Parket bij de Hoge Raad, 29-11-2005, AU4843, 03589/04

Conclusie inzake:

[verdachte]

1. Verdachte is door het Gerechtshof te 's-Gravenhage wegens overtreding van artikel 8, eerste lid, van de Wegenverkeerswet 1994 veroordeeld tot een geldboete van € 500,- subsidiair 10 dagen hechtenis.

2. Namens verdachte heeft mr. G. Spong, advocaat te Amsterdam, twee middelen van cassatie voorgesteld.

3. Er bestaat samenhang tussen de zaken met de nummers 03588/04, 03589/04 en 03590/04. In al deze zaken zal ik vandaag concluderen.

4. Het eerste middel bevat de klacht dat het bewezenverklaarde niet uit de bewijsmiddelen kan worden afgeleid, in het bijzonder dat daaruit niet kan volgen dat verdachte verkeerde onder zodanige invloed van cocaine, MBDB en diazepam dat hij niet tot behoorlijk besturen van een auto in staat moest worden geacht.

7. Ingevolge onder meer HR 25 maart 2003, LJN AF5388, rov. 3.3 moet bij de beoordeling van het middel worden vooropgesteld dat ter beoordeling van de cassatierechter slechts staat of hetgeen is bewezenverklaard uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid.

8. Voorts heeft te gelden dat in gevallen als het onderhavige beslissend is of uit de bewijsmiddelen kan worden afgeleid dat de verdachte onder een zodanige invloed van de desbetreffende stoffen verkeerde dat hij toen niet tot behoorlijk besturen in staat moet worden geacht. Voor een veroordeling op grond van art. 8, eerste lid, WVW 1994 is niet noodzakelijk dat sprake is geweest van feitelijk gevaarlijk of niet aan de verkeerssituatie aangepast rijgedrag van de bestuurder.(1)

9. Uit de bewijsmiddelen volgt dat verdachte in een vrij ruime tijdsspanne voorafgaand aan het verkeersongeval een drietal stoffen tot zich heeft genomen waardoor zijn rijvaardigheid naar eigen zeggen kan zijn beïnvloed. De voorganger van het NFI, het Gerechtelijk Laboratorium, heeft geconcludeerd dat de in de bewezenverklaring vermelde stoffen de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, en bovendien dat de concentratie van diazepam hoog is, terwijl de concentratie cocaïne werkzaam is. Kennelijk heeft het Hof tegen deze achtergrond geoordeeld dat - nu meergenoemde stoffen op zichzelf de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, en van één van de drie stoffen de concentratie hoog was en van een andere stof de concentratie werkzaam - deze stoffen tezamen en in de door het Gerechtelijk Laboratorium vastgestelde concentraties een dusdanige invloed op het rijgedrag van verdachte hebben gehad dat hij niet tot behoorlijk besturen in staat moest worden geacht. Dit oordeel geeft geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is, mede in het licht van de toestand waarin verdachte door de verbalisanten werd aangetroffen, niet onbegrijpelijk. Dat wordt niet anders door de in de toelichting op het middel genoemde omstandigheid dat het Hof niets heeft vastgesteld omtrent de aard en wijze van het ontstaan van het verkeersongeval. De bewezenverklaring is voldoende met redenen omkleed.

10. Het middel faalt.

11. Het tweede middel bevat de klacht dat het Hof, ondanks de daartoe strekkende vordering van de Advocaat-Generaal, het Openbaar Ministerie niet niet-ontvankelijk heeft verklaard in zijn vervolging op gronden die deze beslissing niet kunnen dragen, althans dat het Hof heeft verzuimd de geconstateerde overschrijding van de redelijke termijn te compenseren in de strafmaat.

12. Alvorens het middel te bespreken merk ik met het oog op de hiervoor vermelde samenhang van de onderhavige zaak met de twee andere zaken waarin ik vandaag ook concludeer het volgende op. In alle drie zaken is er een middel dat zich richt tegen het oordeel van het Hof over schending van de redelijke termijn. In de zaken met de nummers 03588/04 (hierna zaak A) en 03590/04 (hierna: zaak C) neemt het Hof wel schending van de redelijke termijn aan, maar verbindt daaraan geen rechtsgevolg, in de zaak met het nummer 03589/04 (hierna zaak B) acht het Hof de redelijke termijn niet geschonden.

De advocaat-generaal heeft gerequireerd tot niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging wegens overschrijding van een redelijke termijn in de zin van artikel 6, eerste lid, van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, op grond dat () in de onderhavige strafzaak feiten uit 1997 aan de orde zijn, dat door het openbaar ministerie niet voldoende pogingen zijn ondernomen om tot een onherroepelijke afdoening van de zaak te komen en dat er een grote tijdspanne zit tussen de pleegdatum van het tenlastegelegde feit en de behandeling in hoger beroep.

Het hof is van oordeel dat er in deze strafzaak tegen de verdachte geen sprake is van enige relevante overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel [6], eerste lid, van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden. Het openbaar ministerie heeft de verdachte immers op 29 maart 1999 doen opnemen in het opsporingsregister, aangezien de verdachte sedert 25 maart 1998 geen bekende woon- of verblijfplaats hier te lande had. Van de zijde van het openbaar ministerie is hiermee voldoende initiatief ondernomen om tot een onherroepelijke afdoening van de zaak te komen. Daarbij heeft het hof mede betrokken de omstandigheid dat verdachte op 25 maart 1998 naar het buitenland is vertrokken zonder een adres in het buitenland achter te laten. Deze laatste omstandigheid komt naar het oordeel van het hof voor rekening van de verdachte en niet voor rekening van het openbaar ministerie en is mede redengevend voor het oordeel dat evenmin ten aanzien van het totale procesverloop sprake is van overschrijding van de redelijke termijn."

4.4. Bij het onderzoek naar de naleving van art. 435, eerste lid, Sv heeft de Hoge Raad vastgesteld dat de verdachte op geen enkel moment in de periode vanaf de datum van de betekening van de bestreden uitspraak op 28 december 1995 tot aan de betekening van de mededeling uitspraak in persoon in de basisadministratie persoonsgegevens van enige gemeente in Nederland opgenomen is geweest. Evenmin blijkt uit de stukken van een andere woon- of verblijfplaats van de verdachte gedurende die periode.

4.5. Niet kan worden gezegd dat de vertraging die is opgetreden vanaf de datum van de betekening van de bestreden uitspraak op 28 december 1995 valt toe te rekenen aan het Openbaar Ministerie, omdat de verdachte in deze fase van de vervolging op geen enkel moment ingeschreven is geweest in de basisadministratie persoonsgegevens van enige gemeente in Nederland en van de verdachte evenmin een woon- of verblijfplaats bekend was, terwijl het Openbaar Ministerie zes maanden na de datum van de bestreden uitspraak een verzoek heeft gedaan om over te gaan tot opneming van de verdachte in het opsporingsregister en diverse malen heeft getracht te achterhalen of de verdachte inmiddels in de basisadministratie persoonsgegevens was opgenomen."

Reeds in HR 12 april 2005, NJ 2005, 385 kwam de Hoge Raad tot een zelfde oordeel. Toen ging de Hoge Raad voorbij aan de vraag of het Openbaar Ministerie (tijdig) een verzoek had gedaan tot opneming van de verdachte in het opsporingsregister.

20. Onderzoek naar de naleving van art. 435, eerste lid, Sv leert dat de verdachte op geen enkel moment in de periode vanaf de datum van de bestreden uitspraak tot aan de uitreiking van de mededeling uitspraak in persoon in de basisadministratie persoonsgegevens van enige gemeente in Nederland opgenomen is geweest. Evenmin blijkt uit de stukken van een andere woon- of verblijfplaats van de verdachte gedurende die periode, ook niet in het buitenland. Volgens de basisadministratie persoonsgegevens is de verdachte op 25 maart 1998 vertrokken naar een onbekend land en is hij op 13 augustus 2004, dus jaren na de uitreiking van een kopie van de aantekening mondeling vonnis, weer in de basisadministratie persoonsgegevens ingeschreven.

21. Hoewel, anders dan in HR 5 juli 2005, LJN AT5840, het Openbaar Ministerie na betekening van de verstekmededeling niet eenmaal per jaar heeft gepoogd verdachtes adres in de gemeentelijke basisadministratie te achterhalen, noopt dit niet tot het oordeel dat de tijd die is verlopen tussen 29 maart 1999, toen de verdachte in het opsporingsregister werd opgenomen, en 12 april 2001, de datum van uitreiking van een afschrift van de uitspraak in persoon, voor rekening van het Openbaar Ministerie moet komen. Ook al zou het Openbaar Ministerie wel pogingen hebben gedaan als hiervoor bedoeld, dan zou de verdachte daardoor toch niet van de zijde van het Openbaar Ministerie van de inhoud van het vonnis op de hoogte kunnen zijn gesteld omdat de verdachte in bedoelde periode niet in de basisadministratie persoonsgegevens van enige gemeente in Nederland opgenomen is geweest en in die administratie van hem in het buitenland geen adres bekend was. Voorts in aanmerking genomen dat het Openbaar Ministerie de verdachte kort na het vonnis in het opsporingsregister heeft geplaatst, een middel waarvan anders dan van betekening van de verstekmededeling ter griffie mocht worden verwacht dat de verdachte zodra dat mogelijk was op de hoogte zou worden gesteld van de inhoud van het vonnis, en uit de stukken niet blijkt van bekendheid met enige woon- of verblijfplaats van de verdachte gedurende bedoelde periode, alsmede dat zowel de berechting in eerste aanleg als die in hoger beroep minder dan twee jaar in beslag heeft genomen, zie ik geen reden waarom het Hof niet heeft kunnen(3) oordelen dat de redelijke termijn niet was overschreden.

22. Het middel faalt.

23. Het eerste middel kan met de aan art. 81 RO ontleende motivering worden afgedaan.

24. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

AG