Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 23-04-2024, ECLI:NL:GHSHE:2024:1405, 200.330.629_01

3.1.1.

Het gaat in dit geding na cassatie en verwijzing om een inzagevordering op de voet van artikel 843a Rv ter zake van in bewijsbeslag genomen digitale bescheiden. Daarbij komt de vraag aan de orde aan de hand van welke zoekwoorden de ter inzage te geven bescheiden kunnen worden geselecteerd zodat zij voldoen aan het bepaalbaarheidsvereiste van artikel 843a Rv.

3.1.2.

Het hof gaat in dit geding na verwijzing op hoofdlijnen uit van de volgende feiten.

-

a. SolidNature is een onderneming die zich bezighoudt met het leveren en plaatsen van natuursteen. RevealRox houdt zich bezig met de exploitatie van negen Iraanse steengroeven die zijn aangekocht door (feitelijk) [appellant 1] . De vennootschap ATRH Holding B.V. (hierna: ATRH) behoort tot dezelfde groep als SolidNature en RevealRox.

-

b. [appellant 1] was tot 2020 middellijk bestuurder van SolidNature. [appellant 2] , de broer van [appellant 1] , is hem als middellijk bestuurder van SolidNature opgevolgd en was voorheen ook in het concern werkzaam.

-

c. De hiervoor onder a bedoelde Iraanse steengroeven werden tot mei 2017 geëxploiteerd door een joint venture van [appellant 1] en [persoon A] (hierna: [persoon A] ). Deze samenwerking is met een conflict geëindigd.

-

d. [geïntimeerde] is op 1 mei 2017 in dienst getreden bij ATRH als teammanager operationele zaken. In november 2017 is feitelijk een einde gekomen aan de arbeidsovereenkomst tussen [geïntimeerde] en ATRH.

-

e. Vanaf 1 september 2017 heeft [persoon B] (hierna: [persoon B] ) als verkoper gewerkt voor RevealRox. [persoon B] heeft dit contract op 24 november 2017 beëindigd.

-

f. In november 2017 zijn verschillende werknemers van ATRH, SolidNature en RevealRox telefonisch benaderd door [persoon B] met onder meer de mededeling dat [appellant 1] en [appellant 2] betrokken zijn bij criminele activiteiten (waaronder drugshandel, witwassen, oplichting en afpersing) en op die manier hun geld verdienen.

-

g. Op 1 december 2017 heeft [appellant 1] een e-mail ontvangen van een afzender genaamd Global Advisory Board Middle East (hierna: GABME). In deze e-mail stond vermeld dat sprake zou zijn van een ‘international fraud investigation’ met betrekking tot de ondernemingen van [appellant 1] en dat vier uur later een bij de e-mail gevoegd rapport met de naam ‘International Security and Fraud Alert – Iranian Fraud’ (hierna: het GABME-rapport) internationaal zou worden vrijgegeven. Diezelfde dag is het GABME-rapport gepubliceerd op het internet.

-

h. In het GABME-rapport worden [appellant 1] en [appellant 2] en een aantal andere aan SolidNature en RevealRox gelieerde personen beschreven als criminelen en fraudeurs, die investeerders in en schuldeisers van hun ondernemingen niet betalen. Daarnaast wordt verslag gedaan van een extravagante levensstijl van de broers [naam] . Een foto van [appellant 1] wordt getoond en ook foto’s van anderen, die met een zwarte balk voor hun ogen zijn afgebeeld.

-

i. GABME is een in werkelijkheid niet bestaande organisatie. Het GABME-rapport is opgesteld door [persoon B] .

-

j. Op 2 december 2017 hebben verschillende werknemers van SolidNature en RevealRox een e-mail ontvangen van GABME waarin is vermeld dat [persoon A] is opgelicht door [appellant 1] en dat investeerders, leveranciers en werknemers met lege handen achterblijven door zijn luxeleven. De werknemers worden in die mail opgeroepen om de hun bekende vermogensbestanddelen van (onder meer) [appellant 1] door te geven, waarbij een beloning in het vooruitzicht wordt gesteld.

-

k. Vanaf 4 december 2017 zijn via Twitter onder de naam GABME berichten gepost met een link naar de website waarop het GABME-rapport was gepubliceerd. Het rapport is ook onder klanten en relaties van SolidNature en RevealRox verspreid en anoniem toegezonden aan de redactie van het tijdschrift Quote. In dit tijdschrift is op 4 december 2017 een artikel verschenen over het geschil tussen [appellanten] en [persoon A] .

-

l. In februari 2018 heeft ene ‘ [persoon C] ’ een e-mail aan [appellant 1] verzonden met daarin een verwijzing naar een soortgelijke website als die waarop het GABME-rapport was gepubliceerd met de titel ‘Europe Largest Scam Inc. Exposed’.

-

m. Quote heeft op 20 februari 2018 een artikel gepubliceerd dat is gewijd aan de zakelijke activiteiten van [appellant 1] .

-

n. ‘ [persoon C] ’ heeft op 20 februari 2018 een e-mailbericht verstuurd aan [appellant 1] en werknemers van SolidNature en RevealRox met als onderwerp ‘Quote Magazine exposes the criminal and thief [appellant 1] ’. Daarbij was als bijlage het artikel uit Quote gevoegd en werd [appellant 1] uitgemaakt voor ‘criminal and psychopaat’. Het artikel is door ‘ [persoon C] ’ ook aan diverse (overheids)instanties toegezonden.

-

o. De e-mails van ‘ [persoon C] ’ zijn feitelijk opgesteld door [persoon B] en [persoon D] .

-

p. [appellanten] hebben op 31 januari 2018 conservatoir bewijsbeslag doen leggen ten laste van [geïntimeerde] op diverse (digitale) bescheiden (hierna: de beslagen bescheiden). De beslagen bescheiden zijn in gerechtelijke bewaring gegeven aan DigiJuris B.V.

3.2.1.

[appellanten] hebben [geïntimeerde] bij inleidende dagvaarding van 12 februari 2018 gedagvaard voor de rechtbank Overijssel en hebben daarbij, samengevat, in conventie gevorderd dat zij inzage krijgen in de bescheiden die onder het bewijsbeslag vallen.

3.2.2.

[appellanten] hebben aan deze vordering ten grondslag gelegd dat sprake is van een tegen hen gevoerde lastercampagne en dat zij daardoor grote schade lijden. Volgens [appellanten] zijn er sterke aanwijzingen dat [geïntimeerde] mede verantwoordelijk is voor of betrokken is bij die lastercampagne en zij verwachten dit aan de hand van de beslagen bescheiden te kunnen bewijzen.

3.2.3.

[geïntimeerde] heeft in conventie gemotiveerd verweer gevoerd en heeft in reconventie, samengevat, de opheffing van het bewijsbeslag en de vernietiging van de gemaakte kopieën gevorderd.

3.2.4.

De rechtbank heeft bij tussenvonnis van 4 juli 2018 een comparitie van partijen gelast. Vervolgens hebben [appellanten] verweer gevoerd in reconventie.

3.2.5.

De comparitie heeft plaatsgevonden op 5 februari 2019. Van de comparitie is proces-verbaal opgemaakt.

3.2.6.

Vervolgens hebben [appellanten] nog een conclusie na comparitie genomen, gevolgd door een antwoordconclusie na comparitie van [geïntimeerde] en een antwoordakte van [appellanten]

3.2.7.

Bij eindvonnis van 6 november 2019 heeft de rechtbank, samengevat, als volgt geoordeeld:

-

De vraag of de inhoud van de GABME-berichtgeving al dan niet juist is, kan in het midden blijven. De door [appellanten] genoemde aanwijzingen – zowel ieder afzonderlijk als alle tezamen – zijn namelijk onvoldoende om daaruit een redelijk vermoeden van betrokkenheid van [geïntimeerde] bij de GABME-berichtgeving af te kunnen leiden (rov. 4.8).

-

Al met al hebben [appellanten] geen concrete genoegzame onderbouwing gegeven die de conclusie zou kunnen dragen dat [geïntimeerde] daadwerkelijk betrokken is geweest bij het opstellen van de GABME-berichtgeving en de verspreiding daarvan (rov. 4.9).

-

Omdat het door [appellanten] gestelde onrechtmatig handelen van [geïntimeerde] en daarmee het bestaan van een rechtsbetrekking tussen partijen onvoldoende aannemelijk is, is niet voldaan aan de voorwaarden van artikel 843a Rv. De vorderingen van [appellanten] in conventie worden daarom afgewezen (rov. 4.10).

-

Omdat in conventie het bestaan van een rechtsbetrekking tussen partijen onvoldoende aannemelijk is geacht en de vordering tot afgifte van de beslagen bescheiden om die reden is afgewezen, moeten de bewijsbeslagen onrechtmatig worden geacht. De vorderingen van [geïntimeerde] in reconventie tot opheffing van de bewijsbeslagen, tot beëindiging van de gerechtelijke bewaring en tot vernietiging van de beslagen bescheiden worden daarom – niet uitvoerbaar bij voorraad – toegewezen (rov. 4.15).

Op grond van deze oordelen heeft de rechtbank in conventie de vorderingen van [appellanten] afgewezen en in reconventie, samengevat:

-

de door [appellanten] ten laste van [geïntimeerde] gelegde conservatoire bewijsbeslagen opgeheven;

-

de gerechtelijke bewaring beëindigd, en

-

[appellanten] veroordeeld om het ertoe te leiden dat de in beslag genomen en in bewaring gegeven bescheiden binnen 24 uur na betekening van het vonnis (mits onherroepelijk) worden vernietigd, op straffe van verbeurte van een dwangsom.

3.3.1.

[appellanten] zijn, onder aanvoering van negen grieven, van de vonnissen van 4 juli 2018 en van 6 november 2019 in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Zij hebben daarbij gevorderd, kort gezegd, dat het hof de vonnissen waarvan beroep zal vernietigen en alsnog hun in eerste aanleg ingestelde vorderingen integraal zal toewijzen en de vorderingen van [geïntimeerde] in reconventie zal afwijzen.

3.3.2.

[geïntimeerde] heeft de grieven bestreden en geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het hoger beroep, onder bekrachtiging van het eindvonnis.

3.3.3.

Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft bij tussenarrest van 6 oktober 2020 een meervoudige mondelinge behandeling gelast. Deze heeft plaatsgevonden op 18 mei 2021. De advocaten van [appellanten] en [geïntimeerde] hebben ter zitting spreekaantekeningen overgelegd. Van de mondelinge behandeling is proces-verbaal opgemaakt.

3.3.4.

In het eindarrest van 22 juni 2021 heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, samengevat, als volgt geoordeeld.

-

a. De eerste grief ziet op de door de rechtbank vastgestelde feiten en kan onbehandeld blijven omdat het hof de relevante feiten zelfstandig heeft vastgesteld. De overige grieven zullen thematisch worden behandeld (rov. 6.2).

-

b. [appellanten] moeten niet-ontvankelijk worden verklaard in hun hoger beroep tegen het tussenvonnis van 4 juli 2018 (rov. 6.3).

-

c. [appellanten] hebben in hoger beroep de aan hun inzagevordering ten grondslag gelegde onrechtmatige daad van [geïntimeerde] uitgebreid tot deelname aan een ‘kapotmaakstrategie in drie fasen’, namelijk:

-

d. Tijdens de zitting bij het hof hebben [appellanten] de grondslag van hun vordering nog verder uitgebreid met een beroep op artikel 6:166 BW. Die wijziging van de grondslag van de vordering heeft te laat plaatsgevonden en moet daarom buiten beschouwing blijven (rov. 6.6).

-

e. [appellanten] hebben belang in de zin van artikel 843a Rv bij de door hen verzochte inzage, in verband met de bodemprocedure (de hoofdzaak) waarin zij schadevergoeding van [geïntimeerde] vorderen (rov. 6.8).

-

f. De rechtsbetrekking als bedoeld in artikel 843a Rv (de door [appellanten] gestelde onrechtmatige daad) moet voldoende aannemelijk worden gemaakt door [appellanten] (rov. 6.9 en 6.10).

-

g. Aangezien de inzagevordering betrekking heeft op de onder het bewijsbeslag rustende bescheiden, moet de rechtsbetrekking in het verlengde liggen van de grondslag van het gelegde bewijsbeslag. Het bewijsbeslag is gelegd wegens vermoedelijke betrokkenheid van [geïntimeerde] bij de lastercampagne.[Het hof neemt aan dat het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden hier tevens doelt op de tweede fase van de door [appellanten] gestelde kapotmaakstrategie, zie hiervoor onder c]. Dit brengt met zich dat ook indien betrokkenheid van [geïntimeerde] bij de eerste fase van de kapotmaakstrategie aannemelijk zou zijn gemaakt, de inzagevordering in dat opzicht toch dient te stranden. De derde fase heeft betrekking op het confronteren van medewerkers met de resultaten van de lastercampagne, en betrokkenheid van [geïntimeerde] bij alleen de derde fase ligt daarmee voldoende in het verlengde van de grond waarop het bewijsbeslag is gelegd (rov. 6.11).

-

h. De omstandigheden die [appellanten] hebben aangevoerd om betrokkenheid van [geïntimeerde] bij de lastercampagne aan te tonen, zijn in onderlinge samenhang beschouwd, voldoende om de aannemelijkheidsdrempel voor de inzage in enige in bewijsbeslag genomen bescheiden te rechtvaardigen (rov. 6.12 en 6.13).

-

i. Onder het bewijsbeslag vallen alle bescheiden waarin tenminste één van de in het beslagrekest voorkomende woorden voorkomt en die dateren uit de periode 1 mei 2017 tot de datum van beslaglegging op 31 januari 2018. In het beslagrekest zijn ook tamelijk algemene woorden als Iranian, criminal, oplichting en fraude opgenomen. Deze selectie is veel te ruim. Datzelfde geldt voor minder algemene woorden als [naam] die, als werkgever van [geïntimeerde] , ook ruim in zijn correspondentie/ gegevensverkeer voor kan komen zonder dat sprake is van enige relatie met de in aanmerking te nemen (gestelde) onrechtmatige daad (rov. 6.14).

-

j. Van de onder het beslag vallende bescheiden dient een minder ruime selectie te worden vervaardigd. Deze te maken selectie betreft uitsluitend alle in beslag genomen bescheiden waarin het woord GABME of samenstellingen daarmee voorkomen, dan wel het woord scam of het woord Quote. Daarnaast alle e-mailverkeer van [geïntimeerde] met [persoon B] (het adres [e-mailadres] ), en alle uitgaande e-mailverkeer naar adressen die eindigen op [e-mailadres] , en alle whatsapp-verkeer en sms-berichten van en met de in het beslagrekest genoemde telefoonnummers die op naam staan van [persoon B] , en de uitgaande berichten naar de telefoonnummers die volgens het beslagrekest op naam staan van het tijdschrift Quote dan wel daar werkzame personen. Van de resultaten van deze selectie dienen vervolgens nog uitgezonderd te worden de berichten die zijn uitgewisseld tussen [geïntimeerde] en zijn advocaat, al dan niet in het kader van de gevoerde ontslagprocedure (rov. 6.15).

-

k. Deze nadere selectie dient vervolgens eerst aan [geïntimeerde] te worden verstrekt, waarna [geïntimeerde] veertien dagen de gelegenheid heeft om bezwaar te maken tegen de verstrekking van concrete in de selectie opgenomen bescheiden en zo nodig de voorzieningenrechter in de rechtbank Overijssel (locatie Zwolle) kan benaderen als hij vindt dat die concrete bescheiden niet ter inzage verstrekt mogen worden (rov. 6.16).

-

l. De grieven, gericht tegen de afwijzing van de inzagevordering slagen dus ten dele (rov. 6.17).

-

m. Het subsidiaire verweer van [geïntimeerde] dat de berichtgeving omtrent [appellanten] grotendeels op waarheid berust, hoeft niet in deze inzageprocedure besproken te worden maar is een verweer dat de schadeplichtigheid raakt en dat aan de orde komt in de hoofdprocedure (rov. 6.18).

-

n. Voor zover het bewijsbeslag betrekking heeft op meer bescheiden dan die waarvan het hof hiervoor heeft geoordeeld dat de inzagevordering toewijsbaar is, dient dit beslag te worden opgeheven en dienen de resterende bescheiden te worden vernietigd aangezien het gaat om kopieën van de originelen die bij [geïntimeerde] berusten. De grieven tegen de toewijzing van de vordering in reconventie falen in zoverre, maar slagen voor zover zij betrekking hebben op de bescheiden waarvan inzage moet worden verleend (rov. 6.19).

-

o. De kosten van het bewijsbeslag kunnen niet in de inzageprocedure worden gevorderd maar in de hoofdzaak als daarin blijkt dat de vordering waarvoor het beslag is gelegd, toewijsbaar is. [appellanten] hebben ter zitting bij het hof hun vorderingen ter zake de kosten van het bewijsbeslag ingetrokken (rov. 6.20).

-

p. Het bewijsaanbod van [appellanten] moet worden gepasseerd (rov. 6.21).

Op grond van deze oordelen heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden [appellanten] niet-ontvankelijk verklaard in hun hoger beroep van het tussenvonnis van 4 juli 2018, het eindvonnis van 6 november 2019 vernietigd, en, opnieuw rechtdoende:

-

[geïntimeerde] veroordeeld om binnen veertien dagen nadat én het arrest is betekend én hem een aangepaste lijst met bescheiden in overeenstemming met rov. 6.15 en 6.16 ter hand is gesteld (opgesteld door deurwaarderskantoor [xxx] dan wel DigiJuris B.V.), de op die lijst vermelde bescheiden in afschrift aan [appellanten] te (doen) verstrekken, met dien verstande dat indien hij tegen de afgifte van concrete door hem aangeduide bescheiden bezwaar maakt, tussen partijen geen overeenstemming kan worden bereikt en de voorzieningenrechter van de rechtbank Overijssel, locatie Zwolle, is aangezocht, de termijn van terhandstelling eerst verstrijkt één dag nadat de voorzieningenrechter uitspraak heeft gedaan;

-

bepaald dat, indien [geïntimeerde] na het verstrijken van deze termijn geen medewerking verleent aan de terhandstelling, het arrest in de plaats treedt van de vereiste toestemming en [appellanten] worden gemachtigd om [xxx] dan wel DigiJuris B.V. te instrueren tot het verstrekken van de hiervoor bedoelde afschriften;

-

deze veroordeling uitvoerbaar bij voorraad verklaard;

-

de op 31 januari 2018 door [appellanten] ten laste van [geïntimeerde] gelegde conservatoire bewijsbeslagen opgeheven, voor zover die rusten op andere bescheiden dan de bescheiden die vallen onder de hiervoor omschreven inzageverplichting, en de gerechtelijke bewaring daarvan beëindigd;

-

[appellanten] veroordeeld om het ertoe te leiden dat de volgens de processen-verbaal van beslaglegging in beslag genomen en aan DigiJuris B.V. in bewaring gegeven bescheiden, data en/of gegevensdragers die niet vallen onder de inzageverplichting binnen 24 uur na betekening van het arrest (mits onherroepelijk) worden vernietigd, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 5.000,-- per dag of gedeelte daarvan dat [appellanten] niet aan deze veroordeling voldoen, tot een maximum van € 100.000,-- is bereikt;

-

de proceskosten van de procedure in beide instanties gecompenseerd, in die zin dat beide partijen de eigen kosten moeten dragen;

-

het meer of anders gevorderde afgewezen.

3.4.1.

[appellanten] hebben cassatieberoep ingesteld tegen het arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Het cassatiemiddel bestaat uit twee onderdelen, die uiteenvallen in verschillende klachten.

3.4.2.

[geïntimeerde] heeft incidenteel cassatieberoep ingesteld. Het incidentele cassatiemiddel bestaat uit twee onderdelen die uiteenvallen in verschillende subonderdelen, en een derde onderdeel dat een voorbouwklacht bevat.

3.4.3.

3.1.2

Het onderdeel neemt terecht tot uitgangspunt dat bij een bewijsbeslag op en een vordering tot inzage van bescheiden op de voet van art. 843a Rv, in voorkomend geval (mede) aan de hand van (een combinatie van) zoekwoorden kan worden afgebakend welke bescheiden voldoen aan de eisen van bepaaldheid en rechtmatig belang bij inzage, als bedoeld in art. 843a Rv.

3.1.3

3.1.4

3.2

De overige klachten van het middel behoeven geen behandeling.”