Parket bij de Hoge Raad, 06-06-2014, ECLI:NL:PHR:2014:532, 13/04146

“3.1 Gelet op de jegens [eiseres] verleende akte niet-dienen, is haar recht op het nemen van de memorie van grieven vervallen. Het door haar tegen de akte niet-dienen gemaakte bezwaar kan daaraan niet afdoen. Uit hetgeen [eiseres] in dat kader heeft aangevoerd volgt dat zij erkent dat de akte niet-dienen tijdig is aangezegd. Ingevolge het bepaalde in artikel 2.13 LPR wordt ervan uitgegaan dat de partij die de aanzegging heeft gedaan, die ook handhaaft. [eiseres] wist mitsdien dat zij op 16 april 2013 van grieven moest dienen, bij gebreke waarvan jegens haar akte niet-dienen verleend zou worden. Blijkens de aantekeningen van de griffie is op 2 april 2013 de zaak ook verwezen naar de rol van 16 april 2013 met de aantekening “PP + AND”. Dat dit wellicht, zoals [eiseres] aanvoert, op 3 april 2013 (nog) niet op die wijze in het roljournaal was bekend gemaakt, kan daaraan, mede gelet op het bepaalde in artikel 1.12 LPR, niet afdoen. De werking van de aanzegging akte niet-dienen is niet afhankelijk van de bekendmaking in het roljournaal daarvan. [eiseres] mocht, gelet op de aan haar gedane aanzegging en het bepaalde in artikel 1.12 LPR, niet zonder meer afgaan op (het ontbreken van) de bekendmaking in het roljournaal op 3 april 2013. Gelet op de kennelijke discrepantie tussen de gedane aanzegging en die bekendmaking, had het op de weg van [eiseres] gelegen om daarover contact op te nemen met de griffie en/of de wederpartij of om op een later moment het roljournaal (dat volgens [verweersters] in ieder geval op 4 april 2013 wel vermeldde dat de zaak was verwezen naar de rol van 16 april 2013 voor memorie van grieven onder aanzegging van partijperemptoir/akte niet-dienen) nogmaals te raadplegen. Dat zij dit niet heeft gedaan en ervoor heeft gekozen om ondanks de gedane aanzegging niet op 16 april 2013 van grieven te dienen, dient voor haar rekening te blijven.

In het hiervoor in 2.2 geciteerde extract zijn met betrekking tot de roldatum 16 april 2013 twee vermeldingen opgenomen: de eerste met als status “Memorie van grieven / Partij peremptoir + akte niet dienen” en als uitkomst “Memorie van grieven niet genomen” en de tweede met als status en als uitkomst “Akte van niet dienen gevraagd + verleend”.

Dit brengt – gelet op art. 2.13, derde alinea en derde volzin Landelijk procesreglement voor civiele dagvaardingszaken bij de gerechtshoven (LPR)¹⁰ – mee dat de aanzegging partijperemptoir en akte niet-dienen ter rolle van 2 april 2013 bekend was bij het hof, aangezien het hof de zaak anders niet had kunnen verwijzen naar de rolzitting van 16 april 2013 voor memorie van grieven.

Ik plaats eerst enkele kanttekeningen.

Uitgangspunt is dat [eiseres] in de procedure bij het hof is vertegenwoordigd door een advocaat. Op grond van zijn deskundigheid en kennis moet een advocaat zonder meer worden geacht op de hoogte te zijn van de ten aanzien van de procedure in hoger beroep geldende termijnen en van de verstrekkende gevolgen die zijn verbonden aan overschrijding daarvan. Daar komt bij dat het niet aan het hof is om partijen apart op de hoogte te stellen van het verhandelde op de rol, dan wel om te verifiëren of zij de strekking daarvan hebben begrepen. Ook art. 6 EVRM brengt een dergelijke verplichting niet met zich.

Wanneer evenwel sprake is van verwarringwekkende informatie van de zijde van de gerechtelijke administratie kan een strikt handhaven van de in de procedure in hoger beroep aan de orde zijnde termijnen een onbillijkheid van overwegende aard opleveren¹¹.

Art. 1.2, aanhef en onder n, LPR bepaalt dat onder “Roljournaal” wordt verstaan “een voor advocaten door middel van het internet toegankelijke weergave van het op de rol verhandelde”. Een roljournaal vormt daarmee een verslag van dat wat op de rolzitting heeft plaatsgevonden.

Art. 1.12 LPR schrijft voor dat het op de rol verhandelde uiterlijk twee dagen daarna op “Roljournaal” bekend wordt gemaakt.

De aanzegging partijperemptoir en akte niet-dienen is op 21 februari 2013 door de advocaat van [verweersters] gedaan tegen 16 april 2013¹⁵.

Art. 1.7 en 2.13 LPR sluiten evenwel niet uit dat de partij aan wie op juiste wijze akte niet-dienen is aangezegd, op de voet van art. 1.9 LPR het hof verzoekt om uitstel tot het verrichten van een proceshandeling op grond van klemmende redenen of overmacht¹⁶. Dit was kennelijk wat de advocaat van [eiseres] beoogde te doen toen hij op 26 maart 2013 via het door het systeem aangeboden H5-formulier een (standaard)uitstel van vier weken op de voet van art. 2.11 LPR verzocht¹⁷. Berichten aan het hof kunnen overeenkomstig art. 1.8, eerste volzin LPR ook niet anders worden gedaan dan via een H-formulier.

Ik meen dat in dit geval sprake is van verwarringwekkende informatie.

Toen de advocaat van [eiseres] bij raadpleging van het systeem op 3 april 2013 bleek dat de zaak conform het door hem gedane verzoek was aangehouden tot 7 mei 2013, mocht hij erop vertrouwen dat dit ook de voorziening weergaf die op de rolzitting van 2 april 2013 was getroffen en dat het hof kennelijk aan de (rechtsgeldige) aanzegging partijperemptoir/akte niet-dienen geen en aan zijn uitstelverzoek wel gevolg had gegeven¹⁸.

M.i. had het hof, op het moment dat duidelijk was dat de weergave in het roljournaal niet overeenstemde met dat wat op de rol van 2 april 2013 had plaatsgevonden, partijen daarvan tijdig op de hoogte moeten stellen en had het hof – zo deze kennisgeving werd gedaan op een moment dat op 16 april 2013 onmogelijk meer van grieven kon worden gediend – [eiseres] een redelijke termijn moeten gunnen om alsnog van grieven te dienen. Het niet (tijdig) dienen van grieven leidt immers voor de appellant tot het ingrijpende gevolg dat hem de mogelijkheid wordt ontnomen zijn bezwaren tegen de uitspraak waarvan beroep aan een hogere rechter voor te leggen.

Anders dan het hof heeft geoordeeld was het gezien de omstandigheden niet aan [eiseres] om contact op te nemen met de griffie en/of [verweersters] om het roljournaal op een later moment nogmaals te raadplegen.

Vast staat dat het hof een kennisgeving als hiervoor bedoeld niet heeft gedaan, zodat sprake is van een onbillijkheid van overwegende aard als bedoeld in het slot van 2.7.

Het middel is in zoverre terecht voorgedragen. De afzonderlijke onderdelen behoeven geen bespreking meer. Het bestreden arrest dient te worden vernietigd.

Met betrekking tot de verwijzing bestaat er m.i. aanleiding om de zaak op de voet van art. 422a Rv. terug te wijzen naar het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden omdat dit hof nog geen inhoudelijke beslissingen in deze zaak heeft gegeven.