen in
samenspraak met één of meerdere werknemersorganisaties die onafhankelijk is (zijn) van de werkgever en het gehele arbeidsvoorwaardenpakket tenminste gelijkwaardig blijft aan deze cao.
2. Dispensatie wordt ten hoogste verleend voor de looptijd van de cao of de duur van de regeling die wordt voorgelegd voor dispensatie.”
In bijlage 7 bij de Fondsen-cao is het Reglement dispensatieverzoek opgenomen. Hierin staat het volgende:
[...]
5. Indien (de secretaris van) het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging dat nodig acht, kan worden besloten tot het vragen van een nadere schriftelijke reactie.
6. Het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging kan besluiten tot het houden van een hoorzitting. [...]
7. Het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging kan besluiten om, indien gewenst, deskundigen op te roepen om te raadplegen en te horen.
[...]
10. Uiterlijk 2 weken na behandeling van het verzoek door het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging informeert de secretaris van het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging de indiener en het Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging over het besluit. Dit geschiedt schriftelijk per aangetekend schrijven. Het besluit bevat de motieven die tot de uitspraak hebben geleid.”
Centurion c.s. hebben bij brief van 29 maart 2018 het bestuur van SFPB verzocht hen dispensatie van de Fondsen-cao te verlenen. Bij brief van 17 april 2018 heeft SFPB het dispensatieverzoek afgewezen, onder meer als volgt:
“[…] Uitgangspunt bij het dispensatiebeleid zoals gehanteerd in het Toetsingskader is dat avv de regel is en dispensatie de uitzondering daarop (brief Minister SZW, zie kamerstukken II, 2009/10, 29544,
nr. 217).
Geconstateerd wordt dat door of namens deze zeven werkgevers geen andere cao Sociaal Fonds tot stand is gekomen op basis waarvan deze dispensatie kan worden verleend. Weliswaar is in artikel 36 van de (niet algemeen verbindend verklaarde) cao Beveiliging met als looptijd
1 oktober 2017 tot 1 oktober 2018, bepaald dat een Sociaal Fonds bestaat; dit Sociaal Fonds is echter niet opgenomen in een separate cao waardoor geen vergelijking kan worden gemaakt met het al dan niet “afwijkende arbeidsvoorwaardenpakket" in deze niet bestaande cao. Alleen al om die reden kan het dispensatieverzoek niet worden toegewezen.
Daar waar in uw dispensatieverzoek gesproken wordt over het al dan niet afwijkende arbeidsvoorwaardenpakket lijkt bedoeld te zijn het pakket zoals opgenomen in de cao Beveiliging. In casu gaat het echter niet om een vergelijking tussen de cao Particuliere Beveiliging welke laatstelijk algemeen verbindend is verklaard tussen 28 februari 2015 en 1 juli
2015 maar eerder genoemde fondsen cao. Hierdoor is het grootste deel van de door u aangevoerde argumenten niet relevant.
Een volgende inleidende opmerking betreft de gepretendeerde benadeling van de zeven door u bijgestane werkgevers daar waar zij een verplichting kennen uit hoofde van het bepaalde in artikel 36 van de cao Beveiliging alsmede een (extra) belasting uit hoofde van hun verplichting tot betaling van de SF-premies uit hoofde van de fondsen cao. In artikel 36 lid 4 van de cao Beveiliging staat echter dat "Indien ten gevolge van een avv van een andere cao een betalingsplicht aan een ander dan SFCB bestaat dan wordt deze jaarlijks in mindering gebracht op de verschuldigde bijdrage uit lid 1 en 2 conform SFCB-regelgeving". Er is blijkens deze bepaling dus geen benadeling van de door u bijgestane werkgevers waardoor uw verzoek ook deze grondslag ontbeert.
Een laatste inleidende opmerking is dat in het verzoek geen overzicht wordt gegeven van feiten en argumenten die verklaren dat dispensatie zou moeten worden verleend aan de vertegenwoordigde (zeven) werkgevers. Alle genoemde argumenten lijken betrekking te hebben
op de Vereniging Beveiligingsorganisaties Nederland (hierna VBe NL) waarvan deze zeven mensen lid zouden zijn. Een lidmaatschap van een vereniging vormt echter een onvoldoende onderbouwing waarom deze individuele werkgevers in aanmerking zouden komen voor dispensatie. De opmerkingen over de vereniging waarvan zij lid zijn (slechts) van toepassing op die vereniging. Om die reden moet geconstateerd worden dat het verzoek niet voldoet aan de bepalingen in artikel 2 lid 2 jo. bijlage 7 van de fondsen cao. Op basis hiervan wordt het dispensatieverzoek afgewezen.
Ten overvloede wordt nog kort ingegaan op enkele genoemde argumenten. Daarbij wordt de in het verzoek gehanteerde volgorde aangehouden.
[…]
Onder het kopje "zwaarwegende argumenten" worden geen kenmerken genoemd met betrekking tot één van de zeven vertegenwoordigde werkgevers, maar wordt een algemene uiteenzetting gegeven met betrekking tot het ledenbestand van VBe NL. Zo wordt - niet onderbouwd - opgemerkt dat deze leden "nagenoeg" alle MKB-bedrijven zijn met een gemiddelde omvang van 50 tot 150 werknemers waarbij ook wordt opgemerkt dat NVB-leden te kwalificeren zouden zijn als grootbedrijf. Een vergelijkbare, tevens niet onderbouwde stelling heeft betrekking op
lokaal/regionale dienstverlening ten opzichte van landelijke dienstverlening van NVB-leden. Deze uiteenzetting heeft (dus) geen betrekking op de zeven vertegenwoordigde werkgevers. Daarnaast wordt een scheve vergelijking getrokken met uitsluitend NVB leden. De fondsen cao heeft echter betrekking op alle werkgevers in de beveiligingsbranche derhalve ook werkgevers die niet-NVB lid zijn (waaronder VBe NL-leden). Overigens acht de Raad van State geen specifieke bedrijfskenmerken aanwezig wanneer een werkgever(sorganisatie) zich er louter op beroept dat haar leden zich vooral op MKB-niveau bevinden (RvS 18 november 2009, LJN BK3655). De argumenten die hier worden geponeerd zijn derhalve niet valide.
[…]
In punt 7 wordt gesteld dat het eigen fonds voor leden van de VBe NL, "overigens tenminste gelijkwaardig is aan de cao PB en het SFPB". Dit betreft een blote stelling die onvoldoende is onderbouwd om tot een inwilliging van het verzoek tot dispensatie te leiden. Het gegeven dat het
SFCB haar beleid en activiteiten ontwikkelt in het belang van werknemers en werkgevers binnen de cao Beveiliging vormt geen beletsel om daarnaast een bijdrage te betalen conform de fondsen cao die op haar beurt - ook - werkzaamheden verricht voor (ook) de bedrijven die vallen onder de werkingssfeer van cao Beveiliging. Gelden die worden besteed aan een aantal randvoorwaardelijke en bij wet geregelde zaken voor de branche zulks derhalve ook voor de zeven werkgevers waarvoor thans dispensatie wordt gevraagd. Als voorbeelden wordt het in het Wpbr geborgde toezicht op de kwaliteits bevorderende dienstverlening van aspirant-beveiligers genoemd zoals verzorgd door SOBB. SOBB heeft een wettelijke rol bij de initiële opleiding van beveiligers. De invulling van de begeleiding op de beroepspraktijkvorming geschiedt door
eX:plain die daarvoor door SOBB betaald wordt. Ook VBe NL-leden hebben aspirant-beveiligers in hun bedrijven en maken gebruik van deze dienstverlening. Als ander voorbeeld in het kader van arbeids-omstandigheden wordt genoemd dat het SFPB een Arbocatalogus alsmede de branche RI&E heeft ontwikkeld. De goedgekeurde Arbocatalogus en de geregistreerde branche RI&E worden gratis aangeboden aan alle bedrijven die vallen onder de werkingssfeer waaronder dus ook de zeven werkgevers waarvoor dispensatie wordt gevraagd. Voor een volledig overzicht van de activiteiten van het SFPB wordt verwezen naar de (avv) bepalingen in de fondsen cao alsmede de verantwoording die door dit fonds overeenkomstig het Toetsingskader wordt gegeven in de jaarrekening van het fonds.[…]”
Centurion c.s. hebben bij brief van 26 april 2018 gereageerd op de afwijzing en verzocht om tot een heroverweging te komen. SFPB heeft Centurion c.s. op
24 mei 2018 per e-mail geantwoord dat zij niet tot heroverweging overgaat.
Bij beschikking van 30 april 2019 heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan onder meer Centurion c.s. dispensatie verleend van de Cao PB.
De vakorganisaties FNV en CNV Vakmensen.nl hebben samen met de Nederlandse Veiligheidsbranche (hierna: de sociale partners Cao PB) bezwaar aangetekend tegen de onder 1.10 genoemde beschikking. De Minister heeft de bezwaren afgewezen bij beschikking van 6 december 2019. De sociale partners Cao PB hebben tegen deze afwijzing beroep ingesteld bij de sector bestuursrecht van de rechtbank Midden-Nederland.
Procesverloop in eerste aanleg
2. In eerste aanleg hebben Centurion c.s. samengevat gevorderd het besluit van SFPB van 17 april 2018, waarbij de gevraagde dispensatie van de Fondsen-cao is geweigerd, te vernietigen, althans voor recht te verklaren dat SFPB ten onrechte heeft beslist de dispensatie te weigeren, en SFPB te veroordelen in de proceskosten.
3. De kantonrechter van de rechtbank Rotterdam, zitting houdende te Rotterdam, heeft in het tussen partijen gewezen vonnis van 11 oktober 2019 (hierna: het bestreden vonnis) de vorderingen van Centurion c.s. afgewezen en hen in de proceskosten veroordeeld.
Procesverloop in hoger beroep
4. Bij exploot van 19 december 2019 zijn Centurion c.s. in hoger beroep gekomen van het bestreden vonnis. Bij memorie van grieven houdende wijziging (vermeerdering) van eis, met producties hebben Centurion c.s. vijf grieven aangevoerd. Bij memorie van antwoord met producties heeft SFPB de grieven bestreden.
5. Vervolgens hebben partijen de stukken overgelegd en arrest gevraagd.
De vorderingen in het hoger beroep
6. In hoger beroep vorderen Centurion c.s. (samengevat) dat het hof het bestreden vonnis vernietigt, en alsnog primair te bepalen dat aan hen dispensatie wordt verleend van de Fondsen-cao met ingang van 17 april 2018, subsidiair voor recht te verklaren dat SFPB ten onrechte deze dispensatie heeft geweigerd en primair en subsidiair SFPB te veroordelen in de proceskosten van beide instanties.
7. SFPB verzoekt het hoger beroep af te wijzen en Centurion c.s. te veroordelen in de proceskosten.