Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 27-05-2014, ECLI:NL:GHSHE:2014:1501, HD 200.120.044_01

Voorop gesteld wordt dat het verlenen van een akte niet-dienen door de rolraadsheer als een bindende eindbeslissing moet worden aangemerkt. Op een dergelijke beslissing kan de rechter, die de zaak inhoudelijk behandelt, op grond van vaste jurisprudentie slechts terugkomen ingeval bijkomende omstandigheden het onaanvaardbaar maken dat de rechter aan een dergelijke beslissing zou zijn gebonden (o.a. HR 4 april 1997, NJ 1998,220 en HR 1 mei 1998, NJ 1999,563).

De omstandigheid dat de advocaat van [appellante] niet op de hoogte was van het met ingang van 1 januari 2013 bij dit hof geldende pilotprocesreglement komt voor zijn rekening en risico. Eind 2012 is onder meer via rechtspraak.nl en via de lokale Ordes van Advocaten aangekondigd dat per 1 januari 2013 bij dit hof een pilotrolreglement geldt. Aangezien niet alle lokale Ordes van Advocaten de invoering van het pilot bleken te hebben doorgegeven aan de advocaten in hun arrondissement en dit uiterlijk per 1 maart 2013 wel is gebeurd, is tot 1 maart 2013 een coulanceregeling gehanteerd. Deze regeling is eveneens via rechtspraak.nl gepubliceerd. Aldus is, anders dan [appellante] stelt, het pilotreglement voldoende kenbaar gemaakt. Het hof is dan ook van oordeel dat alle advocaten die voor dit hof procederen in ieder geval vanaf 1 maart 2013 bekend mogen worden verondersteld met het bij dit hof geldende (pilot)rolreglement. Het argument dat dit rolreglement op het punt van het verlenen van uitstel in belangrijke mate afwijkt van het landelijk rolreglement gaat reeds daarom niet op. Om dezelfde reden is ook niet van belang dat de advocaat van [appellante], zoals hij stelt, meestal procedeert voor het hof Arnhem-Leeuwarden. Zulks laat immers onverlet dat ingeval hij voor een ander hof procedeert van hem mag worden verwacht dat hij zich op de hoogte stelt van de aldaar geldende, kenbare regels. Een expliciete mededeling c.q. waarschuwing door de griffie, dat bij dit hof een afwijkend rolreglement geldt, is daarom niet aan de orde.

De door de advocaat gememoreerde omstandigheden van persoonlijke (medische) aard zijn ook naar het oordeel van het hof onvoldoende klemmend om van het pilotreglement af te wijken. Nu uit de pleitnota van [geïntimeerde] blijkt, dat haar advocaat niet akkoord zou zijn gegaan met een verzoek tot nader uitstel op grond van artikel 2.12 pilotreglement, zou aan [appellante] in dat geval bij gebreke van instemming met dat verzoek geen uitstel voor het indienen van de memorie van grieven zijn verleend.

Wat de juridische argumenten betreft, stelt [appellante] zich in de eerste plaats op het standpunt dat het rolreglement geen recht is in de zin van artikel 79 RO, omdat daarvoor vereist is dat het procesreglement is vastgesteld door een orgaan dat daartoe de bevoegdheid heeft. Welke organen daartoe bevoegd zijn, is volgens [appellante] niet geregeld en daarmee onduidelijk. Volgens [appellante] heeft de wetgever met artikel 35 Rv, in werking getreden per 1 januari 2002, beoogd de bevoegdheid tot het maken van procesreglementen over te hevelen van het niveau van de individuele gerechten naar het landelijk niveau. Uitgaande van deze bedoeling van de wetgever is het zeer de vraag of het gerechtshof nog wel de bevoegdheid heeft om een eigen – afwijkend – reglement te maken. De rolraadsheer had aldus de landelijk geldende regelen moeten toepassen en daarvan uitgaande was geen plaats voor het verlenen van de akte niet-dienen, aldus [appellante].

Anders dan [appellante] stelt, volgt uit vaste jurisprudentie van de Hoge Raad (HR 28 juni 1996, NJ 1997, 495, HR 4 april 1997, NJ 1998, 220 en HR 23 april 2004, NJ 2004, 350) dat rolreglementen recht zijn in de zin van art. 79 RO (en dus ook in cassatie kunnen worden getoetst). Voorts is helemaal niet onduidelijk welk orgaan bevoegd is tot het vaststellen van een procesreglement. Volgens artikel 133 Rv is het de rechter die de termijnen voor het nemen van een conclusie vaststelt. Daaruit volgt dat iedere gerecht bevoegd is tot het vaststellen van een voor het eigen gerecht geldend procesreglement.

Ingeval ervan moet worden uitgegaan dat het pilotreglement recht in de zin van artikel 79 RO oplevert, is het reglement in strijd met artikel 35 Rv en dus onverbindend, aldus [appellante]. Zij herhaalt dat uit artikel 35 Rv volgt dat er alleen nog ruimte is voor landelijke rolreglementen en dus niet voor regionale reglementen.

Ook dit argument gaat niet op. Uit artikel 35 Rv volgt, anders dan [appellante] stelt, niet dat er alleen nog maar ruimte is voor landelijke procesreglementen. In artikel 35 lid 1 Rv staat alleen dat bij algemene maatregel van bestuur nadere regels kunnen worden gesteld met betrekking tot door de rechter te stellen termijnen voor het verrichten van proceshandelingen en dat er beperkingen kunnen worden gesteld aan de mogelijkheid daarvoor uitstel te krijgen. Zoals hiervoor reeds is opgemerkt, is op grond van artikel 133 Rv ieder individueel gerecht bevoegd tot het vaststellen procesreglementen.

Als derde juridische argument voert [appellante] aan dat het hof ter rolle had moeten aankondigen dat het verleende uitstel een peremptoir uitstel betrof. Een ambtshalve en zonder vooraankondiging verleende akte niet-dienen is ofwel in strijd met artikel 133 lid 4 Rv ofwel in strijd met de goede procesorde. [appellante] verwijst naar HR 10 februari 2006, NJ 2006, 405.