Hoge Raad, 29-06-2012, BW9856, 11/00552

29 juni 2012

Nr. 11/00552

De Inspecteur heeft aan belanghebbende over de jaren 1999 en 2001 navorderingsaanslagen en voor het jaar 2003 een aanslag in de vennootschapsbelasting opgelegd. Tevens zijn voor de jaren 2001 en 2003 vergrijpboetes opgelegd. Na daartegen gemaakt bezwaar zijn bij uitspraken van de Inspecteur de (navorderings)aanslagen en de boetes verminderd onderscheidenlijk vernietigd en is het verlies van het jaar 2003 vastgesteld op € 784.

De Rechtbank te 's-Gravenhage (nrs. AWB 06/4847 VPB, AWB 07/9513 VPB en AWB 08/2612 VPB) heeft de tegen die uitspraken ingestelde beroepen, voor zover betrekking hebbend op de (navorderings)aanslagen en de boetebeschikkingen, ongegrond verklaard behoudens het beroep tegen de uitspraak betreffende de boetebeschikking voor het jaar 2001, deze uitspraak vernietigd en de boetebeschikking voor het jaar 2001 vernietigd.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraken van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof.

Het Hof heeft de uitspraken van de Rechtbank bevestigd behoudens voor zover het betreft de boetebeschikking voor het jaar 2001, de betreffende uitspraak van de Rechtbank in zoverre vernietigd en de boete voor het jaar 2001 verminderd tot € 1900. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.

Belanghebbende heeft de zaak doen toelichten door mr. G.J.M.E. de Bont, advocaat te Amsterdam.

3.1.2. Uit 's Hofs uitspraak of de stukken van het geding blijkt niet dat de Inspecteur voor het Hof heeft bestreden belanghebbendes stelling dat de in geschil zijnde (navorderings)aanslagen en beschikkingen mede zijn gebaseerd op gegevens uit het interne memo. Alsdan vormt het interne memo een op de zaak betrekking hebbend stuk in de zin van artikel 8:42 van de Awb.

Uit het hogerberoepschrift en het controlerapport was voor het Hof kenbaar dat de Inspecteur over het interne memo beschikte. Uit het aan de Hoge Raad ter beschikking staande dossier blijkt niet dat dat stuk door de Inspecteur aan de Rechtbank of (alsnog) aan het Hof is overgelegd. In cassatie moet daarom ervan worden uitgegaan dat het interne memo door de Inspecteur niet is overgelegd. Onder deze omstandigheden had het Hof ofwel moeten toezien op overlegging van het interne memo door de Inspecteur ofwel op de voet van artikel 8:29, lid 3, van de Awb moeten onderzoeken of een beroep van de Inspecteur op een weigering dan wel een beperking als bedoeld in het eerste lid van dat artikel is gerechtvaardigd. Het Hof heeft blijkens zijn uitspraak het een noch het ander gedaan, zodat de uitspraak op dit punt hetzij berust op een onjuiste rechtsopvatting hetzij onvoldoende is gemotiveerd. Middel I slaagt mitsdien.

3.2. Met betrekking tot een correctie die de Inspecteur heeft aangebracht ter zake van uitgaven die belanghebbende heeft gedaan met betrekking tot kosten van de auto van één van haar werknemers, die deze ter beschikking heeft gesteld aan belanghebbende, heeft belanghebbende zich beroepen op het vertrouwensbeginsel. Zij heeft daartoe gesteld dat zij met betrekking tot zulke kosten in een eerder jaar dezelfde handelwijze volgde en dat deze handelwijze bij een eerder boekenonderzoek is goedgekeurd. Het Hof heeft belanghebbendes beroep verworpen en daartoe overwogen dat over de wijze van verwerking van de kosten in de administratie van belanghebbende niets is gezegd, dat in het rapport van dat onderzoek de conclusie is getrokken dat niet is gebleken dat privé-uitgaven als kosten zijn geboekt, dat aan het rapport niet het vertrouwen kan worden ontleend dat die conclusie ten eeuwigen dage geldt en dat een toezegging van dien aard voor volgende jaren in het rapport niet valt te lezen.

Middel II, dat zich richt tegen de verwerping door het Hof van het beroep op het vertrouwensbeginsel, slaagt. Hetgeen door het Hof is overwogen rechtvaardigt, veronderstellenderwijs ervan uitgaande dat belanghebbendes handelwijze met betrekking tot de onderwerpelijke kosten dezelfde was, zonder nadere motivering, die ontbreekt, niet de gevolgtrekking dat bij belanghebbende redelijkerwijs niet de indruk heeft kunnen postvatten dat werd ingestemd met het ten laste van de winst brengen van die kosten.

3.4.2. Middel V bevat onder meer een klacht die zich richt tegen de hiervoor in 3.4.1 weergegeven oordelen van het Hof. Door het gebruik van het woord "uitgaan" door het Hof is er - zo betoogt het middel - geen sprake van een "werkelijke feitenvaststelling", althans is niet duidelijk of het Hof het juiste criterium voor feitenvaststelling heeft gehanteerd.

De stelling dat de hierboven weergegeven oordelen van het Hof geen feitenvaststelling zouden inhouden, berust op een onjuiste lezing van de uitspraak, zodat het middel in zoverre faalt bij gebrek aan feitelijke grondslag.

Met betrekking tot het betoog dat het Hof mogelijk een onjuist criterium voor de feitenvaststelling heeft gehanteerd, merkt de Hoge Raad op dat die klacht niet inhoudt dat het Hof de onder het kopje "Vaststaande feiten" van zijn uitspraak vermelde feiten ten onrechte heeft vastgesteld. De klacht houdt evenmin in dat de feitenvaststelling door het Hof onvolledig is. Gelet hierop faalt het middel ook voor het overige, wegens gebrek aan belang.

De Hoge Raad:

verklaart het beroep in cassatie gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof, behoudens de beslissingen omtrent de vergoeding van de ter zake van de behandeling van het beroep en het hoger beroep betaalde griffierechten,

verwijst het geding naar het Gerechtshof te Amsterdam ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest,

gelast dat de Staat aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie betaalde griffierecht ten bedrage van € 448, en

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op de helft van € 1748, derhalve € 874, voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.