Rechtbank Den Haag, 07-11-2016, ECLI:NL:RBDHA:2016:13414, AWB - 15 _ 7610

Bij brief van 23 september 2014 heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het nationale paspoort van eiser, dat onlangs ingehouden was door de Politie Haaglanden, aan verweerder toegezonden en verzocht dit paspoort vervallen te verklaren. Daarbij is toegelicht dat eiser gesignaleerd staat in het Register Paspoortsignalering op verzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), op grond van artikel 23 van de Paspoortwet, en dat de signalerende instantie wil dat het paspoort vervallen wordt verklaard.

Bij brief van 5 november 2014 heeft de gemachtigde van eiser namens eiser verweerder verzocht om teruggave van zijn nationale paspoort dan wel een besluit te nemen zodat er een rechtsingang openvalt.

Bij brief van 12 november 2014 heeft verweerder aan eiser zijn voornemen kenbaar gemaakt om het nationaal paspoort van eiser vervallen te verklaren. Daarbij is eiser erop gewezen dat hij binnen twee weken een schriftelijk verzoek kan indienen om de beslissing van verweerder met acht weken aan te houden en dat hij binnen de periode van acht weken in overleg kan treden met de minister van Veiligheid en Justitie om de signalering in te trekken of met genoemde minister een zodanige overeenstemming te bereiken dat tot teruggave van het ingehouden reisdocument kan worden overgegaan dan wel een reisdocument kan worden verstrekt, waarvan de geldigheidsduur of de territoriale geldigheid beperkter is dan bij of krachtens de wet is vastgesteld.

Eiser heeft bij brief van 25 november 2014 verweerder verzocht om de beslissing met acht weken aan te houden.

Bij brief van 26 november 2014 heeft verweerder eiser medegedeeld dat op grond van artikel 44, vierde lid, van de Paspoortwet de beslissing omtrent het vervallen verklaren van het paspoort, met acht weken wordt verlengd.

Bij het primaire besluit van 31 maart 2015 heeft verweerder eiser medegedeeld dat aangezien eiser binnen de daartoe gestelde termijn van acht weken geen gebruik heeft gemaakt van de gelegenheid overeenstemming te bereiken als bedoeld in artikel 44, vierde lid, van de Paspoortwet, verweerder op grond van artikel 23 van de Paspoortwet niet tot teruggave van het nationale paspoort van eiser overgaat. Verweerder heeft voorts gesteld dat eiser door het vervallen verklaren van het nationale paspoort niet onevenredig wordt benadeeld, omdat eiser met een Nederlandse identiteitskaart zich kan legitimeren en binnen Europa kan reizen.

Bij het bestreden besluit heeft verweerder het bezwaar van eiser tegen het primaire besluit ongegrond verklaard, overeenkomstig het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften van 14 september 2015.

2. Eiser heeft in beroep, samengevat en voor zover hier van belang, het volgende aangevoerd. Het vervallen verklaren van het paspoort is in strijd met artikel 23 van de Paspoortwet, omdat dit artikel niet de bevoegdheid biedt voor de vervallenverklaring in de specifieke situatie van vermeende jihadgangers. Er is voorts onvoldoende feitelijke grondslag voor een gegrond vermoeden dat eiser zich schuldig zou maken aan handelingen zoals bedoeld in artikel 23 van de Paspoortwet. De brief van de NCTV is daartoe onvoldoende. Daar komt nog bij dat eiser niet is beschuldigd van voornemens of intenties om naar Syrië uit te reizen om deel te nemen aan de gewapende strijd. De vervallenverklaring is voorts in strijd met het EU-recht, meer in het bijzonder artikel 20 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU). De vervallenverklaring van het paspoort komt in feite neer op een uitreisverbod voor het gehele Schengengebied. De bevoegdheid om uitreis uit het Schengengebied te beletten vergt een Europeesrechtelijke bevoegdheid die de Paspoortwet niet biedt. Verder is de vervallenverklaring in strijd met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), in samenhang met artikelen 13 en 14 van het EVRM, wegens, respectievelijk, schending van het recht op uitreis, het recht op een reële rechtsingang en het verbod op discriminatie. Verweerder heeft geen volledige toets aan artikel 8 van het EVRM verricht. Verweerder had moeten nagaan of de vervallenverklaring noodzakelijk en proportioneel was. De vervallenverklaring is voor onbepaalde duur, hetgeen eveneens in strijd is met artikel 8 van het EVRM. Verweerder heeft niet gemotiveerd hoe de vervallenverklaring van het paspoort zich verhoudt tot het beginsel van proportionaliteit, het ‘legitimate aim’ en de doelmatigheid van het besluit. Verweerder heeft voorts de hoorplicht geschonden door eiser niet in persoon op het bezwaar te horen. Er heeft ook ten onrechte geen volledige heroverweging in bezwaar plaatsgevonden.

3. Het wettelijk kader is opgenomen in de bijlage, die deel uitmaakt van deze uitspraak.

4. De rechtbank overweegt als volgt.

De rechtbank stelt vast dat verweerder pas na het nemen van het primaire besluit kennis heeft genomen van de informatie waarop het ten aanzien van eiser bestaande gegronde vermoeden van de minister van Veiligheid en Justitie gebaseerd is. Verweerder heeft echter voorafgaande aan het besluit op bezwaar de minister van Veiligheid en Justitie om informatie omtrent het gegronde vermoeden verzocht. De minister van Veiligheid en Justitie heeft bij brief van 3 september 2015 aangegeven dat het gegronde vermoeden gebaseerd is op informatie van de Politie Eenheid Den Haag (een proces-verbaal van 1 mei 2014) en op het gegeven dat eiser verdacht wordt van ronselen als bedoeld in artikel 205 van het Wetboek van Strafrecht. Verweerder heeft zich hiermee in bezwaar voldoende vergewist dat het ten aanzien van eiser aangenomen gegronde vermoeden nog steeds bestaat bij de autoriteit die om vervallenverklaring van het paspoort heeft verzocht.

De rechtbank is voorts van oordeel dat eiser niet aannemelijk heeft gemaakt waarom ten aanzien van hem ten onrechte een gegrond vermoeden zou zijn aangenomen. De enkele ontkenning en stelling van eiser dat hij zich niet herkent in de informatie waarop het gegronde vermoeden gebaseerd is, is daartoe onvoldoende. Dit geldt te meer nu eiser reeds bij brief van 29 januari 2015 door de minister van Veiligheid en Justitie op de hoogte is gesteld van de informatie waarop het gegronde vermoeden gebaseerd is en eiser sedertdien zijn grieven tegen het bestaan van het gegronde vermoeden kon onderbouwen.

In artikel 45, tweede lid, van de Paspoortwet is dwingend bepaald dat de tot vervallenverklaring bevoegde autoriteit, tot vervallenverklaring overgaat indien de autoriteit geen mededeling ontvangt dat het orgaan dat heeft verzocht om vervallenverklaring overeenstemming heeft bereikt met de betrokkene, tenzij de tot vervallenverklaring bevoegde autoriteit van oordeel is dat de betrokkene onevenredig benadeeld wordt door de vervallenverklaring. Artikel 45, tweede lid, van de Paspoortwet biedt derhalve geen ruimte voor een belangenafweging, maar slechts beoordelingsruimte bij de vraag of de betrokkene onevenredig benadeeld wordt door de vervallenverklaring. De rechtbank verwijst in dit verband naar de uitspraken van de Afdeling van 11 maart 2015, ECLI:NL:RVS:2015:778, en van 9 december 2009, ECLI:NL:RVS:2009:BK5829.

De rechtbank volgt eiser niet in zijn stelling dat de vervallenverklaring van zijn paspoort in strijd is met artikel 20 van het VWEU. Eiser heeft een Nederlandse identiteitskaart, die geldig is in alle lidstaten van de Europese Unie. Een burger van de Europese Unie heeft op grond van artikel 4, eerste lid, van Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden, tot wijziging van Verordening (EEG) nr. 1612/68 en tot intrekking van Richtlijnen 64/221/EEG, 68/360/EEG, 72/194/EEG, 73/148/EEG, 75/34/EEG, 75/35/EEG, 90/364/EEG, 90/365/EEG en 93/96/EEG (PB 2004 L 158) met een geldige identiteitskaart het recht het grondgebied van een lidstaat te verlaten om zich naar een andere lidstaat te begeven. Reeds daarom bestaat geen grond voor het oordeel dat door de vervallenverklaring van het paspoort aan eiser het recht om zich vrij op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie te verplaatsen wordt ontzegd en aldus artikel 20 van het VWEU wordt geschonden. De rechtbank verwijst in dit verband naar de uitspraak van de Afdeling van 11 maart 2015, ECLI:NL:RVS:2015:778.

Eiser heeft gesteld noch onderbouwd dat hij door de vervallenverklaring van zijn paspoort geen familieleven met verwanten in het buitenland kan uitoefenen. Voor zover door de vervallenverklaring van zijn paspoort sprake is van inmenging in zijn familieleven, als bedoeld in artikel 8 van het EVRM, is die inmenging ingevolge het tweede lid van dat artikel, toegestaan. Zij vindt haar grondslag in de Paspoortwet. Zij is noodzakelijk te achten in het belang van de bescherming van de openbare veiligheid en het voorkomen van strafbare feiten. De rechtbank verwijst in dit verband naar de uitspraak van de Afdeling van 16 januari 2013, ECLI:NL:RVS:2013:BY8531.

Het vorenstaande geldt evenzeer met betrekking tot het beroep van eiser op artikel 13 en artikel 14 van het EVRM. Eiser heeft niet onderbouwd dat er voor hem geen reële rechtsingang zou zijn. De procedure in de Paspoortwet is met voldoende waarborgen omkleed. Eiser heeft de mogelijkheid gehad om te proberen overeenstemming te bereiken, als bedoeld in artikel 45, tweede lid, van de Paspoortwet, en heeft tegen de vervallenverklaring rechtsmiddelen ingesteld. Eiser heeft evenmin de gestelde discriminatie wegens geloofsovertuiging aannemelijk gemaakt. Artikel 23 van de Paspoortwet is neutraal geformuleerd en wordt toegepast ongeacht de geloofsovertuiging. De rechtbank is van oordeel dat, voor zover er een indirect onderscheid zou zijn, dit gerechtvaardigd is gelet op de daarmee te beschermen belangen.

Ingevolge artikel 7:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) heeft een belanghebbende het recht om te worden gehoord, alvorens een bestuursorgaan op het bezwaar beslist. Het is vaste jurisprudentie (bijvoorbeeld de uitspraak van 23 november 2007, ECLI:NL:CRVB:2007:BB8867) dat het horen een essentieel onderdeel van de bezwaarschriftprocedure vormt. Met verweerder is de rechtbank evenwel van oordeel dat de verplichting van artikel 7:2 van de Awb niet zover reikt dat het horen in bezwaar onder alle omstandigheden in persoon dient te geschieden. Eiser bevond zich op het moment dat het horen in bezwaar had moeten plaatsvinden, in de penitentiaire inrichting te [vestigingsplaats] . Blijkens een brief van zijn gemachtigde aan verweerder van 5 augustus 2015 mocht eiser de p enitentiaire inrichting niet voor een hoorzitting verlaten en was eiser zelf ook niet in staat het vervoer naar een hoorzittingslocatie buiten de penitentiaire inrichting te regelen. Er was tevens geen sprake van een situatie dat eiser binnen afzienbare tijd wel in staat zou zijn in persoon te verschijnen op een hoorzitting. Onder deze omstandigheden heeft verweerder naar het oordeel van de rechtbank kunnen volstaan met het aanbod van een hoorzitting waarbij de gemachtigde van eiser persoonlijk aanwezig kon zijn en eiser in diezelfde hoorzitting telefonisch gehoord zou worden. Eiser heeft van dat aanbod geen gebruik gemaakt. Nu verweerder eiser het horen in bezwaar niet heeft onthouden, is de rechtbank van oordeel dat van schending van de hoorplicht geen sprake is. De door eiser aangevoerde reden, dat hij van een telefonische hoorzitting heeft afgezien, omdat hij tijdens het horen niet met zijn gemachtigde zou kunnen overleggen, wordt door de rechtbank niet gevolgd, nu ook tijdens een telefonische hoorzitting overleg met de gemachtigde mogelijk is. De rechtbank ziet voorts niet dat hetgeen eiser in persoon ter zitting heeft aangevoerd, niet ook tijdens een telefonische hoorzitting in bezwaar naar voren had kunnen worden gebracht. Van schending van de hoorplicht is dus geen sprake.

Van strijd met het beginsel van heroverweging in bezwaar, neergelegd in artikel 7:11, eerste lid, van de Awb, en het motiveringsbeginsel, neergelegd in artikel 7:12 van de Awb, is evenmin sprake. Verweerder heeft op de grondslag van het bezwaar beslist en heeft daarbij – gelet op het toepasselijk toetsingskader en gezien de gedingstukken – de nodige kennis omtrent de relevante feiten vergaard, en deze, gezien de motivering van het bestreden besluit, bij zijn besluitvorming betrokken.

5. Het beroep is gezien het vorenstaande ongegrond.

6. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.