Parket bij de Hoge Raad, 27-11-2001, AD4286, 01028/01 A

1. Bij vonnis van 24 november 2000 is verzoeker door het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba veroordeeld ter zake van 1. "medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met artikel 3, eerste lid, van de Opiumlandsverordening 1960" en 2. "overtreding van het verbod gesteld bij artikel 3, eerste lid, van de Vuurwapenverordening 1930" tot een gevangenisstraf van negen jaar, met verbeurdverklaring en onttrekking aan het verkeer zoals in het vonnis omschreven.

2. Namens verzoeker heeft mr. G. Spong, advocaat te Amsterdam, twee middelen van cassatie voorgesteld.

3.1. Het eerste middel klaagt er in de eerste plaats over dat het hof ten onrechte bij de straftoemeting enerzijds rekening heeft gehouden met gedragingen die volgens art. 195, aanhef en onder 2 laatste volzin, SvNA niet strafbaar zijn en anderzijds met strafbare feiten die niet aan verzoeker waren tenlastegelegd en bewezenverklaard, terwijl bovendien niet blijkt dat die feiten ad informandum zijn gevoegd conform artikel 412 SvNA. Subsidiair betoogt de steller van het middel dat het hof in het midden heeft gelaten of de in de strafmaat meegewogen feiten strafbare feiten behelzen, waaruit voortvloeit dat, in aanmerking genomen dat niet blijkt dat van voeging ad informandum sprake is, niet kan worden beoordeeld of het hof ten onrechte met de bedoelde feiten rekening heeft gehouden.(1)

3.3. De steller van het middel wijst er op dat het in brand steken van de boot zowel onder de strafbaarstelling van artikel 195 aanhef en onder 2e SrNA (het vernietigen of wegmaken van voorwerpen waarop of waarmee het misdrijf is gepleegd, met het oogmerk om het misdrijf te bedekken of de nasporing of vervolging te beletten of te bemoeilijken) zou kunnen vallen als onder de strafbaarstelling van artikel 163 aanhef en onder 2e SrNA (opzettelijke brandstichting, waarvan levensgevaar voor een ander te duchten is).

3.6. Die omstandigheid - die ook uit de inhoud van de gebezigde bewijsmiddelen naar voren komt - staat naar mijn inzicht echter in een zo nauw verband met het 'hoofdfeit', de invoer van een grote hoeveelheid cocaïne, waarvoor verzoeker is berecht, dat die daar niet los van gezien behoort te worden. Dat verzoeker zijn boot in brand heeft gestoken om zijn sporen uit te wissen en daarbij zijn passagier en de verbalisanten in gevaar heeft gebracht, is een factor die veel zegt over de omstandigheden waaronder het feit is begaan en de persoon van de verdachte.(3) Het hof wijst daarnaast ook op de professionele middelen waarvan gebruik werd gemaakt en laat zo heel duidelijk zien waardoor het optreden van verzoeker werd gekenmerkt. Verzoeker had zich kennelijk goed voorbereid en was bereid aanzienlijke risico's te lopen en te creëren om de cocaïne aan land te kunnen brengen. Op dezelfde voet kunnen gevolgen van het strafbaar handelen van een verdachte als strafbepalende factor een rol spelen, hoewel het veroorzaken van die gevolgen zelf al een afzonderlijk strafbaar feit zou opleveren.(4)

3.7. Aan het strafvonnis wordt de eis gesteld dat daarin ook door derden kan worden teruggevonden hoe de rechter tot de beslissingen in de betreffende zaak is gekomen. Een strafmotivering waarin de rechter aan heeft gegeven hoe het bewezenverklaarde feit zich heeft toegedragen en die zo de ernst van dat feit duidelijk naar voren brengt, voldoet aan die eis. Het zou in mijn ogen te ver voeren om de omstandigheden van het geval niet naar voren te kunnen brengen, louter omdat die, op zichzelf beschouwd, een zelfstandig strafbaar feit kunnen opleveren.(5) Nog sterker ligt de zaak wanneer de bewezenverklaring te kwalificeren is als een welomschreven misdrijf, maar indien daarnaast uit de bewezenverklaring is af te leiden dat nog andere feiten zijn gepleegd. Ik denk aan het geval waarin iemand is veroordeeld voor het met een revolver doodschieten van een ander en waarin het hof bij de straftoemeting betrekt dat verdachte door een ander dood te schieten de nabestaanden zeer veel leed heeft aangedaan. Ook dan zou men kunnen zeggen dat in de bewezenverklaring en de straftoemeting besloten ligt dat verdachte een wapen heeft gehanteerd dat hij niet had mogen hebben, waardoor ook nog eens een misdrijf is gepleegd dat in de Wet wapens en munitie is strafbaar gesteld. Wanneer evenwel het ene - afzonderlijk strafbare - aspect van het delict waarvoor verdachte is veroordeeld door de feitenrechter duidelijk is gezet in de sleutel van de omstandigheden waaronder het feit is begaan of als typisch de persoonlijkheid van de verdachte kenmerkend, ligt de zaak mijns inziens anders dan wanneer de rechter die andere feiten memoreert zonder een dergelijke verbinding te leggen.

3.8. De in de toelichting op het middel aangehaalde zaak(6) verschilt in dit opzicht ook van de onderhavige. Daar werd in de strafmotivering het verwijt gemaakt dat de verdachte bedreigingen had geuit aan het adres van een getuige en diens vader, waarvan echter niets bleek uit het dossier. Die bedreigingen staan in die zin los van het hoofdfeit dat dat feit niet gepaard is gegaan met die bedreigingen en op een geheel ander moment is begaan. Ik merk bovendien op dat in de onderhavige zaak de door het hof in de strafmotivering genoemde omstandigheden ook terug zijn te vinden in de inhoud van de gebezigde bewijsmiddelen.

3.8. Een andere zaak waaraan ik hier wil refereren betreft een uitspraak van Uw Raad van 9 januari 2001, griffienummer 01751/00. In die zaak werd de verdachte veroordeeld wegens het plegen van valsheid in geschrift in verband met haar uitkering en werd daarnaast in de strafmaat meegewogen dat zij tevens meerdere malen informatie had verzwegen die van belang was voor haar uitkering, hetgeen zij echter niet ter terechtzitting had bekend. Ook daar ontbreekt de connectie met het 'hoofdfeit', in die zin dat de periode waarin de feiten zouden zijn begaan een andere is en het ook andere strafbare feiten betreft.(7)

3.9. In dat licht beschouwd komt het mij voor dat de strafmotivering van het hof aldus moet worden begrepen dat de eerder genoemde omstandigheden louter als uitwerking van het onderdeel "de omstandigheden waaronder de verdachte zich aan het bewezen verklaarde schuldig heeft gemaakt en de persoon van de verdachte".

3.10. Het middel mist feitelijke grondslag en faalt.

4.1. Het tweede middel berust op de stelling dat het hof ingevolge artikel 35b, tweede lid SrNA verplicht was om een tegemoetkoming aan verzoeker toe te kennen ter compensatie van de verbeurdverklaarde boot, inclusief toebehoren en elektronische apparatuur, althans dat het hof heeft verzuimd te motiveren waarom een dergelijke tegemoetkoming niet is toegekend. Blijkens de toelichting keert het middel zich in wezen slechts tegen het uitblijven van een tegemoetkoming met betrekking tot de boot. Het middel betoogt daartoe dat het hof, blijkens de strafmotivering, heeft vastgesteld dat het een kostbare boot was en dat verdachte deze met eigen middelen heeft aangeschaft.

4.4. Het tweede middel faalt dus eveneens en leent zich overigens naar mijn smaak voor de zogenoemd 101a RO-afdoening.

5.2. Artikel 402, zesde lid SvNA schrijft op straffe van nietigheid voor dat, in geval een hogere straf wordt opgelegd dan door de Procureur-Generaal gevorderd, en in geval een hoger straf wordt opgelegd dan door het Gerecht in eerste aanleg is opgelegd, het vonnis in het bijzonder de redenen opgeeft die daartoe hebben geleid.

5.3. De bestreden uitspraak houdt in dat het hof kennis heeft genomen van de vordering van de Procureur-Generaal. Door daarnaast te overwegen dat "aard en ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, door een lichtere strafrechtelijke afdoening van de zaak miskend zouden worden" heeft het hof naar mijn mening genoegzaam te kennen gegeven zich ervan bewust te zijn dat het tot een hogere strafoplegging komt dan het Gerecht in eerste aanleg en dan door de Procureur-Generaal gevorderd.(10) De uitvoerige overwegingen die het hof heeft gewijd aan de ernst van het bewezenverklaarde houden ook de redenen in die er in het bijzonder toe hebben geleid dat een zwaardere straf wordt opgelegd dan door de advocaat-generaal is gevorderd. Het oordeel van het hof is niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd.

6. Nu ik ambtshalve geen gronden tot cassatie heb aangetroffen, concludeer ik tot verwerping van het beroep.