Gerechtshof 's-Gravenhage, 12-08-2010, BN3605, 22-002575-10

Arrest

gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Rotterdam van 16 april 2010 in de strafzaak tegen de verdachte:

Onderzoek van de zaak

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is - na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg en in hoger beroep - ten laste gelegd dat:

1.

Subsidiair, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

Meer subsidiair voor zover het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

uiterst subsidiair, voorzover het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

2.

Procesgang

In eerste aanleg is de verdachte ter zake van het -thans- onder 1 subsidiair en het onder 2 als eenvoudige mishandeling tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vier jaren met aftrek van voorarrest.

Namens de verdachte is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.

Afwijzing verzoek

Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de raadsman van de verdachte verzocht [A.], forensisch arts, als deskundige te horen ter zake van de -door de rechtbank in eerste aanleg aangenomen- aanmerkelijke kans op overlijden als gevolg van het onderdompelen van een menselijk lichaam in zeer koud water.

Het hof wijst dit verzoek af nu, gelet op de hierna te geven beslissing, de noodzaak tot het horen van voornoemde deskundige niet is gebleken.

Het vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven omdat het hof zich daarmee niet verenigt.

Vrijspraak van het primair en subsidiair tenlastegelegde

Het hof stelt allereerst vast dat onvoldoende bewijs bestaat dat bij de verdachte het oogmerk heeft voorgezeten om [slachtoffer 1] van het leven te beroven.

Bij de beantwoording van de vraag of verdachtes voorwaardelijk opzet dan op die levensberoving was gericht (zoals door het openbaar ministerie betoogd) gaat het hof uit van het volgende feitelijk gebeuren:

De verdachte heeft in een vrij kort tijdsbestek en op min of meer dezelfde plaats eerst [slachtoffer 1] en daarna [slachtoffer 2] opzettelijk in het water geduwd. [slachtoffer 1] heeft daarbij niet om hulp geroepen. De verdachte heeft vervolgens gezien dat [slachtoffer 2] naar het zich op vrij korte afstand van genoemde plaats bevindende kiezelstrandje is gezwommen en vervolgens via dat strandje is weggerend.

Hierbij neemt het hof mede in aanmerking dat het -anders dan de rechtbank- het niet van algemene bekendheid acht dat plotselinge onderdompeling gevolgd door enig verblijf in zeer koud water altijd een aanmerkelijke kans op overlijden impliceert.

De slotsom moet daarom zijn dat onvoldoende is komen vast te staan dat de verdachte bewust de kans op een fatale afloop van zijn actie heeft aanvaard, zodat hij van het primair en subsidiair telastegelegde moet worden vrijgesproken.

Voor zover de advocaat-generaal in zijn requisitoir, in samenhang met de door hem gevorderde wijziging van de tenlastelegging, als onderbouwd standpunt naar voren heeft gebracht dat het bewijs van de opzet en de voorbedachte raad wel degelijk aanwezig is, overweegt het hof als volgt.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1 meer subsidiair en onder 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

1. (meer subsidiair)

2.

Hetgeen meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Blijkens het verhandelde ter terechtzitting is de verdachte daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewijsvoering

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring.

In die gevallen waarin de wet aanvulling van het arrest vereist met de bewijsmiddelen dan wel, voor zover artikel 359, derde lid, tweede volzin, van het Wetboek van Strafvordering wordt toegepast, met een opgave daarvan, zal zulks plaatsvinden in een aanvulling die als bijlage aan dit arrest zal worden gehecht.

Bewijsoverweging met betrekking tot het onder 1 meer subsidiair bewezenverklaarde

Het hof stelt voorop dat ook het opzettelijk veroorzaken van een min of meer hevige onlust veroorzakende lichamelijke gewaarwording het misdrijf van mishandeling oplevert (HR 11 februari 1929, NJ, 1929,503).

Voorts is van algemene bekendheid dat onvrijwillige onderdompeling en verblijf in zeer koud water een dergelijke gewaarwording oplevert.

Terzijde merkt het hof nog op dat onder 1 meer subsidiair -anders dan in het onder 2 telastegelegde- niet de strafverzwarende omstandigheid "voorbedachte raad" is opgenomen. Het hof sluit niet uit dat het -zo dit wel was gebeurd- ook op dit punt tot een bewezenverklaring zou zijn gekomen.

Nu dit echter niet het geval is zal het hof dit aspect -ook bij de strafoplegging- verder buiten beschouwing laten.

Bewijsoverweging met betrekking tot het onder 2 bewezenverklaarde.

Het hof neemt hier allereerst over hetgeen in de eerste en tweede alinea van de bewijsoverweging met betrekking tot het onder 1 meer subsidiair bewezen verklaarde is overwogen.

Daarnaast neemt het hof mede in aanmerking dat [slachtoffer 2] ter terechtzitting in hoger beroep als getuige heeft verklaard pijn te hebben ondervonden als gevolg van zijn verblijf in het zeer koude water.

Dat hier verder tevens sprake is van voorbedachte raad volgt reeds uit verdachtes eigen verklaring dat hij achter [slachtoffer 2] is aangegaan om zijn gram te halen en hem in het water te gooien.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

[slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] zijn op een bepaald moment naar verdachtes boot gegaan. [slachtoffer 1] heeft die boot betreden; [slachtoffer 2] is op de wal blijven staan. De verdachte heeft [slachtoffer 1] van zijn boot afgejaagd, waarna [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] verder zijn gelopen naar een andere boot, de [schip]. De verdachte is hen gaan volgen.

Aldaar is [slachtoffer 1] de [schip] opgegaan terwijl [slachtoffer 2] weer op de kant bleef.

Op een gegeven moment heeft [slachtoffer 1] de [schip] verlaten. Toen [slachtoffer 1] zich weer, net als [slachtoffer 2], op de wal bevond is het tot een door de verdachte gezochte confrontatie gekomen die erin heeft geresulteerd dat de verdachte beiden in het water heeft geduwd.

Bij deze stand van zaken vermag het hof niet in te zien dat hier sprake was van een noodweersituatie, met name niet van een ogenblikkelijke of acuut dreigende aanranding van enig goed waartegen optreden als dat van de verdachte zou zijn geboden.

Het bewezenverklaarde levert op:

Ten aanzien van het onder 1 meer subsidiair bewezenverklaarde:

Mishandeling terwijl het feit de dood ten gevolge heeft.

Ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde:

Mishandeling gepleegd met voorbedachte raad.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.

Strafmotivering

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte ter zake van het onder 1 primair en onder 2 tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zes jaren met aftrek van voorarrest.

Het hof heeft de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en op grond van de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals daarvan is gebleken uit het onderzoek ter terechtzitting.

Daarbij heeft het hof in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.

Op een dergelijk feit kan niet anders worden gereageerd dan met een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, zij het van beperkte duur vanwege het ontbreken van opzet op het gevolg van het onder 1 meer subsidiair bewezenverklaarde.

Anderzijds houdt het hof ten voordele van verdachte rekening met het feit dat de verdachte door media en publiek op indringende wijze met de gevolgen van zijn handelen is geconfronteerd, alsmede met diens blanco strafblad.

Het vorenstaande leidt tot de hierna te melden strafoplegging.

Nu de op te leggen straf geheel is uitgezeten in voorlopige hechtenis zal het hof het bevel gevangenhouding opheffen en de onmiddellijke in vrijheidstelling van de verdachte bevelen.

Vordering tot schadevergoeding

In het onderhavige strafproces hebben [slachtoffer 2] alsmede [X] zich als benadeelde partijen gevoegd.

[slachtoffer 2] heeft als benadeelde partij een vordering ingediend tot vergoeding van geleden materiële en immateriële schade als gevolg van het aan de verdachte onder 2 tenlastegelegde, tot een bedrag van EUR 860,00.

De vordering van de benadeelde partij is namens de verdachte deels betwist.

Naar het oordeel van het hof heeft [slachtoffer 2] evenwel aangetoond dat de gestelde schade is geleden en dat deze schade een rechtstreeks gevolg is van het onder 2 bewezenverklaarde. De vordering zal derhalve worden toegewezen.

Nu vaststaat dat de verdachte tot een bedrag van EUR 860,00 aansprakelijk is voor de schade die door het onder 2 bewezenverklaarde is toegebracht, zal het hof aan de verdachte de verplichting opleggen dat bedrag aan de Staat te betalen ten behoeve van het slachtoffer [slachtoffer 2].

[X] heeft als benadeelde partij een vordering ingediend tot vergoeding van geleden materiële schade als gevolg van het aan de verdachte onder 1 tenlastegelegde, tot een bedrag van EUR 7.309,94.

In hoger beroep is deze vordering aan de orde tot dit in eerste aanleg gevorderde en in hoger beroep gehandhaafde bedrag, alsmede de wettelijke rente.

De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot toewijzing van de vordering van de benadeelde partij, met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.

De vordering van de benadeelde partij is namens de verdachte deels betwist.

Naar het oordeel van het hof heeft de benadeelde partij aangetoond dat tot een bedrag van EUR 3.320,94 materiële schade is geleden. Deze schade, bestaande uit overlijdensschade en reiskosten, is een rechtstreeks gevolg van het onder 1 meer subsidiair bewezenverklaarde. De vordering van de benadeelde partij zal derhalve tot dat bedrag worden toegewezen.

Voorts is het hof van oordeel dat de benadeelde partij voor een deel, groot EUR 3.990,00, te weten het gevorderde bedrag aan gederfd gezinsinkomen, niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in de vordering. Dit deel van de vordering is niet van zo eenvoudige aard dat het zich leent voor behandeling in het onderhavige strafproces. De benadeelde partij kan de vordering in zoverre bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Ingevolge het bepaalde in artikel 421, derde lid van het Wetboek van Strafvordering, is het hof van oordeel dat de benadeelde partij niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in de vordering tot vergoeding van de wettelijke rente, nu deze rente niet reeds in eerste aanleg is gevorderd.

Bovenstaande brengt mee dat de verdachte dient te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partijen tot aan deze uitspraak in verband met de vordering heeft gemaakt, welke kosten het hof vooralsnog begroot op nihil, en in de kosten die de benadeelde partijen ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog moeten maken.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 36f, 57, 300 en 301 van het Wetboek van Strafrecht, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht.

Verklaart niet bewezen dat de verdachte het onder 1 primair en subsidiair tenlastegelegde heeft begaan en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart bewezen dat de verdachte het onder 1 meer subsidiair en onder 2 tenlastegelegde, zoals hierboven omschreven, heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen ter zake meer of anders is tenlastegelegd en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Bepaalt dat het bewezenverklaarde de hierboven vermelde strafbare feiten oplevert.

Verklaart de verdachte strafbaar ter zake van het bewezenverklaarde.

Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 (vier) maanden.

Bepaalt dat de tijd, die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.

en veroordeelt de verdachte om dit bedrag tegen behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan de benadeelde partij.

Veroordeelt de verdachte in de kosten die de benadeelde partij in verband met de vordering heeft gemaakt - welke kosten tot aan deze uitspraak vooralsnog zijn begroot op nihil - en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog moet maken.

Legt aan de verdachte voorts de verplichting op om ten behoeve van [slachtoffer 2] aan de Staat een bedrag te betalen van

EUR 860,00 (achthonderdzestig euro)

bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door hechtenis voor de duur van

17 (zeventien) dagen,

met dien verstande dat de toepassing van de vervangende hechtenis deze betalingsverplichting niet opheft.

Verstaat dat betaling aan de benadeelde partij tevens geldt als betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer en omgekeerd.

Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [X] tot een bedrag van

EUR 3.320,94 (drieduizend driehonderdtwintig euro en vierennegentig cent)

en veroordeelt de verdachte om dit bedrag tegen behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan de benadeelde partij.

Verklaart de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering.

Bepaalt dat de benadeelde partij de vordering inzoverre slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.

Veroordeelt de verdachte in de kosten die de benadeelde partij in verband met de vordering heeft gemaakt - welke kosten tot aan deze uitspraak vooralsnog zijn begroot op nihil - en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog moet maken.

Legt aan de verdachte voorts de verplichting op om ten behoeve van [X] aan de Staat een bedrag te betalen van

EUR 3.320,94 (drieduizend driehonderdtwintig euro en vierennegentig cent)

bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door hechtenis voor de duur van

186 (honderdzesentachtig) dagen,

met dien verstande dat de toepassing van de vervangende hechtenis deze betalingsverplichting niet opheft.

Verstaat dat betaling aan de benadeelde partij tevens geldt als betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer en omgekeerd.

Heft op het bevel tot voorlopige hechtenis van de verdachte.

Dit arrest is gewezen door mr. P.J. Wurzer, mr. D. Jalink en mr. S.J.A.M. van Gend, in bijzijn van de griffier mr. A.M.F.F. van Rede-van den Bosch.

Het is uitgesproken op de openbare terechtzitting van het hof van 12 augustus 2010.