Parket bij de Hoge Raad, 22-05-2015, ECLI:NL:PHR:2015:690, 14/02968

Het cassatiemiddel bestaat uit vijf klachten en een restklacht. Het middel keert zich tegen het oordeel van het hof in rov. 3.14 t/m 3.16. In deze overwegingen heeft het hof geoordeeld dat de brief van 8 augustus 2003 van de Amerikaanse advocaat van ISG aan de Amerikaanse advocaat van RBS geen schriftelijke stuiting van de verjaring inhoudt zoals bedoeld in art. 3:317 lid 1 BW.

Onderdeel 1 voert aan dat het hof in rov. 3.14 blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting door de brief van 8 augustus 2003 enkel grammaticaal uit te leggen zonder daarbij de intenties van ISG te betrekken die voor RBS duidelijk waren. Volgens het onderdeel moet de vraag of een brief geldt als stuitingsbrief in de zin van art. 3:317 lid 1 BW worden beantwoord aan de hand van hetgeen partijen over en weer hebben verklaard en uit elkaars verklaringen en gedragingen redelijkerwijs hebben afgeleid, waaronder de wederzijdse kenbare bedoelingen van partijen. Onderdeel 2 betoogt dat het oordeel van het hof onjuist is dat met de veronderstelde intenties van partijen geen rekening kan worden gehouden omdat die afhankelijk waren van een nog te houden bespreking, zodat die geen basis bieden om de brief van 8 augustus 2003 reeds als stuitingsbrief aan te merken. Volgens het onderdeel kunnen en mogen ook latere gezamenlijke intenties van partijen de inhoud van een eerdere rechtshandeling (in casu: of de brief van 8 augustus 2003 een stuitingsbrief is in de zin van art. 3:317 lid 1 BW) bepalen. Onderdeel 3 bouwt hierop voort met de klacht dat het hof in rov. 3.16 blijk heeft gegeven van een onjuiste rechtsopvatting door te overwegen dat de brief van 8 augustus 2003 niet aan de hand van een daarna plaatsgevonden bespreking en gedane uitlatingen kan worden ingekleurd en aangevuld. De onderdelen 4 en 5, alsmede de restklacht, bouwen eveneens op de voorafgaande onderdelen voort.

De onderdelen lenen zich voor gezamenlijke bespreking. Ik stel voorop dat in cassatie onbestreden is dat de onderhavige kwestie inzake verjaring wordt beheerst door Nederlands recht. Krachtens art. 3:310 lid 1 BW verjaart een rechtsvordering tot vergoeding van schade door verloop van vijf jaren na de aanvang van de dag, volgende op die waarop de benadeelde zowel met de schade als met de daarvoor aansprakelijke persoon bekend is geworden.⁷ In cassatie staat vast dat 7 september 1999 geldt als datum waarop de vijfjarige verjaringstermijn van art. 3:310 lid 1 BW is aangevangen.⁸ Dit heeft tot gevolg dat de vordering van ISG op RBS op 7 september 2004 is verjaard, tenzij vast zou komen te staan dat de verjaring is gestuit.⁹ ISG heeft zich op het standpunt gesteld dat de verjaring is gestuit door de brief van 8 augustus 2003 (hierboven geciteerd in 1.5) die McCaffrey, de Amerikaanse advocaat van ISG, heeft gestuurd aan C.E. Stewart, de Amerikaanse advocaat van RBS.

Op grond van art. 3:317 lid 1 BW geldt, voor zover van belang, dat de verjaring van een rechtsvordering tot nakoming van een verbintenis wordt gestuit door een schriftelijke mededeling waarin de schuldeiser zich ondubbelzinnig zijn recht op nakoming voorbehoudt.¹⁰ De stuiting door een schriftelijke mededeling moet worden begrepen in het licht van de strekking van een stuitingshandeling van deze aard, welke neerkomt op een – voldoende duidelijke – waarschuwing aan de schuldenaar dat hij, ook na het verstrijken van de verjaringstermijn, rekening ermee moet houden dat hij de beschikking houdt over zijn gegevens en bewijsmateriaal, opdat hij zich tegen een dan mogelijkerwijs alsnog door de schuldeiser ingestelde vordering behoorlijk kan verweren.¹¹ In het kader van de vraag of een schriftelijke mededeling kan worden opgevat als een mededeling in de zin van art. 3:317 lid 1 BW, dient niet alleen te worden gelet op de tekst van de mededeling maar ook op de context waarin de mededeling wordt gedaan en eveneens op de overige omstandigheden van het geval.¹²

Het hof heeft in de brief van 8 augustus 2003 geen mededeling gelezen waarin ondubbelzinnig het recht op nakoming is voorbehouden en die een voldoende duidelijke waarschuwing vormt aan de schuldenaar in de hiervoor bedoelde zin (zie rov. 3.14 van het bestreden arrest). Het komt mij voor dat het hof bij de uitleg van de brief van 8 augustus 2003 een te strikte maatstaf heeft gehanteerd. Bij de uitleg van de brief moet niet alleen worden gelet op de tekst daarvan, maar ook op de context waarbinnen de mededeling is gedaan en de overige omstandigheden van het geval. De brief laat aan duidelijkheid niet te wensen over. In de brief heeft de Amerikaanse advocaat van ISG aan de Amerikaanse advocaat van RBS bericht dat er mogelijk aansprakelijkheid van ABN AMRO bestaat voor het verdwijnen van USD 24 miljoen, maar wordt er tevens op gewezen dat over een dergelijk geschil getracht moet worden tot overeenstemming te komen in een overleg tussen de advocaten en dat het ‘appropriate’ is wanneer de verzekeraars van ABN AMRO van deze ‘potential claims’ op de hoogte worden gesteld. In dit verband citeer ik een passage uit de conclusie van A-G Bakels vóór het arrest van Uw Raad van 25 januari 2002:

Uit deze brief blijkt dat voor RBS de strekking van de voorafgaande correspondentie tussen partijen, waaronder de brief van 8 augustus 2003, duidelijk was. Door bij de uitleg van de in de brief van 8 augustus 2003 gedane mededeling geen rekening te houden met ontwikkelingen die zich daarna hebben voorgedaan heeft het hof naar mijn mening een te strikte maatstaf inzake de uitleg van art. 3:317 lid 1 BW gehanteerd en derhalve blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting.

Ik kom tot de slotsom dat het middel slaagt.