Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 14-07-2020, ECLI:NL:GHSHE:2020:2170, 200.238.324_01

[de advocaat] heeft op 23 november 2006 een brief aan Firma [installatietechniek]

Installatietechniek te [vestigingsplaats] (hierna: [installatietechniek] ) gezonden. In die brief staat onder meer vermeld:

“(…) In opgemelde zaak treed ik op voor Mevrouw H. [de toenmalige echtgenote van geintimeerde] en de Heer [geïntimeerde] , terzake het navolgende:

Op 2 maart 2005 zijn zij slachtoffer geworden van een ontploffings- en brandcalamiteit in en om de woonwagen (…) te [standplaats] (…). (…)

Cliënten hebben als gevolg van de ontploffing en brand ernstige brandwonden opgelopen en zijn dus levenslang verminkt. (…)

Cliënte, Mevrouw [de toenmalige echtgenote van geintimeerde] , heeft ongeveer één week vóór de ontploffing en brand, reeds een gaslucht geroken. Zij nam contact op met de gemeente Valkenburg. Deze gemeente heeft blijkbaar aan Uw firma opdracht gegeven om ter plaatse te komen, onderzoek te doen en, indien noodzakelijk, onderhouds- c.q. reparatiewerkzaamheden te verrichten.

Uit de verklaring van mijn cliënten leid ik af, dat U ter plaatse bent geweest, doch geen verder onderzoek heeft gedaan, onder het mom van tijdsgebrek. U bent onverrichterzake weer vertrokken. Cliënten hebben wederom contact opgenomen met de gemeente om aandacht te blijven vragen voor deze kwestie. De gaslucht bleef aanwezig.

Uiteindelijk is het tot een ontploffing gekomen, met voornoemde ernstige gevolgen voor cliënten van dien.

Gezien het bovenstaande kan voorshands de conclusie worden getrokken, dat U in het kader van de door de gemeente gegeven opdracht ernstig bent tekort geschoten in Uw verplichtingen en jegens mijn cliënten onrechtmatig heeft gehandeld. Alvorens ik definitieve conclusies trek en cliënten dienaangaande kan adviseren stel ik U in de gelegenheid om schriftelijk Uw reactie te geven (…)”.

[de advocaat] heeft bij brief van 17 januari 2007 aan [installatietechniek] onder meer

meegedeeld:

“(…) Uw brief van 6 december 2006 heb ik met cliënten besproken.

Ik begrijp, dat U destijds op het kampje de hele technische installatie heeft aangelegd. (…)

Ik ga er voorshands vanuit, dat de gascalamiteit een technische oorzaak heeft gehad. Ik ben

doende om van diverse zijden hierover zoveel mogelijk informatie te verkrijgen. (…)”.

[geïntimeerde] heeft in maart 2011 een andere advocaat, mr. Dohmen, benaderd.

Mr. Dohmen heeft bij brief van 15 maart 2011 het dossier van [geïntimeerde] bij [Advocatenkantoor] opgevraagd.

Eerste aanleg

De rechtbank heeft daartoe, kort gezegd, overwogen en geoordeeld als volgt.

De rechtbank is, gelet op de toevoeging die [de advocaat] voor [geïntimeerde] heeft aangevraagd en die ook is verleend, van oordeel dat bewezen is dat er tussen [geïntimeerde] en [de advocaat] sprake was van een overeenkomst van opdracht als bedoeld in artikel 7:400 lid 1 BW. De rechtbank is verder van oordeel dat [Advocatenkantoor] haar stelling, dat de overeenkomst mondeling door [de advocaat] is beëindigd, onvoldoende heeft onderbouwd. De rechtbank overweegt in dat verband dat de door [Advocatenkantoor] overgelegde schriftelijke verklaringen van [de toenmalige echtgenote van geintimeerde] en haar vader daartoe onvoldoende zijn. Op grond van artikel 7:401 BW dient [Advocatenkantoor] als opdrachtnemer van [geïntimeerde] bij de uitoefening van haar werkzaamheden de zorgvuldigheid te betrachten die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Deze zorgvuldigheidsplicht brengt mee dat een advocaat zijn cliënt daarbij niet onnodig blootstelt aan voorzienbare en vermijdbare risico 's (HR 29 mei 2015, ECLI:NL:HR:2015:1406). [Advocatenkantoor] heeft in strijd met deze maatstaf gehandeld door na de brief van 17 januari 2007 geen rechtens relevante acties meer voor [geïntimeerde] te ondernemen en hem daarvan niet uitdrukkelijk op de hoogte te stellen. Ook heeft zij in strijd met de zorgplicht gehandeld door een potentiële schadevergoedingsvordering van [geïntimeerde] niet tijdig in te stellen dan wel de verjaring daarvan te stuiten. [geïntimeerde] heeft terecht gesteld dat op grond van artikel 3:310 lid 1 BW een dergelijke rechtsvordering vóór 2 maart 2010 moest zijn ingesteld.

De rechtbank verwerpt het beroep van [Advocatenkantoor] op de klachtplicht van artikel 6:89 BW. De rechtbank is van oordeel dat [geïntimeerde] binnen bekwame tijd nadat hij de

wanprestatie van [Advocatenkantoor] had ontdekt daarover bij haar heeft geprotesteerd. [geïntimeerde] heeft immers, zodra hij in maart 2011 via mr. Dohmen op de hoogte was geraakt van de wanprestatie, daarover geklaagd bij [Advocatenkantoor] . [geïntimeerde] is in maart 2011 bij

mr. Dohmen geweest en al op 6 maart 2011 heeft mr. Dohmen een eerste brief aan [Advocatenkantoor] gezonden. De aard en inhoud van het dossier van [geïntimeerde] tegen [installatietechniek] - een letselzaak zonder een erkenning van aansprakelijkheid - maken bovendien dat [geïntimeerde] het trage verloop in zijn zaak tegen [installatietechniek] niet op voorhand vreemd moest voorkomen. Ook de omstandigheid dat [Advocatenkantoor] in de zaak van [geïntimeerde] geen declaraties aan [geïntimeerde] heeft gezonden maakt dit niet anders, nu aan [geïntimeerde] een toevoeging was verleend en [Advocatenkantoor] de verrichte werkzaamheden diende te declareren bij de Raad voor Rechtsbijstand en [geïntimeerde] geen declaraties hoefde te verwachten.

Hoger beroep

[Advocatenkantoor] heeft vijf grieven tegen het bestreden vonnis opgeworpen.

Met grief I komt [Advocatenkantoor] op tegen het oordeel van de rechtbank over de beëindiging van de overeenkomst van opdracht. Met grief II klaagt zij over het oordeel van de rechtbank met betrekking tot de zorgplichtschending door [Advocatenkantoor] . Grief III is gericht tegen de verwerping van het beroep van [Advocatenkantoor] op de klachtplicht als bedoeld in artikel 6:89 BW. Met grief IV klaagt [Advocatenkantoor] over de proceskostenveroordeling. Met grief V komt zij op tegen de toewijzing van de vorderingen van [geïntimeerde] en meer in het bijzonder tegen het oordeel van de rechtbank over de schade en het causaal verband tussen de door de rechtbank aangenomen beroepsfout van [Advocatenkantoor] en de door [geïntimeerde] gestelde schade.

Het hof ziet aanleiding allereerst grief III over de klachtplicht als bedoeld in artikel 6:89 BW te beoordelen.

Het hof zal er daarbij veronderstellenderwijs van uitgaan dat tussen partijen sprake was van een overeenkomst van opdracht als bedoeld in artikel 7:400 lid 1 BW en dat [Advocatenkantoor] deze overeenkomst niet heeft opgezegd en toerekenbaar tekort is geschoten in de uitvoering daarvan door de belangen van [geïntimeerde] jegens de gemeente en/of [installatietechniek] en/of derden niet te behartigen, dan wel dat [Advocatenkantoor] deze overeenkomst mondeling heeft opgezegd, maar toerekenbaar tekort is geschoten door deze overeenkomst niet op voldoende omzichtige en voldoende duidelijke wijze op te zeggen.

Het hof stelt voorop dat artikel 6:89 BW bepaalt dat een schuldenaar op een gebrek in de prestatie geen beroep meer kan doen, indien hij niet binnen bekwame tijd nadat hij het gebrek heeft ontdekt of redelijkerwijze had moeten ontdekken, bij de schuldenaar ter zake heeft geprotesteerd.

Deze bepaling is ook van toepassing op verbintenissen tot het verrichten van diensten als de onderhavige.

[geïntimeerde] heeft bij memorie van antwoord betwist dat hij een onderzoeksplicht had en gerede twijfel had moeten hebben, voordat hij in maart 2011 bekend raakte met de wanprestatie van [Advocatenkantoor] . Mr. Dohmen heeft in maart 2011 het dossier opgevraagd, waarna hij tot conclusie kwam dat [geïntimeerde] daarin in het geheel niet voorkwam. Mr. Dohmen heeft daarop direct geklaagd namens [geïntimeerde] , waarop hij geruime tijd niet van [Advocatenkantoor] vernam. Door die trage reactie van [de advocaat] is het op 10 september 2012 tot een aansprakelijkstelling gekomen.

[geïntimeerde] heeft aangevoerd meermaals aan de balie van [Advocatenkantoor] te zijn geweest en te hebben gebeld naar [Advocatenkantoor] , waarop hij steeds aan het lijntje werd gehouden. Hij heeft ter onderbouwing hiervan verwezen naar een faxbericht van [de advocaat] van

6 maart 2012 waarin deze - aldus [geïntimeerde] - heeft erkend dat [geïntimeerde] meermaals op kantoor is geweest van en gebeld heeft naar [Advocatenkantoor] . In 2011 heeft [geïntimeerde] besloten een andere belangenbehartiger in te schakelen, vanwege gebrek aan vertrouwen in [de advocaat] . Pas op dat moment is [geïntimeerde] bekend geraakt met de wanprestatie. Tot die tijd verkeerde hij in de veronderstelling dat zijn belangen door [Advocatenkantoor] behartigd werden. [geïntimeerde] kon daarmee ook niet eerder redelijkerwijs bekend zijn, nu hij daarvoor aangewezen was op informatie van [Advocatenkantoor] .

Het hof is van oordeel dat [geïntimeerde] hiertegenover zijn standpunt dat hij meerdere keren bij [Advocatenkantoor] is geweest en naar [Advocatenkantoor] heeft gebeld en daarbij steeds aan het lijntje is gehouden, onvoldoende heeft onderbouwd. [geïntimeerde] is, hoewel dit wel op zijn weg had gelegen, in zijn pleitnota niet nader op de betwisting van [Advocatenkantoor] ingegaan.

In het faxbericht van [de advocaat] van 6 maart 2012 staat, voor zover thans van belang, vermeld: “(…) Destijds heb ik uitdrukkelijk alleen opdracht gekregen van (…) [de toenmalige echtgenote van geintimeerde] in deze kwestie. Weliswaar heb ik met Uw cliënt een aantal malen telefonisch contact gehad en hij is ook een aan de balie geweest. Al die keren heb ik hem hierop uitdrukkelijk gewezen en ook geadviseerd om een eigen advocaat (…) te nemen. (…)”. Uit dit bericht kan naar het oordeel van het hof, zonder nadere onderbouwing, die ontbreekt, niet de conclusie worden getrokken dat [geïntimeerde] ook na (begin) 2007 nog bij [Advocatenkantoor] is geweest dan wel gebeld heeft naar [Advocatenkantoor] . Uit dit bericht valt immers niet op te maken hoe vaak, laat staan wanneer, [geïntimeerde] bij [Advocatenkantoor] is geweest dan wel met haar gebeld heeft, terwijl ook onduidelijk blijft wat dan volgens [geïntimeerde] in het contact precies aan de orde is geweest.

Daarmee heeft [geïntimeerde] de stellingen van [Advocatenkantoor] dat er vanaf begin 2007 geen contact meer tussen [geïntimeerde] en [de advocaat] is geweest en dat [geïntimeerde] nooit (meer) een update heeft ontvangen van de stand van zaken respectievelijk de voortgang van de ondernomen acties, onvoldoende weersproken. [geïntimeerde] heeft niet, althans onvoldoende betwist dat aan hem nooit concepten zijn voorgelegd van te versturen brieven en/of in te dienen processtukken en dat hij nooit afschriften heeft ontvangen van verstuurde brieven en/of ingediende processtukken. Dit alles leidt het hof tot het oordeel dat [geïntimeerde] al veel eerder dan 2011 gerede twijfel moet hebben gehad om te veronderstellen dat er sprake zou kunnen zijn van een gebrek in de prestatie van [Advocatenkantoor] . [geïntimeerde] had naar het oordeel van het hof reeds in de loop van 2008 - en in elk geval vóór maart 2010 zoals [Advocatenkantoor] stelt - zodanige gerede twijfel moeten hebben gehad, die hem tot onderzoek had moeten aanzetten.

De aard en inhoud van het dossier van [geïntimeerde] - een letselzaak zonder erkenning van aansprakelijkheid - leiden het hof niet tot een ander oordeel. Op zichzelf is het hof met de rechtbank eens dat de aard en inhoud van het dossier maken dat [geïntimeerde] het trage verloop in zijn zaak tegen [installatietechniek] niet op voorhand vreemd moest voorkomen, maar het hof acht het niet gebruikelijk dat dergelijke letselschadezaken jarenlang stilliggen. Ook in dergelijke zaken zal met regelmaat een (proces)handeling moeten worden verricht, of een beslissing worden genomen, die vraagt om afstemming met de cliënt. De aard en inhoud van het dossier van [geïntimeerde] doen dan ook niet af aan de gerede twijfel die [geïntimeerde] op een gegeven moment had moeten hebben over het gestelde gebrek in de prestatie van [Advocatenkantoor] .

Evenmin leidt de omstandigheid dat aan [geïntimeerde] een toevoeging is verleend het hof tot een ander oordeel. Met de rechtbank is het hof van oordeel dat [geïntimeerde] vanwege de toevoeging geen declaraties van [Advocatenkantoor] hoefde te verwachten, maar dit neemt niet weg dat, gelet op het uitblijven van contact tussen [geïntimeerde] en [de advocaat] en het niet ontvangen van updates, concepten en/of afschriften door [geïntimeerde] van [de advocaat] bij [geïntimeerde] op een gegeven moment gerede twijfel moet zijn gerezen over het gestelde gebrek in de prestatie van [Advocatenkantoor] .

[Advocatenkantoor] heeft gesteld dat zij door het tijdsverloop tussen het moment waarop [geïntimeerde] het vermeende gebrek heeft ontdekt, althans had moeten ontdekken en het moment van klagen in maart 2011 ernstig in haar belangen is geschaad.

Zij heeft er daarbij op gewezen dat als [geïntimeerde] tijdig zou hebben geklaagd - in elk geval vóór maart 2010 - de rechten van [geïntimeerde] jegens de gemeente, en zo nodig jegens [installatietechniek] , alsnog (door [Advocatenkantoor] ) veilig gesteld hadden kunnen worden, althans de verjaring van vorderingen op de aan te spreken partijen had kunnen worden gestuit. Daarmee had voorkomen kunnen worden dat [geïntimeerde] zijn vermeende schade niet (meer) op de gemeente dan wel [installatietechniek] kon verhalen en zou [Advocatenkantoor] niet met de onderhavige vordering van [geïntimeerde] zijn geconfronteerd. Door het late klagen zijn de mogelijkheden van [Advocatenkantoor] om de gevolgen van de gestelde tekortkoming te beperken teniet gedaan.

Het hof komt tot de conclusie dat [geïntimeerde] onder de genoemde omstandigheden niet binnen bekwame tijd nadat hij het gestelde gebrek in de prestatie heeft ontdekt dan wel redelijkerwijze had behoren te ontdekken bij [Advocatenkantoor] heeft geprotesteerd.

Uit het vorenstaande volgt reeds dat [geïntimeerde] naar het oordeel van het hof ook voor zover de door hem gestelde tekortkoming ziet op het laten verjaren van zijn vorderingen op relevante aan te spreken partijen niet binnen bekwame tijd heeft geprotesteerd.

Grief III slaagt. [geïntimeerde] kan dan ook geen beroep meer doen op het gestelde gebrek in de prestatie van [Advocatenkantoor] .

Slotsom

Als de in het ongelijk gestelde partij zal het hof [geïntimeerde] in de proceskosten van beide instanties veroordelen. De kosten voor de procedure in eerste aanleg aan de zijde van [Advocatenkantoor] worden vastgesteld op € 618,00 aan griffierecht en € 904,00 voor salaris van de advocaat volgens het liquidatietarief (2 punten, tarief II à € 452,00 per punt). De kosten voor de procedure in hoger beroep aan de zijde van [Advocatenkantoor] zullen worden vastgesteld op € 81,00 aan explootkosten, € 726,00 aan griffierecht en € 3.222,00 voor salaris advocaat volgens het liquidatietarief (3 punten, tarief II in hoger beroep à € 1.074,00 per punt).

Ook de gevorderde nakosten en wettelijke rente over de proceskosten zullen worden toegewezen. Dit met dien verstande dat met het oog op de redelijke termijn voor nakoming als bedoeld in artikel 6:82 lid 1 BW, het hof de gevorderde wettelijke rente eerst zal toewijzen op een termijn als hierna in de beslissing bepaald.